Informatieblad van de Stichting Industrieel Bouwen Nederland
•
böö'o's t Ing
nieuwsbrief
stichting
industrieel
bouwen
nederland
• ,
L ...I
mi

r .,
Vervol g ni euwe ontwi kkel i ngen
Flexibel te bouwen dak 0 basis her ebruik door Jan van Ham
Een lego-bouwsysreemachtig dak zonder gebruik te
hoeven maken van stukadoors, metselaars e.d.
erend oplegmateriaal door Jan Font Freide
Vloeren op balken kunnen stapelen zonder specie
te gebruiken. Bestaat er een materiaal dar
fabricageroleranries van de balken ophefr?
oe assin van aluminium of RVS? door Jan Font heide
In verband mer duurzaam bouwen. Waar kun je
aluminium nog meer in huis roepassen?
Bijvoorbeeld gordingen van houten daken of her
ophangen van buirenspouwbladen.
ulti Purpose Unit door Tijs Verburg
Een unit die voorziet in elementaire voorzieningen
als warer, energie, onderdak en hygiëne, bijvoor-
beeld toe te passen bij rampen, als oorlog e.d.
Lexan Gol laat & constructie door Jos Lobée
Gezocht wordt sterke, stijve, dragende constructie
voor de plaat bij roepassing bijvoorbeeld als
schuurtje of afdak.
Booosthuis
Een plek om samen re kunnen wel-ken en experimenteren om met de verschillende culturen te kunnen
kennismaken en in elkaars keuken re kijken. Een mogelijkheid om de buitenwereld te vragen
commentaar te leveren op bepaalde onrwikkelingen of produkten. Mer de Booosting-aangeslotenen
zal een echt huis worden gerealiseerd gericht op ontwerpers en ~edrijfsleven.
Volgend overleg
In september 1994 wordt een volgende produkrontwikkelingsbijeenkomst gehouden.
Meer informatie? Als u meer wilt weten over de projecten, de
participanten of deelname aan een van de ontwikkelingen overweegt,
kunt u contact opnemen met Booosting: 010 - 436 57 41.
<J
L
•

• ..,
_M·J.iii.d'_L-_b _e_e_n_k_o s__---'
_,--," _m_ t Je.."
Booosting-Bijeenkomst bij
Nationale Woningraad 22 maart 1994
In 1913 werd de Vereniging Nationale Woningraad (NWR) opgericht als belangen-
behartigingsorganisatie van woningcorporaties en gemeentelijke woningbedrijven. De NWR is
uitgegroeid tot een organisatie die voor ruim 740 leden ook advies- en dienstverlening verzorgt
op het gehele terrein van bouwen en beheren van woningen. De leden van de NWR beheren
samen ruim 1,4 miljoen woningen in de sociale huursector. Dat is ruim 40% van alle
huurwoningen en bijna een kwart van de totale woningvoorraad in Nederland. De
medewerkers "'Ian de NWR zijn specialisten op uiteenlopende vakgebieden, die vanuit het
hoofdkantoor en vijf districtskantoren hun werk verrichten. Bijvoorbeeld op het gebied van
milieu en techniek adviseren zij bij meerjaren onderhoudsplanning, stellen zij programma's van
eisen op voor nieuwbouw en woningverbetering, beoordelen zij bouwplannen en de kosten
hiervan, leiden zij bouw- en verbeteringsprojecten en adviseren zij over specifieke problemen,
zoals bodem-verontreiniging, geluidsoverlast, toepassing bouwprodukten, energiebesparing en
dergelijke.
Er is nog nooit zoveel 'architectuur bedreven' in de woningbouw als vandaag de dag. Ondanks
blijmoedige experimenten blijft de bulk van de produktie mistroostig. De vrije sector floreert
dankzij de lage rentestand en de gemeentelijke beleidslijnen. Deze hoogste graad van inspraak
leidt in de meeste gevallen tot stereotype wijkjes waarin op de oervorm van de woning wordt
gepreludeerd. Zo staan ettelijke exemplaren in de nieuwbouwwijk van Almere pal naast de
bejubelde filmwijk, waarin op initiatief van de NWR en de gemeente het grote voorbeeld werd
gegeven. Maar misschien dat een andere markt het tij weet te keren. Te midden van een relatieve
l
L ..J
03

r 11 ,
overvloed aan starters, doorstromers en senelers, dienen zich groepen bewoners aan die op dit
moment moeilijk te bedienen zijn: jongeren met een uitkering, gezinnen met bijstand,
gehandicapten, immigranten en asielzoekers. Een nieuwe nood in een bekende gedaante.
Betekent dat kansen voor SheIl, Fokker, DSM, PolYllorm, Heiwo, of voor de instant housing
markt? Of zou het traditionele bouwbedrijf een kans maken omdat het produkt zo lang
meegaat? Nu de NWR heeft uitgeroepen dat gemeenten een beroep kunnen doen op de instant
housing markt als semipermanente of tijdelijke oplossing, is er kans op een discussie met een
déja-vu karakter.
Nu is er ee11 Booosting aanhang die graag de uitdaging aanneemt voor experimenten waarin het
produkt niet bij voorbaat als pleister op de wonde dient. Instant HOllsing met meerwaarde,
betaalbaar zonder stempel of stigma, voor verschillend gebruik aan te passen.
Booosting stelt zich voor om hiertoe de tegen lezing de titel 'the parade of the HUSkeys'
(Housing Under Stress) te geven. Aan een aantal ontwerpers en architecten van Booosring is
gevraagd om voor deze uitdaging een schetsontwerp op de betreffende avond toe te lichten en
een indicatie van de bouwkosten te geven.
Kan er met industrieel bouwen en met een gerichte samenwerking van alle bouwpartners een
antwoord worden geformuleerd? Krijgen we wellicht hier en daar een Booosringwijkje? De
NWR organiseert een Booosting-bijeenkomst op 22 maart 1994 om de aspecten die het wonen
in de toekomst beïnvloeden aan de orde te stellen.
Programma:
16.00 Aankomst/ontvangst
16.15 - 16.30 Introductie
G r irJan W'e''ITI7, Voorzitter van her Besl'Ul.lr V~l Booosrillg,
oo
Docenr prod ukrierechnologie aan de Faculreir Bouwkund e, T U Eindhoven
16.30 - 17.00 'De NWR en een visie op wonen in de toekomst'
doo r de heer N. van Velzen,
Di recreur va n de NWR
17.00 - 17.30 'De kwaliteit van de woningbouw'
door de heel' dJ' il' N. de Ij'ecze,
D irecreu r Srimuleringsfo nds voor de Archirecwur in Rotterdam
17.30 - 18.15 Broodje
18.1 5 - 18.45 'Het fescivaI' tegenlezing
Diverse ontwerpe rs, architecren, instell ingen
18,45 - 19.00 Discussie
19.00 Einde
Indien u bij deze bijeenkomst aanwezig wilt zijn, verzoeken wij u om het antwoordkaartje achter
in deze nieuwsbrief ingevuld aan het Booosting-secretariaat te retourneren.
Adres Nationale Woningraad Ma rke nlaan 1 Almere <l
L re! 036-539 19 11 fax 036-539 1638
•

• ,
De clou van cladding
Booosting-Bijeenkomst bij Plastica Plaat in Waalwijk op 14 december 1993
1
I
--.+ ...... ~. ,
I
kunststofplaat bij ontwerp el s i~ d kantoormeubelbranche popula ' r is,
t ijna geen betoog. Hierbij e-nlTH< alleen al aan de vele kopie'n van
producenten di e het popul ai r-e.-A.h-r- d ~1ehes programma van Fri so ramer
opgevolgd. Het materiaal is st~rk,uuurzaam en eenvoudig te ve zagen
komt de kantoormeubelbranche -: -teYe bij speciaal Iverk - goed va pas.
ct "~,"~r" d. +04 ~,~..t"'4f~"~f i 0 de bau "el
'''J'M
mi der popul ir.: ~_1 _~1t_j~~1~?mf~~~!::~: ~~J-,:~~~~eh9~e~~ van en m t het
In teriaal ~~~ tl'toha9sing vltndeh 0 k architec en de
p aat moo i M ar bij ver ticale to 1 ~--OJ.z~_~' S'r'
ember st nd de
kpn ststofp . . at van Plastica Plaat :u~_t Waah!ijk centraal tlJden een
Bpoostlng- lJee omst. tvangs t
, on I
r
~ i--
- J an srra gooide na een °erymolo ische ~I es hflïwÎ g de knuppel in her hoenderhok mer d
:' me laar mee nans, met paar m nae.I'- ens'. Toelichring hierbij: 'mer mans is d
eb et mens w rdr de gebruike Jerbe d'. De clou van cladding, de kunsr van he
beha .I < er a(JUré z;;~ [zël e laken een pak.
HenlJ Niebel ir cteur van l' 'c;l~aa • na ni t geloven dat er bij Booosting bedrijven zijl
aangl . Willen samenwerken met ontwerpers in cf bouw. Zijn lidmaatschap is dan ook gevol
van zijn ongeloof. Plastica Plaat bv verkoopr oploJffigen veer ender and~ .
Belangrijk is dat ze inspelen problemen bij toepassing van het aterraal, binnen en buiren.
voor roepassing en meewerken aan net vinden
van oplossingen om plaar zo eenvoudig mogelijk
re kunnen bewerken. Markrbewerking gebeurr
vooral door veel re doen aan scholing; lesgeven
over de roepassing. Een nadeel wil hij wel
verlJappen en dar is dar de IJeuren na verloop
van rijd 'teruglopen'. Her hoofdbesranddeel van
de kunsrsrofplaat, Massief geheren bij Plasrica, is
impregneerhars en papier. De verwerking
gebeurt met benulp van lijmen, wat in de bouw
een onderschat probleem is. 'Het is eenvoudig en
dat is moeilijk in de bouw', aldus Henk
Nieberg.
aanzi ch ten in form i ecen t rum Plastica Pl aa t
at
L .J

r ,
,
v~n het programma van Plastica PI
een opmerkelijk gebouw, Het heeft
'mte en voorüchring~centrum van
wo,rcll, v()or1tgezeç , herrecenllevan I,cr ge bollw,
111 exterieur I
je kon veè~xperi;enreren:c=~.i~r~
" ", I
" , " I
, 'Liever gri~s', velwoorad"e-$'jef vhn lO'-b-allllJJnJLJ..<:...LUlLUlL'Yt:n zijn ongemak
I
van d'e'P~aar. Grijs is de goed bij het mar~Witg<1J~ Van Hoof
dat hij niee êch r..g~ed ijlchcden van de plaat geïnformeerd
n Duigen, dat was , fgaande weken heefr hij zich lang
het toch dat het een materiaal is
Anneke van Dijk, Coördinator Booosring
<J
L
•

• I
~ mijns inziens
The Western
Morning News
Een nieuwe gedaante, een nieuwe
rubriek : mODO i , mijns inziens. Onder Wim Crollwel heeft OOit prachtige lezing
het motto inspireer de lezer met een gehouden over de mooie lelijkheid van
commentaar, een belijdenis haast, Nederland waarin ral van referenties werden
waar in mooi de hoofdro l speelt betrokken die de betrekkelijkheid van de
uiteraard binnen het kader van het schoonheid als ideaalbeeld onderstreepten. Een
aandachtsveld van Booosting. Een inrell ectuele omkering die de toehoorder
onbezonnen moment en je zegt ja en aanscherpt op zijn waarneming met berrekking
wordt vervolgens in stilte gep ijnigd ror wat mooi is. In het Russisch zijn zo heb ik
met de vraag wat echt mooi i s . begrepen de woorden mooi en rood in
oorsprong synoniem. Her Rode Plein is dus ook
nier rood (het is Grijs met een vaag rode wand als begrenzing van het Kremlin), maar het is vooral
mooi. En als je er over nadenkt, zoals Piet Grijs dat enige tijd geleden in zijn column in de Volkskrant
deed, dan is er veel voor te zeggen dat de zeggingskracht van kleuren apart en in combinaties kunnen
worden betireld als mooi. Stemmig zwart met hier en daar een rood spoor in het grijs bijvoorbeeld.
In onze taal blijkt de herkomst niet zo duidelijk. Erymologiscn kan het worden teruggevoerd op het
verbasterde latijnse mllndus: rein, zuiver, gewassen. Dus hoewel we het woord re pas en te onpas
gebruiken kan het geen kwaad het hier ten behoeve van de column die door de aangeslotenen
geschreven gaat worden, de betekenis te
verduidelijken. mOOOi is persoonlijk dat
maken de begin- en eindletter als afkorting
duidelijk. Daarrussen hoort de glimlach dan wel
de verbazing omtrenr het onderwerp dat men
aansnijdt. De glimlach als gebaar van
herkenning: de betekenis van de zaak of het
object wordt in zijn volle omvang duidelijk,
maar soms misschien pas na verloop van tijd. De
verbazing als blijk van -vernllide- bewondering
voor de prestatie die in zo'n geval grootser
uitvalt dan je voor mogelijk had gehouden. Het
concept is waarlijk waar gemaakt. Her concepr
waarin het beeld, de uitstraling, de betekenis of
hoe we het ook willen noemen, archirecruur
wellicht, wordt versterkt en uitgedragen door de
techniek. Ik zou dat het technisch concept
willen noemen.
hoofdingang met daarboven direc t iekamer
L .J
07

r m ,
zij aanzicht The Western Morning News
Het technisch concept krijgt naar mijn mening tegenwoordig gestalte in de verrijking van de opgave.
De opgave wordt niet langer begrepen als een verlangd antwoord op de eisen en prestaties, ook niet
als een stroomlijning van de bouwproduktie, maar de opgave wordt gezien als een complex dat bestaat
uit elkaar overlappende veramelingen. Hierin vinden functie, vorm , techn iek, constructie en teken
elkaar. Het is die versmelting waarin ik in het begin op doelde die her tegenwoordig technisch concept
zo interessant kan maken. De ontwerpers die zich laren inspire ren door de uitdaging hun
gedachtengoed op eigen wijze te realiseren, noem ik archineers. Zij onderscheiden zich van de
produktarchitecten doordar juist het concept, her beeldend vermogen de achterliggende gedachten
thematisch te kunnen definiëren aan het resultaat valt af te lezen. Die ontwerpers hebben van huis uit
een sterke binding met de techniek, zoals de smid Jean Prouvé en de meubelmaker Konrad
Wachsmann, of bouwen na verloop van tijd een innige relatie met de techniek op zoals Renzo Piano
en Norman Foster. Essentieel bij deze categorie ontwerpers is dat nier bij voorbaat de technische
graadmeters worden vastgesteld. Zij worden steeds als bij een delicaat gerecht opnieuw geselecteerd.
Daarbij is er spral<e van
• een eenheid in concept, produktie en gebruik
• een roepassing van de tech niek die geselecreerd en geoptimaliseerd is
• een plan dat experimenteel is op onderdelen en facetten
• een gebouwprodukt met uitstraling naar een meer verbreide toepassing.
Als voorbeeld is de huid die het gezicht bepaalt van de The Western Morning News (ontwerp:
Nicholas Grimshaw) opgenomen. De afbeelding verraadt de wijze waarop het concept wordt
ondervraagd. De gevel neigt tuitelig naar voren, maar wordt in haar val geremd door de ophanging
van de dakconstructie. Het is een van de eerste voorbeelden die ik heb gezien van een toepassing van
een glazen huid die de ontsnapping aan het gebruikelijke stijl- en regelwerk ten volle demonstreert.
Evenzo als bij het gebouw van de Financial Times wordt de ophanging van de glasgevel puntsgewijs
ondersteund met boemerangachtige elementen die aan de kolommenkolmmen zijn gesroken.
l>
• .J

r _
~ mijns inziens
boge n
Het proces kan herkend worden op de inregratie russen constructie en produkti e, op de totaalvorm
die wordt venaaId als een verzameling knooppunten, maar ook op het bevesrigingsmiddel dat meer
bevestigt dan het onderdeel alleen. Het is een illustrarie van crearieF rechnisch omwerpwerk waarin
het totale gebouwde produkt wordt begrepen als een vel-tameling bouwprodul<ten die elk voor zich
in balans zijn mer Ie grand concept. Dergelijke projecten kunnen als een lichtend voorbeeld worden
beschouwd voor ontwikkelingen die later als aanbod op de markt verschijnen. Het is een verschijnsel
dat zich in het recente verleden regelmatig heeft voorgedaan. De opgespannen glasconstructies, de
glazen liften, individuele klimaatregeling, ruiconstructies, balustrades en zonneluifels, ze zijn na
bezongen te zijn in de media uiteindelijk in de
catalogus terecht gekomen. Het is een bijzonder
soon produktontwikkeling, omdat het produkt
niet alleen als vervanging van het gebruikelijke
diem, maar in uitwerking en na toepassing een
vergaande invloed heeft op de produktie en de
kwaliteit van het gebouwprodukr. De techniek
lijkt in zulke ontwikkelingen slechts een tijdelijk
obstakel. Het concept en de acceptatie daar gaat
het om. Voor de smulpapen onder ons: The
Arup ]ournaJ, nummer 4. 1993. Her gebouw
staat aan de weg tussen Plymouth en T avistock,
Zuid Engeland. Her is echt mOOOi'
Jan Westra
detai l
L .J

• ,
_~nm·4i,in,_,-----_--,-p_r_o_g,,----r_a_m_m_a_----1
Bijeenkomsten helft 1994
22 maart NWR in Almere NB.
april Alliance & Universiteit in Luik, België Aangesjotenen die hun bedrijf, de
april Ontwerpers & architecten presentatie regio Rorrerdam bedrijfsfilosofie, het produktenpakket
mei Polyblok in Everdingen en een discussie met 'bouwgenoten'
mei Workshop in een Booosting-bijeenkomst willen
juni Rewa in Budel presemeren, kunnen hiertoe comact
juni Rockwool in Roermond opnemen met Booosting.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
In mei 1988 is de Stichting Industrieel Bouwen Nederland,
booosting stichting
Booosting, opgericht vanuit een gecombineerd initiatief van
industrie, ontwerpers en architecten. De voornaamste doelstelling
industrieel van Booosting is het bevorderen van het ontwerpen, ontwikkelen, onderzoeken en
bouwen toepassen van industrieel te vervaardigen bouwprodukren en gebollwdelen, ter verhoging
nederland van de kwaliteit van de gebouwde omgeving. Op de antwoordkaart kum u aangeven
of II geïmeresseerd bem in meer informatie over de activiteiten van Booosting.
NAAM
BEDRIJF
I I I
IDRES
I I
roSTeoDE WOONPlAATS
I I
nLEI'OON
LJ
I
o Komt naar de bijeenkomst bij NWR in Almere op Booosting
22 maart a.s. van 16.00 tot 19.00 uur met . . . personen.
postbus 23000
o Wil meer weten over de produktontwikkelingen, te weten:
............................................. . .. 3001 KA Rotterdam
o Onrvangt graag informatie over participatie bij Booosring.
o Bestelt het boek O'Booosting in bedrijf (1992)
O'Tussen traditie en experiment' (1989)
Participanten: f 25,00
Niet-parricipanten: f 39,50
L. ..I

. _:J.I.n~i,in._ pa rt i ei panten
,
Nieuwe participanten 1994
All i ance Ceramic Steel Products Conta ctper soo n de he er Robert Krol
ALLIANCE
CE~AM'C$T~I~ PAOOUCT9
Alliance Europe is in 1971 opgeridu als zusterond erneming
van het Amerikaanse Alliance Xfall. Alliance houdt zich bezig
IiI
Zuid er rin g 56 met het cominu ema illeren (820°) van coils; een uniek
Pos tb us 19 3600 Genk, Be l gië produkrieproces, waarbij hoogwaardig staal aan beide kamen
te 1 089 35 65 31 wordt voorzien van een laag glasemail. Bijzonder detail van
fax 089 35 65 39 het Alliance ceramicsteel is dat de glas-sraal-srrucruur herrold
kan worden. Behalve als schrijfoppervlak wordt ema il sraa i of
'Ceramicsteel' vanwege haar eigenschappen vooral re vinden in stations, luchrhavens, treinen en
schepen, de z.g. 'People Movers Sector'. Als go rd ij ngevel of als gevel- of wandbekleding worden de
emailstalen panel en zowel binnen als buiten toegepast. In de industriële marlmector vind je het
materiaal vooral als bekleding voor tafelbladen, deuren, liften, sanitaire kabines, verwarmingspanelen,
al dan niet voorzien van grafische bedrukkingen, waarbij zelfs meerkleurendruk met ema il
versmolten kan worden. Ceramic steel is keihard, krasbestendig, kleurvast, dUUl'uam en heeft een
opmerkelijke lange levensdu ur. Op het gebied van R&O concemreert Alliance zich op
luminiscerende email, velwarming in wanden en fotografi sche reproduktietechnieken. D e ambitieuze
toekomstplannen van Alliance richten zich op het uitbreiden van haar technologische leiderspositie.
Alliance heeft zich bij Booosting aangesloten om van dichtbij zeer betrold<en te zijn bij ontwerpers,
onderzoekers en ontwikkelaars in her indu strieel bouwen.
H. de Wit Consul tancy Con tac t per soo n de heer Harold de Wit
1l.D.W.CONSULTANCY How Consultancy streeft ernaa r overheden, bedrijven, instellingen en
Du nant straat 1405 organisaties re voorzien van know-how die nodig is voor de ontwikkeling
27 13 TT Zo ete rmee r van welzijnsprojecten. Met name projecten die een oplossing bieden voor
t el /fax 079 - 1632 12 maatschappelijke problemen die het gevolg zijn van armoede en/of
au t o 06 - 52 78 0451 achterstandssituaties. Booosting is vooi· HDXf Consultancy een
onrwikkel-platform waar participanten geïmeresseerd en ingeschakeld
kunnen worden voor her samenwerken aan oplossingen voor vraagstukken die het gevolg zijn van
menselijke concentraties in delen van de bebouwde leefomgeving in stedelijke gebieden. Vanuit een
weJzijnsperspecrief kijkend naar de gebruikelijke woningbouwprodukten van ontwikkelaars,
ontwerpers en bouwers, moeten we vasrsrellen dat prijzen en kwaliteiten van woningbouwprodukten
voor niet koopkrachtige groepen van de bevolking, beneden de maat blijven. Nieuwbouw is te duur,
gezien de inkomens van deze groepen en van het na-oorlogse bestand in de grote steden zijn grote
delen in een staat van verloedering. Gezien de sociaa l econom ische ontwild<elingen in de stedel ijke
gebieden, het gegeven dat overheden bij gebrek aan middelen 'terugtreden' en het sragneren van de
arbeidsmarkt, 7..a1 de behoeJÏ:e aan integraal beleid en aanpak van die problemen en aan betaalbare
woningbouw voor de onderkant van de markt alleen maar tOenemen.
L ..I
11

r
111 ,
FAÇADE Adviesbureau voor Gevelbouw BV Conta ct per s oon de hee r i r Anton Tappe r
I>I~!~~!!~
_ englneenng
Façade C&E is een onaR1ankeiijk adviesbureau op het gebied van de
hedendaagse gevelbollw. Met deze specifleke know-how worden moderne
Beemdstraat 21 gevelconstructies on lwikkeld , beschreven , berekend, getekend, gemeten,
5653 MA Ei ndhoven gecontroleerd en beoordeeld. Het bureau is opgericht in 1987 en heeft
te l 040-5 134 00 inmiddels nuttige bijdragen geleverd aan cle omwikkeling (advisering en/of
fax 040- 51 2345 engineering) van meer dan 400 nieuwbouw- en renovatieprojekten. Als
bouwtearnparrner, in samenwerking met architecten, aannemers en f:1brikanren
van gevelconstructies wordt de gevel bouw benaderd vanuit de gevel technologie, welke is gefundeerd
op de vakdisciplines: bouwfYsica, bouwtechniek, materiaal kunde en werktuigbouwkunde. Waar
mogelijk, wordt een creatieve bijdrage geleverd in de onrwikkeling van gevel-projecten, -systemen en
-produkten. In het ontwerpproces wordt bijzondere aandacht gegeven aan de kwaliteit en
functionaliteit; wind- en waterdichtheid, luchtdoorlatendheid, stabiliteit alsmede bouwfYsische
eigenschappen. Aspecten, welke hierbij aan de orde komen zijn o.m.: materiaaltoepassingen
(profielen, beglazingen, beplatingen, panelen, kunststoffen, natuursteen, keramiek), thermische
isolatie, zonwering, comfort, veiligheid, oppervlaktebehandelingen, onderhoud en kosten. Facade
C&E is roegerceden tot Booosting, omdat ze zich thuisvoelt tussen vele andere participanten, die een
bijdrage willen leveren op het gebied van innovatieve omwikkelingen op het gebied van de gevelbollw.
<l

prof ir. Jan Brol/wer, afswdeercoördinator
tel 015 -78 1304
praktijkve/'eniging BOUT
tel 015 -78 4061
vakgroepblf/'o tel 015 - 78 40 94
TU-Delft Faculteit der Bouwkunde
vakgroep BOlIlIJteclmologie
Postbus 5043 2600 GA Delft

• ,
Wet Bevordering
Speur- en
Ontwikkelingswerk
(WBSO)
De overheid heeft een nieuw (fiscaal) MarktOnderzoek, organisatorische en admi-
instrumenr voor het stimuleren van onder
Loek nisn'atieve werkzaamheden worden niet be-
en ontwiIJ<eling: de Wet Bevordering Speur- en schouwd als S&O-werk.
Ontwikkelingswerk (WBSO). De Wet wordt De vermindering van de af te dragen loon-
vooralsnog geacht terug te werken tOt 1 januari beJasting/premiehefllng kan gebeuren op basis
1994. )(ferkgevers kunnen voor de loonkosten van een zogenaamde S&O-verklaring die door
van werknemers die Speur- & OnrwiIJ<elings- Senter in Zwolle wordt afgegeven, indien
werk (S&O) verrichten een reductie krijgen op daanoe althans tijdig een aanvraag is ingediend.
de af te dragen loonbelasting en premies Naar nu bekend is, zal de eerste aanvraag vóór
volksverzekeringen. De reductie bedraagt 25% 9 maan 1994 moeten worden ingediend.
tOt een kostenniveau van f 100.000,- en Omdat de vermindering uiteindelijk gerelateerd
daarboven 12,5%. wordt aan het aanral S&O-uren van
werknemers, adviseren wij u dringend vanaf
Met S&O-w~rk worden werkzaamheden 1 januari 1994 per projecr een urenregisatratie
bedoeld, gericht op technisch-wetenschappelijk bij te houden.
onderzoek of ontwikl<eling van technisch
nieuwe fYsieke produkten of produktieprocessen ?
of technisch nieuwe onderdelen daarvan. Nieuw Voor meer infonnatie kunt u contact opnemen
betekent hier nieuw voor de betreffende met Pouwer & Schreden subsidie-adviseurs,
werkgever. te! 010 - 452 11 22. <I
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Booosting van VoUenhovenstraat 150' Postbus 23000 3001 KA Rotterdam
010 4365741 010 4366315
~.:.:.::~ Anneke vtm Dijk
! Patricia Brouwer Design
Drukkerij Hans Truijen
Jan Wtstra, Eelke PtnnIIeI'. FIICIIIie. AIJianee.
HaroU de Wit ConsrJtllru:y. TU De!ft, FII&fIbei, Btnlwlnnule
L .J

• ,
Veel nieuwe ideeên voor
Booosting
produktontwikkelingen
Met 36 Booosting-aangeslotenen heeft in de grote vergaderzaal van
de Factulteit Bouwkunde van de TU Delft op 26 januari jongstleden
een produktontwikkelingsoverleg plaatsgevonden.
Tijdens deze middag. exclusief
voor Booosting-aangeslotenen. Ter lering en vermaak wordt door Marcel
stond de voortgang van lopende Vroom het omwikkelingsverloop van de Media-
ontwikkelingen en het opstarten eenheid vanaf de start in 1988 tot en met het
van nieuwe ontwikkelingen realiseren van een demonstratieptoject van de
centraal. omwikkeling. produktie en installatie van 10
stuks Meterkast 2000 - een afgeleide van de
oorspronkelijke Media-eenheid - in de regio Arnhem toegelicht. Jouke POSt volgt met de omwikkeling van
de snelle afbouwsystemen voor de hoogbouw. De aanpak van deze ontwikkeling is zeer pragmatisch. Na een
brainstorm-avond met 10 bedrijven en bureaus is de doelstelling geformuleerd om middels het
verbeteren van de produkttechniek de afbouwrijd in met name hoge kantoorgebouwen te verkorten.
Momenteel wordt een prototype gerealiseerd dat in maart 1994 zal worden getoetst en geëvalueerd.
(euzekozïn door Brouwer + Koning
De NWR gaat op zoek naar toepassings-
mogelijkheden. Er wordt gewerkt aan het
verbeteren van het model. Hiertoe wordt bij
Senter een Technisch Ontwikkelingskrediet aan-
gevraagd. Eind februari volgt advies van Senter.
anbouwserre door Post ter Avest
Er wordt een proefproject gezocht.
talen Ramen door Landmark
Behoeft uitwerking van deskresearch; er IS
interesse getoond door de induw·ie.
Gevels door Frank van Waes
Modulair systeem waarmee verouderde kantoor-
gevels kunnen worden gerenoveerd. Wacht op
toepassingsmogelijkheid.
L .J
15

r ,
Ni euwe ontwi kkel i ngen
ervicestrook door Henk van Laarhoven
Een smalle srrook i n her plafond waar installaries
door lopen.
armwaterteru innin door Henk van Laarhoven
Het terugwinnen van de warmte uit resrwater.
Iternatief voor schuttin door Philip T eygeler
Uitgangspunr VOrmt een kunststoffolie om roe te
passen in allerlei schuuingen, tussen huizen, langs
de snelweg en zo meer.
rïstaand rït"eshuTs door Jaap de Voogd
Idee haakt in op een andere manier van verkavelen
en de mogelijke sociale voordelen hiervan.
Bitumineuze dakbedekkin met leis la door Jaap de Voogd
Een anri-versropafvoerhulpsruk voor hemelwater.
Intelligente wonin door Jan Westra
Inhakend op inrelligent wonen door de installatie
van de woning te verbeteren. De inrelligenrie van
de woning verbeteren door aanpassing te zoeken
op het gebied van weersgesteldheid, temperatuur,
veiligheid, comfort en zo meer.
Intelli ente deur door Jan' Westra
Een afsluitbaar gar in de wand; het kozijn en
datgene war er in draait. Kreten als sponningsloos,
volledig afsluitbaar, inbraakvrij, in bepaalde
standen ventileren, geen sleutels en bijvoorbeeld
groter worden in gesloten stand, staan hier
cenrraal.
Media wand door Marcel Vroom
Herbergen van klimaarunirs in huis.
Klimaateenheid door Marcel Vroom
Orde in de chaos van de apparaten die het klimaat
in huis kunnen regelen .
• ...J