AKD aanbestedingsseminars 2018

1. Samenwerking tussen aanbestedende
diensten en ondernemers: Wanneer kan
dat?
Aanbestedingsseminars oktober 2018
Philip Brink & Maarten de Wit
Overheid & onderneming

2. Programma
• Concurrentiegerichte dialoog
• Wanneer welke procedure
• Takeaways
• Introductie
• Marktconsultatie
• Innovatiepartnerschap
• Casus

3. Wie zijn wij?
Maarten de Wit & Philip Brink
§ Advocaten bij AKD Brussel
§ Sectie Europees en Mededingingsrecht
3

4. Oproep vanuit Brussel
§ EU2020-strategie – Onderzoek en inovatie
§ 15 mei 2018 – Richtsnoeren innovatiegericht inkopen
§ Eurocommissaris Elżbieta Bieńkowska:
‒ "Europese overheden geven bijna 14% van het bruto nationaal
product uit aan overheidsopdrachten. Als dit strategisch wordt
ingezet richting innovatieve oplossingen, kan overheidsinkoop
bijdragen aan betere en duurzamere publieke dienstverlening en
economische en maatschappelijke doelen realiseren. Het biedt
een voedingsbodem voor innovatieve start-ups.’’
4

5. Stimuleren van innovatie via inkoop
Gereedschapskist
§ Marktconsultatie
§ Concurrentiegerichte dialoog
§ Mededingingsprocedure met onderhandeling
§ Innovatiepartnerschap
§ Precommerciële inkoop
5

6. Aanbestedende dienst is vaak terughoudend
met samenwerking
Waarom?
§ Schijn van voorkeursbehandeling wegnemen
§ Onduidelijkheid met betrekking tot juridische regelgeving
§ Om het level playing field te behouden
‒ Voorkomen dat bepaalde ondernemers een kennisvoorsprong
hebben
‒ Ondernemers willen voorkomen dat concurrentie toegang tot
gevoelige informatie krijgt
Er zijn een aantal manieren om als ondernemer toch een
samenwerking met de aanbestedende dienst aan te gaan:
6

7. Stelling
‘Bij een marktconsultatie wordt je geheid voor het karretje van ondernemers
gespannen, manipulatie en beïnvloeding liggen op de loer, dus ik doe het het
liefst alleen als het echt niet anders kan.’
7

8. Stelling
‘Een marktconsultatie waarbij slechts één ondernemer wordt geraadpleegd is
in strijd met het gelijkheidsbeginsel’
8

9. Stelling
Een ondernemer die heeft meegeschreven aan het bestek, kan zich niet meer
inschrijven op de aanbesteding zelf.
9

10. Stelling
‘Zolang ik alles over de marktconsultatie maar publiceer, is geen sprake van
mededingingsvervalsing’.
10

11. De marktconsulatie
11
Ervaringen?

12. Marktconsultatie: wat is het?
§ Richtlijn 2014/24/EU
“Vóór de aanvang van een aanbestedingsprocedure kunnen aanbestedende diensten,
ter voorbereiding van de aanbesteding, marktconsultaties houden om de ondernemers
op de hoogte te brengen van hun aanbestedingsplannen en voorwaarden. Met dit doel
kunnen aanbestedende diensten bijvoorbeeld advies van onafhankelijke deskundigen
of instanties of van marktdeelnemers inwinnen of ontvangen dat kan worden gebruikt
bij de planning en uitvoering van de aanbestedingsprocedure, mits dit advies niet
leidt tot vervalsing van de mededinging en geen aanleiding geeft tot
schending van de beginselen van non-discriminatie en transparantie.”
12

13. Marktconsultatie: wat is het?
Een informeel overleg tussen ondernemers en aanbestedende dienst
§ Een onderdeel van marktverkenning
De marktconsultatie kan helpen met:
§ Het verkrijgen van aanvullend inzicht en kennis in de markt
§ Ondernemers kennisgeven van aankomende aanbestedingen
§ Het bestendigen van relaties tussen ondernemers en aanbestedende diensten
§ Het bepalen van selectie- en gunningscriteria
13

14. Verschillende vormen marktconsultatie
14
Schriftelijk Mondeling
VSBilaterale consultatie Plenaire groepsbijeenkomst
Interactief Niet-interactief

15. Voordelen en nadelen
Voordelen
§ Gesloten consultatie (Selectie)
‒ Efficiënt en diepgaander
§ (1 op 1) Consultatie
‒ Diepgaand en ruimte voor profilering
§ Interactieve consultatie
‒ Partijen kunnen op elkaar reflecteren
§ Schriftelijke consultatie
‒ Gelijke kansen en mogelijkheden voor
beantwoorden vragen.
15
Nadelen
§ Gesloten consultatie (Selectie)
‒ Mist informatie
§ (1 op 1) Consultatie
‒ Opdrachtgever moet inhoudelijk sterk zijn
§ Interactieve consultatie
‒ Wellicht niet alle partijen aan bod,
overheersing, toonzetting
§ Schriftelijke consultatie
‒ Weinig ruimte voor profilering en
doorvragen

16. Tips
i. Wees niet te terughoudend, er kan meer dan je denkt;
ii. Publiceer het verslag van de marktconsultatie;
iii. Biedt voldoende ruime inschrijftermijnen;
iv. Voorkom toeschrijving, door waar mogelijk meerdere partijen te
raadplegen
16

17. Het innovatiepartnerschap
§ Wanneer de markt niet kan voorzien in de behoeften van
de aanbestedende dienst.
§ In langdurige samenwerking met ondernemer(s)
innovatieve oplossingen ontwikkelen
§ Hoe volwassener de techniek en de marktpartijen, en/of
hoe ontvankelijker de aanbestedende dienst, des te beter
het innovatiepartnerschap past
17

18. Procedure innovatiepartnerschap
1. Marktonderzoek
2. Aankondiging
3. Selectie op potentieel inschrijvers
4. Onderzoek- en ontwikkelingsfase
• Per fase doelstellingen  vergoeding
voor inschrijvers
• Aanpassen gunningscriteria en/of
technische specificaties (behalve
minimum)
• Beëindiging van fase op voorwaarden
in bestek
5. Definitieve inschrijving
6. Gunning
18
Mededingingsfase
Ontwikkeling- en
onderzoeksfase
Commerciële fase

19. Voordelen & nadelen innovatiepartnerschap
Nadelen:
1. Lange looptijd procedure
2. Keuze in de commerciële fase is
beperkt tot de deelnemers.
3. Zorgen over staatssteun
19
Voordelen:
1. Creëert meer mogelijkheden
voor aanbestedende diensten
2. Innovatieve oplossing direct
inkopen
3. Meer ruimte voor interactie
4. Objectief, transparant, niet
discriminerend
5. Meer zekerheid voor
ondernemers
6. Keuzevrijheid toekennen IE-
rechten

20. Voorbeelden Innovatiepartnerschap
§ Innovatieproject Buurtbatterij
§ Onderzoek vismigratieroutes
§ Innovatiepartnerschap Early Warning Natuurbrandrisico en Droogte
§ Ontwikkeling waterspanningsmeter
§ Startup in Residence Overijssel
20

21. De concurrentiegerichte dialoog
§ De dialoog met marktpartijen wordt
aangegaan
§ Innovatieve oplossingen kunnen
onderdeel van de aanbesteding worden
§ In overleg met ondernemers op een
meer formelere manier
§ Beste prijs/kwaliteit verhouding
21

22. Speciale vereisten art. 2.28 aanbestedingswet
Een bijzonder complexe overheidsopdracht
De AD is objectief gezien niet in staat:
§ De technische middelen te bepalen waarmee aan de behoefte
of het doel tegemoet kan worden gekomen;
§ De juridische of financiële voorwaarden van een project te
specificeren;
ØGeen standaardoplossingen beschikbaar
ØOntwerp- of innovatieve oplossingen zijn nodig
ØVoorafgaande onderhandelingen zijn noodzakelijk
Of:
vUitsluitend onregelmatige of onaanvaardbare inschrijvingen
zijn ingediend
22

23. Procedure
§ Aankondiging
§ Selectie
§ Uitnodiging tot dialoog (één of meerdere partijen)
‒ Onderwerp van overleg:
‒ Keuze welke oplossingen voldoen
§ Inschrijving
§ Toets aan voorgelegde oplossing(en)
§ Gunning
23

24. Voordelen concurrentiegerichte dialoog
Voor aanbestedende diensten:
§ Een op maat gemaakte oplossing voor
complexe vraagstukken
§ In overleg met ondernemers tot een
bevredigend resultaat komen
Voor ondernemers:
§ Opdrachten ver van te voren
aangekondigd (transparantie)
§ Iedereen kan zich aanmelden
(mededinging)
24

25. Nadelen
§ Ruimte voor subjectieve beoordeling.
§ Voor alle partijen arbeidsintensief.
Jurisprudentie
Rechtbank Arnhem, 02-06-2009, ECLI:NL:RBARN:2009:BI9050
25

26. Casus
Een groot ziekenhuis in de regio Twente wil uit efficiency
en duurzaamheidsoverwegingen een nieuwe manier
vinden om ziekenhuisbedden te reinigen. Uit een
marktconsultatie is gebleken dat reeds ideeën in de
markt bestaan, en er ook zelfs al enkele partijen actief
zijn die dergelijke diensten aanbieden, echter deze sluiten
nog niet aan op de specifieke wensen die het ziekenhuis
heeft.
Wat voor aanbestedingsprocedure zou het
ziekenhuis hier (het best) kunnen gebruiken?
26

27. Wanneer welke procedure?
27
Het innovatiepartnerschap is voor een lange termijn samenwerking
om iets te ontwikkelen wat nog niet op de markt is (kwaliteitseisen)
De concurrentiegerichte dialoog is voor oplossingen die al wel
beschikbaar zijn, maar aanpassingen nodig hebben waarvoor de
aanbestedende dienst niet genoeg kennis in huis heeft
De marktconsultatie is een informelere manier om in contact te
komen met ondernemers en kennis op te doen van de markt
Pre-Commercieel inkopen waarbij de aanbesteding na de
onderzoek- en ontwikkelfase plaatsvindt.

28. Wanneer welke procedure? (2)
1. De bouw van een toonaangevend
nieuw theater:
A. Reguliere overheidsopdracht
B. Innovatiepartnerschap
C. Concurrentiegerichte dialoog
2. Het onderhouden van de bestaande
riolering:
A. Reguliere overheidsopdracht
B. Innovatiepartnerschap
C. Concurrentiegerichte dialoog
28

29. Takeaways
Hoe de samenwerking aan te gaan:
§ Wees niet bang om marktconsultaties
houden
§ Marktconsultatie kan ook worden
gehouden om vragen te stellen over
gunningscriteria en de te gebruiken
procedure
§ Consultatie kan schriftelijk/mondeling,
bilateraal of plenair
§ Wees transparant en geef inschrijvers
voldoende tijd
§ Een combinatie van een
marktconsultatie en een
concurrentiegerichte dialoog is mogelijk
29

30. 30
AKD Aanbestedings-nieuwsbrief
Dagelijkse update van
recente ontwikkelingen
Inschrijven?
Mail naar ngroot@akd.eu

31. Wij houden liever geen afstand
Vragen?