1. Onderzoek van levenskwaliteit en
zorgconsumptie bij diabetici
• Selectie van patiënten met diabetes op basis van afgeleverde antidiabetica
– Informatie over leeftijd, geslacht, …
– Informatie over het gebruik van de omkadering (diabetespas, aansluiting
bij de diabetesconventie, zorgtraject).
– Informatie over zorgconsumptie (gepresteerde testen klinische
biologie, oogonderzoek, medicatie, …).
– Informatie over complicaties of verwijzingen ernaar.
• Realisatie van een enquête bij lezers S-magazine, …
– Peiling naar wat de gevolgen zijn in de praktijk van diabetes en peiling
naar gevoelens van angst, depressie en zelfcontrole.

2. Deel 1: Zorgconsumptie bij diabetici
Percentage leden dat antidiabetica gebruikt (in 2010)
met
5.6%
zonder
94.4%
166,171 leden

3. Definitie van 6 groepen AD-gebruikers
• louter met insuline, verkrijgbaar zonder voorwaarden (GV)
• Louter met insuline, met goedkeuring adviserend geneesheer
• Louter met orale AD
• Met incretine mimetica of DPP4-remmers
• Met insuline (GV) of orale AD
• Met insuline met goedkeuring adviserend geneesheer, of orale AD

4. 166,171 diabetespatiënten
Indeling volgens medicatiegebruik
12917
12099
Orale AD
10436 Insuline (GV)
Insuline
13957 Incretine
Combinatie
6842 109920
Combinatie (GV)

5. Gebruik van antidiabetica volgens leeftijd
25%
Percentage van onze leden
20% 75 jaar: 19,8%
15% Combinatie (GV)
Combinatie
10% Incretine
Orale AD (GV)
Insuline
5%
Insuline (GV)
40 jaar: 2,4%
0%
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
leeftijd

6. In de diabetesconventie
Combinatie (GV) 38%
Combinatie 87%
Type I en Type II
Incretine 5%
Verschaffen materiaal en educatie
3 categorieën Insuline 95%
20,4% van de diabetespatiënten
Insuline (GV) 63%
Orale AD (GV) 0%

7. In het zorgtraject diabetes
Combinatie (GV) 9%
Type II
Combinatie 7%
Samenwerking patiënt, huisarts en specialist
Incretine 11%
Beginnen met insulinebehandeling
of max. 2 inspuitingen per dag Insuline 1%
Looptijd van 4 jaar
Insuline (GV) 5%
2,5% van de diabetespatiënten
Orale AD (GV) 0%

8. Met een diabetespas
Combinatie (GV) 8%
Combinatie 9%
Type I en Type II
Incretine 12%
Terugbetaling (2x) van dietist en podoloog
(niet cumuleerbaar met voordeel ZT) Insuline 5%
7% van de diabetespatiënten Insuline (GV) 6%
Orale AD (GV) 7%

9. Consumptie
• 1. Consultaties door diabetespatiënten
– Bij de huisarts= 92,8%
– Bij de oftalmoloog = 39,1%
– Bij de internist of diabetoloog = 34,0%
– Bij de orthopedist = 14,5%
– Bij de chirurg = 12,3%
– Bij de neuroloog = 5,1%

10. Consultaties bij de huisarts, oftalmoloog en
internist
100%
90%
80%
70% Orale AD (GV)
60%
Insuline (GV)
50%
40% Insuline
30% Incretine
20% Combinatie
10%
0% Combinatie (GV)
Geen AD
Huisarts
Oftalmoloog
Internist of
diabetoloog

11. Consumptie
• 1. Consultaties
• 2. Hospitalisaties: 27,7% van de diabetespatiënten

12. Consumptie
• 1. Consultaties
• 2. Hospitalisaties
• 3. Medicatie

13. Verhoogde kans op veelvoorkomend
medicatiegebruik bij de diabetespatiënt, na
standaardisatie voor leeftijd en geslacht
Bij aandoeningen ivm maagzuur (A02) 1.58
Antithrombotica (B01) 3.08
Cardiaca (C01) 2.08
Diuretica (C03) 2.55
Beta-blokkers (C07) 2.41
Calciumantagonisten (C08) 2.51
ACE-inhibitoren (C09) 4.88
Hypolipemierende middelen (C10) 4.82
Corticosteroiden voor systemisch gebruik (H02) 1.06
Antibacteriële middelen voor systemisch gebruik (J01) 1.48
Anti-inflammatoire en anti-reumatische middelen (M01) 1.20
Antidepressiva (N06A, exclusief N06AA09) 1.36
Voor obstructieve aandoeningen van de luchtwegen (R03) 1.49
Voor oogheelkundig gebruik (S01) 1.59

14. Consumptie
• 1. Consultaties
• 2. Hospitalisaties
• 3. Medicatie
• 4. Klinische biologie
– HbA1c = 82,1%
– Cholesterol = 84,4%
– Triglyceriden = 83,6%
– Creatinine = 87,3%
– Microalbumine = 25,4%
– Proteinen = 15,4%

15. Consumptie
• 1. Consultaties
• 2. Hospitalisaties
• 3. Medicatie
• 4. Klinische biologie
• 5. Complicaties (of verwijzingen ernaar)
– Oftalmologisch = 22,5%
– Renaal = 4,5%
– Cardiovasculair = 32,8%
– Onderste ledematen = 1%
– Wondzorgen = 7,8%
– Neurologisch = 11,1%

16. Consumptie
• 1. Consultaties
• 2. Hospitalisaties
• 3. Medicatie
• 4. Klinische biologie
• 5. Complicaties
• 6. Kosten
– voor de ZIV: gemiddeld 3.757 €
– voor de patiënt: gemiddeld 349 € (officiële remgelden)

17. Gemiddelde uitgaven voor de ZIV, volgens groep
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000 Zorg
2000 Medicatie
1000
0

18. Gemiddelde uitgaven voor de patiënt, volgens
groep
450
400
350
300
250
200
150 Zorg
100 Medicatie
50
0

19. Gemiddelde ambulante uitgaven voor de
ZIV, volgens groep
Huisartsen
Specialisten
Verzorging
Tandartsen
Medicatie

20. Gemiddelde ambulante uitgaven voor de
PATIËNT, volgens groep
Huisartsen
Specialisten
Verzorging
Tandartsen
Medicatie

21. Deel 2: Resultaten van de enquête
• Aantal respondenten = 1867
• 1050 schriftelijk
• 817 on-line

22. Welk type diabetes heb je ?
132
405
Type I
Type II
Geen antwoord (GA)
1330

23. Hoe zou je in het algemeen je gezondheid
omschrijven ?
45
71 129
zeer goed
519 goed
minder goed
slecht
geen antwoord
1103

24. Heb je omwille van je diabetes bepaalde
levensgewoonten aangepast ?
ik eet minder suikers 87%
ik eet minder vetten 76%
ik volg een bepaald dieet 32%
ik drink (bijna) geen alcohol meer 60%
ik beweeg meer (wandelen, fietsen …) 46%
ik ben gestopt met roken 33%
ik heb bewust gewicht verloren 38%
ik ben gestopt met autorijden 16%
ik ga minder op daguitstap 34%
ik ga minder op reis 38%
ik ga minder op restaurant 47%
ik ben gestopt met sporten 24%
ik heb minder sociale contacten 28%
ik steek meer tijd in het verzorgen van… 54%

25. Ervaar je problemen op een of meerdere van de
volgende gebieden ?
angst voor complicaties en… 51%
depressieve gevoelens 24%
eenzaamheid 15%
gevoelloosheid en tintelingen 32%
pijn in de onderste ledematen 36%
slecht genezende wonden 13%
spuit- of prikangst 9%
vermoeidheid 54%

26. Duid aan welke uitspraak het best bij je past:
diabetes ..
laat ik mijn leven niet beheersen 34%
daar kan ik in de loop der jaren steeds
31%
beter mee om
neemt een groot stuk van mijn vrijheid
13%
weg
zorgt elke dag voor frustraties 11%
geen antwoord 11%

27. Duid aan welke uitspraak het best bij je past:
De dagelijkse zorg voor diabetes…
is een gewoonte geworden 35%
is haalbaar mits de nodige discipline 22%
is vervelend, maar nu eenmaal
24%
noodzakelijk om gezond te blijven
is een last 7%
geen antwoord 12%

28. Wat is jouw gevoel van controle over je ziekte ?
ik heb een groot gevoel van controle 47%
de controle ligt vooral in de handen van
29%
mijn artsen
ik heb het gevoel dat ik mijn diabetes niet
13%
onder controle krijg
geen antwoord 11%

29. Waar haal je je informatie over diabetes ?
bij mijn huisdokter 67%
bij mijn internist of diabetoloog 43%
bij mijn diabetesverpleegkundige 40%
bij een andere specialist of verzorger 16%
uit contact met lotgenoten 13%
uit infobrochures 36%
op het internet 27%
bij de Vlaamse Diabetesvereniging 25%
bij mijn ziekenfonds 25%

30. Belangrijke verschillen tussen
type I en type II diabetici
2 voorbeelden:
– Ondervonden problemen
– Belangrijkste zorgverlener

31. Problemen ondervonden omwille van de
diabetes:
Problemen bij het afsluiten van een 10%
hospitalisatieverzekering 25%
Negatieve reacties van 9%
vrienden, familie of collega's 15%
Type II
Type I
Problemen bij het afsluiten van een 6%
levensverzekering 23%
5%
Problemen op het werk
19%

32. Belangrijkste zorgverlener in de behandeling van
de diabetes:
51%
mijn huisdokter
16%
21%
mijn internist of diabetoloog
44%
11%
geen antwoord
8% Type II
8% Type I
de thuisverpleging
7%
7%
mijn diabetesverpleegkundige
22%
3%
een andere specialist of verzorger
2%

33. Conclusies
• Zorgconsumptie bij diabetespatiënten:
– Het betreft een grote groep van onze leden: 166,171 leden
– Een sterke stijging volgens de leeftijd, vooral vanaf 40 jaar
– De medische opvolging is niet optimaal
• Opvolging bloedsuikerspiegel
• Jaarlijks onderzoek cholesterol
– Er zijn aanwijzingen voor heel wat complicaties
• Ledenbevraging:
– De meerderheid zegt van zichzelf een goede tot zeer goede gezondheid te hebben
– De helft geeft aan problemen te ondervinden zoals vermoeidheid en angst voor complicaties of
verwikkelingen in de toekomst
– Een kleine groep heeft moeite met de dagelijkse zorg van de diabetes