Animalien deskribapenak

1. ANIMALIEN
ALBUMA
2012 2013 IKASTURTEA
2. MAILA

2. AURKIBIDEA ETA EGILEAK
ANAKONDA (Karlos eta Ander)
ARRANOA (Mari aeta Deba)
AZERIA (Urko eta Gari)
BALEA (Sabin eta Lier)
BASURDEA (Izaro eta Maitane)
BEHIA (Izaro eta Maitane)
BISONTEA (Lander eta Aner)
COBRA (Urko eta Gari)
ELEFANTEA (Daniela eta Oihan)
HIPOPOTAMOA (Karlos eta Ander)
KAIMANA (Urko eta Gari)
KOMODOKO DRAGOIA (Sabin eta Lier)
LEHOIA (Maria eta Deba)
LOROA (Beñat eta Oier)
MARRAZOA (Beñat eta Oier)
MOLOTXA (Sabin eta Lier)
OTSOA (Maria eta Deba)
TXAKURRA (Daniela eta Oihan)
ZALDIA (Lander eta Aner)

3. ANAANAKONDA, Eunectes Murinus
Narrastien taldekoa da.
Berdea da.
Beste animali batzuk irensten ditu,beraz
haragijalea da.
Hego Ameriketatiko oihanean bizi da.
Erruleak dira apirila eta maiatzean umeak
edukitzen dituzte.
Suge oso bitxia da eta oso luzea da.

4. ARRANOA, Aquila chrysaetos
Ornoduna da.
Marroiak eta beltzak dira.
Usoak, usapalak jaten dituzte.
Mendietan eta basoetan bizi dira.
Arraultzetatik jaiotzen dira. Hegazti
monogamoak dira.
Ez dute harrapari naturalik.

5. AZERIA (Vulpes Vulpes)
Animalia hau ornodunen familiakoa da ,ugaztunen taldekoa
da. Gorrizka eta mota askotako azeriak daude.
Haragijalea da,aurkitzen dituen animaliak jaten ditu.
Basoan bizi da eta beste batzuk Artikoan.
Ingalaterran bazen azeriak ehizatzeko kirol bat baina bestelan
ez.
Ugaztuna da eta umeak ugaltzeko tokia markatzen du.
Gauez irteten da.

6. BALEA, Balaenoptera musculus
Arrainen taldekoa da. 15 metro, 80 tona
eta bizarrak ditu.
Plaktonak jaten ditu. Beraz belar jalea da.
Ez du gizakiarekin erlaziorik.
Itsasoan bizi da. Udan iparraldeko
itsasoetan igarotzen dute.
Neguan ugaltzen dira, kopulua burutzen
dute,eme 1 eta 27 arren artean, emeak
urtebete inguru eramango du kumea
tripan.
Migratzaileak dira.

7. BASURDEA Sus scrofa
Ugaztunen taldekoa.
Txerriak bezala,buru handia eta begi txikiak ditu
basurdeak.
Animalia orojalea da, hau da, sustraiak eta fruituak
jaten ditu. Baso eta ingurune saskatrakuak ditu
gogoko basurdeak. Gizakiak ehizatu egiten dute.
Azaro edo abenduan emeak araldian sartzen dira. Lau
hilabetetara 2-6 kumeak jaioten dira.
Egunez izkutuan eta geldirik geldirik egoten dira.
Gauez 2-15 kilometrotako ibilialdiak egiten ditu.
Talde txikitan migratzeko ohitura dute.

8. BEHIA Bos Taurus
Bi azkazala hanka bakoitzean, buztana, adarrak, errapea lau titiekin. Hortzak
soilik ahoaren beheko zatian, goian ez. 400 eta 600 kilo arteko pisua.
Belarjaleak eta hausnarkariak. Kalean belarra jaten dute.
Mundu guztian barna bizi dira. Arraza aunitz dago. Hauek dira Nafarroan gehien
ezagutzen direnak: Pirinearra, Frisona, Suiza, Blonda, Txarolesa, Limousine...
Behiak etxe animaliak dira, betidanik baserrietan bizi izan dira.
Behiak txahal bat izaten du urtero. Ernaldia, gizakietan bezalaxe, 9 hilabetekoa
izaten da.
Zer ematen dute? Esnea, zuzenean edateko edo beste zenbait deribatu egiteko
(gazta, jogurtak, gurinak), haragia eta larruak zapatak, poltsak edo arropak
egiteko.

9. BISONTEA, Bison Bison
Animalia hau ornoduna, eta ornodunen
artean ugaztuna da.
Behia eta bufaloa artekoa da, eta 700kg ditu.
Bedarra jaten dute.
Mendietan eta basoetan bizi direnez ez dute
zer ikusirik gizakiarekin.
Eskualde batetik bestera migratzen zuten
urtean zeharlarre bila.

10. COBRA, Ophiophagus hannah
Gorputza ezkatatsua du.
Haragijalea da.
Basamortuan bizi da.
Arrautzetatik jaiotzen da.
Eta esaten dute txakur bat 1000000000000
metro anakonda hil zuela. Ez dio inoren beldar.

11. ELEFANTEA, Elephas maximus
Ugaztunen taldekoa da.
Ezaguna da, belarriek oso zeregin garrantsitsua
dute.gorputzaren tenperaturaren mantentzen.
Elefanteek egunean 18 eta 20 ordu bitartean ematen dute jaten
eta bakoitzak 250 bat.
Elefantea ez du Afrikan erlazioa gizakiarekin.
Afrikan eta Asiako erdialdean dauka bere bizilekua.
Baina oso sentikorra da intsektuen ziztaden eta eguzkiarenkiko.
Elefante bat egun batean 80 kilometro egin ditzake. Taldearen
agintaria beti eme bat da.

12. HIPOPOTAMO Hipopótamus Anphibius
Hankak motzak dituzte eta haien gorputza upel
forma du.
Belarjaleak dira.
Uretan denbora asko egoten dira.
Oihanean bizi denez ez du erlaziorik
gizakiekin.
Espezie ugari desagertu ziren, eta gaur egun
bakarrik 2 espezie bizirik daude, hipopotamo
arrunta eta hipopotamo nanoa.

13. KAIMANA, Caiman Vacare
Gorputza ezkataz lodiz josia du.
Haragijalea da.
Ez du gizakiarekin erlaziorik.
Mississippiko ibaietan bizi da.
Obiparoa da.
Desagertzeko arriskuan dago eta bere lehengusuak
Txinan eta Estatu Batuetan bizi dira.

14. KOMODOKO DRAGOIA, Varanus Komodoensis
Narrastien taldekoa da.
Musker erraldoia da. Sugearen mingaina
du.
Oreinez, basurdez eta tximinoz elikatzen
da. Hortaz haragijalea da.
Rinja eta Padr irlak, Sondan baita Flores
uharteetan bizi dira.
Ez du gizakiarekin harremanik.
Arrautzetatik ugaltzen dira.
Hogeita hamar urteko bizi iraupena dute.

15. LEHOIA, Panthera Leo
Ornoduna da.
Oso hiletsuak dira. Arra oso erraz bereizten
da. Ar batek, 250
kilogramoko pisua izan dezake.Emeak txikiagoak
dira, 180 kg ingurukoak, dira.
Haragijaleak dira, zebra eta basurdeak jaten
dituzte.
Sabanan bizi dira.
Emeek 18 eta, 26 hilabete artean izaten ditu
kumeak.

16. LOROA, Amazona amazonica
Animalia hau ornoduna da, hegaztien
taldeko.
Loroa belarjalea da.
Leku beroetan bizi dira.
Gizkiarekin badu erlazioa.
Arrautzetatik jaiotzen da, beraz errulea
da.

17. MARRAZOA, Carcharodon carcharias
Animalia hau ornoduna da, arrainen taldekoa da.
Hortz handi eta zorrotzak dituzte ilaratan
antolatuak eta hiruki formakoak dira.
Arrainak jaten ditu marrazoak, beraz haragijaleak
dira.
Uretan bizi da marrazoa.
Gizakiarekin ez da bizi.
Arrautzetatik ugaltzen da, beraz errulea da.
Arrain hezurdun gehienak ikusmen ona dute,
baina marrazoak ez. Horregatik harrapakinak
ehizatzeko usaimenaz baliatzen dira. Ur kopuru
handiaren dagoen odol tanta bakar bat usain
dezakete marrazoek.

18. MOLOTXA
Narrastien taldekoa da. (15cm –ko luzera
dauka).Mamu baten itxura dauka.
Gorputza pintxoz estalia dauka,
kolorez aldatzen da. Gorputza zapala,
luzea du. Inurriak jaten ditu beraz
haragijalea da. Basamortuetan bizi
da. Asteak igaro ditzake urik
edan gabe. Kamaleoiak bezala daukan
umorearen arabera kolorez aldatzeko
ahalmena dauka.

19. OTSOA , Canis lupus signatus
Ornoduna da.
Belarri zorrotzak, mutur luzea eta hortz, indartsuak
ditu.
Altzeak, untxiak, oreinak edo basurdeak jaten dute.
Basoan eta mendietan bizi dira.
Ugaztunak dira eta ume bat erruten dute.
Amek haragia mastekatu eta umeei ematen diete.

20. TXAKURRA, Canis Lupus familiaris
Ugaztunen taldekoa da.
Txakur batzuk txikiak dira eta beste batzuk handiak dira eta
kolore askotakoak daude.
Txakurra artzaintzarako erabiltzen da, defentzarako erabiltzen
da, e.a.
Txakurrek ume asko eduki ahal dituzte, neguan izan ezik:
neguan2-4 eta udazkenean, udan edo udaberrian4-8ume eduki
al dute txakurrek.

21. ZALDIA, Equus caballus
Ugaztunen taldekoa da.
Zindasko adatsez hornitua eta hanka lirain
apoduna dituen ugaztuna da.
Bedarra jaten dute.
Zaldiak zelaietan eta basoetan bizi dira.
Kumeak amaren tripan 11 ilabete egoten
dira. Euskal zaldiei pottoka deitzen zaie.