1. 83
Module 8
6666
Filipino
Pagbibigay ng Maaaring Kalabasan
A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development
2. 84
Masaya ka ba sa araw na ito? Marami ka pa bang gagawing mga
aralin? May bago ka na namang gawain ngayon.
Sa kwento ang paglalarawan ng tauhan ay batay sa pananalita at
kilos. Napag-iiba at naitatangi ito sa pamamagitan ng pananalitang
ginagamit.
Layunin ng araling ito ang makapagbibigay ng palagay tungkol
sa maaaring kalabasan ng mga pangyayari sa kwento, batay sa mga
ikinikilos ng mga tauhan.
Basahin ang maikling sanaysay at ibigay ang palagay sa
maaaring kalabasan ng mga pangyayari. Isulat ang titik ng tamang
sagot.
Subukin Natin
Sa Mag-aaral
Mga Dapat Matutuhan
Malungkot na malungkot si Juan. Wala siyang
kinita. Makakagalitan na naman siya ng kanyang ina.
Namahinga sandali si Juan sa ilalim ng malaking puno.
Walang anu-ano ay may tumawag sa kanya.
“Juan, kawawa ka naman. Tutulungan ka namin sa
iyong problema,” sabi ng duwende sa harapan niya.
Hindi nakapagsalita agad si Juan.
3. 85
1. Si Juan ay __________________.
a. nagalit b. nagulat c. napahiya
2. Ang nasa isip ni Juan ay __________.
a. pagtataka
b. pagkatuwa
c. pagkabigla
3. Siya ay __________.
a. namangha sa nakita
b. nagkaroon ng panlalabo ng paningin
c. natakot
“Huwag kang matakot, Juan. Tutulungan ka namin,”
patuloy ng duwende.
“Paano?” tanong ni Juan.
“Heto ang mahiwagang bato. Anumang hihilingin
mo rito ay ibibigay sa iyo,” sabi ng duwende. At nawala
ang duwende.
Ikiniskis ni Juan sa palad ang bato gaya ng bilin ng
duwende at saka humiling si Juan ng masasarap na
pagkain. Nanlaki ang mga mata ni Juan.
Kinain ni Juan ang masasarap na pagkain. Nang
mabusog na siya ay nagdudumali siyang umuwi ng
bahay. Malayo pa ay natanaw na si Juan ng kanyang ina.
Nanlisik ang mga mata ng ina.
4. 86
4. Ang ina ni Juan ay __________.
a. tuwang-tuwa
b. lungkot na lungkot
c. galit na galit
5. Ang ina ni Juan ay __________.
a. paniwalang-paniwala sa kanya
b. nais makipagsapalaran sa bato
c. walang tiwala sa kanya
Minsan ba ay nagkunwari kayong nasaktan ngunit nagbibiro
lang pala kayo? Ano ang ginawa ng mga taong kaharap niyo? Basahin
ang kuwento sa ibaba.
Pag-aralan Natin
“Huwag po kayong magalit, maydala po akong
mahiwagang bato na kapag kiniskis sa palad at humiling
tayo, ito ay ipagkakaloob,” sabi ni Juan, “Heto po ang
bato.”
“Ako Juan, ay huwag mong ululin. Panay ka
kaululan. Ipukpok mo sa matigas mong ulo ang dala
mong bato,” sabi ng ina ni Juan.
5. 87
A. Ano kaya ang maaaring nakakagat kay Luisito?
B. Bakit tila ayaw nang paniwalaan si Luisito?
C. Sa inyong palagay, bakit kaya umiiling ang doktor?
Ganito ang ba inyong mga sagot?
A. ahas
B. Madalas siyang Nagsisinungaling.
C. Malubha na ang lagay ni Luisito.
Ang mga sagot sa mga tanong sa A B at C ay pagbibigay ng
palagay sa kinahinatnan ayon sa ikinikilos ng mga tauhan sa
kuwento.
AYAW NANG PANIWALAAN
Nakagawian na ni Luisito ang laging magkunwari upang
mabahala ang kanyang mga magulang at mga kapatid.
Natutuwa siya kung nagkakagulo na sa bahay kapag
nagkunwari siyang masakit ang tiyan o may nakaaway na
kamag-aral. Alam niyang mahal siya ng kanyang ama at ina
sapagkat siya lamang ang lalaki sa magkakapatid.
Isang araw, sa paghabol niya sa isang tutubi, may
biglang kumagat sa kanyang binti. Natakot siya sapagkat
maaaring ahas ang kumagat sa kanya. Nagpalahaw siya ng
iyak pauwi sa bahay. “Naku! Ang sabi ng isa niyang kapatid.
“Tila ba hindi ninyo kilala iyang si Luisito.”
Maraming ginagawa sa bahay noon kaya hindi na rin
siya gaanong pinansin ng kanyang ina at mga kapatid. Sanay
na sila sa kalokohan ni Luisito. Ngunit kinagabihan, inaapoy
na ito ng lagnat kaya tumawag agad sila sa doktor. Iiling-
iling ang doktor habang tinitingnan ang parang mga sundot
ng karayom sa nangingitim na binti ni Luisito.
6. 88
Basahin ang bawat kuwento at piliin ang angkop na palagay na
batay sa ikinikilos ng tauhan.
1. Sa kanilang paggigitgitan ay _______________.
a. tinulungan sila ng ibang hayop
b. tumalon ang kambing
c. nahulog ang dalawa sa ilog
2. Ano kaya ang naging huling pasya ni Nestor tungkol sa
napulot niyang pera?
Gawin Natin
Tandaan:
- Ang pagbibigay ng palagay tungkol sa maaaring
kalabasan ng mga pangyayari sa kuwento, ay
nababatay sa mga ikinikilos ng mga tauhan.
Isang araw, nagkasalubong sina Kambing at Aso sa gitna
ng isang makitid na tulay. Hindi sila maaaring dumaan nang
magkasabay. Walang isa man sa kanila ang nagpaubaya.
Biglang sinungay ni Kambing si Aso.
Ilang araw pang nag-iipon ng pera si Nestor para
makabili ng isang bisikleta. Sa daanan ng paaralan sa looban
nakapulot siya ng isangdaang piso. Kinabukasan,
nakiramdam si Nestor kung may maghahanap ng pera.
Hapon na ay wala pa ring naghahanap. Biglang sumagi sa
kanyang isip ang mga Batas Iskawt. Nanlambot si Nestor.
Nabuo na niya sa kanyang isip ang gagawin kinabukasan.
7. 89
a. Ibigay ito sa kanyang Tatay.
b. Idagdag sa pambili ng bisikleta.
c. Ibigay sa guro upang hanapin ang may-ari.
3. Anong kapakinabang ang maaaring makuha ni Mang
Ramon sa kanyang paglilibang kung araw ng Linggo?
a. Napagod lamang siya.
b. Nakapagpahinga ang kanyang isip at katawan.
c. Hindi na naman siya nakapasok kinabukasan.
4. Ano kaya ang ginawa ng pulis matapos sumilip sa butas?
a. Isinara niya ang bintana at saka umalis.
b. Umalis siya papalayo sa tindahan ng groserya.
c. Dahan-dahan siyang pumasok upang magsiyasat.
5. Ano kaya ang maaaring nangyari sa loob ng tindahan?
a. Nagkamayan ang pulis at ang nasa loob ng groserya.
b. Naging magkaibigan ang pulis at ang mga magnanakaw.
c. Natuklasan ng pulis kung ano ang gumalaw sa loob ng
groserya.
Pinakahihintay ni Mang Ramon ang araw ng Linggo
sapagkat ito ang araw na sama-samang nagsisimba silang
mag-anak. Pagkatapos ay nagpunta sila sa dagat.
Kinahapunan ay pagod silang lahat ngunit masasaya naman.
Laging may ilaw na nakasindi kung gabi sa panukulan
ng daang katapat ng isang malaking groserya. Nang dumaan
ang pulis na bantay sa lugar na kanyang sakop ay patay ang
ilaw. Siniyasat niya at nakita niyang tuklap ang bintana ng
isang bahagi ng groserya. Nang sumilip siya sa butas may
nakita siyang gumalaw sa loob ng groserya.
8. 90
Isulat ang marka mo.
Marka
Basahin ang kuwento at ibigay ang palagay tungkol sa maaaring
kalabasan ng pangyayari sa kuwento batay sa ikinikilos ng mga
tauhan.
Mga Dagdag na Gawain
PINAKAMABUTING REKOMENDASYON
Ipinapastol ni Andres ang kanilang mga kalabaw. Maingat
siya sapagkat maaaring may maligaw na kalabaw sa tumanang
may mga bagong tubong mais. Kabilin-bilinan ng kanyang Tatay
na bantayan niyang mabuti ang mga kalabaw hanggang sa
maisuga ang mga ito.
Biglang huminto ang isang magarang kotse sa tabi ng daang
pinagpapastulan ng kalabaw ni Andres. Bumusina ang tsuper.
Lumapit naman si Andres ngunit hindi niya inaalis ang kanyang
mga mata sa mga kalabaw.
“Hoy, binata, maaari bang samahan mo kami sa bahay ng
Alkalde?” ang sabi ng lalaking sakay ng kotse. “Nagmamadali
kami at bibigyan ka namin ng kaukulang upa.”
“Hindi po maaari,” ang magalang na sagot ni Andres. “Hindi
ko po maiiwan ang aking kalabaw.”
“Kahit bigyan ka namin ng isandaang piso?” ang tanong ng
lalaking nakasakay sa kotse.
“Kahit na po magkano,” ang sagot ni Andres. “Ipinangako ko
po sa aking Tatay na hindi ko iiwan sa tabi ng tumana ang mga
kalabaw.”
“Tamang-tama para sa aking tubuhan,” ang sabi ng lalaking
nakasakay sa kotse. Noon ay naghahanap siya ng bagong kasama
para mapagkatiwalaan sa kanyang tubuhan. Sinabi ng lalaki sa
kanyang tsuper na palakarin na ang kanilang kotseng sinasakyan.
9. 91
1. Ano kaya ang sumasaisip ng lalaking nakasakay sa kotse
pagkatapos makausap si Andres?
a. Walang pinag-aralan si Andres.
b. Maaaring pagkatiwalaan si Andres.
c. Hindi marunong makipagkapwa-tao si Andres.
2. Paano ipinakilala ni Andres ang kanyang katapatan sa kanyang
tungkulin?
a. Pinaghintay niya ang nakasakay sa kotse.
b. Pumayag siyang samahan ang nakasakay sa kotse.
c. Sinasabi niyang kahit na magkanong halaga ay hindi niya iiwan
ang mga alaga niyang kalabaw.
3. Gaano katapat si Andres sa kanyang gawain?
a. Itinali niya sa gitna ng tubuhan ang kalabaw.
b. Pinutol niya ang pisi upang makakaing mabuti ang kalabaw.
c. Maingat na ipinastol ni Andres ang kalabaw sa tumanang may
bagong tubong mais.
4. Kapag may ginagawa kang trabaho at may biglang dumating na
tao na nangangailangan din ng tulong, ang gagawin mo kaya ay
_____________________________.
a. Pabayaan ang ginagawa at asikasuhin ang bagong dumating.
b. Siguraduhing nasa maayos ang ginagawa bago harapin ang
nangangailangan.
c. Harapin kaagad ang nangangailangan.
5. Ano kaya ang naging katapusan ng kuwento?
a. Ipinabilanggo si Andres.
b. Isinumbong si Andres sa Alkalde ng taong nakasakay sa kotse.
c. Napiling katiwala si Andres sa tubuhang pag-aari ng taong
nakasakay ng kotse.
10. 92
Ang pagbibigay ng palagay tungkol sa maaaring kalabasan
ng mga pangyayari sa kuwento ay maaaring nababatay sa mga
ikinikilos ng mga tauhan.
Maaaring sa pagbibigay ng palagay sa kinalabasan ng
pangyayari ay sumasang-ayon o sumasalungat sa kaisipan ng
nagsasalita at ikinikilos ng tauhan.
Basahin ang kuwento, at piliin ang tamang sagot.
Sariling Pagsusulit
Tandaan Natin
Ang Lobo at ang Ubas
Isang araw, nadako ang isang lobo sa isang halamanan. Gutom
na gutom na siya. At lalong tumindi ang pagkulo ng tiyan nang
makakita siya ng isang puno ng ubas na hitik na hitik sa bunga.
“Suwerte pa rin ako,” wika ng lobo sa sarili. “Pag nakuha ko ang
mga ubas na ito, tiyak na mabubusog ako!”
Sinubok niyang lundagin ang kumpol ng mga ubas na nakabitin
sa isang balag. Ngunit hindi niya ito maabot. Sinubok niya uli.
Ngunit talagang hindi niya maabot ang kumpol ng ubas…lalong
tumindi ang kanyang gutom.
Naisipan niya ang umatras, ibinuwelo ang sarili, at pagkatapos
ay lumundag. Ngunit mintis pa rin. Sadyang mataas ang balag na
kinalalagyan ng ubas.
Gayon nang gayon ang ginawa ng lobo. Ngunit kahit anong
pagpipilit niya ay hindi niya maabot ang mga bunga ng ubas.
Hanggang sa siya ay mapagod at lumawit ang dila.
11. 93
1. Kumukulo ang tiyan ng lobo __________________.
a. dahil pagod siya.
b. dahil nainitan siya.
c. dahil gutom siya.
2. Lalong tumindi ang pagkulo ng kanyang tiyan dahil
________________.
a. napadako siya sa isang halamanan.
b. nakakuha siya ng ubas.
c. nakakita siya ng puno ng ubas na hitik na hitik sa bunga.
3. Hindi makakuha ang lobo ng kumpol ng ubas dahil
__________________.
a. sadyang mataas ang balag na kinalalagyan ng ubas.
b. maasim ang ubas.
c. pagod siya.
4. Ang dila ng lobo ay lumawit dahil sa ___________________.
a. lumundag siya.
b. maasim ang ubas.
c. pagod siya.
5. Tinalikuran ng lobo ang puno ng ubas dahil ____________________.
a. hindi na siya gutom.
b. nainis siya.
c. wala siyang nakuha.
Dahil sa inis, tinalikuran ng lobo ang puno ng ubas. Taas-noo,
sinabi niya: “Kung sa bagay hindi naman ako talagang gutom,
e. At saka tiyak kong maasim ang mga ubas na iyan!
Sadyang nilalait at iniismiran ng tao ang mga bagay na di niya
kayang kamtan!
12. 94
Nasagot mo bang lahat? Ano’ng iskor mo?
Kung 4 pataas ang tamang sagot mo magpatuloy ka sa susunod
na modyul, kung 3 o pababa, sagutin mo pa ang susunod na
pagsasanay.
Basahin at intindihing mabuti ang kuwento upang maibigay ang
tamang palagay sa kalalabasan ng kuwento na naaayon sa ikinikilos
ng mga tauhan sa kuwento.
Pagyamanin Natin
ANG TAGAPAGLIGTAS
Isang gabi ay hindi umuwi sa kampo ng mga Black Bear,
isang tribu ng mga Indian, ang kaisa-isa nilang anak na
lalaking si Love Star. Natitiyak nila na ninakaw ito ng kanilang
kagalit na tribu, ang mga Crow.
May isang binatang ang pangalan ay New Robe.
Nagprisinta siyang hahanapin si Love Star. Isang gabi ay
narating niya ang kampo ng mga Crow. Natagpuan niya si
Love Star na nakatali sa isang posteng kahoy. Isasakripisyo
siya sa araw ng mga Crow. Inalisan niya ito ng tali saka
pinasan. Ngunit nang malapit na silang makalabas ng kampo
ay nakita sila ng isang babaing Indian. Nagsisigaw ito
hanggang sa mahuli sina New Robe at Love Star.
May pagsubok na gagawin kay New Robe ayon sa puno
ng mga Indian. Makababalik lamang sila sa kanilang kampo at
bibigyan pa sila ng kabayo kung malalampasan niya ang
pagsubok. Patatapakan sa kanya ang pitong bungo ng
kalabaw na kaaalis lamang ng mga laman. Dapat ay hindi
sasayad sa lupa ang kanyang mga paa habang pasan-pasan si
Love Star. Nag-isip si New Robe. Natitiyak niyang madulas ang
mga bungo. Inayos niya si Love Star sa kanyang likod. Tapos,
dumura siya dumura sa lupa, tinapakan niya ito at saka
ikinuskos sa lupa ang kanyang mga mokasin. Kailangang
mabilis siya sa paghakbang sa mga bungo upang madali
niyang malampasan ang mga ito. Nanlaki ang mga mata ng
mga nanonood na Indian at halos hindi sila makapaniwala sa
kanilang nakita.
13. 95
1. Nanlaki ang mga mata ng mga nanonood na mga Indian dahil
___________________.
a. natumba si new Robe habang dala niya si Love Star.
b. nadurog ang mga bungo ng kalabaw pagtuntong sa mga ito
ni New Robe.
c. nalampasan ni New Robe ang pitong bungo ng kalabaw nang
hindi natumba.
2. Sa ipinakita ni New Robe, ano ang masasabi ninyo sa kanya?
a. duwag
b. matalino
c. madaya
3. Ano sa palagay n’yo ang nararamdaman ng tribu sa pagkawala
ni Love Star?
a. Nabalisa at ipinahanap ang kaisa-isang anak na si Love Star.
b. Masayang nagdiriwang sila sa pagkawala nito.
c. Galit na pinalayas ang mga tao sa tribu.
4. Ano ang dahilan kung bakit nahuli sina New Robe sa kanilang
pagtakas?
a. Nakita sila ng isang babaing Indian at ito ay sumigaw.
b. Masyadong mabigat kargahin si Love Star.
c. Natakot ang babae sa bungo.
5. Paano kaya tinanggap si New Robe nang bumalik siya sa kampo
ng Black Bear na kasama si Love Star?
a. bilang isang bayani
b. bilang isang kaaway
c. bilang pangkaraniwang Indian
14. 96
Subukin Natin
1. b
2. c
3. a
4. c
5. c
Gawin Natin
1. c
2. c
3. b
4. c
5. c
Mga Dagdag na Gawain
1. b
2. c
3. c
4. b
5. c
Sariling Pagsusulit Pagyamanin Natin
1. c 1. c
2. c 2. b
3. a 3. a
4. c 4. a
5. b 5. a
Gabay sa Pagwawasto