2. Verem, Mycobacterium tuberculosis denilen bir basille oluşan, tedavi edilmezse ölümle de sonlanabilen, bulaşıcı bir hastalıktır. VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR ?
3. VEREM HALA ÖNEMLİ BİR SORUN MUDUR ? -1 VEREM DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE ÇOK CİDDİ BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU OLMAYA DEVAM ETMEKTEDİR. Verem erişkinlerde bulaşıcı hastalıklardan ölümün ikinci nedenidir. (HIV/AIDS’ den sonra)
4. Dünya nüfusunun üçte biri verem basili ile enfektedir (vücuduna basili almıştır). Verem basili ile enfekte olanların % 10’ u yaşamlarının bir döneminde verem hastalığına yakalanırlar. VEREM HALA ÖNEMLİ BİR SORUN MUDUR ? -2
5. Dünyada her yıl 8-10 milyon yeni hasta ortaya çıkmakta, 2-2,5 milyon insan veremden ölmektedir. VEREM HALA ÖNEMLİ BİR SORUN MUDUR ? -3
6.
7. TÜRKİYE’DE KAYITLI VEREM HASTA SAYILARI 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2002 Ülkemizde kayıtlı hasta sayısı giderek azalmaktadır, fakat kayıt dışı hastalar nedeni ile gerçek veremli hasta sayısının yılda 25-30 bin olduğu tahmin edilmektedir. Veremli hasta oranı (yüz binde) Gelişmiş ülkeler : 20’den az Türkiye : 30-40 Az gelişmiş ülkeler : 100-300
9. Türkiye nüfusu : 72 milyon TB insidansı : 24.4/100 000 (2004) Karadeniz Akdeniz Ege Denizi Güney-Doğu 19.1 37.7 23.2 18.1 14.1 25.4 60 Yüz binde VSDB 21.8
10. Verem mikrobunun Elektron mikroskobundaki görünümü. Verem mikrobu, güneş görmeyen ortamlarda havada uzun süre canlı kalabilir. Güneşten gelen ultraviyole ışınları verem mikrobunu kısa sürede öldürür. VEREM MİKROBUNUN ÖZELLİKLERİ
11. VEREM HASTALIĞI NASIL BULAŞIR ? Çatal, kaşık ve eşyalarla bulaşma olmaz ! Verem’in bulaşması, hastaların aksırma, öksürme ve konuşmaları sırasında havaya yayılan mikropların sağlam kişiler tarafından solunması ile olur. Tüberküloz hastası her öksürükte 1-5 mikron çapında 1-3 basil içeren 3500 kadar bulaştırıcı parçacığı etrafa saçar.
12.
13. VEREM HASTALIĞI HANGİ ORGANLARIMIZDA GÖRÜLEBİLİR ? Akciğerler : % 70-80 Diğer Organlar : % 20-30 Akciğer zarı Lenf bezleri Beyin zarı Kemikler Böbrekler Kalp zarı.... ve diğer birçok organ sağlam hastalıklı sağlam hastalıklı AKCİĞER OMURGA
14.
15. 15 günden fazla süren öksürük. Balgam çıkarma. Kanlı balgam. Ateş. Gece terlemesi. Zayıflama . İştahsızlık. VEREM HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR ?
16. İki-üç hafta veya daha uzun süreli öksürük şikayeti olan herkes Verem Savaşı Dispanseri veya başka bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır!!! VEREM HASTALIĞINDA ERKEN TANI NASIL KONULABİLİR ?
19. VEREM HASTALIĞININ TANISI NASIL KONULUR ? Z. Nielsen boyasında verem basillerinin mikroskopik görünümü ( kırmızı renkte )
20. VEREM HASTALIĞININ TANISI NASIL KONULUR ? Basiller auromine ile boyanıp flöresan mikroskopta sarı renkte görülürler.
21. VEREM HASTALIĞININ TANISI NASIL KONULUR ? Kültürde tüberküloz basilinin üretilmesi en kesin tanı yöntemidir. L. Jensen besiyerinde üremiş verem mikrobu kolonileri. Tüp Besiyeri
22. TÜBERKÜLİN CİLT TESTİ (PPD) Deri içine enjeksiyon yapılır. 48-72 saat sonra oluşan kabarıklık ölçülür . PPD testinin pozitif olması mikrobu aldığımızı gösterir. Kesin hastalığı göstermez. Verem (BCG) aşısı olanlarda da test pozitif olabilir . VEREM HASTALIĞININ TANISI NASIL KONULUR ?
23. VEREM HASTALIĞININ TANISI NASIL KONULUR ? Her iki üst akciğer alanında Tüberkülozu düşündüren iltihap görünümü. Sağ üst alanda kavite (yara) AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNDA RADYOLOJİK BULGULAR Sol akciğerde iltihap
24.
25. VEREM HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR ? Ülkemizde verem ilaçları verem savaşı Dispanserlerinde ücretsizdir !!! Dört veya beş ilaçla 6-8 ay süre ile tedavi verilmelidir. İlaçların düzenli kullanılması esastır. İlaçların bir gün bile aksatılmaması gereklidir.
26. DİRENÇLİ VEREM HASTALIĞI NEDİR ? Verem hastaları ilaçlarını düzenli olarak ve yeterli süre (6-8 ay) kullanmazlarsa verem mikropları ilaçlara direnç kazanabilir. Hastalar bu mikrobu sağlıklı insanlara da bulaştırabilirler. Dirençli verem hastalarının tedavisi çok daha pahalı, zor ve uzun sürede (iki yıl) mümkün olabilmekte ve bazen hasta kaybedilebilmektedir.
29. Dünya Sağlık Örgütü, tedavi başarısını garantilemek İçin, tüberkülozlu hastaların her doz ilacının her gün bir sağlık çalışanı veya eğitilmiş bir gönüllü tarafından yutturulması ve bu durumun kaydedilmesini esas almaktadır. Ülkemizde de gözetimli tedavi sistemine geçilmektedir. GÖZETİMLİ TEDAVİ NEDİR ?
37. Doğrudan Gözetimli Tedavi İle Kür sağlama oranı artar Nüksler azalır Edinsel ilaç direnci azalır Toplumda hastalanma oranı azalır Verem hastasında sağlanan her kür, birkaç kişinin korunmasıdır Tüberkülozu anlamak Doğrudan gözetimli tedaviye inanmak
38.
39.
40.
41. DGT hastasının eğitimi ve beklentileri Tedavinin düzenli sürdürülmesi için iletişim önemlidir. Hasta ve ailesine verilen eğitimde ; hastalığın özelliği, tedavi ve uyumun gerekliliği, ilaçların yan etkileri başarılı tedavinin önemi anlatılır. Hastanın ve yakınlarının kafasındaki sorunlar yanıtlanır ve olası kaygıları giderilir. Sağlık çalışanlarının samimi yaklaşımı ve güleryüzü, hastanın saygısını ve güvenini kazandırır. GÜLERYÜZ = GÜVEN = BAŞARI
42.
43. Sağlık Ocağı Sağlık ocağı yakınında oturan hastaların gözetimlerini, sağlık ocağından belirlenmiş gözetim elemanları yapar. Yapılan gözetim planına uygun olarak; ocakta, hastanın evinde veya belirlenmiş başka bir yerde ilaçlar gözetimli olarak içirilir. Aksaklıklarda gecikilmeksizin hasta ve dispanser aranarak çözüm yolları araştırılır. Tüberküloz hastalarının tedavisi, tüm sağlık çalışanlarının görevidir.
44.
45. SAĞLIK HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA YÖNERGE -2001 ÜÇÜNCÜ KISIM Sağlık ocaklarında ve sağlık evlerinde hizmetin yürütülmesi Birinci Bölüm Sağlık ocaklarında hizmetin yürütülmesi Madde 67 - Verem Savaşı Hizmetleri a ).... Sağlık ocağı personelince dispanser tarafından belirlenen programa uygun olarak izlenir. b) Sağlık personeli, verem tanısı alan hastaların ilaçlarının temini ile dağıtımını yapar. h) .... Dispanser hekimi, veremli hastaların ilaçlarını sağlık ocağı personeli tarafından içirilip içirilmediğini kontrol eder.
46.
47.
48.
49.
50.
51. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Tam ya da kısmi DGT uygulanan iller Kazanacağız Verem Savaşını Kazanacağız Kazanacağız Kazanacağız Kazanacağız Kazanacağız Kazanacağız Kazanacağız 253 Dispanser, 6000 Sağlık Ocağı, 12000 Sağlık Evi
52.
53. DGT’de Destek ve Ödüller Hastalara yapılan desteklerin başarıyı artırdığı gösterilmiştir. Yapılan bütün tetkiklerin ve tedavilerin ücretsiz olması önemlidir. İlaç içmeye gelmeleri için ulaşım bedelinin verilmesi, tedavileri boyunca ihtiyaçlarına göre ücret veya erzak temini, gıda dışı diğer gereksinimlerin (giyim, yakacak vb.) değerlendirilerek karşılanması uyumu artırır. Veremle Savaş Dernekleri ve diğer sosyal kuruluşların desteklerinin DGT için yoğunlaşması gereklidir. Bir hastanın düzenli tedavi olması, yeni hastaların yaşadığımız toplumda ortaya çıkmasını önleyecektir.
