Lenda Kimi ....Klasa XI ....MODELE MESIMI !!!! #MesueseAurela Temat Studimi i krahasuar i elektrolizes dhe elementit galvanik Gatitja dhe vetite e alkoleve Perberjet inorganike dhe organike Ndarja qelizore ADN

1. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
1
Lenda Kimi
Klasa XI
Tema Studimi i krahasuar i elektrolizes dhe elementit galvanik
Objektivat:
Ne fund te ores se mesimit nxenesit do te jene ne gjendje te
 Te konceptojne drejt elektrolizen dhe elementin galvanik
 Te tregojne ndertimin e elementit galvanik dhe elektrolizes
 Te shkruajne reaksionet redoks qe ndodhin ne elekktroda
 Te vene ne dukje levizjen e drejtuer te joneve dhe elktroneve
 Te shkruajne reaksionin e pergjithshem te elektrolizes dhe elementit galvanik
 Te tregojne ne menyre krahasuese ndyshimet dhe ngjashmerite ndermjet dy
proceseve
 Te japin shembuj praktik e te zbatimit te elektrolizes dhe elementit galvanik
Konceptet kryesore : element galvanik ,elektrolize ,elektroda, oksidim ,reduktim etj
STRUKTURA E MESIMIT
Fazat e struktures Strategjite mësimore
metodat
Veprimtarite e nx Organizimi i klases
Parashikimi
(përgatitja për te nxënë )
Ndertimi i njohurive
(perpunimi i permbajtjes)
Perforcimi
(konsolidimi i të nxënit )
Dy te verteta nje
genjeshter
Mardheniet pyetje
pergjigje
Grupet e eksperteve
C’fare /Eç’fare
Po tani c’fare
Brain storming
Shkrimi i shpejte
Diskutimi i ideve
Zhvillimi i fjalorit
dhe i imagjinates
Nxit ndertimin e
shprehive te te
shkruarit dhe te
bashkepunimit
Nxitja per te
persosur te
shkruarit
Te menduarit
Pune me gjithe
klasen
Pune ne grupe
Dhe individuale
Pune ne grupe
Pune individuale

2. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
2
Mjetet e punes ; tabela , kompjuter , letra te bardha lapustina
Parashikimi :
Dy te verteta nje genjeshter (5’)
Mesuesi : Ju jap detyre nxenesve te shkruajne ne heshtje tre pasione te
tyre, ku njera te jete e genjeshter
Kujdes ! Genjeshtra nuk duhet te jete e dukshme
Nxenesit e tjere te klases gjejne se cili pohim eshte i genjeshter
Nxenesi nr 1
 Moda
 Sporti
 Face book
Nxenesi nr 2
 Kercimi
 Punet e shtepise
 Deti
Nxenesi nr 3
 Shkoj ne fshat tek gjyshja
 Celulari
 Studjoj shume
Mardheniet pyetje pergjigje (10’)
Falenderoj nxenesit per mendimet e dhena dhe bej nje permbledhje te
shpejte te asaj qe kemi trajtuar ne mesimet e fundit dhe mbi menyren se
si do te zhvillohet mesimi i dites
Mesuesi A mund te hartoni disa pyetje per njeri tjetrin ne lidhje me
elektrokimine
Nxenesi 1 Ç’eshte elektrokimia ?
Nxenesi 2 Nje dege ndermjet kimise dhe fizikes
Nxenesi 3 Ç’fare studjon ajo ?
Nxenesi 4 Objekti i studimit te elektrokimise eshte elektroliza dhe
elementi galvanik
Nxenesi 5 A mund ta konceptojme elektrolizen dhe elementin
galvanic ?
Nxenesi 6 Elektroliza eshte proçesi fiziko-kimik gjate te cilit
energjia elektrike kthehet ne energji kimike si pasoje e ndodhjes se
reaksioneve redoks ne tretesiren ujore te nje elektroliti
Nxenesi 7 Po elementin galvanic ?
Nxenesi 8 Elementi galvanic eshte nje proçes fiziko kimik ku energjia
kimike kthehet ne energji elektrike ne saje te ndodhjes se reaksioneve
redoks ne tretsirat ujore te dy elektroliteve
Nxenesi 9 Ku ndodhin keto proçese ?

3. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
3
Nxenesi 10 Elektroliza ndodh ne elektrolizier ndersa elementi galvanic
ndodh ne nje aparat te ndertuar nga dy elektroda te ndara nga njera tjetra
Nxenesi 11 Si jane te ndertuara keto aparate ?
Nxenesi 12 Aparati per funksionimin e elementit eshte i ndertuar nga tre
pjese: qarku i jashtem ( percjelles i lidhur me nje llampe )
qarku I brendshem ( ura prej qelqi )
dy elektrodat ( pllaka metalike te zhytura ne tretesiren
e elektrolitit parkates )
Nxenesi 13 Po elektrolizieri ka te njejtin ndertim?
Nxenesi 14 Po , kane te njejtin ndertim pra qarku i jashtem
qarku i brendshem
dy elektrodat
Ndryshimi qendron ne faktin se tek elektroliza ,elektrodat nuk jane te
veçuara nga njera tjetra
Nxenesi 15 Si funksionon elektroliza po elementi galvanic?.........
Nderhyn mesuesi :
Me pelqen qe jeni te afte te ndertoni pyetje dhe te pergjigjeni
njekohesisht , por per keto do te diskutojme me gjere se bashku
ne pjesen tjeter
Ndertimi i njohurive
grupet e eksperteve 35’ ; Ç’fare /E ç’fare 10’
Mesuesi :
Tani do të bëjmë një veprimtari me të ndryshuar vendet.
Do te numeroj nga 1 tek 5 , ku çdo numer i korrespondon nje
eksperti
Do t’ju jap në tavolinat tuaja pese pyetje ,per secilin ekspert .
Eksperti Nr 1
Si funksionon elementi galvanic Mg/Mg2+ // Cu 2+/Cu Me sa gram
do te rritet masa e katodes n,q,s anoda do te tretet me 2,4 gr
Eksperti Nr2
Cilat jane rastet e elektrolizes
Si ndodh elektoliza e Ca Cl2 (t) ?
Eksperti Nr 3
N,q,s duam te veshim nje ENE me baker , atehere çfare roli do
te luaj ky metal ne elementin galvanic dhe ne elektrolize

4. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
4
Eksperti Nr 4
5ooml tretesire 2,5 M ZnSO4 i neneshtrohen procesit te
elektrolizes Gjeni sa litra gaz do te vecohet ne anode
Eksperti Nr 5
Nje pllake plumbi zhytet me rradhe ne tretesiren ujore te joneve
Mg2+ dhe pastaj Cu2+ Me cilat jone do te veproje pllaka e Pb ,Pse
,shkruani reaksionet jonike
Secili prej jush ,duhet të jetë në gjëndje të jap një përgjigje të sakte
për secilën prej tyre
Ne kete moment ne tavolinën e parë mblidhen vetëm 1
shat; në të dytën vetëm 2-shat; në të tretën vetëm 3-shat në të katërtën
vetëm 4-rat dhe ne te pesten vetem 5-sat
Secili grup do të jetë përgjegjës për pyetjen e tij. Diskutoni në
grup përgjigjen dhe vendoseni se si t’i pergjigjeni. Duhet ta mësoni këtë
përgjigje sepse do t’ia mësoni grupit bazë. Keni 8 minuta kohe për ta
mësuar secili anetar i grupit
Pasi ta keni mesuar secili prej jush do te kthehet ne grupet
baze ku keni përgjegjësinë të mësoni njëri-tjetrin.
Perfasues te eksperteve do te shkruajne ne tabele
konkluzionet perkatese psh,eksperti me numrin 1 jep pergjigjen e
ekspertit 3 etj
Pefaqsuesi i ekspertit nr 1
A (- ) K ( +)
Mg/Mg2 + Cu 2+/Cu
[
A(-) Mg ─2e-→Mg2+ ( proçesi i oksidimit,reagenti oksidues )
K(+) Cu 2+ + 2e-→Cu0( proçesi i reduktimit ,reagenti reduktues )
Mg + Cu 2+→ Mg2+ + Cu0 ( reaksioni ipergjithshem )
N,q,s anoda do te tretet me 2,4gr sasia e katodes do te rritet me :
24 gr Mg 64 gr Cu
2,4 gr x gr
X= 2,4 gr × 64gr 24gr = 6,4gr Cu

5. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
5
Perfaqesuesi i ekspertit nr2
Elektroliza mund te ndodhe ne elektrolit ne gjendje te shkrire elektrolit
ne tresire ujore , dhe me anode active
Le te shikojme si ndodh elektroliza e CaCl2(t)
OH-A(+) K(-)
H2O→ H+ + OH-
CaCl2→Ca2+ +2Cl-
K: 2H+ + 2e→H2
A: 2Cl- -2e- →Cl2 Ne katode veçohet H2 ndersa ne anode Cl2
2H+ +2Cl-→ H2 + Cl2
2H2O +CaCl2 → H2 + Cl2 + Ca (OH)2
Perfaqesuesi i ekspertit nr 3
Nqs duam te veshim nje ene me baker ose nje metal tjeter si ne elektrolize
(me anode active ) dhe ne elementi galvanic duhet qe ena luaje rolin e
katodes
A(+) K(-) A(-) K(+)
Zn Cu
Pllake bakri (activ
Perfaqsuesi i ekspertit Nr4
V = 5ooml= 0,5l A(-) K(+)
CM =2,5M A
VO2 = ?
H2O→ H+ + OH-
ZnSO4 →Zn2+ SO4
2-

6. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
6
K: 2Zn2+ + 4e→2Zn
A: 4OH- -4e- →2H2O +02 Ne katode veçohet Zn ndersa ne anode O2
Zn2+ +4OH- →2Zn +2H2O+O2
2Zn SO4 +4H2O → Zn + 2H2O + O2 +2 H2 SO4
2Zn SO4 +2H2O → Zn + + O2 + 2H2 SO4
n= CM× V= 2,5 M ×0, 5L=1,25 mole
Nga barazimi :
2mole Zn SO4 1mol O2 22,4LO2
1.25 mole Zn SO4 XLO2
X=14LO2
Perfaqesuesi i ekspertit nr 5
Pb
Pb
MgCl2
CuCl2
Pb +MgCl2 →nuk ndodh Pb +CuCl2→PbCl2 +Cu
Sepse Pb me pak aktiv se Mg
Mesuesi:
Mbasi degjuam me kujdes pergjigjet e secilit ekspert le te japim
konkluzionet kryesore
Ndertoj ne derrase tabelen Ç’fare / Eç’fare / Po tani c’fare
U kerkoj nxeneve te tregojne ç ‘fare dine per elektrolizen dhe
elementin galvanic dhe ku qendron rendesia e studimit te tyre
Mendimet e e tyre i shenojme ne kollonen ç’fare

7. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
7
C’fare dime Ç’fare eshte me e
rendesishme
Po tani c’fare
Jane proçese fiziko kimike
Shnderrojne energjine EK→EELEK
dhe anasjelltas
Studjohen nga elektrokimia
Zhvillohen ne aparate te
veçanta
Ne thelb kane ndertim te
njejte
Q i jashtem
Q i brendshem
Dy elektroda
Ne anode ndodh oksidimi
Ne katode ndodh reduktimi
Anoda tek elementi galvanik
eshte negative ndersa tek
elektroliza pozitive
Elementi galvanik ka rendesi
ne prodhimin e baterive te
ndryshme dhe akumulatoreve
te makinave etj.....
Perdorim ne industri ne
veshjen e metaleve me metale
te tjere ( galvanostegji )
Elektroliza pervec te gjitha
ketyre perdoret ne industri
per perftimin e metaleve
jometaleve dhe veshjen e
metaleve me metale te tjere
Shtroj para nxenesve pyetjet
1)Cilat jane rrjedhojat
praktike te ketyre proçeseve ?
2) A kane rendesi studimi i
tyre ,n,q,s po, pse ?
3) A sjellin ndryshime ne
jeten tone ?
Duke marre mendimet e
nxenesve plotesojme
kollonen e dyte bashke me
nxenesit

8. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
8
C’fare dime Ç’fare eshte me e
rendesishme
Po tani c’fare
Jane proçese fiziko kimike
Shnderrojne energjine EK→EELEK
dhe anasjelltas
Studjohen nga elektrokimia
Zhvillohen ne aparate te
veçanta
Ne thelb kane ndertim te njejte
Q i jashtem
Q i brendshem
Dy elektroda
Ne anode ndodh oksidimi
Ne katode ndodh reduktimi
Anoda tek elementi galvanik
eshte negative ndersa tek
elektroliza pozitive
Elementi galvanik ka rendesi ne
prodhimin e baterive te
ndryshme dhe akumulatoreve te
makinave etj.....
Perdorim ne industri ne
veshjen e metaleve me metale te
tjere ( galvanostegji )
Elektroliza pervec te gjitha
ketyre perdoret ne industri per
perftimin e metaleve jometaleve
dhe veshjen e metaleve me
metale te tjere
Prodhojne rryme
Prodhimin e baterive
( shume te perdorshem ne
jeten tone te perditeshme )
Prodhimin e akumulatoreve
Perftimi i metaleve dhe i
jometaleve ne industri
Veshja e metaleve me
metale te tjere pra ruajtja
nga korrozioni etj....
Studimi i tyre shume i
rendesishem per vete
rendesine praktike qe ata
kane
Por nga ana tjeter ndotin
mjedisin
Shkarkimi i baterive nuk
behet plotesisht
Baterite permbajne lende
toksike dhe kane aftesi te
vetendizen
Elemente te tille si
Pb,Hg,Cd,si metale te rende
jane ndotes te fuqishem te
ujerave te lumenjve liqeneve
dhe ujit te pijshem
Hedhja e baterive kudo
rrezik per gjallesat
Çfare detyre del para nesh
Ç’fare duhet e bejme ..........
Organizoj
brain stormming!
Ne fazen e perforcimit
Perforcimi:
Po tani ç’fare / Brain storming 10’
Prezantim me power point 10’
Shkrim i lire 10’
Mesuesi:
Shtroj para klases pyetjen
C’fare
duhet te
bejme

9. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
9
Po tani ç’fare do te bejme ?
Organizoj nje brain storming per te plotesuar kollonen e trete
te hidhen mbeturinat ne
vendin e duhur
[
Te sensibilizojm
te riciklohen
baterite
te ndergjegjesohemi
te dalim me nje
objektiv
te çohen baterite ne nje
planet tjeter
‘’ gjithçka fillon nga une ‘’
Prezantim me power point 10’
‘Studimi te krahasuar te elektrolizes dhe elementit galvanic ‘
Shkrim i lire 10’
Per rreth 5’ nxenesit shkruajne si e kuptojne shprehjen:
‘ Gjithçka fillon nga une !’
Degjohen disa nga shkrimet 5’
Brisilda
‘Ne nje bote si kjo e jona ku njerezit jane gjithmone faktori kryesor i
ndryshimit me teper flitet sesa veprohet
Kjo ndodh edhe ne ndikimin e njeriut per mjedisin.Njerezit gjithmone
perpiqen te bejne diçka ,por realisht nuk bejne asgje
Per te patur nje mjedis te paster dhe nje vend te mire per te jetuar
gjithçka duhet te filloje nga ne si individe
Keshtu ne sherbejme si factor ndryshimi jo vetem per dobine e
komunitetit por edhe tonen personalisht!
ç’fare duhet te
bejme?

10. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
10
Vleresimi:
Vlerseoj nxenesit ne lidhje me faktin se sa :
U aktivizuan dhe moren pjese ne oren mesimit,sa origjinal ishin.
Sa dhane mendime te sakta dhe te pjekura ne lidhje me problemet
e tajtuara gjate punes ne grup,ku vleresoj nxenesin me aktiv te grupit
Sa jane te afte te krahasojne elektrolizen me elementin galvani
Nga pervoja :Teknika Ç’fare / E ç’fare/Po tani ç’fare eshte
mjaft efikase dhe me produktivitet ne kete teme mesimi ku
lidhja e njohurive teorike me praktiken eshte shume reale
Lenda Kimi
Klasa XI
Tema Elektroliza me anode aktive
Objektivat:
Ne fund te ores se mesimit nxenesit do te jene ne gjendje te
 Te shkruajne reaksionet redoks qe ndodhin ne elektroda gjate elektrolizes me
anode aktive
 Te parqes produktet e elektrolizes ne tretesire ujore me elektroda pasive dhe
aktive
 Te dalloje reaksionet qe ndodhin ne elektroda nga reaksioni i pepergjithshem
 Te krahasojne procesin e elektrolizes gjate zhvillimit te saj me elektroda aktive
dhe pasive
 Te japin te dhena dhe shembuj te perdorimit praktik te elektrolizes dhe elementit
galvanik
Konceptet kryesore : elektroda, elektrode aktive , oksidim ,reduktim , galvanostegji

11. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
11
STRUKTURA E MESIMIT
Fazat e struktures Strategjite mësimore
metodat
Veprimtarite e nx Organizimi i klases
Parashikimi
(përgatitja për te nxënë )
Ndertimi i njohurive
(perpunimi i permbajtjes)
Perforcimi
(konsolidimi i të nxënit )
Permbledhje e
strukturuar
Di /dua te di / mesova
Di /duate di / mesova
Di /dua te di /mesova
Diskutimi i ideve
Zhvillimi i fjalorit
Nxit ndertimin e
shprehive te te
shkruarit dhe te
bashkepunimit
Nxitja per te
persosur te
shkruarit
Te menduarit
Pune me gjithe
klasen
Pune ne grupe
Pune ne grupe
Pune individuale
Mjetet e punes ; tabela , letra te bardha, lapustina
Parashikimi : Permbledhje e strukturuar
Di /dua te di / mesova
Mesuesi :
Permbledh ne menyre te shkurtuar pikat kryesore ku do kaloje
tema e re , per te nxitur sado pak kureshtjen e tyre
Shtroj para tyre pyetjen: Ç’fare dini per elektrolizen ?
U kerkoj atyre te mendojne e pastaj te shkruajne ç’fare dine per
elektrolizen
Vizatoj ne derrasen e zeze tabelen Di /dua te di / mesova

12. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
12
Plotesoj se bashku me nxenesit kolonen ‘’DI’
DI DUA TE DI MESOVA
Eshte proçes fiziko kimike
Shnderron energjine EELEK→Ek
Ndodh ne elektrolizier
Eshte e ndertuar nga
Q i jashtem( levizja e
drejtuar e elektroneve)
Q i brendshem( levizja e
drejtuar e joneve )
Dy elektroda ( anoda
,katoda )
Ne anode ndodh oksidimi (+ )
Ne katode ndodh reduktimi (-
)
Elektrodat jane pasive
Ndodh ne elektrolit ne gjendje
te shkrire dhe tretesire ujore
Shoqerohet me veçim
substancash
Veçimi i sustancave ne
elektroda realizohet sipas
disa rregullave te caktuar
Ndertimi i njohurive
‘Dua te di’
Mesuesi :
Edhe njehere cila eshte tema e mesimit te dites
Nxenesit : elektroliza me anode active
Mesuesi :
A mund te thoni , çfare doni te dini ne lidhje me kete teme ?
Mendimet e tyre I hedhim ne kollonen e dyte te tabeles
Di /dua te di / mesova

13. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
13
DI DUA TE DI MESOVA
Eshte proçes fiziko kimike
Shnderron energjine EELEK→Ek
Ndodh ne elektrolit ne gjendje te
shkrire dhe tretesire ujore
Ndodh ne elektrolizier
Eshte e ndertuar nga
Q i jashtem( levizja e drejtuar e
elektroneve)
Q i brendshem( levizja e
drejtuar e joneve )
Dy elektroda ( anoda ,katoda )
Ne anode ndodh oksidimi (+ )
Ne katode ndodh reduktimi (- )
Elektrodat jane pasive
Shoqerohet me veçim substancash
Veçimi i sustancave ne elektroda
realizohet sipas disa rregullave te
caktuara
Si ndodh ?
A ndodh per elektrolite ne
gjendje te shkrire dhe
tretesire ujore
Si ta kuptojme shprehjen
‘‘anode aktive ‘’
A jane elektrodat pasive
A shoqerohet me veçim
sustancash
A ndiqen te njejtat
rregulla per shkarkimin e
joneve ne elektroda
A gjen zbatim ne industri
A eshte i rendesishem
A eshte i ngjashem me
ndonje proçe tjter
Perforcimi : Mesova
Mesuesi : Nxenesit per te gjetur pergjigjet e pyetjeve te tyre lexojne
tekstin ne menyre individuale
Idete e tyre sherbejne per te plotesuar kollonen e trete te tabeles
‘’ MESOVA ‘’
DI DUA TE DI MESOVA
Eshte proçes fiziko kimike
Shnderron energjine EELEK→Ek
Ndodh ne elektrolit ne gjendje
te shkrire dhe tretesire ujore
Si ndodh ?
A ndodh per elektrolite ne

14. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
14
Ndodh ne elektrolizier
Eshte e ndertuar nga
Q i jashtem( levizja e
drejtuar e elektroneve)
Q i brendshem( levizja e
drejtuar e joneve )
Dy elektroda ( anoda
,katoda
Ne anode ndodh oksidimi (+ )
Ne katode ndodh reduktimi (- )
Elektrodat jane pasive
Shoqerohet me veçim
substancash
Veçimi i sustancave ne
elektroda realizohet sipas
disa rregullave te caktuara
gjendje te shkrire dhe
tretesire ujore
Si ta kuptojme shprehjen
‘‘anode aktive ‘’
A jane elektrodat pasive
A shoqerohet me veçim
sustancash
A ndiqen te njejtat
rregulla per shkarkimin e
joneve ne elektroda
A gjen zbatim ne industri
A eshte i rendesishem
A eshte i ngjashem me
ndonje proçe tjter
A(+) K(-)
CuSO4
pllake bakri
A: Cu – 2e → Cu2+
K : Cu2++2e→Cu0
Cu + Cu2→ Cu2++ Cu0
Ndodh per elektrolite ne
gjendje te shkrire dhe ne
treteire ujore
Pllaka e bakrit merr pjese
aktive ne elektrolize
Elektrodat nuk jane
pasive
Vecimi i substancave
eshte i pjesshem
Muk ndiqen te njejtat
rregulla per shkarkimi e
joneve
Proces shume i
rendesishem gjen zbatim
ne galvanostegji
Detyre :
Paraqisni skematikisht elektrolizen e ZnSO4( t ) me
elektroda grafiti dhe me anode zinku
Shkruani reaksionet qe ndodhin ne elektroda dhe
reaksionin e pergjithshem per secilin rast

15. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
15
Vleresimi i nxenesve :
Per :
Saktesine e pergjigjeve te tyre
Aftesine e te formuluarit te pyetjeve
Shkrimin sakte te reaksioneve ne elektroda dhe te
reaksionit te pergjithshem
Nga pervoja :
Nepermjet kesaj teknike nxenesit nxene me mire sepse
Ata kujtojne ato qe dine
Aftesohen ne berjen epyetjeve
Jane me active dhe mesimi eshte me gjithe perfshires
Lenda Kimi
Klasa XI
Tema Gatitja dhe vetite e alkoleve
Objektivat:
Ne fund te ores se mesimit nxenesit do te jene ne gjendje te
 Te pergjithesojne vetite fizike te alkoleve me numer te ndryshem atomesh karboni
 Te krahasojne dhe shpjegojne vetite fizike te alkoleve me ato te hidrokarbureve
me masa molare te peraferta me to
 Te shkruajne reaksionet qe paraqesin vetite kimike te alkloleve
 Te njohin reaksionet e gatitjes te alkoleve
 Te zbatojne ne praktike gatitjen e alkoleve te ndryshme

16. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
16
Konceptet kryesore :
STRUKTURA E MESIMIT
Fazat e struktures Strategjite mësimore
metodat
Veprimtarite e nx Organizimi i klases
Parashikimi
(përgatitja për te nxënë )
Ndertimi i njohurive
(perpunimi i permbajtjes)
Perforcimi
(konsolidimi i të nxënit )
Diskutim per
njohurite paraprake
Veprimtari e leximit
te drejtuar
Harta e konceptit
Parashikimi me
terma paraprake
Diskutimi i ideve
Zhvillimi i fjalorit
Nxit ndertimin e
shprehive te te
shkruarit dhe te
bashkepunimit
Nxitja per te persosur
te shkruarit te
menduarit
Nxit imagjinaten
Pune me gjithe
klasen
Pune ne grupe
Pune ne grupe
Pune individuale
Mjetet e punes ; tabela , letra te bardha, shkumesa
Parashikimi:
Diskutimi i njohurive paraprake
Mesuesi :
Ne tabele shkruhen formulat strukturore te disa alkoleve
Nga nxenesit kerkoj
Te emertojne keto perberje
Te grupojne alkolet ne varesi te structures ,pozicionit te
grupit –OH , dhe nr te grupeve -OH

17. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
17
Ndertimi i njohurive
Veprimtari e leximit te drejtuar (V/L/D)
Mesuesi :
 Pas etapes se parashikimit kaloj ne etapen e ndertimit te
njohurive me veprimtarine e leximit te drejtuar
 Ndaj klasen ne tre grupe te medha dhe pergatis nga nje pyetje
per secilin grup
Vetite fizike te alkoleve
Vetite kimike te alkoleve
Gatitja e alkoleve
Mesuesi :
Mbasi ndaj mesimin ne tre paragrafe kryesore , rekomandoj
nxenesit te lexojne ne heshtje , secili grup paragrafin perkates
per t’ju dhene pergjigje pyetjeve te hartuara.
Nje ose disa perfaqesues nga secili grup duke plotesuar
mendimin e njeri tjetrit japin pergjigje per pyetjet e
parashtruara me siper
Grupi i pare
Grupi i dyte
Grupi i trete

18. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
18
Mesuesi:
Cilat jane disa nga vetite fizike te alkoleve ?
Nxenesi : 1 ( Perfaqesues i grupit te pare )
Pasi diskutuam se bashku ne grup menduam te listojme disa nga
vetite fizike te alkoleve
1) Alkolet me nr te vogel karbonesh 1-3 treten mire ne uje
2) Me rritjen e nr te carboneve ne varg tretshmeria e tyre ulet
3) Alkolet jane ne gjendje agregate te ndryshme
C1- C11 jane lengje
C11 e siper jane te ngurta
Mesuesi : Pyes nxenesit nese kane paqartesi dhe ftoj nje nxenes
tjeter te vazhdoje mendimin e shokut
Nxenesi : 2 ( Perfaqesues i grupit te pare )
4) temperaturat e vlimit dhe te shkrijes te alkoleve jane me
te medha se te hidrokarbureve me mase te perafert me to , psh.
etanoli me mase molare 46g/mol vlon ne 780C ndersa propani me
mase molare 44g/mol eshte gaz
5) alkolet sherbejne si tretesa te perberjeve organike
Mesuesi ; Pse ndodh nje dukuri e tille?
Nxenesi : 2 Sepse molekulat e alkoleve lidhen me lidhje
hidrogjenore ,arsye kjo qe ndikon dhe ne tretjen e alkoleve ne uje
Mesuesi: Mund te rendisim disa nga vetite kimike te alkoleve ?
Nxenesi : 3 ( Perfaqesues i grupit te dyte )
Po mund te themi se vetite kimike te alkoleve i dedikohen
grupit –OH Alkolet jane aktiv nga pikpamja kimike ,dhe shfaqin disa
lloj reaksionesh
1) veprimi i alkoleve me metalet tregon aciditet
CH3 –OH + Na → CH3 ONa + ½ H2
metanolat natriumi
Mesuesi: Si shfaqen vetite acide tek alkolet
Nxenesi : 3
Vetite acide jane shume te dobeta , kripa e formuar mund te
shperbehet nga uji
CH3 ONa + H2O → CH3 –OH + NaOH
Mesuesi: Mund te vazhdoje nje nxenes tjeter?
Nxenesi : 4 ( Perfaqesues i grupit te dyte )
Ne lidhje me mendimin e shokut mund te themi :

19. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
19
2 ) Meqe kane veti acide te dobeta alkolet nuk mund te veprojne
me bazat
CH3-OH + NaOH → NUK NDODH
3 ) Por alkolet mund te veprojne me acidet
H2SO4
CH3-OH + HCl CH3Cl + H20
Mesuesi: A japin alkolet reaksione djegie ?
Nxenesi : 4
Po alkolet japin reaksione djegie
2CH3-OH + 3O2 → 2CO2 + 4H20
Mesuesi: Tani eshte momenti te njihemi me menyrat e perfitimit
te alkoleve Kush deshiron te paraqesi ne tabele reaksionet
perkatese
Nxenesi : 5 ( Perfaqesues i grupit te trete )
Alkolet mund t’i perftojme ne dy menyra kryesore
M1 Duke u nisur nga halogjen alkanet me baza alkaline
R-Cl + Na OH → R-OH +NaCl psh :
,
CH3-CH2 Cl +Na OH →CH3-CH2OH +NaCl
M2: hidratimi I alkeneve
CH3-CH=CH2 +H2O→CH3-CH-CH3
│
OH
Perforcimi:
Harta e konceptit
Parashikim me terma paraprake
Harta e konceptit
Gjate kesaj faze u kerkoj nxenesve te plotesojne tabelen e
meposhteme Pas plotesimit nga ana e nxenesve

20. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
20
TABELA DUHET TE KETE KETE PAMJE
VETITE FIZIKE R-
OH
VETITE KIMIKE R-OH GATITJA R-OH
1) Alkolet me nr te
vogel karbonesh 1-3
treten mire ne uje
2) Me rritjen e nr te
carboneve ne varg
tretshmeria e tyre
ulet
3) Alkolet jane ne
gjendje agregate te
ndryshme te lenget
ngurte
4) temperaturat e
vlimit dhe te shkrijes
te alkoleve jane me te
medha se te
hidrokarbureve me
mase te perafert me
toper shkak te lidhjes
hidrogjenore
5) alkolet sherbejne
si tretesa te
perberjeve organike
1)veprimi i alkoleve me
metalet
CH3 –OH + Na → CH3 ONa + ½ H2
2)veprimi i alkoleve me bazat
CH3-OH + NaOH → NUK NDODH
3)veprimi i alkoleve me acidet
CH3-OH + HCl → CH3Cl + H20
3)djegia e alkoleve
2CH3-OH + 3O2 → 2CO2 + 4H20
M1 Duke u nisur nga
halogjen alkanet me baza
alkaline
R-Cl + Na OH → R-OH +NaCl
psh
,CH3- Cl +Na OH →CH3-OH
+NaCl
M2: hidratimi I alkeneve
CH3-CH=CH2 +H2O→CH3-CH-CH3
OH
Mesuesi: Per te perfunduar mesimin ju jap nxenesve fjalet
Alkol
Udhetim
Trishtim
24 ore
Ju le 5’kohe per te krijuar nje tregim te shkurter Paraqes me poshte
disa nga punimet e nxenesve
Kristjana
Alkoli ishte dashuruar marrezisht pas nje baze te quajtur hidroksid
natriumi.Por ajo jetonte mjaft larg tij ,gati nje dite nate udhetim
me avion .Ai beri gati valixhet dhe u nis me shpresen se ajo do ta
pranonte .Kur mberriti ,mori nje taksi dhe u nis per tek shtepia e saj

21. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
21
Trokiti ne dere dhe ajo doli .Megjithese ai I beri nje delklarate te
forte dashurie , ajo nuk epranoi duke I thene ‘’Ti nuk je tipi im ‘’
Ai i trishtuar u nis per te gjetur rrugen e tij , ndoshta ne kete rruge
do te takonte vajzen e endrrave .Dhe ai e gjeti ,ajo vajze ishte acidi
klorhidrik .Ajo dhe ai u martuan dhe jetuan te lumtur
Vleresimi i nxenesve :
Vlerseoj nxenesit ne lidhje me faktin se sa :
U aktivizuan dhe moren pjese ne oren mesimit
Sa dhane mendime te sakta ne lidhje me problemet e tajtuara
gjate punes ne grup , ku vleresoj nxenesin me aktiv te grupit
Sa origjinal ishin ne krijimet e tyre
Nga pervoja :
Teknika V.L.D eshte nje teknike qe mund te zbatohet
shpesh ne shkencat egzakte
Kjo teknike simulon te lexuarit e kuptimshem,ndjenjen e
pergjegjesise se punes ne grup dhe shpesh jep rezultat
Lenda Kimi
Klasa XI
Tema Perberjet inorganike dhe organike
Objektivat:
Ne fund te ores se mesimit nxenesit do te jene ne gjendje te
 Te pershkruajne perberjet organike si perberje te karbonit
 Te identifikje elementet kryeore te perberjeve organike
 Te listojne disa nga karakteristikat kryesore te perberjeve organike
 Te krahasojne perberjet organike me ato inorganike
 Te rendisin disa nga dallimet midis perberjeve organike dhe atyre organike

22. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
22
 Te argumentoje ne baze te vecorive unitetin e perberjeveinorganike me ato
organike
Konceptet kryesore : perberje organike , kimi organike kimia e karbonit
STRUKTURA E MESIMIT
Fazat e struktures Strategjite mësimore
metodat
Veprimtarite e nx Organizimi i klases
Parashikimi
(përgatitja për te nxënë )
Ndertimi i njohurive
(perpunimi i permbajtjes)
Perforcimi
(konsolidimi i të nxënit )
Leviz /ndalo /krijo
dyshe
Lexim permbledhje
ne dyshe
Role te specializuara
ne diskutim
Diskutimi i ideve
Zhvillimi i fjalorit
Nxit ndertimin e
shprehive te te
shkruarit dhe te
lexuarit
ndervepruev
Nxitja per te persosur
Imagjinaten
Pune me gjithe
klasen
Pune ne dyshe
Pune ne dyshe
Pune ne grupe
Pune individuale
Mjetet e punes ; tabela , letra te bardha, shkumesa
Parashikimi:
Leviz/ndalo / krijo dyshe

23. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
23
Mesuesi :
Ju bej te njohur nxenesve se do hyme ne studimin e nje pjese
te re te kimise e cila eshte ‘ Kimia organike’’
Ne kete faze te mesimit zbatoj tekniken leviz/ndalo /krij
dyshe
Nxenesit levizin ne klase dhe me dhenien komandes ‘ngrij
ata ne menyre te rastesishme behen partnere dhe diskutojne
ne dyshe me shokun /shoqen qe kane prane ne lidhje me
pyetjen
Ç’fare dini ju per perberjet organike
Nxenesit marrin kohen e duhur per te diskutuar me njeri tjetrin
Disa nga opinionet dhe mendimet e tyre ne dyshe i paraqesim ne
tabele
Dyshja e pare
Jane perberje kimke thote ANA
Fjala organike i kujton te gjallen , keshtu qe IRA mendon se
perberjet organike jane brenda se gjalles
Dyshja e dyte
Ne biologji ne kemi permendur si perberje te tilla lyrnat
karbohidratet proteinat dhe acidet nukleike tha ENDRI
Ndersa DANIELI mendon se keto perberje duhet t’ i studjoi
kimia organike , qe ju mesuese permendet ne fillim te ores se
mesimit
Dyshja e trete
Dyshja jone kishte te njejtin mendim ,qe perberjet organike
prodhojne ose jane burim energjie
Dyshja e katert
Krista me tregoi se ne nje emision ne TV,ne lidhje me
perberjet organike,kishte kuptuar qe gjithçka qe ne
konsumojme ne jeten e perditeshme eshte me natyre
organike …………………………..
Po eshte e vertete,edhe pijet ,parfumet, detergjentet
kremerat, esencat, etjjj ………..

24. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
24
Ndertimi i njohurive
Lexim permbledhje ne dyshe
Mesuesi :
Mesimi ndahet ne paragrafe dhe nxensit lexojne dhe permbledhin
ne dyshe , ku njeri ben pyetjen tjetri permbledh me fjalet e veta
Per secilin paragraf ,synoj te aktizoj disa dyshe
Dyshja e pare ; PARAGRAFI PARE
Nx 1 Si i grupojme perberjet ne natyre ?
Nx 2 Perberjet ne natyre i gupojme ne inorganike dhe organike:
Nx 3 Cilat u quajten substanca organike
Nx 4 substanca organike jane ato qe nxirreshin nga e gjalla
Dyshja e dyte PARAGRAFI I DYTE
Nx 5 Ç’jane perberjet organike
Nx 6 Perberjet organike jane te gjitha ato perberje qe kane
elementin karbon, atomet e te cilit lidhen me njeri tjetrin per te
formuar vargje karbonik
Mesuesi :Kerkoj qe nxenes te tjere te perserisin konceptin ne
formen e nje loje ku secili nxenes i le ‘pas’ shokut ose shoqes
se vet konceptin perberje organike
Nx 7Perberjet organike, ndodhen vetem tek organizmat e gjalla?
Nx 8Jo ne ditet e sotme me zhvillimin e shkences dhe teknikes ato
mund te prodhohen ne menyre sintetike
Dyshja e trete PARAGRAFI I TRETE
Nx 9 Si mund te dallojme perberjet organike nga ato inorganike ?
Nx 10 Jane disa veti qe bejne dallimin midis ketyre perbejeve
Nx 11 Perberjet organike:
jane vetem te perbera
Kane nje numer te vogel elementesh (C, H,O,N,S,P,Cl..)
Numri i tyre arrin deri ne pese milion
Kane lidhje kovalente polare dhe kovalente
Mund te denatyrohen ne menyre te parikthyeshme
Ndodhen shume pak ne gjallesa dhe shume ne gjallesa

25. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
25
Perforcimi:
Role te specializuara ne diskutim
Mesuesi : Organizoj nxenesit ne grupe sipas inteligjencave dhe
aftesive te tyre
Gr gjykues ; Gjykatesin dhe dy ndihmes gjyqetare
Roli i tyre eshte te percaktojne se kush jane me te domosdoshme
per njeriun perberjet organike apo ato inorganike
Gr hetimit ; Hetuesit dhe ndihmesit e tij
Grumbullojne informacione dhe ja japin trupit gjykues
Gr i te drejtave te perberjeve organike dhe inorganike
Evidenton anet pozitive te perberjeve organike dhe
inorganike
Gr i letrareve krijon pese vargeshin e shprehjes perberjet organike
Gr i letrareve
si deshmitare
P organike P inorganike
Gr Hetuesve
Gjykatesi me ndihmes
gjyqtaret
Jane vetem te perbera
Kane nje numer te vogel
elementesh (C, H,O,N,S,P,Cl..)
Numri i tyre arrin deri ne pese
milion
Kane lidhje kovalente polare dhe
kovalente
Mund te denatyrohen ne menyre te
parikthyeshme
Ndodhen shume pak ne gjallesa
dhe shume ne gjallesa
Jane te thjeshta dhe teperbera
Kane nje numer te madh
elementesh (C,,O,N,S,P,Cl,Na,Zn,K
Cu, Fe, Cr.gjith sistemi periodik)
Numri i tyre arrin deri ne 800
mije
Kane lidhje kovalente polare dhe
kovalente, jonike ,bashkerenditese
Mund te shnderrohen nganjera
forme ne tjetetren ne menyre te
rikthyeshme
Ndodhen ne gjallesa dhe jogjallesa

26. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
26
Mesazhi qe percillet ( nga gjykatesi )
‘’Te gjitha perberjet kimike jane te rendesishme
qofshin keto organike apo inorganike’’
Vleresimi i nxenesve :
Per :
Saktesine e pergjigjeve te tyre
Aftesine e te permbledhurit dhe te formuluarit te pyetjeve
Aftesine e te gjykuarit per rendesine eperberjeve organike dhe
inorganike
Lenda Biologji
Klasa XI
Tema Ndarja qelizore
Objektivat:
Ne fund te ores se mesimit nxenesit do te jene ne gjendje te
 Te pershkruajne se ç fare jane fjalet ndarje qelizore,mitoze,mejoze,profaze,
metafaze,anafaze dhe telofaze.
 Te pershkruaje cfare ndodh gjate procesit te mitozes dhe mejozes.ne qelize
 Te krahasoje mitozen me mejozen,dhe te tregoje ndryshimet dhe ngjashmerite
midis tyre.
 Te analizoje pse ndarja qelizore eshte e rendesishme
Konceptet kryesore : mitoze, mejoze, ndarje qelizore,profaza,metafaza,
anafaza, telofaza, gamente

27. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
27
STRUKTURA E MESIMIT
Fazat e struktures Strategjite mësimore
metodat
Veprimtarite e nx Organizimi i klases
Parashikimi
(përgatitja për te nxënë )
Ndertimi i njohurive
(perpunimi i permbajtjes)
Perforcimi
(konsolidimi i të nxënit )
Diskutim i lire
Leximi me kodim
Harta e konceptit
Diskutimi i ideve
Zhvillimi i fjalorit
Nxit ndertimin e
shprehive te te
shkruarit dhe te
lexuarit
nderveprues
Nxitja per te persosur
Imagjinaten
Pune me gjithe
klasen
Pune ne dyshe
Pune ne grupe
Pune individuale
Mjetet e punes ; tabela , letra te bardha, shkumesa
paraqitje grafike te gateshme te mitozes dhe mejozes
Parashikimi:
Diskutim i lire
Mesuesi :
Imagjinoni sikur nuk do te mund te riprodhoheshin,sikur qelizat te
mos ndaheshin pra te shumoheshin.
Nxenesi 1: Nuk do te kishte dashuri.
Nxenesi 2: Bota nuk do te egzistonte.
Nxenesi 3: Bota do te ishte e vjeter dhe e plakur.
Nxenesi 4: Nuk do te kishte as vdekje.

28. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
28
Nxenesi 5: Do te egzistonin te njejtat gjallesa.
Nxenesi 6: Nuk do te kishim larmi:
Gjallesash,
Bimesh,
Lulesh shume ngjyrshe,
Kafshesh
Sjellesh......................
Nxenesi 7: Bota nuk do te ishte e bukur.!
Mesuesi:
Imagjinata juaj shkon shume larg,te gjitha thenjet tuaja jane te
verteta,por ne boten reale nuk ndodh keshtu,apo jo?
Nxenesi 8: Sigurisht qe po! Ne dime qe e gjalla ka aftesi te lere
pasardhes , pra te riprodhohet
Mesuesi: Ne temen e sotme do mmarrim njohuri mbi ndarjen
qelizore dhe menyrat e realizimit te saj
Ndertimi i njohurive
Leximi me kodim
Mesuesi: Shkruaj ne tabele kater kode qe ju korespondojne 4
fjaleve kyce.
NDARJE QELIZORE
F FAZA
KROMOZOM
MEMBRANE BERTHAMORE
Mesuesi:
Ne heshtje, hapni librat ne fq 90, dhe lexoni me kujdes mesimin e
dites, krahas seciles fjale kyce vendosni kodin perkates.
(Nxenesit lexojne me kujdes mesimin)

29. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
29
Mesuesi: Vizatoj ne derrase tabelen, me kodet perkatese,ku secili
kod vendoset ne kllapa.
F
Ndarja qelizore procesi gjate te
cilit qeliza meme jep qeliza bia.
Eshte vecori per qelizat e trupit
dhe gamenet. Realizohet ne dy
menyra: mitoze dhe mejoze.
Mitoza, ndarje qelizore ku nga
qeliza meme dalin dy qeliza bija
me te njejten nr kromozomesh.
Realizohet me ane ten je ndarje
mitotike.
Mejoza, ndarje qelizore ku nga
qeliza meme dalin 4 qeliza bija
me ½ e numrit te kromozomeve.
Realizohet me ane te dy ndarjeve
njepasnjeshme mejotike dhe
mitotike.
Njihen 4 faza ne procesin e
ndarjes qelizore.
Profaza : qeliza perg per
ndarje, ndodh 2 fishimi
kromozomeve, prishet
membrane berthamore
Metafaza: kromozomet
vendosen ne mes te qelizes
Anafaza: qeliza fillon te
zgjatet
Telofaza. Formohet
membrane dhe krijohen 2
qeliza te reja
Jane pjese e ndarjes qelizore.
Ne faza te ndryshme te ndarjes
jane te ndryshem
Ne profaze kromozmet
paraqiten njelloj, pra
dyfishohen.
Metafaza I ndryshon nga
metafaza II sepse ne te paren
kromozomet vendosen ne
qender cift ndersa ne te dyten
tek
Ne anafaze kromoz shkojne
drejt poleve te qelizes
Ne telofaze kromoz
riorganizohen per te formuar 2
qeliza te reja
M Berthamore
Ne profaze prishet
Metfaze s’egziston
Anafaze s’egziston
Telofaza riformohet
Perforcimi:
Harta e koncepteve
Mesuesi: Ne tabele ndertoj bashke me nxenesit harten e koncepteve
Proces gjate te
cilit qeliza meme
jep qeliza bija.
Ndarje qelizore
Ndahen qelizat e trupit
Ruhet materiali gjenetik
Realizohet me ane te nje ndarje
mitotike
Mitoza kalon ne kater faza
Profaza
Metafaza
Anafaza
Telofaze
Ndarje qelizore
Formohen qelizat riprodhuese
Pergjysmohet materiali gjenetik
Realizohet me ane dy ndarjeve te
njepasnjeshme, mitotike dhe
mejotike.
Te dyja ndarjet kalojne ne 4 faza
Profaza
Metafaza
Anafaza
Telofaze

30. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
30
·
2 n 2 n
n n n
2n 2n
n n n
Vleresimi i nxenesve:
Saktesine e pergjigjeve te tyre
Aftesine e te permbledhurit dhe te formuluarit te koncepteve kryesore
Lenda Biologji
Klasa XI
Tema ADN
Objektivat:
Ne fund te ores se mesimit nxenesit do te jene ne gjendje te
 Te pershkruajne se ç fare jane acidet nukleike, ADN, nukleotide dhe
kodi gjenetik
 Te listojne disa nga vecorite kryesore te ADN
 Te pershkruajne ndertimin e ADN
 Te tregojne rolin e kodit gjenetik
 Te argumentojne pse ADN eshte gjuha e jetes.
Mitoza
Ndarja
qelizore Mejoza
n

31. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
31
Konceptet kryesore : Acidet nukleike, ADN, nuleotide dhe kodi gjenetik
STRUKTURA E MESIMIT
Fazat e struktures Strategjite mësimore
metodat
Veprimtarite e nx Organizimi i klases
Parashikimi
(përgatitja për te nxënë )
Ndertimi i njohurive
(perpunimi i permbajtjes)
Perforcimi
(konsolidimi i të nxënit )
Permbledhje e
strukturuar
Ditar dy pjesesh
Shkrimi i shpejte
Diskutimi i ideve
Zhvillimi i fjalorit
Nxit ndertimin e
shprehive te te
shkruarit dhe te
lexuarit
nderveprues
Nxitja per te persosur
Imagjinaten
Pune me gjithe
klasen
Pune ne grupe
Pune me gjithe
klasen
Pune individuale
Ne dyshe
ne grupe
Mjetet e punes ; tabela , letra te bardha, shkumesa
paraqitje grafike te gateshme te ADN mitozes dhe mejozes

32. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
32
Parashikimi:
Permbledhje e strukturuar
Mesuesi
Shkurt permbledh momentet ne te cilat do te kaloje mesimi I dites
Kerkoj nga nxenesit te japin te dhena dhe informacion se sa ata enjohin
AND dhe ç’fare duan te dine per te
T heksoj dhe njehere qe do te ndalemi ne tre moment kryesore
Çperfaqeon AND,
Si eshte e ndertuar
Roli I kodit gjenetik
Ndertimi i njohurive
DITAR DY PJESESH
Ndahet klasa ne grupe ne menyre rastesore ku per secilin grup kam
pergatitur nj e tabele te thjeshte
ADN
KOMENTI I NXENEVE
NDERTIMI
KOMENTI I NXENEVE
KODI GJENETIK KOMENTI I NXENEVE

33. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
33
Ju jap mundesine nxenese te lexojne mesimin per te bere komentet e
duhura ne grup .
Ndertoj tabelen permbledhese
KONCEPTET
ADN
KOMENTI I NXENESVE
Acid nukleik
Emertohet acidi dezoksiribonukleik
Eshte makromolekule e cila nuk
mund te shihet me sy te lire por me
mikroskop elektronik
Pergjejgese per trashegimine e
tipareve
Ndodhet ne qelize → berthame →
→kromozome
Segmente te vogla te AND
perfaqesojne genet
Nje gen mban informacionin per nje
enzime , nje protein, nje tipar
Gen → Proteine → Tipar
NDERTIMI
Ne vitin 1953 Watson – Krik zbuluan
ADN
Ka nje structure spiralore te dyfishte
Njesia baze e cdo vargu te AND eshte
nukleotidi.
Cdo nukleotid eshte I ndertuar nga tre
pjesse : baza e azotuar, sheqer, grup
fosfatik
Njihen kater baza te azotuara :
adenine, guanine, citozina, timina
Vargjet e ADN lidhen me njeri tjetrin
ne baze te parimit te perplotesimit ku :
Adenina → Timina
Guanina → Citozina
KODI GJENETIK
Shkruhet informaconi gjenetik
Perftohet nga te githa kombinimet
e mundeshme te bazave te azotuara
Bazat e azotuara kombinohen tre e
nga tre ku cdo treshe mban
informacionin per nje tipar

34. Lenda Kimi
Klasa XI
MODELE MESIMI #MesueseAurela
34
Perforcimi:
Shkrimi i shpejte
Mesuesi: Orientoj nxenesit te shkruajne pa ndalur doren per 3
minuta ne lidhje me ADN
Sqaroj se nuk eshte e nevojshme te shkruash bukur por mos te
shkeputesh doren .
Lexohen disa nga punimet e nxenesve !
Kristi ,shkruan:
Une jam acidi dezoksi ribonukleik shkurt mund te me therrisni
ADN , jam nje makromolekule , por shume e rendesishme per
trashegimine e tipareve
‘’shtepia ime ndodhet ne kromozome ‘’
Aty qendroj se bashku me disa mikeshat e mia proteinat .
Nuk mendojme asnjehere te largohemi nga kromozomet sepse ia
kalojme shume mire se bashku dhe perfaqsojme me dinjitet ate
ç’ka jemi.Familja ime perbehet nga kater anetare Adenina ,
Guanina, Citozina , Timina . Adenina dhe Timina jane shume te
lidhura me njera -tjetren po keshtu edhe Guanina me Citozinen Me
pelqen puna qe bej sepse keshtu kryej nje veprim ne dobi te
njerzimit ………
Eee ….. dhe diçka tjeter …….Jam e vetmja molekule
biologjike qe kam aftesine te riprodhoje veten
Jam thjesht unike !
Vleresimi i nxenesve :
Per :
Saktesine e pergjigjeve te tyre
Aftesine e te permbledhurit dhe te formuluarit te pyetjeve