1. ამოცანა №28 0,1მოლი ალუმინის სულფატის შემცველ ხსნარში ჭარბად
გაატარეს ამიაკი. რამდენი გრამი ნალექი მიიღება ამ დროს? რა მოხდება თუ
მიღებულ ნალექს დავამატებთ ჭარბ ნატრიუმის ტუტეს?
ამოხსნა:
მოც: n(Al2(SO4)3) = 0,1მოლი
–––––––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. m(ნალექი) = ?
M(Al2(SO4)3) = 078გ/მოლი
ამიაკის ალუმინის სულფატის ხსნართან ურთიერთქმედების რეაქციაში ამიაკის
ნაცვლად უნდა ვიგულისხმოთ მისი წყალხსნარი - ამონიუმის ჰიდროქსიდი.
Al2(SO4)3 + 6NH4OH 2Al(OH)3 + 3(NH4)2SO4
ცხადია რეაქციის ტოლობა გვიჩვენებს, რომ 0,1მოლი Al2(SO4)3 წარმოქმნის 0,2მოლ
ალუმინის ჰიდროქსიდს.
m(Al(OH)3) = n(Al(OH)3) M(Al(OH)3) = 0,2 78 = 15,6g
ალუმინის ჰიდროქსიდი ჭარბ ამიაკში არ იხსნება, მაგრამ როგორც ამფოტერული
ბუნების მქონე ნივთიერებას, ხსნის ნატრიუმის ჰიდროქსიდი.
Al(OH)3 + NaOH Na[Al(OH)4]
პასუხი: 15,6გ ნალექი. ნატრიუმის ტუტის დამატებისას ნალექი იხსნება.
ამოცანა №29 196გ გოგირდმჟავას შემცველ ხსნარს გასანეიტრალებლად ჯერ
დაუმატეს 60გ ნატრიუმის ტუტე, შემდეგ კი კალიუმის ტუტე. რამდენი გრამი
კალიუმის ტუტე იქნება საჭირო სრული განეიტრალებისათვის?
ამოხსნა:

2. -2-
მოც: m(H2SO4) = 196გ
m(NaOH) = 60გ
–––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. m(KOH) = ?
დავწეროთ ნეიტრალიზაციის რეაქცია
H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2H2O
an H2SO4 + 2KOH K2SO4 + 2H2O
როგორც რეაქციის ტოლობიდან ჩანს 1მოლი გოგირდმჟავას სრული
განეიტრალებისათვის საჭიროა 2მოლი ტუტე. გავიგოთ აღებული გოგირდმჟავას და
დამატებული ნატრიუმის ტუტის მოლების რაოდენობა:
n (H2SO4)= = 2 მოლი n (NaOH)= = 1,5 მოლი
რეაქციის ტოლობის თანახმად 2მოლი გოგირდმჟავას განეიტრალებისთვის
საჭიროა 4მოლი ტუტე. აქედან გამომდინარე ნათელია, რომ სრული
ნეიტრალიზაციისას საჭირო იქნება კიდევ დამატებით KOH, კერძოდ
n(KOH) = 4 – 1,5 = 2,5მოლი m(KOH) = 2,5 56 = 140გ
პასუხი: m(KOH) = 140გ
ამოცანა №30 0,222გ CaCl2-ის შემცველ ხსნარს დაუმატეს 2გ AgNO3-ის
შემცველი ხსნარი. როგორია წარმოქმნილი ნალექის მასა? რომელი ნივთიერებები და
რა რაოდენობით გვექნება მიღებულ ხსნარში?
ამოხსნა:

3. -3-
მოც: m(CaCl2) = 0,222გ
m(AgNO3) = 2გ
–––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. m(ნალექი) = ?
საბოლოო ხსნარში მარილის რაოდენობა
M(CaCl2) = 111გ/მოლი
M(AgNO3) = 170გ/მოლი
M(AgCl) = 143,5გ/მოლი
CaCl2 + 2AgNO3 2AgCl + Ca(NO3)2
0,222 2
n(CaCl2) = = 0,002m l i
o n(AgNO3) = = 0,012m l i
o
111 170
როგორც რეაქციის ტოლობიდან ჩანს
1 მოლი CaCl2 რეაგირებს 2მოლ AgNO3-თან
0,002 “––––––––––––––––––“ x “––––––––––––“
x =0,002·2/1= 0,004მოლი
აშკარაა, რომ AgNO3 ჭარბადაა აღებული და რეაქციაში შეუსვლელი რჩება 0,012 –
0,004 = 0,008მოლი AgNO3.
რეაქციის შედეგად მიიღება: 0,002 2=0,004მოლი AgCl (ნალექი) და 0,002 მოლი
Ca(NO3)2.
m(AgCl) = n(AgCl) M(AgCl) = 0,004 143,5 = 0,574გ
ასე რომ მიიღება 0,574გ ნალექი. ხსნარი შეიცავს 0,008მოლ AgNO3-ს (რეაქციაში
შეუსვლელი) და 0,002მოლ Ca(NO3)2-ს (რეაქციის შედეგად მიღებული).
პასუხი: m(AgCl) =0,574გ n(Ca(NO3)2) = 0,002მოლი n(AgNO3) = 0,008მოლი
ამოცანა №31 კალიუმის ქლორიდის და კალიუმის ბრომიდის ნარევი,
რომლის მასაა 0,8გ, გააცხელეს მშრალი ქლორის ნაკადში მუდმივ მასამდე. რეაქციის
დამთავრების შემდეგ მყარი ნაშთის მასა გახდა 0,68გ. როგორი იყო საწყის ნარევში
თითოეული კომპონენტის მასა?

4. -4-
ამოხსნა:
მოც: m(KCl + KBr) = 0,8გ
m(ნაშთი) = 0,68გ
––––––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. m(KCl) = ? m(KBr) = ?
M(KCl) = 74,5გ/მოლი M(KBr) = 119გ/მოლი
ამოცანის პირობის თანახმად მიმდინარეობს რეაქცია:
2KBr + Cl2 2KCl + Br2
გაცხელებისას Br2 აორთქლდება და მიღებულ მყარ ნაშთში საწყისი KBr-ის
ნაცვლად მიიღება KCl. რადგან M(KBr)>M(KCl) ამ გარდაქმნამ მასის შემცირება უნდა
გამოიწვიოს. კერძოდ რეაქციის ტოლობიდან ჩანს, რომ 2მოლი KBr-ის ნაცვლად
მიიღება 2მოლი KCl. უფრო სწორად: 1მოლი KBr-ის ნაცვლად მიიღება 1მოლი KCl.
ადვილად დავასკვნით, რომ 1მოლი (119გ) KBr-ის 1მოლ KCl-ად (74,5გ)
გარდაქმნისას მყარი ნაშთის მასა იკლებს 119 – 74,5 = 44,5 გრამით.
ჩვენ შემთხვევაში მასის კლება შეადგენს 0,8-0,68=0,12გ. შეგვიძლია შევადგინოთ
პროპორცია:
119გ KBr – ის გარდაქმნისას მასა იკლებს 44,5გ-ით
x “ “ 0,12 “
ე.ი. საწყისი ნარევი შეიცავდა 0,32გ KBr და 0,80 – 0,32 = 0,48გ KCl.
პასუხი: m(KCl) = 0,48გ m(KBr) = 0,32გ
ამოცანა №32 რამდენი გრამი რკინის სულფიდი მიიღება 10გ რკინისა და
8გ გოგირდის ურთიერქმედებისას?

5. -5-
ამოხსნა:
მოც: m(Fe) = 10გ
m(S) = 8გ
––––––––––––––––––––––––
უ.გ. m(FeS) = ?
Fe + S FeS
რეაქციაში 1მოლი რკინა რეაგირებს 1მოლ გოგირდთან. დავადგინოთ რომელი
კომპონენტია აღებული ჭარბად. გამოვთვალოთ მორეაგირე ნივთიერებათა
რაოდენობები:
n (Fe)= = 0,18 მოლი n (S)= = 0,25 მოლი
ცხადია, რომ ჭარბად არის აღებული გოგირდი, ე.ი. რკინის სულფიდის
რაოდენობა უნდა გამოვთვალოთ რკინის მიხედვით.
n (Fe) = n (FeS) = 0,18 მოლი
აქედან m (FeS) = n (FeS) · M (FeS) = 0,18 · 88 = 15,8გ
პასუხი: m(FeS) = 15,8გ