lezing

1. Over motivatie,
authenticiteit en flow in
de lerende organisatie.
#andbeyond
PIVH 26 maart 2015

2. Me …
Twitter
http://brambruggeman.me

3. Over “leren”
De lerende organisatie
Complexiteit scholen
De rol van de leerkracht
Authenticiteit
Motivatie
Flow

4. Mensen (onderwijs) zijn “verhalen”.
Woordenschat aanreiken om te praten over onderwijs.
Kennis herijken in de eigen ervaring!

5. Een priester rijdt in zijn auto langs een nonnetje dat op de stoep
loopt. Hij geeft haar een lift. Terwijl zij instapt valt haar habijt
open en laat zij een prachtig lang been zien. De priester kan zich
niet beheersen en legt zijn hand op haar dij. De non kijkt hem
aan en zegt vriendelijk:"Denk aan psalm 129, vader." De priester
trekt verschrikt zijn hand weg en verontschuldigt zich.
Maar na een tijdje wordt de verleiding toch te groot en hij legt
weer zijn hand op haar dij. "Denk aan psalm 129," zegt het
nonnetje opnieuw. "Sorry, zuster, het vlees is zwak", zegt de
priester. Bij het klooster aangekomen, stapt de non uit en
glimlacht veelbetekenend naar de priester. Die rent naar zijn cel
en slaat de bijbel open op psalm 129. En leest:
Houd altijd goed je kennis op peil, anders mis
je fantastische kansen
"Gaat voort en zoek, omhoog en verder omhoog, want daar is
de glorie.”

6. Over motivatie,
authenticiteit en flow in
de lerende organisatie.
#andbeyond
Al veel bestudeerd … discussie over. Maar wat is “leren”?

7. Wikipedia: (correcte bron?)
Leren is het verwerven van nieuwe of het aanpassen van
bestaande kennis en gedrag, vaardigheden of waarden en
kunnen synthetiseren van verschillende soorten inhouden
Leren is een constructief, cumulatief, zelfgestuurd
(of zelfgereguleerd), doelgericht (of intentioneel),
gesitueerd (of contextgebonden), coöperatief (of interactief), individueel
verschillend proces van kennisverwerving, betekenisgeving en
vaardigheidsontwikkeling.’ (De Corte, 1996).
??

8. "Leraar. Dat wil ik worden.
Of beter, leer-kracht. Kracht geven om te leren.
Kracht geven, door enthousiasme, empathie en liefde voor het vak.
Kracht geven om door te bijten als het even moeilijk gaat.
Jonge mensen omtoveren tot krachtige jonge mensen,
die klaar zijn om verder te gaan, welke richting ze ook uit gaan.
Waar word ik wel warm van?

9. Eenvoud
Peter Senge:
“Leren is verbintenissen aangaan.”
Natuurlijk proces van verandering op basis van
betekenisvolle verbindingen.
“… In a learning organisation, learning enhances
our capacity to create.” (Senge 1990:14)

10. “Leren” in het Chinees kent twee karakters (net
zoals crisis by the way – gevaar & opportuniteit).
“studeren”:
Symbool voor “kennis”
boven een “kind in een deur”
“Voortdurend oefenen”
Vogel die zich klaar maakt om
het nest te verlaten.

11. De lerende organisatie
De school is een draaipunt waaromheen veranderingen in
onderwijs en samenleving scharnieren.
(niet zozeer een “plek”)
Een ont-moetingsplaats waar mensen kunnen leren. Waar
mensen (individueel en gezamenlijk) hun mogelijkheden
en talenten verbreden en vergroten.
Een lerende organisatie is een organisatie die als bewust
beleid voert haar lerend vermogen op alle niveaus en op
continue basis te vergroten ter optimalisering van haar
effectiviteit. (G. Bomers)
Effectiviteit moet je lezen als ‘het goede goed doen’.
= VAKKUNDIGHEID

12. Visie is de drijvende kracht achter leren.
Binnen deze drie domeinen zijn de vragen:
“Wat is wenselijk?”
“Waartoe leiden wij op?”
“Is onze opleiding effectief en efficiënt?”
“Effectief voor wat en voor wie?”
Visie: ~ videre = zien. Visio = het ideaal.
Doel waarnaar gestreefd wordt.
Kind = intrinsiek gemotiveerd
Naarmate school vordert:
extrinsieke motivatie ↑↑

13. Een voorbeeld …

14. Spanningsveld (Biesta)
Persoonlijke
ontwikkeling
(subjectivering)
Economische
verwachtingen
(kwalificatie)
Maatschappelijke
verwachtingen (traditie)
(socialisatie)

17. 10 kerncompetenties
Onderliggende competenties
Leerplannen - (Les)Doelen – matrices
Subdoelen - leerlijnen …
Niet belangrijk? Tuurlijk wel, maar
vergeet “totale plaatje” niet …

18. "From a very early age, we are taught to break apart problems,
to fragment the world.
This apparently makes complex tasks and subjects more manageable,
but we pay a hidden, enormous price.
We can no longer see the consequences of our actions;
we lose our intrinisic sense of connection to a larger whole.
When we then try to ‘see the big picture,’
we try to reassemble the fragments in our minds,
to list and organize all the pieces.
But, as physicist David Bohm says, the task is futile–similar
to trying to reassemble the fragments of a broken mirror to see
a true reflection.
Thus, after a while we give up trying to see the whole altogether."
Peter Senge

19. Gevolg van de controledwang
Doorlichtingen / visitaties
vakgroepwerking
Drang naar controle
Angst voor ‘big brother’
Delen van materiaal
Samenwerking
????
interne chaos

20. 1. Visie is de drijvende kracht achter leren.
2. Elke organisatie is een product van het
denken en de interactie van haar leden.
Beleid niet altijd de oorzaak van hoe scholen functioneren
Mentale modellen en verbanden in “ganse systeem” belangrijk
Andere manier van denken = introspectie en outrospectie.
(bewustzijn vergroten door “stilzwijgende waarheden” die we
vanzelfsprekend vinden te onderzoeken en durven bespreken.
“Als een school wil verbeteren moet men nagaan hoe mensen
denken en met elkaar omgaan.”
De lerende organisatie

21. 1. Visie is de drijvende kracht achter leren.
2. Elke organisatie is een product van het
denken en de interactie van haar leden.
3. Leren is verbintenissen aangaan.
Kennis is geen “ding”. ~ “Onderwijsbankieren” van Paulo Freire.
Betekenis die je toekent aan (bestaande) kennis .
Man’s ultimate committment is finding meaning.
“Those who have a 'why' to live for, can bear with
almost any 'how’.” Viktor Frankl.
De lerende organisatie

22. 1. Visie is de drijvende kracht achter leren.
2. Elke organisatie is een product van het
denken en de interactie van haar leden.
3. Leren is verbintenissen aangaan.
“Goede leerkrachten brengen leerlingen in nauw
contact met het vak dat ze doceren, en ook
brengen ze leerlingen in nauw contact met
zichzelf en met elkaar.” Parker Palmer
De lerende organisatie

23. Leer-kracht is de sleutel

24. Wie herinner jij je?
• Haal in gedachten een leerkracht voor de geest
die voor jou het verschil maakte.
• Beschrijf die leerkracht met enkele trefwoorden.
 Bespreek kort met je buur …
Surf naar http://govote.at en vul volgende code
in: 57 42 28

25. Good teaching cannot be
reduced to technique;
good teaching comes from the
identity and the integrity of the teacher.
Parker Palmer

26. Factoren invloed op
leerproces
Hattie (2009)
Bron afbeelding: http://hetkind.org

27. OK, de leraar heeft een belangrijke rol…
MAAR:
Wat heeft het meeste effect op het leerproces?
Kies er 1 factor uit.
Surf naar http://govote.at en vul volgende code
in: 35 54 48

28. Uit hetzelfde onderzoek
…
aanleg

29. Filmpje Pires

30. Leren is verbintenissen aangaan.
Verbintenissen aangaan vraagt
authenticiteit.

31. Authentieke interactie
“Most people do not listen with the intent to understand;
they listen with the intent to reply.”
http://www.youtube.com/watch?v=f2bJfcIHsLw

32. Authenticiteit? Enkele gedachten
“Authenticiteit is dag in, dag uit loslaten wie je denkt
te moeten zijn en aanvaarden wie je werkelijk bent.”
Brené Brown.
Met het gevoel “ik ben het waard” opstaan en bij het
slapen gaan denken “ik voel me soms wel kwetsbaar,
maar ik ben dankbaar voor …”
Pre-persoonlijkheid
Persoonlijkheid - persona = masker
Transpersoonlijkheid (Jung)
(boeddhanatuur – christusnatuur)

33. Denken
Voelen
Willen
#balans “over en weer”
in contact met “je hart”
niet geregeerd door
emoties
(hoofdbewustzijn)
open systeem
bezieling
bewustzijn van onze
diepste verlangens
en idealen.
#awareness
Hoofd – Hart én Handen!

34. Gewaarzijn – Aandacht (Gurdjieff, Bommerez)
= sleutel tot bewustzijnsverruiming
#Aandachtsgeletterdheid
1 – richtingsaaandacht
reactieve aandacht (primair)
Stimulus Response
2 – richtingsaaandacht
Pro-actief – bewustzijn – vrije wil
Stimulus Response
3 – richtingsaaandacht
Creatieve aandacht
innerlijke “ruimte”
Scheppend
Leven vanuit hartskwaliteiten
Stimulus Response

35. Leven vanuit je ‘Worth’ =
flow als resultaat

36. Flow - Csikszentmihalyi
Mentale toestand waarin een persoon volledig
opgaat in zijn of haar bezigheden. Flow wordt
gekenmerkt door op de betreffende acties gerichte
energie en activiteit, volledige betrokkenheid daarbij,
alsmede het feit dat men de activiteiten succesvol
uitvoert

37. FLOW?
• aangename uitdaging
• je als een vis in het water voelen
• de ervaring “this is the real me”
• bewust aanwezig in het hier-en-nu
• speels
• tijdsbeleving verandert
• geeft meer energie dan het kost
• weinig angst
• snelle leercurve
• actieve lichaamshouding, “shining eyes”
Heart coherence + Body mind alignment + Brain synergy
Jan Bommerez

38. flow Csikszentmihalyi
Duidelijke doelen
Instant feedback
Gevoel v beheersing
Focus
Handelen en gewaar-zijn
samen

39. Motiverende omgeving belangrijk(er)
dan “druk” …
• Prof. Vansteenkiste, Ugent.
Blauw = willen
Groen = moeten

40. Taak van de leerkracht en directie is
aanmoedigen van autonome motivatie
“Willen” ipv. “moeten”
Intrinsieke motivatie

41. Wankelmoed
Verbondenheid
Compassie
vertrouwen, openheid
kwetsbaarheid
interactie,
transcendentie
passie, dankbaarheid
proces
Persoonlijk meesterschap
Authenticiteit

42. “Om vertrouwen te krijgen in zijn eigen weg,
hoeft de strijder van het licht niet aan
te tonen dat een ander de
verkeerde volgt.”
P. Coelho