SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 30
Baixar para ler offline
1
2 
]Ýn-a-L-«- D¶-XX-e-k-anXn (HLWG) dnt¸mÀ«nsâ AhtemIw 
]Ýn-a-L-«-¯nsâ hn-ymkw- HLWG 
]Ýn-a-L-«w `mcX¯nse 6 kwØm§fnembn GItZiw 1500 Intem-ao-äÀ 
of¯nepw 1,64,280 NXpc{i Intem-ao-äÀ hnkvXrXnbnepambn hym]n¨p 
InS¡p¶ hnhn[ X«p-I-fm-bpÅ aencIfmWv. Cu ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 60% 
apj-y-hm-k-apÅ {]tZ-i-§Ä, Irjnt¯m«-§Ä F¶n-h-bpÄs¸-Sp¶ 
kmwkvIm-cnI `q{]-tZ-i-§-fmbn (Cultural Landscape) IW-¡m-¡n-bn-cn-¡p-¶p. 
_m¡n {]Ir-X-ym-bpÅ `q{]-tZ-i-§-fmbn (Natural Landscape) hÀKo-I-cn-¨n-cn- 
¡p-¶p. CXn 37% Gsd ssPh k¼p-ã-am-Wv. GItZiw 60,000 NXp-c-{i-In-tem- 
ao-ä-dmbn hym-]n-¨n-cn-¡p¶ Cu `mKw P-km{μX Ipd-hpÅXpw, hnLm-X- 
§-fn-ÃmsX XpSÀ¨-bmbn ImW-s¸-Sp-¶-Xpw, kwc-£n-X -tI-{μ-§Ä, h-y-Po-hn 
CS-m-gn-IÄ, temI ss]XrItI{μ-§Ä F¶nh DÄs¸Sp¶Xp-am-Wv. ]mcn-Øn- 
XnIarZpe {]tZ-i-§-fmbn Cu Øe-§sf tm«nss^ sN¿m³ HLWG 
ip]mÀi-sN-¿p-¶p. 
]Ýn-a-L-«- D¶-XX-e- I½n-än-bpsS s]mXp-hmb ImgvN-¸mSv 
]cn-Ø-nXnsb in-¸n-¡p-¶Xpw ]mcn-Øn-Xn-I-ambn henb BLm-X-ap-­m-¡ 
p- 
¶-Xp-amb {]hÀ¯--§Ä ths­ 
¶p hbv¡-W-sa¶pw, AtX-k-abw 
Xt±-iob kaq-l-¯nsâ Poh-k-Ô-m-c-W-¯npw km¼¯nI D¶-a--¯npw 
klm-b-I-c-amb ]cn-ØnXn kulrZ hnI-k¯np th­km 
¼-¯nI 
Bp-Iq-e-y-§fpw aäpw ÂIn t{]mÂkm-ln-¸n-¡-W-sa-¶p-amWv I½n-än-bpsS 
s]mXp-hmb ImgvN-¸m-Sv. 
CSp-¡n-bn-epw, hb-m-«nepw Im¸n, Gew XpS-§nb hnf-IÄ Irjn sN¿p-¶ IÀj- 
I-tcmSv kulr-Z-]-c-amb ne-]m-SmWv kanXn kzo-I-cn-¨n-«p-ÅXv. Cu {]tZ-i-§- 
fn ap-j-ypw {]Ir-Xnbpw X½n- Hcp s]mcp¯w D­m- 
I-W-sa¶p I½nän 
hn`m-hw sN¿p-¶p. ]Ýn-a-L-«{]tZ-i¯v kpØn-c-hpw- XXpeyhp-amb lcn-X-ap- 
t¶-ä-ap-­m- 
Im³ X¡ b-§Ä t{]mÂkm-ln-¸n-¡-Ww. CXn-eqsS ]cn-ØnXnsb 
kwc-£n-¡p-Ibpw ]cn-t]m-jn-¸n-¡p-Ibpw sN¿p-¶tXmsSm-¸w- 
DuÀÖkz-e-amb Hcp km¼¯nI apt¶-ä-hp-ap-­m-¡ 
m-m-hpw.
3
4 
I½n-än-bpsS ip]mÀi-IÄ 
]Ýn-a-L-«hpambn _Ô-s¸« Xocp-am--§Ä S-¸m-¡m³ th­] 
n´p-Wbpw 
taÂtm-«hpw nÀh-ln-¡m³ Hcp skâÀ Bcw-`n-¡p-I. hfsc k¼p-ã-amb 
kk-y-P-´p-ssh-hn-[-yw, Pe-t{km-X-Êp-IÄ, `ua-im-kv{X-]-chpw LS-m-]-c-hp-amb 
kz-`m-h-hn-ti-j-§Ä, Imem-h-Ø-bn-epÅ A´-c-§Ä F¶n-h-bvs¡ 
m¸w ap-j-y-cpsS CS-s]-SÂ IqSn-bm-Ip-t¼mÄ ]Ýn-a-L-«w hfsc k¦o-À- 
W-amb Hcp Bhm-k-h-y-h-Ø-bmbn amdp-¶p. ]Ýn-a-L-« ]cn-ØnXn hnZKv[ 
kanXn dnt¸mÀ«pw, ]Ýn-a-L-« D¶-X-Xe kanXn dnt¸mÀ«pw, Cu {]tZ-is¯ 
kwc£W {]hÀ¯--§fpw, Ahn-Sps¯ ]cn-ØnXn kulr-Z-]-chpw 
kpØn-c-hp-amb Poh-k-Ô-m-c-W amÀ¤-§fpw ]cn-t]m-jn-¸n-¡p-¶-Xnpw AXv 
`mhn-X-e-ap-d-bn-te¡v ssIam-dp-¶-XnpapÅ Hcp à XpS-¡-am-bn-cn-¡psa¶p 
HLWG hn`m-hw sN¿p-¶p. 
]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS (ESA) AXnÀ¯n nÀW-bn-¡Â 
Bdv kwØm--§-fnepw 188 Xmeq-¡p-I-fn-ep-ambn 1,64,280 NXp-c-{i-In-tem-ao-ädnembn 
8°0' - 22°26' N & 72°55' – 78°11' E pw CS-bn hS¡v Xm]vXo--Zn-apX 
sX¡v I-ym-Ip-am-cn hsc 1500 Intem-ao-ä-À of-¯n kap-{Z-n-c-¸n 
n¶v 2674 aoäÀ hsc Db-c-¯n hn-y-kn-¨n-cn-¡p-¶-XmWp ]Ýn-a-L«w. 
]cnØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS AXnÀ¯n nÀ®bn-¡m³ hntÃ-PpIsf-bmWv 
bqWn-äp-I-fmbn HLWG nÀW-bn-¨n-cn-¡p-¶-Xv. 
1. IRS LISS III D]-tbm-Kn¨p X¿m-dm-¡n-b, kk-y-Pm-e-§-fpsS kz-`m-hhpw 
{]Ir-Xn-bpsS InS¸pw kqNn-¸n-¡p-¶ seb-dp-IfmWv (Spatial Resolution 
24 m) ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä Xncn-¨-dn-bm³ D]-tbm-Kn-¨-Xv. 
2. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn DÄs¸-Sm-¯Xpw ap-j-yÀ Xma-kn-¡p-¶- 
Xp-amb kmwkvIm-cnI `q{]tZ-i-§-fp-sSbpw (Cultural Landscape) 
AXnÀ¯n nÀW-bn-¨n-«p-­v. 
3. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS `q]Sw s]mXp-P--§Ä¡p {]m]-y-am- 
Ipw-hn[w tI{μ ]cn-ØnXn hw a{´m-ebw kpXm-c-y-ambn {]ZÀin-¸n- 
¡-Wsa¶v HLWG Bh-iy-s¸-Sp¶p.
5 
Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- 
(Area in km2) 
State Total 
Geographic 
Area of State 
Western 
Ghats 
Taluka 
Area 
No. of 
Villages 
Natural 
Landscape 
Cultural 
Landscape 
PA + 
WHS 
Village 
Sharpened 
ESA 
ESA to 
WG 
Taluka 
Goa 3,702 1,749 99 1,558 191 655 1,461 83.57% 
Gujarat 1,96,024 5,977 64 2,553 3,423 64 449 7.52% 
Karnataka 1,91,791 44,448 1,576 21,529 22,919 5,660 20,668 46.50% 
Kerala 38,863 29,691 123 12,477 17,214 4,913 13,108 44.15% 
Maharashtra 3,07,713 55,345 2,159 21,185 34,161 2,242 17,340 31.33% 
Tamil Nadu 1,30,058 27,069 135 8,947 18,122 3,369 6,914 25.54% 
Grand Total 8,68,151 1,64,280 4,156 68,249 96,031 16,902 59,940 36.49%
]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse hnI-k {]hÀ¯--§Ä kw_-Ôn¨ 
nb-{´Ww 
4. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn Hcp ntcm-[ nb-{´W kwhn-[m-- 
¯np cq]w- ÂIpI. ]cn-ØnXn BLmXw nÀW-bn-¡p¶ GP³kn-bpsS 
(Environmental Impact Assessment Agency) kq£va ]cn-tim-[- 
bv¡v tijw am{Xta Cu {]tZ-i-§-fnse hnI-k {]hÀ¯-- 
§Ä¡v ¢nb-d³kv ÂIm³ ]mSp-Åp. 
5. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn J-w, ]md-J-w, aWÂhm-c 
F¶nh ntcm-[n-¡Ww. Ct¸mÄ Jw S-¡p¶ {]tZ-i-§-fn 
ASp¯ 5 hÀj-¯n-p-Åntem, J ]m«-Im-em-h[n Ign-bp-t¼mtgm 
GXmWp apt¼ hcp-¶Xv B ka-b¯v J {]hÀ¯--§Ä Ah-km-n- 
¸n-¡p-I. 
6. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn Xm] sshZ-ypX ]²-Xn-IÄ Ap-h-Z- 
o-b-a-Ã. Xmsg¸d-bp¶ n_-Ô--IÄ¡v hnt[-b-ambn am{Xw Pe-ssh- 
Z-ypX ]²-Xn-IÄ Ap-h-Zn-¡mw. 
-þ ]²Xn S-¸m-¡p¶ Zn-bn shÅw Ipd-hpÅ kok-Wp-I-fn 30 
iX-am--sa-¦n-epw- Penc-¸p-­m- 
bncn¡Ww 
þ Zn-bnse Hgp-¡nsâ kz-`m-h-s¯bpw h--io-I-c-W-t¯bpw ssPh-ssh- 
hn-[y ã-t¯bpw kw_-Ôn¨v ]cn-ØnXn BLmX ]Tw S-t 
6 
¯-­- 
Xp-­v. 
þ c­p 
Pe-ssh-Z-ypX ]²-Xn-IÄ X½n 3 Intem-ao-ä-sd-¦nepw Zqcw 
]men¨pw Zo-X-S-¯nsâ 50 iX-am--¯ntesd {]tZ-is¯ _m[n- 
¡m¯ hn[-¯nepw CXp S-¸m-¡-Ww. 
7. ]cn-ØnXn BLmXw kw_-Ôn¨ tm«n-^n-t¡-j-n ImänÂn- 
¶pÅ DuÀtÖm-Xv¸m-Z-hpw DÄs¸-Sp-¯-Ww. 
8. sdUv Im-ä-K-dn-bnÂs¸« hy-h-km-b-§-sfms¡ ntcm-[n-¡-Ww. 
9. 20,000 NXp-c{i aoä-dn-tesd hym-]vXn-bpÅ sI«n-S-§fpw nÀ½mW {]- 
hÀ¯--§fpw Ap-h-Zn-¡-cp-Xv. ]pXnb Su¬jn-¸p-Ifpw {]tZi 
hnI-k ]²-Xn-Ifpw ntcm-[n-¡-Ww. 
10. aäv FÃm ASn-Øm kuI-cy hnI-k ]²-Xn-I-fpw- t{]m-PIvSpIfpw 
“EIA tm«n-^n-t¡-j³ 2006, Imä-Kdn F” t{]mP-IvSp-IÄ Ap-im-kn¡ 
pw hn[-apÅ ]cn-ØnXn ¢nb-d³kv tSn-bn-cn-¡-Ww. 
11. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse h-ta-J-esb amä-§-fn n¶v 
{]Xn-tcm-[n-¡-Ww. CXp kw_-Ôn¨ hnh-c-§Ä tI{μ hw ]cn-ØnXn 
a{´m-e-bhpw kwØm--§fpw sh_vssk-äp-I-fnepw aäpw 
s]mXp-P--§Ä¡v {]m]-y-amhpw hn[w {]ZÀin-¸n-t¡-­- 
Xm-Wv. 
12. ]Ýn-a-L« ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-Ä¡v 10 Intem-ao-äÀ ]cn- 
[nbn hcp¶ ]cn-Øn-Xn ¢nb-d³kv Bh-iy-amb FÃm hnI-k 
]²-Xn-Ifpw EIA tm«n-^n-t¡-j³ 2006 v hnt[-b-am-bn-cn-¡pw
13. Cu {]tZ-i-§-fp-ambn _Ô-s¸« Xocpam--§-fn sdKp-te-ädn kwhn- 
[m--¯n-sm¸w {]mtZ-in-I-k-aq-l-¯nsâ ]¦m-fn¯w IqSn Dd¸p hcp- 
¯p-I. 
14. Ct¸m-gs¯ sdKp-te-ädn Øm]--§fpw, ]cn-Øn-Xn- hw ¢nb-d³kv 
7 
kwhn-[m-hpw, ]²-Xn-I-fpsS taÂtm-«hpw iàn-s¸-Sp-¯-Ww. 
15. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse ]²-Xn-I-Äs¡Ãmw {Kma-k-`-bpsS 
ap³Iq-«n-bpÅ Ap-aXnbpw tm H_vP-£³ kÀ«n-^n-¡äpw tSn-bn-cn-¡- 
Ww. hm-h-Imi N«hpw IÀi--ambn S-¸m-¡-Ww. 
16. {]mtZ-in-I-k-aq-l-hp-ambn NÀ¨-sN-bvXm-hWw kwØm Kh¬saâp- 
IÄ h-y-Pohn CS-m-gn-I-fpsS kwc-£W {]hÀ¯--§Ä 
Bkq{XWw sNt¿­- 
Xv. 
17. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn kpØn-chpw ]cn-ØnXn kulr-Z-]- 
c-hpamb hnI-k kwhn-[m--§Ä¡v kwØm Kh¬saâpIÄ 
cq]w ÂI-Ww. 
 ]cn-Øn-X-nku-lrZ hnI-k--¯nv [-k-lmbw ÂI-Ww. 
 ]cn-ØnXnkulrZ hnI-kw t{]mÂkm-ln-¸n-¡Ww. 
18. ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fn ]cn-ØnXn kulrZ hnI-kw Dd-¸p-h-cp- 
¯p¶ ]²-Xn-IÄ¡p [-k-lmbw ÂIm-pÅ b-§-fp-­m-¡- 
Ww. 
19. tI{μ Kh¬saân n¶pw ta ]d-ª-Xp-ambn _Ô-s¸«v 
{KmâvþC³þGbvUv e`n-¡p-¶Xp kw_-Ôn¨v NÀ¨-IÄ S-¯m³ 
]Ýn-a-L«w DÄs¸-Sp¶ kwØm--§Ä H¯p-tN-c-Ww. {]mtZ-in-I-am-bpÅ 
Iq«mb ]²-Xn-IÄ, kwc-£W ]²-Xn-IÄ, kpØnc Poh-k-Ôm- 
cW ]²-Xn-IÄ F¶n-hbv¡v [-k-lmbw ÂIm³ Hcp {]mtZ-inI 
kwc-£W ^­n 
p cq]w sImSp¡Ww. 
20. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnepw, ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fnepÄs¸- 
Sp¶ ]cn-ØnXn arZpe-a-Ãm-¯-bn-S-§-fnepapÅ ]mcn-Øn-XnI tkh-- 
§Ä¡v {]Xn-^ew ÂI-Ww. 
21. ]Ýn-a-L-«-¯nse hnI-k ]²-Xn-IÄ Dd-¸m-¡m³ Ch km¼-¯nI 
Bkq-{X-W¯nse I¬I-dâv enÌn (F³{Sn 20 hn]p-e-s¸-Sp¯n 
]pXp-Xmbn 20 A IqSn) DÄs¸-Sp-¯p-I. 
22. ]Ýn-a-L-« ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse nb-{´W kwhn-[m-- 
¯nsâ {]hÀ¯-hpw ]cn-ØnXn kulrZ hnI-k-hpw Dd¸p hcp- 
¯m³ ¹mn§v I½n-j³ Hcp {]tX-yI ]Ýn-a-L« kpØnc hnI-k 
^­v 
D­m-¡- 
Ww. 
23. ]mcn-ØnXnI tkh--§Ä¡p {]Xn-^ew ÂIp-I. 
24. Ah sN¿p¶ ]mcn-ØnXnIamb tkh--§Ä¡p ]I-c-ambn ]cn-ØnXn 
arZpe {]tZ-i-§fpsS kwc-£W {]hÀ¯--§Ä¡p IqSp- 
XÂ ^­v 
e`-y-am-¡-Ww.
8 
25. 12 þ mw ]²-Xn-bn ]Ýn-a-L« hnI-k ]²-Xn-¡mbn 
þ Bbncw tImSn cq] hI-bn-cp-¯pI 
þ ]²Xn sNehv tI{μhpw kwØm-hpw 90:10 F¶ Ap-]m-X- 
¯n ]¦p hbv¡p-I. 
þ ]Ýn-a-L-«-¯nsâ ØnXn hne-bn-cp-¯p-¶-Xnpw {]hÀ¯--§- 
fpsS taÂtm-«-¯npw 6 kwØm--§-fnse apJ-y-a-{´n-amÀ 
DÄs¸-Sp¶ Hcp D¶-X-Xe I½n-än¡p cq]w ÂIp-I. 
þ kwØm-¯v ]Ýn-a-L« sk D­m-¡ 
p-Ibpw AXp iàn-s 
¸-Sp-¯p-Ibpw sN¿p-I. 
26. h-{]-tZ-i-§-fnse hnI-k--¯nv Hcp h-]-cn-]m-e kwhn-[m-hpw 
_Ôs¸« IqSp-X b-§fpw cq]oI-cn-¡p-I. 
27. kz-Im-cy `qan-I-fnse h-h¡-cWw t{]mÂkm-ln-¸n-¡p-I. 
28. kpØn-c-Irjn t{]mÂkm-ln-¸n-¡p-¶Xn-mbn ]Ýn-a-L« taJ-e-bnse 
IÀj-IÀ¡v km¼-¯nI klmbw ÂIpI. ssPhIrjn t{]mÂkm-ln- 
¸n-¡p-Ibpw ssPthm¸-¶-§sf {_mâv sNbvXv cmPym-´c hn]- 
Wn-bn-se¯n¨v à hnebv¡v hnä-gn-¡p-Ibpw sN¿p-I. 
29. kpØn-c-amb hntm-Z-k-©mcw þ Sqdnkw ]²-Xn-IÄ ]cn-ØnXn 
BLmX ]T--¯np hnt[-b-am-¡p-I, ]cnØnXn arZpe {]tZ-i-§- 
fnse hntm-Z-k-©mc hnI-k-w- {]m-tZ-inI kaq-l-¯nsâ DS-a-Ø- 
X-bn-em-¡p-Ibpw AXn n¶p-­m- 
Ip¶ t«-§Ä AhÀ¡p e`-y-am- 
¡p-Ibpw sN¿p-I. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§fnse Sqdnkw Xo{h 
taJ-e-Isf (Tourism Hot Spots) nco-£W¯np hnt[-b-am-¡p-I. 
30. ]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ô-s¸« Xocp-am--§Ä¡p ]n´pW ÂImpw 
taÂtm-«-¯n-p-ambn tamWn-ä-dnwKv skâdnsâ cq]-h¡-cWw. 
31. Pntbm-kvt]-j-y kmt¦-XnI hnZ-y-I-fpsS klm-b-t¯msS kwc-£- 
W-¯npw ]p-cp-Öo-h--¯npw kpØnc hnI-k--¯n-p-apÅ 
{]hÀ¯--§Ä S-¸m-¡m-mbn Hcp skâÀ D­m-¡ 
p-I. 
a. ]Ýn-a-L« kwc-£Ww kw_-Ôn¨v P-{]-Xn-n-[n-I-fp-ambn 
NÀ¨ S¯n AXnsâ kmwK-Xyw Dd-¸m-¡pwhn[-apÅ Hcp 
tamWn-ä-dnwKv skâ-dmWv th­- 
Xv. 
b. {]tZ-is¯ ]mcn-Øn-XnI hyh-Øsb nÀW-bn-¡pI. 
c. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-Ä¡pÅ kwc-£W X{´-§Ä 
cq]w ÂIn S-¸m-¡pI. 
32. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-sf Xncn-¨dn-bp-¶-Xnp kzo-I-cn¨ kao- 
]w Chn-Ss¯ aäp Øe-§-fnepw cmP-y-¯nsâ aäp {]tZ-i-§-fnepw 
Ap-I-cn-¡m³ ]änb Hcp amXr-I-bm-bn-cn-¡-pw.
9 
nehnepÅ nb{´W kwhn[m§fpsS imàoIcWw 
 kwØm--§-fnse Bkq-{XW/ {KmaoW hnI-k hIp-¸p-I-fp-ambn 
_Ô-s¸«v ne-hn-epÅ ]Ýn-a-L« skÃp-IÄ imào-I-cn-¡p-Ibpw (cq- 
]o-I-cn-¡p-I-bpw); kwØm aen-o-I-cW nb-{´W t_mÀUv 
(SPCB), hwhIp-¸v, kwØm--Xe ]mcn-Øn-Xn-Im-LmX nÀWb 
AtXm-dn-än, ssPh-ssh-hn[y t_mÀUv F¶n-h-bp-ambn kwtbm-Pn¨v 
{]hÀ¯n-¡pw-hn[w Ahsb ]p:kw-hn-[mw S-¯p-IbpwsN¿p-I. 
 CXp kw_-Ôn¨ Xocp-am--§fn {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ 
{]mXn-n[yw Dd-¸m-¡p-I. Ct¸m-gpÅ nb-{´W kwhn-[m--§Ä 
iàn-s¸-Sp-¯p-I. 
1. SPCB - DtZym-K-ØÀ¡v Ønc-amb C³kÀhokv ]cn-io-e-w 
S-¯pI. kpXm-cyhpw D¯-chm-Zn¯w ÂIp-¶-Xp-amb Hcp 
amt-Pvsaâv kwhn-[m--¯nsâ cq]o-I-c-Ww Dd-¸m-¡pI. 
2. kwØm hwhIp-¸p-IÄ þ {]mtZ-inI kaq-ls¯ ssPh-ssh- 
hn[yw, ]mcn-Øn-XnI tkh--§Ä, {]mtZ-inI ssPh-k- 
¼¯v F¶n-h-sb-¡p-dn¨v IqSp-X t_m[-hm-·m-cm-¡p-I. 
3. kwØm ssPh-ssh-hn[y t_mÀUp-IÄ þ ]©m-b-¯p-X-e-ssPh- 
ssh-hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-IÄ ({]tXy-In¨v ssPh-ssh-hn[ 
y k¼p-jvS-amb {]tZ-i-§-fnÂ) cq]o-I-cn-¡p-I. (tI-cfw CXn- 
Iw FÃm ]©m-b-¯p-I-fnepw kanXn-IÄ cq]o-I-cn-¨n-«p-­v.). 
 Cu kan-Xn-IÄ {]mtZ-inI ssPh-ssh-hn-[y-¯nsâ tUm¡p-sa-tâ-j³ 
DÄs¸sSbpÅ Imcy-§Ä P-Iob ssPh-ssh-hn[y cPn-Ì-dp-I-fpsS cq]o- 
I-c-W-¯n-eqsS Dd-¸m-¡-Ww. CXn {]mtZ-inI ssPhssh-hn[yw, ssPh-k- 
¼¯v, ]c-¼-cm-KX Adn-hp-IÄ F¶nh DÄs¸-Sp-t¯-­- 
Xp-­v. 
(tI-c-f- 
¯n 60 iX-amw ]©m-b-¯p-I-fn cPn-ÌÀ ]qÀ¯n-bm-bn-«p-­v). 
 {]mtZ-inI ssPh-ssh-hn-[yw, ]cn-ØnXn F¶nh kw_-Ôn¨ FÃm 
Imcy-§-fnepw P-]-¦m-fn¯w Dd-¸m-¡p-¶-Xnsâ apJy-Nm-e-I-i-àn-bmbn 
ssPh-ssh-hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-IÄ hÀ¯n-¡-Ww. kwØm 
Kh¬saâp-IÄ, kwØm ssPh-ssh-hn[y t_mÀUp-IÄ¡pw ssPh-ssh- 
hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-IÄ¡pw th­^ 
­v 
e`y-am-¡Ww (tI{μ 
Kh¬saâv 2002, 2004 hÀj-§-fn ssPh-ssh-hn[y N«hpw nb-ahpw 
cq]o-I-cn-¨n-«p-­v. 
kwØm ssPh-ssh-hn[y nbaw 2008-þ ne-hn 
h¶p). 
 tI{μ-¯nepw kwØm--¯n-ep-apÅ ]cn-Øn-Xn, hw ¢nb-d³kv e`y-am-¡ 
p¶ kwhn-[mw imào-I-cn-¡p-Ibpw FÃm t{]mP-IvSp-Ifpw 
kw_-Ôn¨ ]cn-tim-[-Ifpw P-Iob hne-bn-cp-¯-ep-Ifpw IqSpXÂ 
Bg-¯n-em-¡p-Ibpw sN¿p-I. 
(C-t¸mįs¶ SEIAA, SEAC F¶o kwhn-[m-§Ä ne-hn-ep-­v.) 
 tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw, kwØm Kh¬saâp-IÄ¡v 
]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§-fn ]c-am-h[n Pm-`n-{]mbw kzcq-]n¨v 
tkmWÂ ¹mp-IÄ¡v cq]w ÂIm-³ th­ 
nÀt±iw sImSp-¡p-I.
 ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§-fpsS am¸n§v s]mXp-P--a-[y-¯n {]ZÀin- 
¸n-¡p-Ibpw AXn-eqsS tkmWÂ ¹mp-IÄ P-§-sfbpw ]cn-Øn-Xn-sbbpw 
IW-¡n-se-Sp¯v ka-{K-ambn cq]o-I-cn-¡-s¸-Sp-sa¶v Dd-¸m-¡p- 
10 
Ibpw sN¿p-I. 
 {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ D]-Po-hs¯bpw Zcn{Z P-hn-`m-K-§-fpsS 
Bh-iy-§-sfbpw IW-¡n-se-Sp-¯p-sIm-­m- 
hWw ]cn-ØnXn arZpe 
{]tZ-i-§-fpsS am¸n-§v. 
 Hmtcm hÀjhpw ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§-fn-ep-­m- 
hp¶ amä-§Ä Xn«- 
s¸-Sp¯n dnt¸mÀ«m¡n s]mXp-P--a-[y-¯n Ah-X-cn-¸n-t¡-­- 
Xm-Wv. 
 ]Ýn-a-L« {]tZ-i§-fnse Bhm-k-hy-h-Ø-I-fpsS AhØ Xn«-s¸-Sp- 
¯m-pÅ Hcp kwhn-[m--¯nsâ cq]o-I-cWw (Decision support 
monitoring centre) {]m_ey¯n hcp¯Ww 
 ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i§-fnse {Kma-§-fpsS {]mXn-n-[y-t¯m-sS-bmhpw 
`mhn t{]mP-IvSp-IÄ S-¸m-¡p-I. FÃm t{]mP-IvSp-IÄ¡pw 
hntÃ-Pnse {Kma-k-`-bpsS/ ssPh-ssh-hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-bpsS 
ap³Iq-«n-bpÅ Ap-a-Xnbpw F³.-H.-kn.bpw thWw. 
]Ýn-a-L-«hpw Imem-hØm amähpw 
ImemhØm amä-¯nsâ ^e-ambn ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§Ä hÀ²n¨ Xm]- 
taJ-e-IÄ, ag-bpsS e`yX-bn-ep-­m- 
Ip¶ amä-§Ä XpS-§n-bh A`n-ap-Jo-I-cn- 
¡p-¶p-­v. 
agbn Imcy-amb Ipd-hp-ap­m- 
Ip-¶p. CXp ]Ýn-a-L-«-¯nse 
Bhm-k-hy-h-Øsb hfsc tZmj-I-c-ambn _m[n-¡m-n-S-bp-­v. 
CuÀ¸w 
IqSnb {]tZ-i-§Ä Ipd-bp-Ibpw hcĨbpsS ^e-ambn Bhm-k-hy-h-Ø-bn-ep- 
­m- 
Ip¶ {]Xn-Iqe amä-§Ä A[n-I-cn-¡p-Ibpw sN¿pw. ap¼v kqNn-¸n¨ 
kt¸mÀ«v Bâv tamWn-ä-dn§v skâÀ, B {]tZ-is¯ Xm]-n-e-bn-ep-­m- 
Ip¶ Gäw, ag-bn-ep-­m- 
Ip¶ Ipd-hv, aäv tZmj-I-c-amb Imem-hØm hy-Xn-bm- 
-§Ä F¶nh kw_-Ôn¨v ]T--§Ä S-¯-Ww. taÂ]-dª {]iv-§Ä, 
h-§-fnse ITn--amb Pe-ZuÀe-`-yw, Im«p-Xo, as®m-en¸v XpS-§n-bh ]Ýn-a- 
L« Bhm-k-h-y-h-Øsb tZmj-Ic-ambn _m[n-¡p-¶p. 
Ch XcWw sN¿p-¶-Xn-pÅ Nne X{´-§-fmWv þ 
1. hnhn-[ k-k-y-bn--§Ä, hr£-hn-f-I-sf-¶nh kwbp-à-ambn 
hfÀ¯p¶ tXm«-§Ä t{]mÂkm-ln-¸n-¡p-I. 
2. A[n-I -Xm-]-t¯bpw hcĨ-tbbpw {]-Xn-tcm-[n-¡p¶ kkybn-§Ä 
«p hfÀ¯pI. 
3. kwc-£W tI{μ-§-tfbpw Xp­p- 
h--§-tfbpw _Ôn-¸n¡pw hn[w 
BÄän-ä-yq-Uv, emän-ä-yq-Uv t{KUn-bâp-I-fn tXm«-§Ä hn`m-hw sN¿p-I.
]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ô-s¸« b-§Ä cq]n-I-cn-¡p-t¼mÄ Xo]n-Sn¯w 
kw_-Ôn¨v ap¶-dn-bn¸p ÂIp¶ kwhn-[m--§-Ä¡p cq]w ÂI-Ww. 
BXn-c-¸Ån Pe-ssh-Z-ypX ]²Xn 
]²Xn kw_-Ôn¨ ]pÀaq-e-y-nÀW-b¯nsâ ASn-Øm--¯n Pe Bhm-k- 
h-y-h-Ø-I-fpsS ne-n¸pw Poh-k-Ôm-c-Whpw kw_-Ôn¨ ]Tw 
(Ecological Flow), {]mtZ-inI ssPh-ssh-hn-[y timjW ]Tw F¶nh S- 
¯nbtijw, tIcf Kh¬saânp Xm¸-c-y-ap-s­- 
¦n CXp kw_-Ôn¨ 
s{]mt¸m-k tI{μ ]cn-ØnXn hw a{´m-e-b-¯np kaÀ¸n-¡-Ww. 
{]hÀ¯ ]²Xn 
]Ýn-a-L« D¶-XXe -k-an-Xn-bpsS (HLWG) ip]mÀi-{]-Imcw tI{μ hw 
]cn-ØnXn a{´m-ebw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä tm«nss^ sNt¿- 
­- 
Xm-Wv. IqSmsX CXp kw_-Ôn¨ aäp tm«n-^n-t¡-j-p-Ifpw nb-{´- 
W-§fpw s]mXp-P--§sf Ign-bp-¶{X s]s«¶v Adn-bn-¡-Ww. 
Cu ip]mÀi-IÄ 6 kwØm--§-fn S-¸m-¡p¶Xnsâ tmU 
annkv{Sn tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-am-bn-cn-¡-Ww. 
hw ]cn-ØnXn a{´m-e-bw, ¹mnwKv I½n-j³, [-Im-cy a{´m-e-bsa- 
¶nh kwc-£Ww kw_-Ôn¨ ip]mÀi-IÄ S-¸m-¡m³ th­^ 
­pw 
[-k-lm-bhpw e`-y-am-¡m³X¡ km¼-¯nI kwhn[m--§Ä Hcp-t¡-­- 
Xm-Wv.-CXp kw_-Ôn¨v kwØm--§Ä¡p th­^ 
­v 
e`-y-am-¡m³ 14 þ 
mw [-Im-cy I½n-js t{]cn-¸n-¡-Ww. 
]Ýn-a-L-«- D¶-XX-e-k-anXnbpsS (HLWG) ImgvN¸mSv 
¹mnwKv I½o-jsâ ]Ýn-a-L« hnI-k ]²-Xn, ln sUh-e-¸-saâv 
t{]m{Kmw, ]c-¼-cm-K-X-ambn AwKoI-cn-¡-s¸« X]vXn Znbv¡v sX¡v hi- 
¯m-bp-ff ]Ýn-a-L«¯nsâ hSs¡ AXnÀ¯n F¶n-hsb ASn-Øm--am- 
¡n-bmWv HLWG ]Ýn-a-L«¯nse Xmeq¡p-Isf nÝ-bn-¨n-cn-¡p¶-Xv. 
HLWG ]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i§Ä Is­ 
¯p¶-Xnv ka-{K-amb 
`uaimkv{X D]m-[n-IÄ D]-tbm-Kn-¡p-Ibpw 24 aoäÀ dk-e-yp-j-n hntÃ- 
Pp-Isf ASn-Øm bqWnäv B¡p-Ibpw sNbvXp. 
]Ýn-a-L-«-¯nsâ 60% ap-j-y-hm-k-apÅ {]tZ-i-§Ä, Irjnt¯m«-§Ä 
F¶n-h-bpÄs¸-Sp¶ kmwkvIm-cnI `q{]-tZ-i-§-fmbn (Cultural Landscape) 
IW-¡m-¡n-bn-cn-¡p-Ibpw _m¡n {]Ir-X-ym-bpÅ `q{]-tZ-i-§-fmbn 
(Natural Landscape) hÀKo-I-cn-¨n-cn-¡p-¶p. CXn 37% Gsd ssPh k¼p-ã- 
am-Wv. Gsd ssPhk¼p-jvS-am-b-Xpw hnLm-X-§-fn-ÃmsX XpSÀ¨-bmbn 
ImW-s¸-Sp-¶-Xpw, Ipdª P-km{μXbp-f-fXpw kwc-£nX h-§fpw 
temI ss]XrI tI{μ-§fpapf-fXpw, B-Ifpw ISp-h-Ifpw k©-cn¡p¶ 
h- C-S-m-gn-IÄ Df-f-Xp-amb ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 37%þ {]tZ-is¯ am{X- 
11
amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fmbn HLWG Is­- 
¯n-bn-«p-Å-Xv. Cu 
{]tZi§sf ]cn-Øn-Xn arZpe {]tZ-i-§-fmbn tm«nss^ sN¿m³ 
HLWG ip]mÀi-sN-¿p-¶p. 
12 
]Ýn-a-L-«-¯nsâ `qanimkv{X]camb kqNIÄ 
WGEEP HLWG 
`ua hnymkw 8°19’ 8‛ - 21° 16’ 24‛ N 
72° 56’ 24‛ - 78° 19’ 40‛ E 
8˚0’– 22˚26’ N 
2˚55’– 78˚11’ E 
BsI hnkvXrXn 129037 NXp. In.- ao. 1,64,280 NXp. In.-an. 
AXn-cp-IÄ¡n-S-bn-epÅ 
ssZÀLyw 
1490 In.- ao. 1500 In.-an. 
ae-n-c-I-fnse 
CS-ap-dnª `mKw 
]me-¡mSv Npcw ~30-40In.ao. 
Ipdª hoXn 48 In.- ao. 10 In.- ao. 
IqSnb hoXn 210 In.- ao. 200 In.- ao. 
Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- AXnÀ¯n – WGEEP & HLWG
HLWG- ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i§Ä tcJs¸Sp-¯Â 
]Ýn-a-L«s¯ c­mbn 
hÀ¤oI-cn-¨n-cn-¡p-¶p. 1) {]Ir-X-ym-bpÅ ]Ýn-a-L« `q{]-tZ-i-§-Ä 
(40%), 2)kmwkvIm-cnI ]Ýn-a-L-«- `q{]-tZ-i-§Ä (60% þ ap-jyhmk-apÅ {]tZ-i-§Ä, 
Irjnt¯m«-§Ä, ¹mtâj-p-IÄ XpS-§nh). Gsd ssPhk¼p-jvS-am-b-hbpw, 
hn`-Pn-¡-s¸-Sm-¯-hbpambXpw, Ipdª P-km{μXbp-f-fXpw, kwc-£nX h-§fpw temI 
ss]XrI tI{μ-§fpapf-fXpw, B-Ifpw ISp-h-Ifpw k©-cn¡p¶ h-C-S-m-gn-IÄ Df-f- 
Xp-amb ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 37%þ s¯ am{X-amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fmbn HLWG 
Is­- 
¯n-bn-«p-Å-Xv. 
hntÃ-Pp-I-sf-bmWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i§Ä nÝn-bn-¡p-¶-Xnpff bpWn-äp-I-fmbn- 
Xocpam-n¨n«p-f-f-Xv. hntÃ-Pnsâ `qhnkvXr-Xnbpw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i§fpsS `qhnkvXr- 
Xnbpw X½n-ep-ff Ap-]m-Xs¯ ASn-Øm--am-¡n- hntÃ-Pp-IsfbmWv ]cn-ØnXn arZpe 
bqWn-äp-I-fmbn- (Ecologically Sensitive Units (ESU)) nÝ-bn-¨ncn-¡p-¶-Xv. 
13 
Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- þ ]cn-ØnXn arZpe bqWn-äp-IÄ
14 
Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- þ ]cn-ØnXn arZpe bqWn-äp-IÄ- - XmcXarw
15 
tIcf¯nse ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS (ESA) hnhc§Ä 
District Taluka Taluka 
Area(KM2) 
ESA No. of Villages 
within ESA 
Ernakulam Kothamangalam 316 1 
Kunnathunad 476 
Muvattupuzha 449 
Idukki Devikulam 1,808 1,808 12 
Peerumade 1,310 1,146 8 
Thodupuzha 888 463 4 
Udumbanchola 1,094 1,094 23 
Kannur Taliparamba 1,329 
Thalassery 1,212 304 3 
Kasaragod Hosdurg 976 
Kollam Kottarakkara 571 
Kunnathur 143 
Pathanapuram 1,271 942 8 
Kottayam Kanjirappally 429 51 1 
Meenachil 689 106 3 
Kozhikode Kozhikode 1,031 234 5 
Quilandy 745 170 2 
Vadakara 580 112 2 
Malappuram Ernad 816 
Nilambur 1,383 1,012 10 
Perinthalmanna 511 
Tirur 418 
Palakkad Alathur 578 66 1 
Chittur 1,170 648 3 
Mannarkad 1,226 857 7 
Palakkad 726 272 3 
Pathanamthitta Adoor 336 
Kozhenchery 958 616 2 
Ranni 1,097 924 4 
Thiruvananthapuram Nedumangad 957 457 4 
Neyyattinkara 585 165 3 
Thrissur Kodungallur 150 
Mukundapuram 1,326 708 1 
Wayanad Mananthavady 749 364 4 
Sulthanbathery 770 301 2 
Vythiri 619 287 7 
Total 29,693 13,108 123
HLWG s]mXp ip]mÀi-IÄ 
]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse hnI-k {]hÀ¯--§Ä¡v nb-{´Ww nÀt±- 
in-¨n-«p-­v. 
Cu nb-{´-W-§Ä ^e-h-¯mbn S-¸m-¡p-¶-Xnpw kpØnc hnI-k 
w Dd-¸m-¡p-¶-Xn-p-ambn kwØm kÀ¡m-cp-IÄ nÝnX kwhn[m--§Ä¡v 
cq]w sImSp-¡-W-sa¶v HLWG A`n-{]m-b-s¸-Sp-¶p. Xmsg-¸-d-bp-¶-h-bmWv ]cn-ØnXn 
16 
arZpe {]tZ-i§-fnse hnI-k--§Ä¡pÅ {]tXy-I-amb hyh-ØIÄ 
1 Jw, ]md-J-w 
aWÂhm-c 
k¼qÀ® ntcm-[w 
2 DuÀtÖmÂ]m-Zw Xm]-ssh-ZypX ]²-Xn-IÄ ]mSn-Ã. Pe-ssh- 
ZypX ]²-Xn-IÄ, Pee`y-X-Ip-d-hpÅ Ime-§- 
fn 30 iX-am¯ntesd Pe-n-c-¸pÅhbn 
am{Xw, hw ]cn-ØnXn hIp-¸p-I-fpsS ¢nb-d 
³knp hnt[-b-ambn Ap-h-Zn¡mw 
3 hyh-kmbw sdUv Iymä-K-dn-bnÂs¸« hyh-km-b-§Ä 
]mSnà (B-ip-]-{Xn-IÄ sdUv Iymä-K-dn-bnÂs 
¸-«-h-bm-b-Xn-m Ahsb Cu ]«n-I-bn 
n¶v thÀXn-cn-t¡-­- 
Xp-­v) 
4 apjy Bhm-k-tI-{μ-§Ä 20000 NXpc{i ao-ä-dn-tesd hym]vXn-bpÅ 
sI«n-S-§fpw nÀ½mW {]hÀ¯--§fpw 
]mSn-Ã. Su¬jn-¸p-Ifpw {]tZ-i hnI-k 
]²-Xn-Ifpw ]mSn-Ã. 
5 h-§-fpsS Xncnhv sh_vssk-än CXp kw_-Ôn¨ hniZ 
hnh-c-§Ä sImSp-¡Ww 
6 aäp ]²-Xn-IÄ Ct¸mÄ ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b 
hnÚm-]--¯nsâ Iogn hcm-¯-hbpw 
]mcn-Øn-XnI BLm-X-§Ä D­m- 
¡m¯Xpamb ]²-Xn-IÄ¡p am{Xw Ap-aXn 
ÂIpw. 
7 ASn-Øm kuIcy hnI-k 
w, KXm-KXw DÄs¸sS 
ka-{K-amb ]cn-Øn-Xn BLmX ]T--¯np 
tijw am{Xw. ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b 
hnÚm-]--¯nse A hn`m-K-¯nsâ Iogn 
Ch-sbÃmw DÄs¸-Sp-¶-Xm-Wv. (]cn-ØnXn hw 
a{´m-e-b-¯nsâ ¢nb-d³kv e`n-¨n-cn-¡-Ww). 
8 dbnÂth ]mcn-Øn-Xn-I-amb kwc-£Ww Dd-¸m-¡n-s¡m- 
­p- 
thWw ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw sNt¿-­- 
Xv. (h-y-Po-hn-Isf _m[n-¡m-¯-hn-[-¯nÂ) 
9 kpØnc Irjn ImÀjnI taJ-e-Ifpw ¹mtâ-j³ taJ-e- 
Ifpw ]cn-ØnXn arZpe tkmWp-I-fn 
n¶pw Hgn-hm-¡-s¸-«n-«p-­v. 
h-{]-tZ-i-§- 
sfbpw Ahbv¡p Npäp-apÅ ssPh-ssh-hn- 
[ys¯bpw kw-c-£n¡pI F¶p-ÅXv ^e- 
¯n Irjn-¡mÀ¡pw ¹mâÀamÀ¡pw KpW-I- 
c-am-bn-cn¡pw. Irjn-¡msc ssPh-Ir-jn-bn-te¡ 
v sIm­p- 
h-cp-¶-Xn-p-th­[- 
k-lm-b- 
§Ä ÂIp-Ibpw thWw. 
10 hntm-Z-k-©mcw CXv th­ 
nb-{´-W-§Ä IqSmsX S-¸n-em-¡ 
n-bm ]mcn-Øn-Xn-I-amb timjWw 
D­m- 
Im³ CS-bp­v. 
]cn-ØnXn BLmX 
nÀ®bw IqSp-X ià-ns¸-Sp-¯p-Ibpw
taÂtm«w hn]p-e-am-¡p-Ibpw sN¿p-I. 
henb Sqdnkw kwcw-`-§Ä¡p-ta 
th­{ 
X skÊv GÀs¸-Sp-¯p-Ibpw Cu 
XpI ]mcn-Øn-XnI ]cn-]m-e {]hÀ¯-- 
§Ä¡pw {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ t«- 
§Ä¡p-ambn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯p-Ibpw 
sN¿pI. 
11 ss]XrI ]Zhn tIc-f-¯n-epÅ 19 tI{μ-§Ä (C-´ybn Gä-hp- 
a-[nIw); hyà-amb AXn-cp-IÄ nÀ®-bn- 
¡-s¸-«n-«pÅ mj-W ]mÀ¡p-IÄ, hy- 
Pohn kt¦-X-§Ä, I½yq-Wnän dnkÀÆv XpS- 
§n-b-hbv¡v Ct¸mÄXs¶ anI¨ coXn-bn-epÅ 
kwc-£Ww D­v. 
ChnSs¯ hy-k-¼- 
¯ns kwc-£n-¡mpw Ah-bpsS aqey- 
nÀ®-b-¯npw kwØm Kh¬saâp-IÄ 
Hcp ¹m³ X¿m-dm-¡-Ww. 
17 
12 ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i- 
§Ä¡pta th­` 
cW]c-amb 
{]hÀ¯--§Ä¡pw 
nb{´W {]hÀ¯- 
§Ä¡pambn Hcp kwhn-[m- 
¯nv cq]w ÂIp-I. 
Bkq-{XW I½o-j³ ]cn-ØnXn arZpe 
{]tZ-i-§fpsS kwc-£W {]hÀ¯-- 
§Ä¡mbpw Cu {]tZ-is¯ ]cn-ØnXn 
kulrZ hfÀ¨-bv¡pth­km 
¼-¯nI k 
lmbw ÂIp-¶-Xn-mbpw Hcp ]Ýn-a-L« 
kpØnc hnI-k ^­n 
p cq]w ÂI-Ww. 
2006 se ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b 
hnÚm-]--¯nse n_-Ô--IÄ {]Imcw 
]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i-§fn n¶pw 10 
IntemaoäÀ ]cn-[n-bn hcp¶ {]tZ-i-§-fn-se 
hnI-k ]²n-IÄ¡v ]mc-nØn-XnI 
¢nb-d³kv ÂI-Ww. 
13 ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fp-ambn 
_Ô-s¸« kp{]-[m Xocp-am- 
-§Ä FSp-¡p-¶-Xnpw 
Ahbv¡pth­] 
n³Xp- 
Wbpw taÂtm-«hpw ÂIp- 
¶-Xn-pw-th­n 
Hcp skâ-dn 
p cq]w ÂIpI 
]Ýn-a-L-«¯nse kwc-£W hnI-k 
{]hÀ¯--§Ä¡v Hcp imkv{Xob ASn-Øm 
w ÂIp-¶-Xn-mbn imkv{X Øm]-- 
§-fp-sSbpw A¡m-U-an-I-fp-sSbpw Hcp 
hnÚm irwJebv¡v cq]w ÂIm³ 
HLWG nÀt±-in-¨n-«p-­v. 
tIc-f-¯n tI{μ 
hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-¯nsâ Iogn 
hcp¶ Øm]--§-sfm¶pw CÃm-¯-Xn-m 
HLWG nÀt±-in¨ kmt¦-XnI Øm]w tIc-f- 
¯n Øm]n-¡-W-sa¶v ip]mÀi-sN-bvXn-«p- 
­v. 
(ISRO bpsS kwhn-[m--§Ä CXnv 
klm-b-I-c-am-Ipw.) 
14 AXn-c-¸Ån Pe-ssh-ZypX 
]²Xn 
ssPh-ssh-hn[y timj-Ww, h-¯nse 
Bhm-k-hy-h-Ø-I-fn-ep-­m- 
Ip¶ amäw, BZn-hm- 
knI-sf amän-]mÀ¸n-¡Â, Pem-i-b-§- 
fnse Pe-n-c¸nep­m- 
Ip¶ amäw, 
DuÀtÖm¸mZw, Pe D]-t`mKw, 
PetkNw F¶nh X½n Hcp k´p-ew 
thW-sa¶v HLWG nÀt±-in¨n«p-­v. 
Cu ]²Xn kwØ-m--¯nsâ DuÀÖ Bh-iy- 
I-X-bp-ambn _Ô-s¸«v hfsc {][m-am-sW- 
¦n-epw Zn-bnse Pe-e-`yX Ipd-hpÅ 
Imes¯ Pe-n-c-¸p-ambn _Ô-s¸«v
AnÝnXXzw ne-n¡p-¶p-­v. 
sshZyp-tXm 
¸m-Zw kw_-Ôn¨v n_-Ô--IÄ 
]p:-]-cn-tim-[n¡Ww. DuÀtÖm¸m-Z 
]²Xn S-¸n-em-¡p-¶-Xn-eqsS kky-Pm-Xn- 
Ifn D­m- 
Ip¶ timj-Ws¯ ]cn-l-cn- 
¡m³ B {]tZ-is¯ kkykm{μX 
{]m]vX-amtWm F¶ hkvXpX nÀ®- 
bn¡Ww. Zn-bnse Pe-e-`yX Ipd-hpÅ 
Imes¯ Pe-n-c-¸p-ambn _Ô-s¸« Umä- 
IÄ ]cn-tim-[nt¡­- 
Xp-­v. 
CsXms¡ A]- 
{K-Yn¨ tijw, tIcf kÀ¡mÀ XmÂ]-cy-s¸- 
Sp-¶p-s­- 
¦n CXp kw_-Ôn¨ Hcp 
s{]mt¸m-k tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-e- 
b-¯nv ÂI-Ww. 
sI.-F-kv.-C.-_n. Cu ]²-Xnsb km[q-I-cn¡ 
pw hn[-apÅ Nne hnh-c-§fpw hkvXp-X-I- 
fpw kaÀ¸n-¨n-«p-­v. 
t_mÀUv C¡m-cy- 
§Ä hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-¯ns 
{]tXyIw [cn-¸n¨v ¢nb-d³kn-pÅ S-]-Sn- 
IÄ kzoI-cn-¡-Ww. 
15 km¼-¯nI Bp-Iq-ey-§Ä ]cn-ØnXn kulrZ hfÀ¨bv¡pw kwc- 
£W {]hÀ¯--§Ä¡pw th­km 
¼- 
¯nI klm-b-§Ä ÂIp¶Xv kw_-Ôn¨v 
Hcp _rl-¯mb s{]mt¸m-k kwØm 
Kh¬saâv HLWG v ÂIn-bn-cp-¶p. CXp 
XXz-¯n AKo-I-cn-¡-s¸-«n-«p-s­- 
¦nepw Cu 
[-k-lm-b-¯n-te-sdbpw h kwc-£-W- 
¯nv t]mIp-sa-¶Xnm kwØm-- 
¯npta-epÅ km¼-¯nI _m[yX hÀ²n- 
¡pw. CXp kw_-Ôn¨ ^­n 
KWyamb 
hÀ²-hv hcp-¯-W-sa¶pw h-hp-ambpw 
]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§fp-ambpw _Ô-s 
¸«p Ign-bp¶ {]mtZ-inI kaq-l-¯nv 
tcn«v [-k-lmbw e`y-am-¡p-¶-Xn-pÅ 
km[yX ]cn-tim-[n-¡-W-sa¶pw 14þmw km¼- 
¯nI I½o-j³ ip]mÀi sNbvXn-«p-­v. 
tI{μ Kh¬saâv FÃm ]cn-ØnXn nb-a-§- 
fp-w S-¸n-em¡p-¶Xnp-th­D 
¯-c-hm-Zn- 
Xzhpw km¼-¯nI _m[yXbpw (HLWG Cu 
taJ-e-bnse hnI-k {]hÀ¯--§Ä 
kw_-Ôn¨v nb-{´-W-§Ä S-¸n-em-¡p-¶- 
Xn-pÅ nbX kwhn-[m--§Ä thW-sa¶v 
nÀt±-in-¨n-«p-­v) 
hln-¡p-¶p-s­- 
¦nepw 
kwØm--§Ä Cu Zn-ibn S-¸n-em-¡p¶ 
{]hÀ¯--§Ä¡v Hcp km¼-¯nI klm-bhpw 
ÂIm-dn-Ã. aen-o-I-cW nb-{´W 
t_mÀUv, kwØm ssPh-ssh-hn[y 
t_mÀUv, ]cn-ØnXn Ub-d-IvS-td-äv, Xoc-tZi 
AtXm-dn-än, ]cn-ØnXn BLmX AtXm-dn-än, 
oÀ¯S kwc-£Ww XpS-§n-b-h-bp-ambn 
_Ô-s¸«v nb-a-]-chpw AÃm-¯-Xp-ambn 
tI{μ-kÀ¡m-cnsâ hyh-Øm-]n-X-amb nc-h[ 
n {]hÀ¯--§Ä S-¸m-¡p-¶-Xnv 
18
kwØm kÀ¡m-cp-IÄ henb tXmXn-epÅ 
km¼-¯nI sNehv XpSÀ¨-bmbn hln- 
¡p¶ kml-Ncyw ne-hn-ep-­v. 
am{X-aà ]cn-ØnXn 
arZpe {]tZ-i§-fp-ambn _Ô-s¸«v 
kwØm--§fpw Ahn-Ss¯ P-§fpw ]e 
nb-{´-W-§Ä¡pw nb-a-§Ä¡pw Pe-ssh- 
ZypX ]²-Xn-IÄ S-¸n-em-Im¯ Ah-Øaqe- 
apÅ {]iv-§Ä¡p-sams¡ hnt[-b-am- 
Ip-¶p-­v. 
C¯c-¯n-Â tcn«pw AÃm-sX-bp- 
ap­mIp 
¶ jvS-§Ä nI-¯-s¸-S-Ww. 
h kwc-£-W-¯n-pÅ [-k-lmbw, 
km¼-¯nI nb-{´-Ww XpS-§n-bh h- 
¯nv ]pd¯pÅ kwc-£W {]hÀ¯-- 
§Ät¡m CXn-teÀs¸-Sp¶ hyàn-IÄt¡m 
tcn«v bmsXmcp klm-bhpw ÂIm¯ 
ØnXn-bp-­v. 
AXn-m tI{μ kÀ¡m-cnsâ 
]cn-ØnXn hnj-b-§-fp-ambn _Ô-s¸« nb-a- 
§fpw N«§fpw tm«n-^n-t¡-j-p-Ifpw 
S-¸m-¡p-¶-Xp-ambn _Ô-s¸«v cq]-wsIm-Sp- 
¯n-«pÅ Øm]--§-fp-sSbpw AtXm-dn-än-I-fp- 
sSbpw ]²-Xn-tb-Xc sNe-hnsâ 50% tI{μ 
kÀ¡mÀ hln-¡-Ww. IqSmsX GP³kn-I-fpsS 
]²Xn sNe-hv apgp-hpw hln-¡-Ww. 
]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i-§-fpsS kwc-£-W- 
¯n-pÅ kÀÆokv NmÀÖv, ht-X-c 
]mcnØn-XnI k¼-¯p-IfpsS kwc-£Ww, 
ssPh-ssh-hn[y ]cn-]m-e kan- 
XnIÄ¡pÅ [-k-lmbw (ssP-h-ssh-hn[y 
N«-{]-Im-cw), kwØm-s¯ ssPh-ssh-hn[ 
y ^­n- 
epÅ hnlnXw, {Kma-]-©m-b¯v 
Xe-¯n-epÅ {]mY-anI ]mcn-ØnXnI ]cn-c£ 
(Primary Environmental Care) 
{]hÀ¯--§Ä, IoS-m-inn, cmk-hfw XpS- 
§n-bh D­m-¡ 
p¶ aen-o-I-cW¯nsâ 
^e-ambn kw`-hn-¡p-¶ ]mcn-Øn-XnI 
timjW¯nsâ nÀ½mÀÖw, Jc {Zh-am-en 
y kwkvI-cWw, Pem-i-b-§-fpsS kwc- 
£W {]hÀ¯--§Ä, sI«nS nÀ½mW 
kma-{K-n-IÄ¡v ]cn-ØnXn kulrZ _Z-ep- 
IÄ D]-tbmKn¡Â XpS-§n-bh-bpsS 
sNehpw tI{μ kÀ¡mÀ ]qÀ®-ambpw hln- 
¡-W-sa¶v HLWG ip]mÀi-sN-¿p-¶p. 
HLWG bpsS ip]mÀi-IÄs¡m¸w ta¸- 
dª km¼-¯n-I- kwhn-[m--§ÄIqSn ]cn- 
K-Wn-¨m am{Xta Ch kwØm kÀ¡m-cp- 
IÄ¡v S-¸n-em-¡m³ km[n-¡p-I-bp-Åq. IS-sa- 
gpXn¯ÅÂt]m-epÅ km¼-¯nI S- 
]Sn-IÄ¡p ]Icw ]cn-ØnXn {]hÀ¯-- 
§Ä¡v {Kmâv C³ FbvUv ÂIp-¶Xv DNn- 
X-am-bn-cn-¡pw. 
19
20 
HLWG & WGEEP AhtemIw 
sslse-h hÀ¡nwKv {Kq¸nsâ nÀt±i{]-Imcw ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 
sam¯w hnkvXr-Xn-bpsS 37% am{X-amWv ]mcn-Øn-Xn-I- arZpe {]tZ-i-§- 
fmbn hcp-¶-Xv. CXv KpP-dm¯v, alm-cm-jv{S, tKmh, IÀWm-S-I, tIc-fw, 
Xan-gvmSv F¶o kwØm--§fn 60,000 NXpc{i Intemao-ä-dn-embn hym-]n- 
¨n-cn-¡p-¶p. dntam«v sk³knwKv kmt¦-XnI hnZy D]-tbm-Kn-¨mWv HLWG 
]ÝnaL«-¯nse ]mcn-Øn-XnI arZpe {]tZ-i-§Ä amÀ¡v sNbvXn«p-Å-Xv. 
CXn-mbn BZyw kmwkvIm-cnIhpw, {]Ir-X-ym-bpÅXpamb ]Ýn-a-L« 
`q{]-tZ-i-§-Ä X½nepÅ thÀXn-cnhv HLWG nÀW-bn-¡p-I-bp-­m- 
bn. ap-jyhmk- 
apÅ {]tZ-i-§Ä, Irjnt¯m«-§Ä, ¹mtâj-p-IÄ F¶nh 
DÄs¸-Sp¶ kmwkvIm-cnI `q{]-tZ-i-§Ä ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 58.44% {]tZ-i- 
¯mbn hym-]n-¨n-cn-¡p-¶p. {]Ir-Xym-epÅ `q{]tZ-i-§-fmbn amÀ¡v 
sNbvXn-«pÅ _m¡n {]tZ-i¯nsâ 90 iX-ams¯bmWv ]cn-ØnXn 
arZpe {]tZ-i-ambn Xncn-¨-dn-ªn-«p-Å-Xv. Cu `mK¯v J-w, ]md J-w, 
aW hmc XpS-§n-bh k¼qÀ-W-ambn ntcm-[n-¡-W-sa¶v ]Ýn-a-L« 
D¶-X-Xek-an-Xn- (HLWG) Bh-i-y-s¸-Sp-¶p. F¶m ]Ýn-a-L« ]cn-ØnXn 
hnZKv[ -k-an-Xn-bpsS (WGEEP) dnt¸mÀ«n ]Ýn-a-L«¯nsâ 90 
iX-amw {]tZ-i¯nepw J-hpw aäpw ]cn-an-X-s¸-Sp-¯p-Itbm nb-{´n- 
¡p-Itbm sN¿-W-sa-¶mWv Bh-i-y-s¸-«n-«p-Å-Xv. CXv S-¸n-em-¡pI hfsc 
ZpjvI-c-am-bn-cn-¡pw. 
AXpt]mseXs¶ ]ivan-L-«-¯nsâ hnkvXrXn WGEEP dnt¸mÀ«ns At]- 
£n¨v (1,29,037 N.-In.-ao) HLWG dnt¸mÀ«n (1,64,280 N.-In.-ao.) 
IqSpXembn«p­v. 
WGEEP bn ]cn-ØnXn arZpe tkmWp-IÄ ]c-¼-cm-K-X- 
am-bpÅ ]Ýn-a-L-«-¯nsâ AXnÀ¯n-I-sf-t¸mepw ewLn-¡p-t¼mÄ 
HLWG {]Imcw ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 37% am{X-amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i- 
§-fmbn Is­- 
¯n-bn-«p-Å-Xv. WGEEP dnt¸mÀ«v {]Imcw 978 ]©m-b-¯p-I-fn 
633 F®w GsX-¦nepw Xc-¯n-epÅ ]mc-nØn-XnI arZpe tkmWp-I-fn 
DÄs¸-Sp-t¼mÄ HLWG {]Imcw 123 hntÃ-Pp-IÄ am{X-amWv ]mcn-Øn- 
XnI arZpe tkmWp-I-fn hcp-¶-Xv. HLWG bpsS nÀt±-i-a-p-k-cn¨v ]c- 
¼-cm-KX ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§Ä am{X-amWv Gsd-¡psd ]cn-ØnXn arZpe 
{]tZ-i-§-fn DÄs¸-Sp-¶-Xv. HLWG nÀt±-in-¡p¶ ]cn-Ø-nXn arZpe
{]tZ-i-§Ä Gsd ssPhk¼p-jvS-am-b-hbpw hn`-Pn-¡-s¸-Sm-¯-hbpamWv. 
AtX-k-abw P-km-{μX NXp-c{i Intem-ao-ä-dn 100  Xmsg-bpÅ {]tZ-i- 
§-fn Ipdª tXmXn apX a[ya tXmXnÂh-sc-bpÅ hhn`-P- 
hpw anI¨ tXmXn-epÅ ssPh-ssh-hn-[yhpw DÅ-h-bm-Wv. AXm-bXv 
Ipdª tXmXn apX a[y-a-tXm-Xn hsc ssPh-k-¼¯pw henb 
tXmXn-epÅ h hn`-P-hpw DÅ {]tZ-i-§sf Hgn-hm-¡n-bn-cn-¡p-¶p. 
AXp-t]m-se-Xs¶ P-km-{μX NXp-c{i Iotem-ao-ä-dnv 100 tesd-bpÅXpw 
a[ya-tXm-Xn-epÅ hn`-Pw D-Å-Xp-amb {]tZ-i§sf ]cn-ØnXn arZpe 
{]tZ-i-§Ä F¶ hn`m-K-¯n n¶v Hgn-hm-¡n-bn-«p-­v. 
]cn-ØnXn arZpe 
{]tZ-i-¯n 20% sâ km¶n-²y-amWv hntÃ-Pp-Isf ]cn-ØnXn arZpe {Kma- 
§-fmbn tcJ-s¸-Sp-¯m-p-]-tbm-Kn-¨n-cn-¡p-¶Xv. 
km[m-cW h-§Ä¡p ]pdsa 3802 N.-In.aoädnembn hym]n-¨n-cn-¡p-¶ {]Ir- 
Xym-bpÅ `q{]-tZ-i-§Ä am{X-amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fmbn Xncn-¨- 
dn-b-s¸-Sp-Ibpw hÀ¤o-I-cn-¡-s¸-Sp-Ibpw sNbvXn-«p-Å-Xv. ]cn-ØnXn arZpe 
{]tZ-i-§-fmbn Is­- 
¯n-bn-«pÅ 123 hntÃ-Pp-IÄ C¯-c-¯n hÀ¤o-I-cn-¡- 
s¸-«-Xnp ImcWw Ah-bpsS hnkvXrXnbpsS 20% ¯nse¦nepw ]cn-ØnXn 
arZpe {]tZ-i-§Ä DÅ-Xn-m-em-sW¶pw hyà-am-Wv. Cu ]dª am-Z-Þ- 
§Ä Ap-hÀ¯n-¡-s¸-«n-sÃ-¦n HLWG bpsS ip]mÀi-IÄ¡v Hcp kmwK-Xy- 
hp-anÃmsX hcpw. IqSmsX CXv HLWG ambpÅ tSwkv Hm^v d^-d³knv 
AXo-X-ambn amdp-Ibpw sN¿pw. ]mcn-Øn-XnI kwc-£-Ww, kpØnc hnI-k- 
w, X¯p-ey-amb km¼-¯nI, kmaqlnI hfÀ¨ F¶nh X½n Hcp ka- 
zbw thW-sa¶v HLWG hn`m-hw sN¿p-¶p. ]Ýn-a-L-«-¯nsâ sNdnb 
hym]vXn-bnepw efn-X-ambp-apÅ kwc-£Ww CXns-¡mtfsd hnim-e-amb 
coXn-bn Akm-[y-amWv. HLWG dnt¸mÀ«n kwØm kÀ¡mÀ CXp-ambn 
_Ô-s¸«v D¶-bn¨ Bi-¦-IÄ¡v kwØ-¯nsâ XmÂ]cy {]Im-c-apÅ 
]cn-lm-c-§Ä Xs¶ nÀt±-in-¨n-«p-­v. 
dnt¸mÀ«v C¡m-cy-§Ä Nq­n-¡ 
m-Wn- 
¡p-¶pap-­v. 
]Ýn-a-L«¯nsâ kwc-£Ww, kwØm--¯nsâ ne-n¸n-p-Xs¶ Ahiy 
LS-I-am-sW-¶n-cns¡ HLWG nÀt±-in-¨n-«pÅ efn-X-amb Imcy-§Ä AwKo-I-cn-¡- 
s¸-tS-­- 
Xp-­v. 
1960 Ifn kwØm-s¯ 36 Xmeq-¡p-I-fn ]Ýn-a-L« 
hnI-k ]²-Xn (Western Ghat Development Programme) S-¸n-em- 
¡nbncp¶p. ]²Xn {]tZ-i-¯nsâ hym]vXn HLWG nÀt±-i-{]-Im-c-apÅ ]Ýn- 
21
a-L« {]tZ-i-§-sf-¡mfpw hfsc hn]p-e-ambncp-¶p. ]Ýn-a-L-«-hp-ambn 
_Ôs¸« [-k-lmbw, ]pXp-Xmbn nÀ®-bn-¡-s¸« ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fn 
am{X-ambn ]cn-an-X-s¸-Sp-¯-W-sa¶v HLWG nÀt±-in-¨n-«nsöXpw {it²-b-am- 
Wv. temI-ss]-XrI tI{μ ]Zhn ]Ýn-a-L-«-¯nv e`n¨ kml-N-cy-¯n CXv 
Hcp {]tXyI ]mcn-Øn-XnI arZpe {]tZ-i-ambn {]Jym-]n-¡-s¸«p Ign-ªp. 
CtX-k-abw ne-hn-epÅ h-§Ä¡pw `q{]-tZ-i-§Ä¡pwta C¯-c- 
¯nepÅ hÀ¤o-I-cWw Cnbpw AwKo-I-c-n¡s¸«n-«n-Ã. (kw-c-£W tI{μ- 
§Ä¡v DÅn-emWv temI-ss]-XrI tI{μw hcp-¶Xv). hnim-e-amb kmw-kvIm-cnI 
`q{]tZ-i-§Ä Hgn-hm-¡-s¸-«-Xnv Imc-W-ambn HLWG Nq­n-¡ 
m-Wn-¡p- 
¶Xv kwc-£nX tI{μ-§-fp-sS (PAs) ]pd-¯pÅ ]mcn-Øn-XnI arZpe `q{]tZ-i- 
§Ä kwc-£n-¡-s¸-SWsa-¶Xpw AtX-k-abw AhnsS kwLÀjm-h-Ø-IÄ 
Hgnhm-¡s¸S-W-sa¶XpamWv. ]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i§Ä¡p-Ånse h-{]- 
tZ-i-§Ä nÝnX nb-a-§fpw hyh-Ø-Ifpw {]Imcw kwc-£n-¡-s¸-Sp-sa-¶n-cns¡ 
]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i-§Ä¡v e`n-¡p-¶Xv Hcp A[nI kwc-£-W-am-bn- 
22 
cn-¡pw. 
HLWG ]Ýn-a-L-«¯nv 10 In.ao ]cn-[n-bnepÅ {]tZ-i-§fnse hnI-k 
{]hÀ¯--§Ä kw_-Ôn¨v Hcp kp{]-[m ip]mÀi apt¶m«v h¨n-«p-­v. 
hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-¯nsâ 2006 se ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b 
hnÚm-]--{]-Im-c-apÅ ¢nb-d³kv tSn-bn-cn-¡-W-sa-¶-XmWnXv. F¶m 
Ct¸mÄXs¶ Cu ¢nb-d³kv IqSmsX C¯cw ]²-XnIÄ S-¸n-em-¡m³ 
km[n-¡p-I-bnà F¶Xpw ¢nb-d³kv tSnb tij-amWv Ct¸mÄ Ch S-¸m- 
¡p-¶-sX-¶Xpw {it²-b-am-Wv. nb-{´-W-hpambn _Ô-s¸«v nÝn-X- hyh-ØIÄ 
D­m- 
bn-sÃ-¦n Cu ip]mÀi A{]m-tbm-Kn-I-am-bn-cn-¡pw. 
]cn-ØnXn nb-a-§-fp-ambn _Ô-s¸«v ]mcn-Øn-XnI {]i-v-§-fn B[n-Im-cnI 
tI{μ-§Ä ^e-h-¯mbn CS-s]-Sm-hp¶ kml-Ncyw C¶p-s­- 
¦nepw Ch- 
^e-{]-Z-ambn S-¸n-em-¡p¶ kwhn-[mw C¶v ne-hn-en-Ã. CXp-ambn _Ô-s¸« 
Imcy-§Ä ASn-Øm--]-c-am-sb-¦nepw S-¸m-¡p-¶-Xn-pÅ kwhn-[m--tam A[n- 
Imc tI{μtam kwØm kÀ¡m-cp-I-fpsS Iogn cq]-s¸-Sp-¯p-¶-Xv, Cu 
ip]mÀi-Ifpw N«-§fpw tm«n-^n-t¡-j-p-Ifpw aäpw ^e-{]-Z-ambn S-¸m- 
¡m³ klm-b-I-c-amIpw. ASn-¯-«n t]meokv hIp-¸ns tI{μo-I-cn¨v C¯-c-samcp 
nÀÆ-lW AtXm-dnän cq]-s¸-Sp-¯n-bm aXn-bm-Ipw. ]cn-ØnXn KmÀUp- 
IÄ BWv asämcp amÀ¤w. CXn-pÅ ^­v 
kwØm kÀ¡mcnp tI{μ
kÀ¡mÀ e`y-am-¡-Ww. IqSmsX ]cn-ØnXn hIp-¸nv PnÃm Xe-¯n 
{]hÀ¯n¡p¶Xn-p-th­kml- 
N-cyhpw [-k-lm-bhpw Hcp-t¡-­- 
Xp-­v. 
nb-a-k`m {]tabw, cmjv{Sob ]mÀ«n-I-fpsS ImgvN-¸m-Sv XpS-§n-bhbpsS 
ASn-Øm--¯n Cu ip]mÀi-IÄ th­{ 
X amä-§-tfmsS (]-Ýn-a-L« ]cn-ØnXn 
arZpe {]tZ-i-§-fn DÄ-s¸-Sp¶ {Kma-§-fn Bip-]-{Xn-IÄ Øm]n- 
¡Â, [-k-lmbw e`y-am-¡Â, ]Ýn-a-L« ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä¡v 
10 In.ao ]cn-[n-bnepÅ {]tZ-i-§-fn sdKp-te-äUv tkmWp-IÄ Øm]n-¡Â 
XpS-§nb nÀt±-i-§Ä) ]cn-K-Wn-t¡-­- 
Xp­v. 
23
24 
Ecological Sensitive units (Villages) as per Kasturirangan Report 
No District Taluk No. Villages 
in ESA 
Name of Village Area 
(km2) 
Population 
(2001) 
1 Thiruvananthapuram 
1 Nedumangad 4 1.Peringamala 
2.Thennur 
3.Vidura 
4.Mannurkkara 
120 
111 
118 
91 
21477 
12972 
18239 
18273 
2 Neyyattinkara 3 1. Vazhichal 
2.Amboori 
3.Kallikkad 
105 
38 
15 
10606 
9839 
9515 
Total 598 100921 
2 Kollam 
1 Pathanapuram 8 1. Punnala 
2.Piravanthur 
3.Edamon 
4.Thenmala 
5.Aryankavu 
6.Thingal karikkam 
7.Kulathupuzha 
8.Chennapettah 
63 
74 
91 
101 
156 
72 
326 
28 
12558 
23336 
12453 
13339 
12125 
19627 
14749 
8211 
Total 911 116398 
3 Pathanamthitta 
1 Kozhanchery 2 1. Thannithodu 
2.Aruvappalam 
146 
454 
14352 
16183 
2 Ranni 4 1. Chittar-Seethathodu 
2.Kollumala 
3.Perunad 
4.Vadasserikkara 
649 
67 
189 
42 
33977 
22765 
16620 
22577 
Total 1547 126474 
4 Alappuzha 
No Ecological Sensitive units 
5 Kottayam 
1 Kanjirapally 1 1. Koottickal 50 10393 
2 Meenachil 3 1. Melukavu 
2. Thekkoy 
3. Poonjar Thekkekkara 
27 
36 
43 
9352 
9617 
19710 
Total 156 49072 
6 Ernakulam 
Kothamangalam 1 1. Kuttampuzha 647 25436
25 
7 Idukki 
1 Devikulam 12 1. Marayoor 
2. Keezhanthoor 
3. Kannandevan Hills 
4. Kottakamboor 
5. Kanthalloor 
6. Vattavada 
7. Mankulam 
8. Mannamkandam 
9. Pallivasal 
10. Anaviratti 
11. Kunjithanni 
12. Vellathooval 
108 
68 
477 
36 
47 
31 
76 
183 
40 
22 
19 
31 
11027 
3359 
68205 
2209 
7626 
2893 
9607 
36314 
11759 
5006 
12253 
14845 
2 Peerumed 8 1. Upputhara 
2. Kumily 
3. Manjamala 
4. Periyar 
5. Kokkayar 
6. Peerumed 
7. Mlapra 
8. Peruvanthanam 
31 
187 
87 
69 
55 
44 
569 
78 
20596 
28652 
22629 
26326 
12876 
20808 
1125 
16301 
3 Thodupuzha 4 1. Kanjikuzhy 
2. Udumbannoor 
3. Idukki 
4. Arakulam 
69 
84 
270 
35 
28504 
23340 
13320 
12633 
4 Udumbanchola 23 1. Chinnakkanal 
2. Bisonvalley 
3. Rajakumari 
4. Pooppara 
5. Rajakadu 
6. Konnathady 
7. Santhanpara 
8. Kandhippara 
9. Chathurangappara 
10. Vathikkudy 
11. Udumbanchola 
12. Upputhodu 
13. Parathod 
14. Kalkunthal 
15. Thankamany 
16. Ayyappankovil 
17. Pambadumpara 
18. Kattappana 
19. Karunapuram 
20. Vandanmedu 
21. Anakkara 
22. Anavilasam 
23. Chakkupallam 
68 
46 
40 
45 
26 
74 
36 
27 
29 
51 
40 
32 
58 
57 
50 
112 
36 
78 
53 
21 
38 
30 
25 
12949 
12761 
15243 
9950 
16378 
31529 
8425 
10584 
5325 
24623 
10868 
10615 
21525 
41103 
23448 
33700 
16600 
39608 
31981 
10009 
23934 
6870 
12242 
Total 3788 842483
26 
8 Thrisur 
1 Mukundapuram 1 1. Pariyaram 697 31615 
9 Palakkad 
Alathur 1 1. Kizhakkanchery 1 49 22400 
Chittur 3 1. Muthalamada 1 
2. Muthalamada II 
3. Nelliyampathy 
264 
95 
274 
18488 
15679 
8718 
Mannarkkad 7 1. Puthur 
2. Padavayal 
3. Agali 
4. Kottathara 
5. Sholayar 
6. Kallamala 
7. Palakkayam 
128 
251 
85 
36 
159 
62 
115 
5798 
6764 
20142 
10862 
7526 
15493 
9354 
Palakkad 3 1. Malampuzha 
2. Puduppariyaram 
3. Pudusseri east 
93 
73 
101 
11782 
8201 
13651 
Total 1785 174858 
10 Malappuram 
1 Nilambur 10 1. Chungathara 
2. Kurumbalangod 
3. Vazhikadavu 
4. Akampadam 
5. Karulai 
6. Amarambalam 
7. Chokkod 
8. Kalikavu 
9. Kerala Estate 
10. Karuvarakundu 
78 
158 
136 
91 
293 
77 
61 
38 
33 
40 
30726 
20017 
44083 
15758 
24336 
31928 
16850 
25861 
10299 
26657 
Total 1005 246515 
10 Kozhikod 
1 Kozhikkod 5 1. Kedavoor 
2. Puthuppadi 
3. Nellippoyil 
4. Kodancheri 
5. Thiruvanbadi 
49 
37 
33 
27 
87 
23283 
22655 
11721 
18461 
26623 
2 Quilandy 2 1. Chembanoda 
2. Chakkittappara 
52 
117 
5718 
12168 
3 Vadakara 2 1. Thinur 
2. Kavilumpara 
30 
82 
4714 
19423 
Total 514 144766
27 
11 Wayanad 
1 Mananthavady 4 1. Thirunelli 
2. Thrissilleri 
3. Periya 
4. Thondarnad 
150 
54 
63 
97 
11719 
15731 
11469 
11092 
2 Sulthanbethery 2 1. Kidangad 
2. Nulpuzha 
176 
123 
9157 
12978 
3 Vythiri 7 1. Theriyod 
2. Achooranam 
3. Pozhuthana 
4. Kottappady 
5. Chundel 
6. Kunnathidavaka 
7. Vellarimala 
54 
21 
50 
55 
16 
32 
58 
1859 
9754 
7643 
21833 
8989 
8831 
8730 
Total 949 139785 
12 Kannur 
1 Thalassery 3 1. Aralam 
2. Kottiyur 
3. Cheruvancherry 
117 
84 
110 
26508 
17809 
9048 
Total 311 53365 
13 Kazargod 
No Ecological Sensitive units 
Total 25 123 12908 2051688
ae-bmf ]cn-`mj 
28 
w. 1-4/2012–RE (Pt.) 
`mcX kÀ¡mÀ 
]cn-ØnXn hw a{´m-ebw 
]cym-h-c¬ `h³ 
kn.-Pn.-H. tImw¹-Ivkv, tem[n tdmUv 
yq UÂln þ 110 003 
XobXn: 16 hw-_À 2013 
Hm^okv sat½m-dm­w 
hnjbw: ]Ýn-a-L« D¶-X-Xe hÀ¡nwKv {Kq¸nsâ dnt¸mÀ«v - --kw_-Ôn¨v 
1. tI{μ ]cn-ØnXn hw a{´m-ebw, ¹mnwKv I½o-j³ (k-b³kv) sa¼dmb 
tUm. -sI. IkvXqcncwK³ A[y-£-mbn Hcp D¶-X-Xe hÀ¡nwKv {Kq¸nv 17.08.2012 se D¯- 
chv {]Imcw cq]w ÂIn. ]Ýn-a-L-«-¯nse k¼p-jvS-amb ssPh-ssh-hn-[y-s¯bpw ]mcn-Øn- 
XnIamb {]tXy-I-XIsfbpw ]T--hn-t[-b-am-¡pIbpw, AXns kwc-£n-¡p-Ibpw ]cn-t]m-jn- 
¸n-¡p-Ibpw, {]Xn-tcm-[n-¡p-Ibpw sN¿m³ X¡ nÀt±-i-§Ä¡v cq]w sImSp-¡pIbpw 
sN¿mmWv Cu hnZKv[ kanXn¡v cq]w ÂIn-b-Xv. IqSmsX ]Ýn-a-L-«-¯nse arZpe-amb 
]cn-Øn-Xn¡v Cnbpw timjWw D­m- 
Ip-¶Xv XS-bmpÅ S-]-Sn-IÄ nÀt±-in-¡mpw kan- 
Xn-tbmSv Bh-iy-s¸-«p. ]cn-ØnXn kwc-£Ww, ssPh-ssh-hn[y kwc-£Ww F¶n-h-bvs¡ 
m¸w ]Ýn-a-L-«-¯nse ]c-¼-cm-K-X-amb Pkaq-l-¯nsâ, {]tXy-In¨v kaq-l-¯nse 
Zcn{Z P-hn-`m-K-§-fpsS XmXv]cy-§ÄIqSn IW-¡n-se-Sp¯v Hcp ka-zb]c-amb ImgvN-¸mSv 
kzoI-cn-¡m-mWv kan-Xn-tbmSv nÀt±-in-¨-Xv. ]cn-Øn-Xn-sbbpw P-§-sf-bpw DÄs¡mÅn¨p-sIm- 
­pÅ 
hfÀ¨bpw kpØn-c hnI-k-hpw kwc-£n-¨p-sIm­pw 
AXp-ambn _Ô-s¸« 
Imcy-§sf A`n-ap-Jo-I-cn-¨p-sIm-­p- 
apÅ kao-]w kzoI-cn-¡mpw kan-Xn-tbmSv Bh-iy-s¸- 
«p. 
2. D¶-X-Xe hÀ¡nwKv {Kq¸v 2013 G{]n 15 v tI{μ ]cn-ØnXn a{´meb-¯nv dnt¸mÀ«v kaÀ¸n- 
¡p-Ibpw CXv s]mXp-P--§Ä¡v {]m]vX-am-Ipw-hn[w a{´m-e-b-¯nsâ sh_vssk-än e`y-am-¡p- 
Ibpw sNbvXp. CXv kw_-Ôn¨ A`n-{]m-b-§Ä¡mbn dnt¸mÀ«nsâ ]c-n[n-bn hcp¶ Bdv 
kwØm-§Ä¡v Cu dnt¸mÀ«nsâ ]IÀ¸v ÂIn. IqSmsX ]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ô-s¸-«p-h-cp 
¶ hyàn-I-fn n¶pw kwL-S--I-fn n¶pw aäpw dnt¸mÀ«n-t·Â A`n-{]m-b-§Ä £Wn-¨p. 
C¯-c-¯n-epÅ kpXm-cy-amb S-]-Sn-IÄ ]qÀ¯n-bm-¡nb tijw tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw, 
dnt¸mÀ«v kw_-Ôn¨v Xmsgs¡mSp-¯n-cn-¡p¶ hn[-¯n-epÅ ImgvN-¸mSv cq]-s¸-Sp¯n: 
tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw Xmsg-¸-d-bp-¶-hbv¡p hnt[-b-ambn D¶-X-Xe kanXn 
dnt¸mÀ«v XXz-¯n AwKo-I-cn-¨p. 
(i) ]Ýn-a-L-«-¯nsâ hym]vXn kw_-Ôn¨ D¶-X-Xe kan-Xn-bpsS nÀhNw AwKo-I-cn-¨p. 
(ii) ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§sf Is­- 
¯nbXpw Ah-bpsS AXnÀ¯n nÀW-bn-¨Xpw AwKo-I-cn- 
¨p. 
(iii) ]Ýn-a-L-«-¯nse 37 iX-amw {]tZ-i-amWv ]Ýn-a-L« D¶-X-Xe kanXn ]cn-ØnXnarZpe-ambn 
Is­- 
¯n-bn-«p-Å-Xv. Cu `mKw ]Ýn-a-L-«-¯nse {]IrXn `q`m-K-¯nsâ 60,000 NXp-c{i 
Intem-ao-äÀ {]tZ-is¯ DÄs¡m-Åp-¶p-­v. 
1,500 Intem-ao-äÀ of-¯n XpSÀ¨-bmbn hym]n- 
¨n-cn-¡p¶ {]Ir-Xym-epÅ kkym-h-c-W-am-Wn-Xv. ]Ýn-a-L«¯nse ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i- 
§Ä KpP-dm-¯v, alm-cm-jv{S, tKmh, IÀWm-SI, -tI-c-fw, Xan-gvmSv F¶n-§s 6 
kwØm§fnembn hym]n-¨p-In-S-¡p-¶p. kwc-£nX {]tZ-i-§Ä, temI-ss]-XrI tI{μ- 
§Ä F¶n-hbpw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn DÄs¸-Sp-¶p. 
(iv) ]cn-Øn-XnarZpe {]tZ-i-§-fn J-w, ]mdJw, aWÂJ--w, Xmt]mÀP ne-b-§Ä, 
sdUv Imä-Kdn hyh-km-b-§Ä F¶nh ]qÀW-ambn ntcm-[n-¡m-pÅ D¶-X-Xe kan-Xn-bpsS 
ip]mÀibpw AwKo-I-cn-¨n-cn-¡p-¶p. 
(v) Xmc-X-tay aen-o-I-cWw Ipdª DuÀÖ-t{km-X-Êmb Pe-ssh-ZypXnbpsS D¸m-Zw 
IÀi--amb n_-Ô--IÄ¡v hnt[-b-ambn ]cn-ØnXnarZpe -{]-tZ-i-§-fn S¸m-¡m-sa 
¶ D¶X-Xe kan-Xn-bpsS ip]mÀi AwKo-I-cn-¨p. 
(vi) _m[-I-amb nb-{´-W-§Ä¡v hnt[-b-ambn Imän n¶pÅ DuÀtÖm¸m-Z-hpw ]cn-ØnXn 
arZpe {]tZ-i-§-fn Ap-h-Zn-¨n-«p-­v.
(vii) D¶-X-Xe kanXn dnt¸mÀ«v a{´m-e-b-¯nsâ sh_vssk-än e`y-am-¡nb 17.04.2013 F¶ 
Xob-Xn¡v ap¼v ]cn-ØnXn hw a{´m-e-bw, FIvkvt]À«v Ass{]-k I½nän/ tI{μ 
]cn-ØnXn a{´m-ebw / tÌäv FIvkvt]À«v Ass{]-k I½nän/ tÌäv F³h-tbm¬saâv 
Cw]mIvSv Ask-kvsaâv AtXm-dnän F¶n-h-bn e`n-¨n-«pÅtXm S-]-Sn-IÄ ]qÀ¯n-bm- 
¡m-¯-htbm Bbh Hgn¨pÅ Xmsg-¸-d-bp¶ ]pXnbtXm / ne-hn-ep-Å-hbpsStbm hn]p-eo- 
I-cWtam Bb t{]mPIvSv/ {]hÀ¯--§Ä ntcm-[n-¡-s¸-Spw. 17.04.2013 v ap¼v 
FIvkvt]À«v Ass{]-k I½nän/ tI{μ ]cn-ØnXn a{´m-ebw / tÌäv FIvkvt]À«v 
Ass{]-k I½nän/ tÌäv F³h-tbm¬saâv Cw]mIvSv Ask-kvsaâv AtXm-dnän F¶n-h- 
bpsS ap¶n e`n¨ At]-£-IÄ At¸mÄ ne-hn-epÅ am-Z-Þ-§fpw nb-a-§fpw 
Ap-k-cn-¨m-bn-cn¡pw ]cn-K-Wn-¡-s¸-Sp-¶-Xv. 
(a) J-w, ]md-J-w, aWÂJ-w 
(b) Xmt]mÀP ne-b-§Ä 
(c) 20,000 NXp-c{i aoädpw AXn-te-sdbpw hnkvXmcapÅ sI«n-S-§tfm nÀ½mW {]hÀ¯- 
29 
-§tfm 
(d) 50 slIvSdpw AXn-te-sdbpw/1,50,000 N. aoädpw AXn-te-sdbpw nÀ½mW 
hnkvXmcapÅ Su¬jn-¸p-Ifpw hnI-k--]-²-Xn-Ifpw 
(e) sdUv Imä-Kdn hyh-km-b-§Ä 
(viii) ]c-nØnXn arZpe -{]-tZ-i-§-fn {]tXy-I-ambn ntcm-[n-¨n-«n-Ãm¯ ]²-Xn-IÄ /{]hÀ¯-- 
§Ä hni-I-ew sNbvXv Ah-aqew IqSp-X-em-Ip¶ BLm-X-§fpw hnI-k Bh-iy- 
§fpw IW-¡nse-Sp-¯m-bn-cn-¡Ww ]mcn-ØnXn Ap-aXn ÂIp-¶-Xv. 
(ix) h Ah-Imi nbaw AXnsâ XXz-¯nepw Bi-b-¯nepw ]qÀW-ambpw S-¸n-em-t¡-­- 
Xm-Wv. ]cn-ØnXn arZpe {]tZi-§-fnse ]²-Xn-IÄ¡v {Kma-k-`-bpsS Ap-aXn thW-sa 
¶ hnZKv[ kanXn-bpsS ip]mÀi nb-a-hn-t[-b-am-bncn¡pw. 
3. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS AXnÀ¯nbpw CXv kw_-Ôn¨ `cW kwhn-[m-hpw Cu 
IcSv tm«n-^n-t¡-j³ s]mXp-P-a[y¯n Ah-X-cn-¸n¨v _Ô-s¸« FÃm-h-cp-sSbpw A`n-{]m-b- 
§Ä¡pw ImgvN¸m-Sp-IÄ¡pw hnt[-b-ambn A´n-a-ambn cq]s¸-Sp¯pw. 
4. tamd-t«m-dnbw {]Jym-]n-¨n-«pÅ knÔpZpÀK, cXv-Kncn PnÃ-I-fnse sÃmcp `mKhpw Cu 
hnZKv[ kan-Xn-bpsS Ap-amap-k-cn¨v ]Ýn-a-L-«-¯nsâ nÀÆ-N-¯nv ]pd¯v hcp-¶-Xn- 
m Cu tamd-t«m-dnbw nÝnX hyh-Ø-IÄ¡v hnt[-b-ambn FSp-¯p-am-äp-¶-Xnv kanXn 
ip]mÀi sNbvXn-«p-­v. 
5. ]Ýn-a-L-«-¯n ]cn-ØnXn kulr-Z-hn-I-k--¯n-pÅ [-k-lm-bw, ]Ýn-a-L-«-hp-ambn 
_Ô-s¸« Xocp-am§fn {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ {]mXn-n[yw, ]Ýna L«-¯n-mbn Hcp 
Decision support and monitoring centre DÄs¸-sS-bpÅ Umäm tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m--§- 
fpsS cq]o-I-cWw XpS-§nb kan-Xn-bpsS aäv ip]mÀi-Ifpw kzo-I-cn-¨n-cn-¡p-¶p. 
6. D¶-X-Xe kanXn dnt¸mÀ«v ]cn-ØnXn hw a{´m-ebw XXz-¯n AwKo-I-cn-¨-Xnsâ XpSÀ¨- 
bmbn Cu ip]mÀi-IÄ {]hÀ¯n-]-Y-¯n F¯n-¡p-¶-Xn-pÅ S-]-Sn-IÄ¡v XpS-¡-an-Sp-¶-Xm- 
Wv. hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw AwKo-I-cn-¨Xp {]Im-c-apÅ ]Ýn-a-L-«-¯nse ]cn-Øn-Xn- arZpe 
{]tZ-i-§Ä kw_-Ôn¨ IcSv {]Jym-]--w _Ô-s¸-«-h-cpsS A`n-{]m-b-§Ä¡mbn a{´m-e-b- 
¯nsâ sh_vssk-än CSp-¶-Xm-Wv. D¶-X-Xe kan-Xn-bpsS ip]mÀi-IÄ ka-b-_-Ôn-X-ambn 
S-¸n-em-¡p¶Xnsâ taÂtm«¯nmbn ]cn-ØnXn hw a{´m-e-bw D¶-X-Xe I½n-än¡v cq]w 
ÂIp-¶-Xm-Wv. 
CtX ¼-dn Cu hnj-b-¯n 19.10.2013  Cd-§-nb Hm^okv sat½m-dm­w 
]n³h-en-¡p-¶p. 
D¯-c-hm-Zn-¯-s¸« A[n-Imcn-bpsS AwKo-Im-c-t¯msS ]pd-s¸-Sp-hn-¡-s¸-Sp-¶-Xv. 
H¸v 
tUm. AanXv eu 
sU]yq«n Ub-d-IvSÀ
30

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

right to information question answers
right to information question answers right to information question answers
right to information question answers shanavas chithara
 
Allahu -Who is Allah-Malayalam
Allahu -Who is Allah-MalayalamAllahu -Who is Allah-Malayalam
Allahu -Who is Allah-Malayalamshabeel pn
 
Noorul irfan monthly 2016 january
Noorul irfan monthly 2016 januaryNoorul irfan monthly 2016 january
Noorul irfan monthly 2016 januarynoorulirfanmagazine
 
City news-september-2013
City news-september-2013City news-september-2013
City news-september-2013Citi TV
 
Bhashapadana sameepanam highschool thalathil
Bhashapadana sameepanam highschool thalathilBhashapadana sameepanam highschool thalathil
Bhashapadana sameepanam highschool thalathilSaranya S Varadarajan
 
Adukkalayile rasathantram
Adukkalayile rasathantramAdukkalayile rasathantram
Adukkalayile rasathantramKSSP
 

Mais procurados (18)

Oommen report
Oommen reportOommen report
Oommen report
 
right to information question answers
right to information question answers right to information question answers
right to information question answers
 
Allahu -Who is Allah-Malayalam
Allahu -Who is Allah-MalayalamAllahu -Who is Allah-Malayalam
Allahu -Who is Allah-Malayalam
 
Services offered by Kerala Gramapanchayath offices
Services offered by Kerala Gramapanchayath officesServices offered by Kerala Gramapanchayath offices
Services offered by Kerala Gramapanchayath offices
 
Kerala- Birth death-marriage circular-2015
Kerala- Birth death-marriage circular-2015Kerala- Birth death-marriage circular-2015
Kerala- Birth death-marriage circular-2015
 
Noorul irfan monthly 2016 january
Noorul irfan monthly 2016 januaryNoorul irfan monthly 2016 january
Noorul irfan monthly 2016 january
 
Hameed Vanimel
Hameed VanimelHameed Vanimel
Hameed Vanimel
 
Kerala Land Revenue Department-REVENUE GUIDE
Kerala Land Revenue Department-REVENUE GUIDEKerala Land Revenue Department-REVENUE GUIDE
Kerala Land Revenue Department-REVENUE GUIDE
 
Kerala Revenue Department Certificates
Kerala Revenue Department CertificatesKerala Revenue Department Certificates
Kerala Revenue Department Certificates
 
April 2015
April 2015April 2015
April 2015
 
Page 1
Page 1Page 1
Page 1
 
literature
literatureliterature
literature
 
City news-september-2013
City news-september-2013City news-september-2013
City news-september-2013
 
Kerala-All about BIRTH, MARRIAGE and DEATH Registration
Kerala-All about  BIRTH, MARRIAGE and DEATH RegistrationKerala-All about  BIRTH, MARRIAGE and DEATH Registration
Kerala-All about BIRTH, MARRIAGE and DEATH Registration
 
Bhashapadana sameepanam highschool thalathil
Bhashapadana sameepanam highschool thalathilBhashapadana sameepanam highschool thalathil
Bhashapadana sameepanam highschool thalathil
 
Adukkalayile rasathantram
Adukkalayile rasathantramAdukkalayile rasathantram
Adukkalayile rasathantram
 
FINANCIAL ASSISTANCE PROJECTS FROM GOVERNMENT OF KERALA
FINANCIAL ASSISTANCE PROJECTS FROM GOVERNMENT OF KERALAFINANCIAL ASSISTANCE PROJECTS FROM GOVERNMENT OF KERALA
FINANCIAL ASSISTANCE PROJECTS FROM GOVERNMENT OF KERALA
 
Sahodary February
Sahodary FebruarySahodary February
Sahodary February
 

Semelhante a WESTERN GHATS

Achievements ldf
Achievements ldfAchievements ldf
Achievements ldfcomradevs
 
Letter handed over to chief minister
Letter handed over to chief ministerLetter handed over to chief minister
Letter handed over to chief ministerkeralawatchnews
 
Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...
Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...
Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...Jamesadhikaram land matter consultancy 9447464502
 
Right to information Act Kerala
Right to information Act KeralaRight to information Act Kerala
Right to information Act KeralaRTI Act, 2005
 
Ormappedutthalukal sorry booklet to all
Ormappedutthalukal   sorry booklet to allOrmappedutthalukal   sorry booklet to all
Ormappedutthalukal sorry booklet to allSHAMJITH KM
 
Thirikae samudayathilekko_vol_1
 Thirikae samudayathilekko_vol_1 Thirikae samudayathilekko_vol_1
Thirikae samudayathilekko_vol_1brethrenkumbanad
 
Thirikae samudayathilekko vol_1
Thirikae samudayathilekko vol_1Thirikae samudayathilekko vol_1
Thirikae samudayathilekko vol_1brethrenkumbanad
 
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...James Joseph Adhikaram
 
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...James Joseph Adhikaram
 
Final padasootranam
Final padasootranamFinal padasootranam
Final padasootranamAthira Ammu
 

Semelhante a WESTERN GHATS (20)

Achievements ldf
Achievements ldfAchievements ldf
Achievements ldf
 
Need analysis2
Need analysis2Need analysis2
Need analysis2
 
Letter handed over to chief minister
Letter handed over to chief ministerLetter handed over to chief minister
Letter handed over to chief minister
 
Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...
Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...
Jagratha samithikalum thadhesabharana sthapanangalum ജാഗ്രത സമിതി handbook up...
 
Right to information Act Kerala
Right to information Act KeralaRight to information Act Kerala
Right to information Act Kerala
 
Text
TextText
Text
 
Ormappedutthalukal sorry booklet to all
Ormappedutthalukal   sorry booklet to allOrmappedutthalukal   sorry booklet to all
Ormappedutthalukal sorry booklet to all
 
REVENUE GUIDE KERALA 2019 - The BIBLE of Kerala Land Revenue Officers uploade...
REVENUE GUIDE KERALA 2019 - The BIBLE of Kerala Land Revenue Officers uploade...REVENUE GUIDE KERALA 2019 - The BIBLE of Kerala Land Revenue Officers uploade...
REVENUE GUIDE KERALA 2019 - The BIBLE of Kerala Land Revenue Officers uploade...
 
Thirikae samudayathilekko_vol_1
 Thirikae samudayathilekko_vol_1 Thirikae samudayathilekko_vol_1
Thirikae samudayathilekko_vol_1
 
Thirikae samudayathilekko vol_1
Thirikae samudayathilekko vol_1Thirikae samudayathilekko vol_1
Thirikae samudayathilekko vol_1
 
Kerala Revenue Recovery Procedures- RR online- Procedures in Revenue Offices.
Kerala Revenue Recovery Procedures- RR online- Procedures in Revenue Offices.Kerala Revenue Recovery Procedures- RR online- Procedures in Revenue Offices.
Kerala Revenue Recovery Procedures- RR online- Procedures in Revenue Offices.
 
Kerala Land Revenue department-Revenue Recovery procedures
Kerala Land Revenue department-Revenue Recovery proceduresKerala Land Revenue department-Revenue Recovery procedures
Kerala Land Revenue department-Revenue Recovery procedures
 
Vanimal
VanimalVanimal
Vanimal
 
Koduvazhanoor society
Koduvazhanoor societyKoduvazhanoor society
Koduvazhanoor society
 
Koduvazhanoor society
Koduvazhanoor societyKoduvazhanoor society
Koduvazhanoor society
 
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 10 uploaded by james Adhikaram k...
 
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...
Catholic church vedapadom Teachers Guide std 9 uploaded by james Adhikaram ko...
 
Final padasootranam
Final padasootranamFinal padasootranam
Final padasootranam
 
Kerala - Criteria for the issue of certificates to SC ST community - guidelin...
Kerala - Criteria for the issue of certificates to SC ST community - guidelin...Kerala - Criteria for the issue of certificates to SC ST community - guidelin...
Kerala - Criteria for the issue of certificates to SC ST community - guidelin...
 
Mandar
MandarMandar
Mandar
 

WESTERN GHATS

  • 1. 1
  • 2. 2 ]Ýn-a-L-«- D¶-XX-e-k-anXn (HLWG) dnt¸mÀ«nsâ AhtemIw ]Ýn-a-L-«-¯nsâ hn-ymkw- HLWG ]Ýn-a-L-«w `mcX¯nse 6 kwØm§fnembn GItZiw 1500 Intem-ao-äÀ of¯nepw 1,64,280 NXpc{i Intem-ao-äÀ hnkvXrXnbnepambn hym]n¨p InS¡p¶ hnhn[ X«p-I-fm-bpÅ aencIfmWv. Cu ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 60% apj-y-hm-k-apÅ {]tZ-i-§Ä, Irjnt¯m«-§Ä F¶n-h-bpÄs¸-Sp¶ kmwkvIm-cnI `q{]-tZ-i-§-fmbn (Cultural Landscape) IW-¡m-¡n-bn-cn-¡p-¶p. _m¡n {]Ir-X-ym-bpÅ `q{]-tZ-i-§-fmbn (Natural Landscape) hÀKo-I-cn-¨n-cn- ¡p-¶p. CXn 37% Gsd ssPh k¼p-ã-am-Wv. GItZiw 60,000 NXp-c-{i-In-tem- ao-ä-dmbn hym-]n-¨n-cn-¡p¶ Cu `mKw P-km{μX Ipd-hpÅXpw, hnLm-X- §-fn-ÃmsX XpSÀ¨-bmbn ImW-s¸-Sp-¶-Xpw, kwc-£n-X -tI-{μ-§Ä, h-y-Po-hn CS-m-gn-IÄ, temI ss]XrItI{μ-§Ä F¶nh DÄs¸Sp¶Xp-am-Wv. ]mcn-Øn- XnIarZpe {]tZ-i-§-fmbn Cu Øe-§sf tm«nss^ sN¿m³ HLWG ip]mÀi-sN-¿p-¶p. ]Ýn-a-L-«- D¶-XX-e- I½n-än-bpsS s]mXp-hmb ImgvN-¸mSv ]cn-Ø-nXnsb in-¸n-¡p-¶Xpw ]mcn-Øn-Xn-I-ambn henb BLm-X-ap-­m-¡ p- ¶-Xp-amb {]hÀ¯--§Ä ths­ ¶p hbv¡-W-sa¶pw, AtX-k-abw Xt±-iob kaq-l-¯nsâ Poh-k-Ô-m-c-W-¯npw km¼¯nI D¶-a--¯npw klm-b-I-c-amb ]cn-ØnXn kulrZ hnI-k¯np th­km ¼-¯nI Bp-Iq-e-y-§fpw aäpw ÂIn t{]mÂkm-ln-¸n-¡-W-sa-¶p-amWv I½n-än-bpsS s]mXp-hmb ImgvN-¸m-Sv. CSp-¡n-bn-epw, hb-m-«nepw Im¸n, Gew XpS-§nb hnf-IÄ Irjn sN¿p-¶ IÀj- I-tcmSv kulr-Z-]-c-amb ne-]m-SmWv kanXn kzo-I-cn-¨n-«p-ÅXv. Cu {]tZ-i-§- fn ap-j-ypw {]Ir-Xnbpw X½n- Hcp s]mcp¯w D­m- I-W-sa¶p I½nän hn`m-hw sN¿p-¶p. ]Ýn-a-L-«{]tZ-i¯v kpØn-c-hpw- XXpeyhp-amb lcn-X-ap- t¶-ä-ap-­m- Im³ X¡ b-§Ä t{]mÂkm-ln-¸n-¡-Ww. CXn-eqsS ]cn-ØnXnsb kwc-£n-¡p-Ibpw ]cn-t]m-jn-¸n-¡p-Ibpw sN¿p-¶tXmsSm-¸w- DuÀÖkz-e-amb Hcp km¼¯nI apt¶-ä-hp-ap-­m-¡ m-m-hpw.
  • 3. 3
  • 4. 4 I½n-än-bpsS ip]mÀi-IÄ ]Ýn-a-L-«hpambn _Ô-s¸« Xocp-am--§Ä S-¸m-¡m³ th­] n´p-Wbpw taÂtm-«hpw nÀh-ln-¡m³ Hcp skâÀ Bcw-`n-¡p-I. hfsc k¼p-ã-amb kk-y-P-´p-ssh-hn-[-yw, Pe-t{km-X-Êp-IÄ, `ua-im-kv{X-]-chpw LS-m-]-c-hp-amb kz-`m-h-hn-ti-j-§Ä, Imem-h-Ø-bn-epÅ A´-c-§Ä F¶n-h-bvs¡ m¸w ap-j-y-cpsS CS-s]-S IqSn-bm-Ip-t¼mÄ ]Ýn-a-L-«w hfsc k¦o-À- W-amb Hcp Bhm-k-h-y-h-Ø-bmbn amdp-¶p. ]Ýn-a-L-« ]cn-ØnXn hnZKv[ kanXn dnt¸mÀ«pw, ]Ýn-a-L-« D¶-X-Xe kanXn dnt¸mÀ«pw, Cu {]tZ-is¯ kwc£W {]hÀ¯--§fpw, Ahn-Sps¯ ]cn-ØnXn kulr-Z-]-chpw kpØn-c-hp-amb Poh-k-Ô-m-c-W amÀ¤-§fpw ]cn-t]m-jn-¸n-¡p-¶-Xnpw AXv `mhn-X-e-ap-d-bn-te¡v ssIam-dp-¶-XnpapÅ Hcp à XpS-¡-am-bn-cn-¡psa¶p HLWG hn`m-hw sN¿p-¶p. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS (ESA) AXnÀ¯n nÀW-bn-¡Â Bdv kwØm--§-fnepw 188 Xmeq-¡p-I-fn-ep-ambn 1,64,280 NXp-c-{i-In-tem-ao-ädnembn 8°0' - 22°26' N & 72°55' – 78°11' E pw CS-bn hS¡v Xm]vXo--Zn-apX sX¡v I-ym-Ip-am-cn hsc 1500 Intem-ao-ä-À of-¯n kap-{Z-n-c-¸n n¶v 2674 aoäÀ hsc Db-c-¯n hn-y-kn-¨n-cn-¡p-¶-XmWp ]Ýn-a-L«w. ]cnØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS AXnÀ¯n nÀ®bn-¡m³ hntÃ-PpIsf-bmWv bqWn-äp-I-fmbn HLWG nÀW-bn-¨n-cn-¡p-¶-Xv. 1. IRS LISS III D]-tbm-Kn¨p X¿m-dm-¡n-b, kk-y-Pm-e-§-fpsS kz-`m-hhpw {]Ir-Xn-bpsS InS¸pw kqNn-¸n-¡p-¶ seb-dp-IfmWv (Spatial Resolution 24 m) ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä Xncn-¨-dn-bm³ D]-tbm-Kn-¨-Xv. 2. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn DÄs¸-Sm-¯Xpw ap-j-yÀ Xma-kn-¡p-¶- Xp-amb kmwkvIm-cnI `q{]tZ-i-§-fp-sSbpw (Cultural Landscape) AXnÀ¯n nÀW-bn-¨n-«p-­v. 3. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS `q]Sw s]mXp-P--§Ä¡p {]m]-y-am- Ipw-hn[w tI{μ ]cn-ØnXn hw a{´m-ebw kpXm-c-y-ambn {]ZÀin-¸n- ¡-Wsa¶v HLWG Bh-iy-s¸-Sp¶p.
  • 5. 5 Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- (Area in km2) State Total Geographic Area of State Western Ghats Taluka Area No. of Villages Natural Landscape Cultural Landscape PA + WHS Village Sharpened ESA ESA to WG Taluka Goa 3,702 1,749 99 1,558 191 655 1,461 83.57% Gujarat 1,96,024 5,977 64 2,553 3,423 64 449 7.52% Karnataka 1,91,791 44,448 1,576 21,529 22,919 5,660 20,668 46.50% Kerala 38,863 29,691 123 12,477 17,214 4,913 13,108 44.15% Maharashtra 3,07,713 55,345 2,159 21,185 34,161 2,242 17,340 31.33% Tamil Nadu 1,30,058 27,069 135 8,947 18,122 3,369 6,914 25.54% Grand Total 8,68,151 1,64,280 4,156 68,249 96,031 16,902 59,940 36.49%
  • 6. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse hnI-k {]hÀ¯--§Ä kw_-Ôn¨ nb-{´Ww 4. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn Hcp ntcm-[ nb-{´W kwhn-[m-- ¯np cq]w- ÂIpI. ]cn-ØnXn BLmXw nÀW-bn-¡p¶ GP³kn-bpsS (Environmental Impact Assessment Agency) kq£va ]cn-tim-[- bv¡v tijw am{Xta Cu {]tZ-i-§-fnse hnI-k {]hÀ¯-- §Ä¡v ¢nb-d³kv ÂIm³ ]mSp-Åp. 5. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn J-w, ]md-J-w, aWÂhm-c F¶nh ntcm-[n-¡Ww. Ct¸mÄ Jw S-¡p¶ {]tZ-i-§-fn ASp¯ 5 hÀj-¯n-p-Åntem, J ]m«-Im-em-h[n Ign-bp-t¼mtgm GXmWp apt¼ hcp-¶Xv B ka-b¯v J {]hÀ¯--§Ä Ah-km-n- ¸n-¡p-I. 6. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn Xm] sshZ-ypX ]²-Xn-IÄ Ap-h-Z- o-b-a-Ã. Xmsg¸d-bp¶ n_-Ô--IÄ¡v hnt[-b-ambn am{Xw Pe-ssh- Z-ypX ]²-Xn-IÄ Ap-h-Zn-¡mw. -þ ]²Xn S-¸m-¡p¶ Zn-bn shÅw Ipd-hpÅ kok-Wp-I-fn 30 iX-am--sa-¦n-epw- Penc-¸p-­m- bncn¡Ww þ Zn-bnse Hgp-¡nsâ kz-`m-h-s¯bpw h--io-I-c-W-t¯bpw ssPh-ssh- hn-[y ã-t¯bpw kw_-Ôn¨v ]cn-ØnXn BLmX ]Tw S-t 6 ¯-­- Xp-­v. þ c­p Pe-ssh-Z-ypX ]²-Xn-IÄ X½n 3 Intem-ao-ä-sd-¦nepw Zqcw ]men¨pw Zo-X-S-¯nsâ 50 iX-am--¯ntesd {]tZ-is¯ _m[n- ¡m¯ hn[-¯nepw CXp S-¸m-¡-Ww. 7. ]cn-ØnXn BLmXw kw_-Ôn¨ tm«n-^n-t¡-j-n ImänÂn- ¶pÅ DuÀtÖm-Xv¸m-Z-hpw DÄs¸-Sp-¯-Ww. 8. sdUv Im-ä-K-dn-bnÂs¸« hy-h-km-b-§-sfms¡ ntcm-[n-¡-Ww. 9. 20,000 NXp-c{i aoä-dn-tesd hym-]vXn-bpÅ sI«n-S-§fpw nÀ½mW {]- hÀ¯--§fpw Ap-h-Zn-¡-cp-Xv. ]pXnb Su¬jn-¸p-Ifpw {]tZi hnI-k ]²-Xn-Ifpw ntcm-[n-¡-Ww. 10. aäv FÃm ASn-Øm kuI-cy hnI-k ]²-Xn-I-fpw- t{]m-PIvSpIfpw “EIA tm«n-^n-t¡-j³ 2006, Imä-Kdn F” t{]mP-IvSp-IÄ Ap-im-kn¡ pw hn[-apÅ ]cn-ØnXn ¢nb-d³kv tSn-bn-cn-¡-Ww. 11. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse h-ta-J-esb amä-§-fn n¶v {]Xn-tcm-[n-¡-Ww. CXp kw_-Ôn¨ hnh-c-§Ä tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-e-bhpw kwØm--§fpw sh_vssk-äp-I-fnepw aäpw s]mXp-P--§Ä¡v {]m]-y-amhpw hn[w {]ZÀin-¸n-t¡-­- Xm-Wv. 12. ]Ýn-a-L« ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-Ä¡v 10 Intem-ao-äÀ ]cn- [nbn hcp¶ ]cn-Øn-Xn ¢nb-d³kv Bh-iy-amb FÃm hnI-k ]²-Xn-Ifpw EIA tm«n-^n-t¡-j³ 2006 v hnt[-b-am-bn-cn-¡pw
  • 7. 13. Cu {]tZ-i-§-fp-ambn _Ô-s¸« Xocpam--§-fn sdKp-te-ädn kwhn- [m--¯n-sm¸w {]mtZ-in-I-k-aq-l-¯nsâ ]¦m-fn¯w IqSn Dd¸p hcp- ¯p-I. 14. Ct¸m-gs¯ sdKp-te-ädn Øm]--§fpw, ]cn-Øn-Xn- hw ¢nb-d³kv 7 kwhn-[m-hpw, ]²-Xn-I-fpsS taÂtm-«hpw iàn-s¸-Sp-¯-Ww. 15. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse ]²-Xn-I-Äs¡Ãmw {Kma-k-`-bpsS ap³Iq-«n-bpÅ Ap-aXnbpw tm H_vP-£³ kÀ«n-^n-¡äpw tSn-bn-cn-¡- Ww. hm-h-Imi N«hpw IÀi--ambn S-¸m-¡-Ww. 16. {]mtZ-in-I-k-aq-l-hp-ambn NÀ¨-sN-bvXm-hWw kwØm Kh¬saâp- IÄ h-y-Pohn CS-m-gn-I-fpsS kwc-£W {]hÀ¯--§Ä Bkq{XWw sNt¿­- Xv. 17. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn kpØn-chpw ]cn-ØnXn kulr-Z-]- c-hpamb hnI-k kwhn-[m--§Ä¡v kwØm Kh¬saâpIÄ cq]w ÂI-Ww.  ]cn-Øn-X-nku-lrZ hnI-k--¯nv [-k-lmbw ÂI-Ww.  ]cn-ØnXnkulrZ hnI-kw t{]mÂkm-ln-¸n-¡Ww. 18. ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fn ]cn-ØnXn kulrZ hnI-kw Dd-¸p-h-cp- ¯p¶ ]²-Xn-IÄ¡p [-k-lmbw ÂIm-pÅ b-§-fp-­m-¡- Ww. 19. tI{μ Kh¬saân n¶pw ta ]d-ª-Xp-ambn _Ô-s¸«v {KmâvþC³þGbvUv e`n-¡p-¶Xp kw_-Ôn¨v NÀ¨-IÄ S-¯m³ ]Ýn-a-L«w DÄs¸-Sp¶ kwØm--§Ä H¯p-tN-c-Ww. {]mtZ-in-I-am-bpÅ Iq«mb ]²-Xn-IÄ, kwc-£W ]²-Xn-IÄ, kpØnc Poh-k-Ôm- cW ]²-Xn-IÄ F¶n-hbv¡v [-k-lmbw ÂIm³ Hcp {]mtZ-inI kwc-£W ^­n p cq]w sImSp¡Ww. 20. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnepw, ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fnepÄs¸- Sp¶ ]cn-ØnXn arZpe-a-Ãm-¯-bn-S-§-fnepapÅ ]mcn-Øn-XnI tkh-- §Ä¡v {]Xn-^ew ÂI-Ww. 21. ]Ýn-a-L-«-¯nse hnI-k ]²-Xn-IÄ Dd-¸m-¡m³ Ch km¼-¯nI Bkq-{X-W¯nse I¬I-dâv enÌn (F³{Sn 20 hn]p-e-s¸-Sp¯n ]pXp-Xmbn 20 A IqSn) DÄs¸-Sp-¯p-I. 22. ]Ýn-a-L-« ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse nb-{´W kwhn-[m-- ¯nsâ {]hÀ¯-hpw ]cn-ØnXn kulrZ hnI-k-hpw Dd¸p hcp- ¯m³ ¹mn§v I½n-j³ Hcp {]tX-yI ]Ýn-a-L« kpØnc hnI-k ^­v D­m-¡- Ww. 23. ]mcn-ØnXnI tkh--§Ä¡p {]Xn-^ew ÂIp-I. 24. Ah sN¿p¶ ]mcn-ØnXnIamb tkh--§Ä¡p ]I-c-ambn ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§fpsS kwc-£W {]hÀ¯--§Ä¡p IqSp- X ^­v e`-y-am-¡-Ww.
  • 8. 8 25. 12 þ mw ]²-Xn-bn ]Ýn-a-L« hnI-k ]²-Xn-¡mbn þ Bbncw tImSn cq] hI-bn-cp-¯pI þ ]²Xn sNehv tI{μhpw kwØm-hpw 90:10 F¶ Ap-]m-X- ¯n ]¦p hbv¡p-I. þ ]Ýn-a-L-«-¯nsâ ØnXn hne-bn-cp-¯p-¶-Xnpw {]hÀ¯--§- fpsS taÂtm-«-¯npw 6 kwØm--§-fnse apJ-y-a-{´n-amÀ DÄs¸-Sp¶ Hcp D¶-X-Xe I½n-än¡p cq]w ÂIp-I. þ kwØm-¯v ]Ýn-a-L« sk D­m-¡ p-Ibpw AXp iàn-s ¸-Sp-¯p-Ibpw sN¿p-I. 26. h-{]-tZ-i-§-fnse hnI-k--¯nv Hcp h-]-cn-]m-e kwhn-[m-hpw _Ôs¸« IqSp-X b-§fpw cq]oI-cn-¡p-I. 27. kz-Im-cy `qan-I-fnse h-h¡-cWw t{]mÂkm-ln-¸n-¡p-I. 28. kpØn-c-Irjn t{]mÂkm-ln-¸n-¡p-¶Xn-mbn ]Ýn-a-L« taJ-e-bnse IÀj-IÀ¡v km¼-¯nI klmbw ÂIpI. ssPhIrjn t{]mÂkm-ln- ¸n-¡p-Ibpw ssPthm¸-¶-§sf {_mâv sNbvXv cmPym-´c hn]- Wn-bn-se¯n¨v à hnebv¡v hnä-gn-¡p-Ibpw sN¿p-I. 29. kpØn-c-amb hntm-Z-k-©mcw þ Sqdnkw ]²-Xn-IÄ ]cn-ØnXn BLmX ]T--¯np hnt[-b-am-¡p-I, ]cnØnXn arZpe {]tZ-i-§- fnse hntm-Z-k-©mc hnI-k-w- {]m-tZ-inI kaq-l-¯nsâ DS-a-Ø- X-bn-em-¡p-Ibpw AXn n¶p-­m- Ip¶ t«-§Ä AhÀ¡p e`-y-am- ¡p-Ibpw sN¿p-I. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§fnse Sqdnkw Xo{h taJ-e-Isf (Tourism Hot Spots) nco-£W¯np hnt[-b-am-¡p-I. 30. ]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ô-s¸« Xocp-am--§Ä¡p ]n´pW ÂImpw taÂtm-«-¯n-p-ambn tamWn-ä-dnwKv skâdnsâ cq]-h¡-cWw. 31. Pntbm-kvt]-j-y kmt¦-XnI hnZ-y-I-fpsS klm-b-t¯msS kwc-£- W-¯npw ]p-cp-Öo-h--¯npw kpØnc hnI-k--¯n-p-apÅ {]hÀ¯--§Ä S-¸m-¡m-mbn Hcp skâÀ D­m-¡ p-I. a. ]Ýn-a-L« kwc-£Ww kw_-Ôn¨v P-{]-Xn-n-[n-I-fp-ambn NÀ¨ S¯n AXnsâ kmwK-Xyw Dd-¸m-¡pwhn[-apÅ Hcp tamWn-ä-dnwKv skâ-dmWv th­- Xv. b. {]tZ-is¯ ]mcn-Øn-XnI hyh-Øsb nÀW-bn-¡pI. c. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-Ä¡pÅ kwc-£W X{´-§Ä cq]w ÂIn S-¸m-¡pI. 32. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-sf Xncn-¨dn-bp-¶-Xnp kzo-I-cn¨ kao- ]w Chn-Ss¯ aäp Øe-§-fnepw cmP-y-¯nsâ aäp {]tZ-i-§-fnepw Ap-I-cn-¡m³ ]änb Hcp amXr-I-bm-bn-cn-¡-pw.
  • 9. 9 nehnepÅ nb{´W kwhn[m§fpsS imàoIcWw  kwØm--§-fnse Bkq-{XW/ {KmaoW hnI-k hIp-¸p-I-fp-ambn _Ô-s¸«v ne-hn-epÅ ]Ýn-a-L« skÃp-IÄ imào-I-cn-¡p-Ibpw (cq- ]o-I-cn-¡p-I-bpw); kwØm aen-o-I-cW nb-{´W t_mÀUv (SPCB), hwhIp-¸v, kwØm--Xe ]mcn-Øn-Xn-Im-LmX nÀWb AtXm-dn-än, ssPh-ssh-hn[y t_mÀUv F¶n-h-bp-ambn kwtbm-Pn¨v {]hÀ¯n-¡pw-hn[w Ahsb ]p:kw-hn-[mw S-¯p-IbpwsN¿p-I.  CXp kw_-Ôn¨ Xocp-am--§fn {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ {]mXn-n[yw Dd-¸m-¡p-I. Ct¸m-gpÅ nb-{´W kwhn-[m--§Ä iàn-s¸-Sp-¯p-I. 1. SPCB - DtZym-K-ØÀ¡v Ønc-amb C³kÀhokv ]cn-io-e-w S-¯pI. kpXm-cyhpw D¯-chm-Zn¯w ÂIp-¶-Xp-amb Hcp amt-Pvsaâv kwhn-[m--¯nsâ cq]o-I-c-Ww Dd-¸m-¡pI. 2. kwØm hwhIp-¸p-IÄ þ {]mtZ-inI kaq-ls¯ ssPh-ssh- hn[yw, ]mcn-Øn-XnI tkh--§Ä, {]mtZ-inI ssPh-k- ¼¯v F¶n-h-sb-¡p-dn¨v IqSp-X t_m[-hm-·m-cm-¡p-I. 3. kwØm ssPh-ssh-hn[y t_mÀUp-IÄ þ ]©m-b-¯p-X-e-ssPh- ssh-hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-IÄ ({]tXy-In¨v ssPh-ssh-hn[ y k¼p-jvS-amb {]tZ-i-§-fnÂ) cq]o-I-cn-¡p-I. (tI-cfw CXn- Iw FÃm ]©m-b-¯p-I-fnepw kanXn-IÄ cq]o-I-cn-¨n-«p-­v.).  Cu kan-Xn-IÄ {]mtZ-inI ssPh-ssh-hn-[y-¯nsâ tUm¡p-sa-tâ-j³ DÄs¸sSbpÅ Imcy-§Ä P-Iob ssPh-ssh-hn[y cPn-Ì-dp-I-fpsS cq]o- I-c-W-¯n-eqsS Dd-¸m-¡-Ww. CXn {]mtZ-inI ssPhssh-hn[yw, ssPh-k- ¼¯v, ]c-¼-cm-KX Adn-hp-IÄ F¶nh DÄs¸-Sp-t¯-­- Xp-­v. (tI-c-f- ¯n 60 iX-amw ]©m-b-¯p-I-fn cPn-ÌÀ ]qÀ¯n-bm-bn-«p-­v).  {]mtZ-inI ssPh-ssh-hn-[yw, ]cn-ØnXn F¶nh kw_-Ôn¨ FÃm Imcy-§-fnepw P-]-¦m-fn¯w Dd-¸m-¡p-¶-Xnsâ apJy-Nm-e-I-i-àn-bmbn ssPh-ssh-hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-IÄ hÀ¯n-¡-Ww. kwØm Kh¬saâp-IÄ, kwØm ssPh-ssh-hn[y t_mÀUp-IÄ¡pw ssPh-ssh- hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-IÄ¡pw th­^ ­v e`y-am-¡Ww (tI{μ Kh¬saâv 2002, 2004 hÀj-§-fn ssPh-ssh-hn[y N«hpw nb-ahpw cq]o-I-cn-¨n-«p-­v. kwØm ssPh-ssh-hn[y nbaw 2008-þ ne-hn h¶p).  tI{μ-¯nepw kwØm--¯n-ep-apÅ ]cn-Øn-Xn, hw ¢nb-d³kv e`y-am-¡ p¶ kwhn-[mw imào-I-cn-¡p-Ibpw FÃm t{]mP-IvSp-Ifpw kw_-Ôn¨ ]cn-tim-[-Ifpw P-Iob hne-bn-cp-¯-ep-Ifpw IqSpX Bg-¯n-em-¡p-Ibpw sN¿p-I. (C-t¸mįs¶ SEIAA, SEAC F¶o kwhn-[m-§Ä ne-hn-ep-­v.)  tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw, kwØm Kh¬saâp-IÄ¡v ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§-fn ]c-am-h[n Pm-`n-{]mbw kzcq-]n¨v tkmW ¹mp-IÄ¡v cq]w ÂIm-³ th­ nÀt±iw sImSp-¡p-I.
  • 10.  ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§-fpsS am¸n§v s]mXp-P--a-[y-¯n {]ZÀin- ¸n-¡p-Ibpw AXn-eqsS tkmW ¹mp-IÄ P-§-sfbpw ]cn-Øn-Xn-sbbpw IW-¡n-se-Sp¯v ka-{K-ambn cq]o-I-cn-¡-s¸-Sp-sa¶v Dd-¸m-¡p- 10 Ibpw sN¿p-I.  {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ D]-Po-hs¯bpw Zcn{Z P-hn-`m-K-§-fpsS Bh-iy-§-sfbpw IW-¡n-se-Sp-¯p-sIm-­m- hWw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS am¸n-§v.  Hmtcm hÀjhpw ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§-fn-ep-­m- hp¶ amä-§Ä Xn«- s¸-Sp¯n dnt¸mÀ«m¡n s]mXp-P--a-[y-¯n Ah-X-cn-¸n-t¡-­- Xm-Wv.  ]Ýn-a-L« {]tZ-i§-fnse Bhm-k-hy-h-Ø-I-fpsS AhØ Xn«-s¸-Sp- ¯m-pÅ Hcp kwhn-[m--¯nsâ cq]o-I-cWw (Decision support monitoring centre) {]m_ey¯n hcp¯Ww  ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i§-fnse {Kma-§-fpsS {]mXn-n-[y-t¯m-sS-bmhpw `mhn t{]mP-IvSp-IÄ S-¸m-¡p-I. FÃm t{]mP-IvSp-IÄ¡pw hntÃ-Pnse {Kma-k-`-bpsS/ ssPh-ssh-hn[y ]cn-]m-e kan-Xn-bpsS ap³Iq-«n-bpÅ Ap-a-Xnbpw F³.-H.-kn.bpw thWw. ]Ýn-a-L-«hpw Imem-hØm amähpw ImemhØm amä-¯nsâ ^e-ambn ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§Ä hÀ²n¨ Xm]- taJ-e-IÄ, ag-bpsS e`yX-bn-ep-­m- Ip¶ amä-§Ä XpS-§n-bh A`n-ap-Jo-I-cn- ¡p-¶p-­v. agbn Imcy-amb Ipd-hp-ap­m- Ip-¶p. CXp ]Ýn-a-L-«-¯nse Bhm-k-hy-h-Øsb hfsc tZmj-I-c-ambn _m[n-¡m-n-S-bp-­v. CuÀ¸w IqSnb {]tZ-i-§Ä Ipd-bp-Ibpw hcĨbpsS ^e-ambn Bhm-k-hy-h-Ø-bn-ep- ­m- Ip¶ {]Xn-Iqe amä-§Ä A[n-I-cn-¡p-Ibpw sN¿pw. ap¼v kqNn-¸n¨ kt¸mÀ«v Bâv tamWn-ä-dn§v skâÀ, B {]tZ-is¯ Xm]-n-e-bn-ep-­m- Ip¶ Gäw, ag-bn-ep-­m- Ip¶ Ipd-hv, aäv tZmj-I-c-amb Imem-hØm hy-Xn-bm- -§Ä F¶nh kw_-Ôn¨v ]T--§Ä S-¯-Ww. taÂ]-dª {]iv-§Ä, h-§-fnse ITn--amb Pe-ZuÀe-`-yw, Im«p-Xo, as®m-en¸v XpS-§n-bh ]Ýn-a- L« Bhm-k-h-y-h-Øsb tZmj-Ic-ambn _m[n-¡p-¶p. Ch XcWw sN¿p-¶-Xn-pÅ Nne X{´-§-fmWv þ 1. hnhn-[ k-k-y-bn--§Ä, hr£-hn-f-I-sf-¶nh kwbp-à-ambn hfÀ¯p¶ tXm«-§Ä t{]mÂkm-ln-¸n-¡p-I. 2. A[n-I -Xm-]-t¯bpw hcĨ-tbbpw {]-Xn-tcm-[n-¡p¶ kkybn-§Ä «p hfÀ¯pI. 3. kwc-£W tI{μ-§-tfbpw Xp­p- h--§-tfbpw _Ôn-¸n¡pw hn[w BÄän-ä-yq-Uv, emän-ä-yq-Uv t{KUn-bâp-I-fn tXm«-§Ä hn`m-hw sN¿p-I.
  • 11. ]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ô-s¸« b-§Ä cq]n-I-cn-¡p-t¼mÄ Xo]n-Sn¯w kw_-Ôn¨v ap¶-dn-bn¸p ÂIp¶ kwhn-[m--§-Ä¡p cq]w ÂI-Ww. BXn-c-¸Ån Pe-ssh-Z-ypX ]²Xn ]²Xn kw_-Ôn¨ ]pÀaq-e-y-nÀW-b¯nsâ ASn-Øm--¯n Pe Bhm-k- h-y-h-Ø-I-fpsS ne-n¸pw Poh-k-Ôm-c-Whpw kw_-Ôn¨ ]Tw (Ecological Flow), {]mtZ-inI ssPh-ssh-hn-[y timjW ]Tw F¶nh S- ¯nbtijw, tIcf Kh¬saânp Xm¸-c-y-ap-s­- ¦n CXp kw_-Ôn¨ s{]mt¸m-k tI{μ ]cn-ØnXn hw a{´m-e-b-¯np kaÀ¸n-¡-Ww. {]hÀ¯ ]²Xn ]Ýn-a-L« D¶-XXe -k-an-Xn-bpsS (HLWG) ip]mÀi-{]-Imcw tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä tm«nss^ sNt¿- ­- Xm-Wv. IqSmsX CXp kw_-Ôn¨ aäp tm«n-^n-t¡-j-p-Ifpw nb-{´- W-§fpw s]mXp-P--§sf Ign-bp-¶{X s]s«¶v Adn-bn-¡-Ww. Cu ip]mÀi-IÄ 6 kwØm--§-fn S-¸m-¡p¶Xnsâ tmU annkv{Sn tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-am-bn-cn-¡-Ww. hw ]cn-ØnXn a{´m-e-bw, ¹mnwKv I½n-j³, [-Im-cy a{´m-e-bsa- ¶nh kwc-£Ww kw_-Ôn¨ ip]mÀi-IÄ S-¸m-¡m³ th­^ ­pw [-k-lm-bhpw e`-y-am-¡m³X¡ km¼-¯nI kwhn[m--§Ä Hcp-t¡-­- Xm-Wv.-CXp kw_-Ôn¨v kwØm--§Ä¡p th­^ ­v e`-y-am-¡m³ 14 þ mw [-Im-cy I½n-js t{]cn-¸n-¡-Ww. ]Ýn-a-L-«- D¶-XX-e-k-anXnbpsS (HLWG) ImgvN¸mSv ¹mnwKv I½o-jsâ ]Ýn-a-L« hnI-k ]²-Xn, ln sUh-e-¸-saâv t{]m{Kmw, ]c-¼-cm-K-X-ambn AwKoI-cn-¡-s¸« X]vXn Znbv¡v sX¡v hi- ¯m-bp-ff ]Ýn-a-L«¯nsâ hSs¡ AXnÀ¯n F¶n-hsb ASn-Øm--am- ¡n-bmWv HLWG ]Ýn-a-L«¯nse Xmeq¡p-Isf nÝ-bn-¨n-cn-¡p¶-Xv. HLWG ]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i§Ä Is­ ¯p¶-Xnv ka-{K-amb `uaimkv{X D]m-[n-IÄ D]-tbm-Kn-¡p-Ibpw 24 aoäÀ dk-e-yp-j-n hntÃ- Pp-Isf ASn-Øm bqWnäv B¡p-Ibpw sNbvXp. ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 60% ap-j-y-hm-k-apÅ {]tZ-i-§Ä, Irjnt¯m«-§Ä F¶n-h-bpÄs¸-Sp¶ kmwkvIm-cnI `q{]-tZ-i-§-fmbn (Cultural Landscape) IW-¡m-¡n-bn-cn-¡p-Ibpw _m¡n {]Ir-X-ym-bpÅ `q{]-tZ-i-§-fmbn (Natural Landscape) hÀKo-I-cn-¨n-cn-¡p-¶p. CXn 37% Gsd ssPh k¼p-ã- am-Wv. Gsd ssPhk¼p-jvS-am-b-Xpw hnLm-X-§-fn-ÃmsX XpSÀ¨-bmbn ImW-s¸-Sp-¶-Xpw, Ipdª P-km{μXbp-f-fXpw kwc-£nX h-§fpw temI ss]XrI tI{μ-§fpapf-fXpw, B-Ifpw ISp-h-Ifpw k©-cn¡p¶ h- C-S-m-gn-IÄ Df-f-Xp-amb ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 37%þ {]tZ-is¯ am{X- 11
  • 12. amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fmbn HLWG Is­- ¯n-bn-«p-Å-Xv. Cu {]tZi§sf ]cn-Øn-Xn arZpe {]tZ-i-§-fmbn tm«nss^ sN¿m³ HLWG ip]mÀi-sN-¿p-¶p. 12 ]Ýn-a-L-«-¯nsâ `qanimkv{X]camb kqNIÄ WGEEP HLWG `ua hnymkw 8°19’ 8‛ - 21° 16’ 24‛ N 72° 56’ 24‛ - 78° 19’ 40‛ E 8˚0’– 22˚26’ N 2˚55’– 78˚11’ E BsI hnkvXrXn 129037 NXp. In.- ao. 1,64,280 NXp. In.-an. AXn-cp-IÄ¡n-S-bn-epÅ ssZÀLyw 1490 In.- ao. 1500 In.-an. ae-n-c-I-fnse CS-ap-dnª `mKw ]me-¡mSv Npcw ~30-40In.ao. Ipdª hoXn 48 In.- ao. 10 In.- ao. IqSnb hoXn 210 In.- ao. 200 In.- ao. Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- AXnÀ¯n – WGEEP & HLWG
  • 13. HLWG- ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i§Ä tcJs¸Sp-¯Â ]Ýn-a-L«s¯ c­mbn hÀ¤oI-cn-¨n-cn-¡p-¶p. 1) {]Ir-X-ym-bpÅ ]Ýn-a-L« `q{]-tZ-i-§-Ä (40%), 2)kmwkvIm-cnI ]Ýn-a-L-«- `q{]-tZ-i-§Ä (60% þ ap-jyhmk-apÅ {]tZ-i-§Ä, Irjnt¯m«-§Ä, ¹mtâj-p-IÄ XpS-§nh). Gsd ssPhk¼p-jvS-am-b-hbpw, hn`-Pn-¡-s¸-Sm-¯-hbpambXpw, Ipdª P-km{μXbp-f-fXpw, kwc-£nX h-§fpw temI ss]XrI tI{μ-§fpapf-fXpw, B-Ifpw ISp-h-Ifpw k©-cn¡p¶ h-C-S-m-gn-IÄ Df-f- Xp-amb ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 37%þ s¯ am{X-amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fmbn HLWG Is­- ¯n-bn-«p-Å-Xv. hntÃ-Pp-I-sf-bmWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i§Ä nÝn-bn-¡p-¶-Xnpff bpWn-äp-I-fmbn- Xocpam-n¨n«p-f-f-Xv. hntÃ-Pnsâ `qhnkvXr-Xnbpw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i§fpsS `qhnkvXr- Xnbpw X½n-ep-ff Ap-]m-Xs¯ ASn-Øm--am-¡n- hntÃ-Pp-IsfbmWv ]cn-ØnXn arZpe bqWn-äp-I-fmbn- (Ecologically Sensitive Units (ESU)) nÝ-bn-¨ncn-¡p-¶-Xv. 13 Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- þ ]cn-ØnXn arZpe bqWn-äp-IÄ
  • 14. 14 Nn{Xw: ]Ýn-a-L-«w- þ ]cn-ØnXn arZpe bqWn-äp-IÄ- - XmcXarw
  • 15. 15 tIcf¯nse ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS (ESA) hnhc§Ä District Taluka Taluka Area(KM2) ESA No. of Villages within ESA Ernakulam Kothamangalam 316 1 Kunnathunad 476 Muvattupuzha 449 Idukki Devikulam 1,808 1,808 12 Peerumade 1,310 1,146 8 Thodupuzha 888 463 4 Udumbanchola 1,094 1,094 23 Kannur Taliparamba 1,329 Thalassery 1,212 304 3 Kasaragod Hosdurg 976 Kollam Kottarakkara 571 Kunnathur 143 Pathanapuram 1,271 942 8 Kottayam Kanjirappally 429 51 1 Meenachil 689 106 3 Kozhikode Kozhikode 1,031 234 5 Quilandy 745 170 2 Vadakara 580 112 2 Malappuram Ernad 816 Nilambur 1,383 1,012 10 Perinthalmanna 511 Tirur 418 Palakkad Alathur 578 66 1 Chittur 1,170 648 3 Mannarkad 1,226 857 7 Palakkad 726 272 3 Pathanamthitta Adoor 336 Kozhenchery 958 616 2 Ranni 1,097 924 4 Thiruvananthapuram Nedumangad 957 457 4 Neyyattinkara 585 165 3 Thrissur Kodungallur 150 Mukundapuram 1,326 708 1 Wayanad Mananthavady 749 364 4 Sulthanbathery 770 301 2 Vythiri 619 287 7 Total 29,693 13,108 123
  • 16. HLWG s]mXp ip]mÀi-IÄ ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fnse hnI-k {]hÀ¯--§Ä¡v nb-{´Ww nÀt±- in-¨n-«p-­v. Cu nb-{´-W-§Ä ^e-h-¯mbn S-¸m-¡p-¶-Xnpw kpØnc hnI-k w Dd-¸m-¡p-¶-Xn-p-ambn kwØm kÀ¡m-cp-IÄ nÝnX kwhn[m--§Ä¡v cq]w sImSp-¡-W-sa¶v HLWG A`n-{]m-b-s¸-Sp-¶p. Xmsg-¸-d-bp-¶-h-bmWv ]cn-ØnXn 16 arZpe {]tZ-i§-fnse hnI-k--§Ä¡pÅ {]tXy-I-amb hyh-ØIÄ 1 Jw, ]md-J-w aWÂhm-c k¼qÀ® ntcm-[w 2 DuÀtÖmÂ]m-Zw Xm]-ssh-ZypX ]²-Xn-IÄ ]mSn-Ã. Pe-ssh- ZypX ]²-Xn-IÄ, Pee`y-X-Ip-d-hpÅ Ime-§- fn 30 iX-am¯ntesd Pe-n-c-¸pÅhbn am{Xw, hw ]cn-ØnXn hIp-¸p-I-fpsS ¢nb-d ³knp hnt[-b-ambn Ap-h-Zn¡mw 3 hyh-kmbw sdUv Iymä-K-dn-bnÂs¸« hyh-km-b-§Ä ]mSnà (B-ip-]-{Xn-IÄ sdUv Iymä-K-dn-bnÂs ¸-«-h-bm-b-Xn-m Ahsb Cu ]«n-I-bn n¶v thÀXn-cn-t¡-­- Xp-­v) 4 apjy Bhm-k-tI-{μ-§Ä 20000 NXpc{i ao-ä-dn-tesd hym]vXn-bpÅ sI«n-S-§fpw nÀ½mW {]hÀ¯--§fpw ]mSn-Ã. Su¬jn-¸p-Ifpw {]tZ-i hnI-k ]²-Xn-Ifpw ]mSn-Ã. 5 h-§-fpsS Xncnhv sh_vssk-än CXp kw_-Ôn¨ hniZ hnh-c-§Ä sImSp-¡Ww 6 aäp ]²-Xn-IÄ Ct¸mÄ ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b hnÚm-]--¯nsâ Iogn hcm-¯-hbpw ]mcn-Øn-XnI BLm-X-§Ä D­m- ¡m¯Xpamb ]²-Xn-IÄ¡p am{Xw Ap-aXn ÂIpw. 7 ASn-Øm kuIcy hnI-k w, KXm-KXw DÄs¸sS ka-{K-amb ]cn-Øn-Xn BLmX ]T--¯np tijw am{Xw. ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b hnÚm-]--¯nse A hn`m-K-¯nsâ Iogn Ch-sbÃmw DÄs¸-Sp-¶-Xm-Wv. (]cn-ØnXn hw a{´m-e-b-¯nsâ ¢nb-d³kv e`n-¨n-cn-¡-Ww). 8 dbnÂth ]mcn-Øn-Xn-I-amb kwc-£Ww Dd-¸m-¡n-s¡m- ­p- thWw ]²-Xn-IÄ Bkq-{XWw sNt¿-­- Xv. (h-y-Po-hn-Isf _m[n-¡m-¯-hn-[-¯nÂ) 9 kpØnc Irjn ImÀjnI taJ-e-Ifpw ¹mtâ-j³ taJ-e- Ifpw ]cn-ØnXn arZpe tkmWp-I-fn n¶pw Hgn-hm-¡-s¸-«n-«p-­v. h-{]-tZ-i-§- sfbpw Ahbv¡p Npäp-apÅ ssPh-ssh-hn- [ys¯bpw kw-c-£n¡pI F¶p-ÅXv ^e- ¯n Irjn-¡mÀ¡pw ¹mâÀamÀ¡pw KpW-I- c-am-bn-cn¡pw. Irjn-¡msc ssPh-Ir-jn-bn-te¡ v sIm­p- h-cp-¶-Xn-p-th­[- k-lm-b- §Ä ÂIp-Ibpw thWw. 10 hntm-Z-k-©mcw CXv th­ nb-{´-W-§Ä IqSmsX S-¸n-em-¡ n-bm ]mcn-Øn-Xn-I-amb timjWw D­m- Im³ CS-bp­v. ]cn-ØnXn BLmX nÀ®bw IqSp-X ià-ns¸-Sp-¯p-Ibpw
  • 17. taÂtm«w hn]p-e-am-¡p-Ibpw sN¿p-I. henb Sqdnkw kwcw-`-§Ä¡p-ta th­{ X skÊv GÀs¸-Sp-¯p-Ibpw Cu XpI ]mcn-Øn-XnI ]cn-]m-e {]hÀ¯-- §Ä¡pw {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ t«- §Ä¡p-ambn D]-tbm-K-s¸-Sp-¯p-Ibpw sN¿pI. 11 ss]XrI ]Zhn tIc-f-¯n-epÅ 19 tI{μ-§Ä (C-´ybn Gä-hp- a-[nIw); hyà-amb AXn-cp-IÄ nÀ®-bn- ¡-s¸-«n-«pÅ mj-W ]mÀ¡p-IÄ, hy- Pohn kt¦-X-§Ä, I½yq-Wnän dnkÀÆv XpS- §n-b-hbv¡v Ct¸mÄXs¶ anI¨ coXn-bn-epÅ kwc-£Ww D­v. ChnSs¯ hy-k-¼- ¯ns kwc-£n-¡mpw Ah-bpsS aqey- nÀ®-b-¯npw kwØm Kh¬saâp-IÄ Hcp ¹m³ X¿m-dm-¡-Ww. 17 12 ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i- §Ä¡pta th­` cW]c-amb {]hÀ¯--§Ä¡pw nb{´W {]hÀ¯- §Ä¡pambn Hcp kwhn-[m- ¯nv cq]w ÂIp-I. Bkq-{XW I½o-j³ ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§fpsS kwc-£W {]hÀ¯-- §Ä¡mbpw Cu {]tZ-is¯ ]cn-ØnXn kulrZ hfÀ¨-bv¡pth­km ¼-¯nI k lmbw ÂIp-¶-Xn-mbpw Hcp ]Ýn-a-L« kpØnc hnI-k ^­n p cq]w ÂI-Ww. 2006 se ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b hnÚm-]--¯nse n_-Ô--IÄ {]Imcw ]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i-§fn n¶pw 10 IntemaoäÀ ]cn-[n-bn hcp¶ {]tZ-i-§-fn-se hnI-k ]²n-IÄ¡v ]mc-nØn-XnI ¢nb-d³kv ÂI-Ww. 13 ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fp-ambn _Ô-s¸« kp{]-[m Xocp-am- -§Ä FSp-¡p-¶-Xnpw Ahbv¡pth­] n³Xp- Wbpw taÂtm-«hpw ÂIp- ¶-Xn-pw-th­n Hcp skâ-dn p cq]w ÂIpI ]Ýn-a-L-«¯nse kwc-£W hnI-k {]hÀ¯--§Ä¡v Hcp imkv{Xob ASn-Øm w ÂIp-¶-Xn-mbn imkv{X Øm]-- §-fp-sSbpw A¡m-U-an-I-fp-sSbpw Hcp hnÚm irwJebv¡v cq]w ÂIm³ HLWG nÀt±-in-¨n-«p-­v. tIc-f-¯n tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-¯nsâ Iogn hcp¶ Øm]--§-sfm¶pw CÃm-¯-Xn-m HLWG nÀt±-in¨ kmt¦-XnI Øm]w tIc-f- ¯n Øm]n-¡-W-sa¶v ip]mÀi-sN-bvXn-«p- ­v. (ISRO bpsS kwhn-[m--§Ä CXnv klm-b-I-c-am-Ipw.) 14 AXn-c-¸Ån Pe-ssh-ZypX ]²Xn ssPh-ssh-hn[y timj-Ww, h-¯nse Bhm-k-hy-h-Ø-I-fn-ep-­m- Ip¶ amäw, BZn-hm- knI-sf amän-]mÀ¸n-¡Â, Pem-i-b-§- fnse Pe-n-c¸nep­m- Ip¶ amäw, DuÀtÖm¸mZw, Pe D]-t`mKw, PetkNw F¶nh X½n Hcp k´p-ew thW-sa¶v HLWG nÀt±-in¨n«p-­v. Cu ]²Xn kwØ-m--¯nsâ DuÀÖ Bh-iy- I-X-bp-ambn _Ô-s¸«v hfsc {][m-am-sW- ¦n-epw Zn-bnse Pe-e-`yX Ipd-hpÅ Imes¯ Pe-n-c-¸p-ambn _Ô-s¸«v
  • 18. AnÝnXXzw ne-n¡p-¶p-­v. sshZyp-tXm ¸m-Zw kw_-Ôn¨v n_-Ô--IÄ ]p:-]-cn-tim-[n¡Ww. DuÀtÖm¸m-Z ]²Xn S-¸n-em-¡p-¶-Xn-eqsS kky-Pm-Xn- Ifn D­m- Ip¶ timj-Ws¯ ]cn-l-cn- ¡m³ B {]tZ-is¯ kkykm{μX {]m]vX-amtWm F¶ hkvXpX nÀ®- bn¡Ww. Zn-bnse Pe-e-`yX Ipd-hpÅ Imes¯ Pe-n-c-¸p-ambn _Ô-s¸« Umä- IÄ ]cn-tim-[nt¡­- Xp-­v. CsXms¡ A]- {K-Yn¨ tijw, tIcf kÀ¡mÀ XmÂ]-cy-s¸- Sp-¶p-s­- ¦n CXp kw_-Ôn¨ Hcp s{]mt¸m-k tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-e- b-¯nv ÂI-Ww. sI.-F-kv.-C.-_n. Cu ]²-Xnsb km[q-I-cn¡ pw hn[-apÅ Nne hnh-c-§fpw hkvXp-X-I- fpw kaÀ¸n-¨n-«p-­v. t_mÀUv C¡m-cy- §Ä hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-¯ns {]tXyIw [cn-¸n¨v ¢nb-d³kn-pÅ S-]-Sn- IÄ kzoI-cn-¡-Ww. 15 km¼-¯nI Bp-Iq-ey-§Ä ]cn-ØnXn kulrZ hfÀ¨bv¡pw kwc- £W {]hÀ¯--§Ä¡pw th­km ¼- ¯nI klm-b-§Ä ÂIp¶Xv kw_-Ôn¨v Hcp _rl-¯mb s{]mt¸m-k kwØm Kh¬saâv HLWG v ÂIn-bn-cp-¶p. CXp XXz-¯n AKo-I-cn-¡-s¸-«n-«p-s­- ¦nepw Cu [-k-lm-b-¯n-te-sdbpw h kwc-£-W- ¯nv t]mIp-sa-¶Xnm kwØm-- ¯npta-epÅ km¼-¯nI _m[yX hÀ²n- ¡pw. CXp kw_-Ôn¨ ^­n KWyamb hÀ²-hv hcp-¯-W-sa¶pw h-hp-ambpw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§fp-ambpw _Ô-s ¸«p Ign-bp¶ {]mtZ-inI kaq-l-¯nv tcn«v [-k-lmbw e`y-am-¡p-¶-Xn-pÅ km[yX ]cn-tim-[n-¡-W-sa¶pw 14þmw km¼- ¯nI I½o-j³ ip]mÀi sNbvXn-«p-­v. tI{μ Kh¬saâv FÃm ]cn-ØnXn nb-a-§- fp-w S-¸n-em¡p-¶Xnp-th­D ¯-c-hm-Zn- Xzhpw km¼-¯nI _m[yXbpw (HLWG Cu taJ-e-bnse hnI-k {]hÀ¯--§Ä kw_-Ôn¨v nb-{´-W-§Ä S-¸n-em-¡p-¶- Xn-pÅ nbX kwhn-[m--§Ä thW-sa¶v nÀt±-in-¨n-«p-­v) hln-¡p-¶p-s­- ¦nepw kwØm--§Ä Cu Zn-ibn S-¸n-em-¡p¶ {]hÀ¯--§Ä¡v Hcp km¼-¯nI klm-bhpw ÂIm-dn-Ã. aen-o-I-cW nb-{´W t_mÀUv, kwØm ssPh-ssh-hn[y t_mÀUv, ]cn-ØnXn Ub-d-IvS-td-äv, Xoc-tZi AtXm-dn-än, ]cn-ØnXn BLmX AtXm-dn-än, oÀ¯S kwc-£Ww XpS-§n-b-h-bp-ambn _Ô-s¸«v nb-a-]-chpw AÃm-¯-Xp-ambn tI{μ-kÀ¡m-cnsâ hyh-Øm-]n-X-amb nc-h[ n {]hÀ¯--§Ä S-¸m-¡p-¶-Xnv 18
  • 19. kwØm kÀ¡m-cp-IÄ henb tXmXn-epÅ km¼-¯nI sNehv XpSÀ¨-bmbn hln- ¡p¶ kml-Ncyw ne-hn-ep-­v. am{X-aà ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i§-fp-ambn _Ô-s¸«v kwØm--§fpw Ahn-Ss¯ P-§fpw ]e nb-{´-W-§Ä¡pw nb-a-§Ä¡pw Pe-ssh- ZypX ]²-Xn-IÄ S-¸n-em-Im¯ Ah-Øaqe- apÅ {]iv-§Ä¡p-sams¡ hnt[-b-am- Ip-¶p-­v. C¯c-¯n- tcn«pw AÃm-sX-bp- ap­mIp ¶ jvS-§Ä nI-¯-s¸-S-Ww. h kwc-£-W-¯n-pÅ [-k-lmbw, km¼-¯nI nb-{´-Ww XpS-§n-bh h- ¯nv ]pd¯pÅ kwc-£W {]hÀ¯-- §Ät¡m CXn-teÀs¸-Sp¶ hyàn-IÄt¡m tcn«v bmsXmcp klm-bhpw ÂIm¯ ØnXn-bp-­v. AXn-m tI{μ kÀ¡m-cnsâ ]cn-ØnXn hnj-b-§-fp-ambn _Ô-s¸« nb-a- §fpw N«§fpw tm«n-^n-t¡-j-p-Ifpw S-¸m-¡p-¶-Xp-ambn _Ô-s¸«v cq]-wsIm-Sp- ¯n-«pÅ Øm]--§-fp-sSbpw AtXm-dn-än-I-fp- sSbpw ]²-Xn-tb-Xc sNe-hnsâ 50% tI{μ kÀ¡mÀ hln-¡-Ww. IqSmsX GP³kn-I-fpsS ]²Xn sNe-hv apgp-hpw hln-¡-Ww. ]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i-§-fpsS kwc-£-W- ¯n-pÅ kÀÆokv NmÀÖv, ht-X-c ]mcnØn-XnI k¼-¯p-IfpsS kwc-£Ww, ssPh-ssh-hn[y ]cn-]m-e kan- XnIÄ¡pÅ [-k-lmbw (ssP-h-ssh-hn[y N«-{]-Im-cw), kwØm-s¯ ssPh-ssh-hn[ y ^­n- epÅ hnlnXw, {Kma-]-©m-b¯v Xe-¯n-epÅ {]mY-anI ]mcn-ØnXnI ]cn-c£ (Primary Environmental Care) {]hÀ¯--§Ä, IoS-m-inn, cmk-hfw XpS- §n-bh D­m-¡ p¶ aen-o-I-cW¯nsâ ^e-ambn kw`-hn-¡p-¶ ]mcn-Øn-XnI timjW¯nsâ nÀ½mÀÖw, Jc {Zh-am-en y kwkvI-cWw, Pem-i-b-§-fpsS kwc- £W {]hÀ¯--§Ä, sI«nS nÀ½mW kma-{K-n-IÄ¡v ]cn-ØnXn kulrZ _Z-ep- IÄ D]-tbmKn¡Â XpS-§n-bh-bpsS sNehpw tI{μ kÀ¡mÀ ]qÀ®-ambpw hln- ¡-W-sa¶v HLWG ip]mÀi-sN-¿p-¶p. HLWG bpsS ip]mÀi-IÄs¡m¸w ta¸- dª km¼-¯n-I- kwhn-[m--§ÄIqSn ]cn- K-Wn-¨m am{Xta Ch kwØm kÀ¡m-cp- IÄ¡v S-¸n-em-¡m³ km[n-¡p-I-bp-Åq. IS-sa- gpXn¯ÅÂt]m-epÅ km¼-¯nI S- ]Sn-IÄ¡p ]Icw ]cn-ØnXn {]hÀ¯-- §Ä¡v {Kmâv C³ FbvUv ÂIp-¶Xv DNn- X-am-bn-cn-¡pw. 19
  • 20. 20 HLWG & WGEEP AhtemIw sslse-h hÀ¡nwKv {Kq¸nsâ nÀt±i{]-Imcw ]Ýn-a-L-«-¯nsâ sam¯w hnkvXr-Xn-bpsS 37% am{X-amWv ]mcn-Øn-Xn-I- arZpe {]tZ-i-§- fmbn hcp-¶-Xv. CXv KpP-dm¯v, alm-cm-jv{S, tKmh, IÀWm-S-I, tIc-fw, Xan-gvmSv F¶o kwØm--§fn 60,000 NXpc{i Intemao-ä-dn-embn hym-]n- ¨n-cn-¡p-¶p. dntam«v sk³knwKv kmt¦-XnI hnZy D]-tbm-Kn-¨mWv HLWG ]ÝnaL«-¯nse ]mcn-Øn-XnI arZpe {]tZ-i-§Ä amÀ¡v sNbvXn«p-Å-Xv. CXn-mbn BZyw kmwkvIm-cnIhpw, {]Ir-X-ym-bpÅXpamb ]Ýn-a-L« `q{]-tZ-i-§-Ä X½nepÅ thÀXn-cnhv HLWG nÀW-bn-¡p-I-bp-­m- bn. ap-jyhmk- apÅ {]tZ-i-§Ä, Irjnt¯m«-§Ä, ¹mtâj-p-IÄ F¶nh DÄs¸-Sp¶ kmwkvIm-cnI `q{]-tZ-i-§Ä ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 58.44% {]tZ-i- ¯mbn hym-]n-¨n-cn-¡p-¶p. {]Ir-Xym-epÅ `q{]tZ-i-§-fmbn amÀ¡v sNbvXn-«pÅ _m¡n {]tZ-i¯nsâ 90 iX-ams¯bmWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-ambn Xncn-¨-dn-ªn-«p-Å-Xv. Cu `mK¯v J-w, ]md J-w, aW hmc XpS-§n-bh k¼qÀ-W-ambn ntcm-[n-¡-W-sa¶v ]Ýn-a-L« D¶-X-Xek-an-Xn- (HLWG) Bh-i-y-s¸-Sp-¶p. F¶m ]Ýn-a-L« ]cn-ØnXn hnZKv[ -k-an-Xn-bpsS (WGEEP) dnt¸mÀ«n ]Ýn-a-L«¯nsâ 90 iX-amw {]tZ-i¯nepw J-hpw aäpw ]cn-an-X-s¸-Sp-¯p-Itbm nb-{´n- ¡p-Itbm sN¿-W-sa-¶mWv Bh-i-y-s¸-«n-«p-Å-Xv. CXv S-¸n-em-¡pI hfsc ZpjvI-c-am-bn-cn-¡pw. AXpt]mseXs¶ ]ivan-L-«-¯nsâ hnkvXrXn WGEEP dnt¸mÀ«ns At]- £n¨v (1,29,037 N.-In.-ao) HLWG dnt¸mÀ«n (1,64,280 N.-In.-ao.) IqSpXembn«p­v. WGEEP bn ]cn-ØnXn arZpe tkmWp-IÄ ]c-¼-cm-K-X- am-bpÅ ]Ýn-a-L-«-¯nsâ AXnÀ¯n-I-sf-t¸mepw ewLn-¡p-t¼mÄ HLWG {]Imcw ]Ýn-a-L-«-¯nsâ 37% am{X-amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i- §-fmbn Is­- ¯n-bn-«p-Å-Xv. WGEEP dnt¸mÀ«v {]Imcw 978 ]©m-b-¯p-I-fn 633 F®w GsX-¦nepw Xc-¯n-epÅ ]mc-nØn-XnI arZpe tkmWp-I-fn DÄs¸-Sp-t¼mÄ HLWG {]Imcw 123 hntÃ-Pp-IÄ am{X-amWv ]mcn-Øn- XnI arZpe tkmWp-I-fn hcp-¶-Xv. HLWG bpsS nÀt±-i-a-p-k-cn¨v ]c- ¼-cm-KX ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§Ä am{X-amWv Gsd-¡psd ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn DÄs¸-Sp-¶-Xv. HLWG nÀt±-in-¡p¶ ]cn-Ø-nXn arZpe
  • 21. {]tZ-i-§Ä Gsd ssPhk¼p-jvS-am-b-hbpw hn`-Pn-¡-s¸-Sm-¯-hbpamWv. AtX-k-abw P-km-{μX NXp-c{i Intem-ao-ä-dn 100  Xmsg-bpÅ {]tZ-i- §-fn Ipdª tXmXn apX a[ya tXmXnÂh-sc-bpÅ hhn`-P- hpw anI¨ tXmXn-epÅ ssPh-ssh-hn-[yhpw DÅ-h-bm-Wv. AXm-bXv Ipdª tXmXn apX a[y-a-tXm-Xn hsc ssPh-k-¼¯pw henb tXmXn-epÅ h hn`-P-hpw DÅ {]tZ-i-§sf Hgn-hm-¡n-bn-cn-¡p-¶p. AXp-t]m-se-Xs¶ P-km-{μX NXp-c{i Iotem-ao-ä-dnv 100 tesd-bpÅXpw a[ya-tXm-Xn-epÅ hn`-Pw D-Å-Xp-amb {]tZ-i§sf ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä F¶ hn`m-K-¯n n¶v Hgn-hm-¡n-bn-«p-­v. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-¯n 20% sâ km¶n-²y-amWv hntÃ-Pp-Isf ]cn-ØnXn arZpe {Kma- §-fmbn tcJ-s¸-Sp-¯m-p-]-tbm-Kn-¨n-cn-¡p-¶Xv. km[m-cW h-§Ä¡p ]pdsa 3802 N.-In.aoädnembn hym]n-¨n-cn-¡p-¶ {]Ir- Xym-bpÅ `q{]-tZ-i-§Ä am{X-amWv ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fmbn Xncn-¨- dn-b-s¸-Sp-Ibpw hÀ¤o-I-cn-¡-s¸-Sp-Ibpw sNbvXn-«p-Å-Xv. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fmbn Is­- ¯n-bn-«pÅ 123 hntÃ-Pp-IÄ C¯-c-¯n hÀ¤o-I-cn-¡- s¸-«-Xnp ImcWw Ah-bpsS hnkvXrXnbpsS 20% ¯nse¦nepw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä DÅ-Xn-m-em-sW¶pw hyà-am-Wv. Cu ]dª am-Z-Þ- §Ä Ap-hÀ¯n-¡-s¸-«n-sÃ-¦n HLWG bpsS ip]mÀi-IÄ¡v Hcp kmwK-Xy- hp-anÃmsX hcpw. IqSmsX CXv HLWG ambpÅ tSwkv Hm^v d^-d³knv AXo-X-ambn amdp-Ibpw sN¿pw. ]mcn-Øn-XnI kwc-£-Ww, kpØnc hnI-k- w, X¯p-ey-amb km¼-¯nI, kmaqlnI hfÀ¨ F¶nh X½n Hcp ka- zbw thW-sa¶v HLWG hn`m-hw sN¿p-¶p. ]Ýn-a-L-«-¯nsâ sNdnb hym]vXn-bnepw efn-X-ambp-apÅ kwc-£Ww CXns-¡mtfsd hnim-e-amb coXn-bn Akm-[y-amWv. HLWG dnt¸mÀ«n kwØm kÀ¡mÀ CXp-ambn _Ô-s¸«v D¶-bn¨ Bi-¦-IÄ¡v kwØ-¯nsâ XmÂ]cy {]Im-c-apÅ ]cn-lm-c-§Ä Xs¶ nÀt±-in-¨n-«p-­v. dnt¸mÀ«v C¡m-cy-§Ä Nq­n-¡ m-Wn- ¡p-¶pap-­v. ]Ýn-a-L«¯nsâ kwc-£Ww, kwØm--¯nsâ ne-n¸n-p-Xs¶ Ahiy LS-I-am-sW-¶n-cns¡ HLWG nÀt±-in-¨n-«pÅ efn-X-amb Imcy-§Ä AwKo-I-cn-¡- s¸-tS-­- Xp-­v. 1960 Ifn kwØm-s¯ 36 Xmeq-¡p-I-fn ]Ýn-a-L« hnI-k ]²-Xn (Western Ghat Development Programme) S-¸n-em- ¡nbncp¶p. ]²Xn {]tZ-i-¯nsâ hym]vXn HLWG nÀt±-i-{]-Im-c-apÅ ]Ýn- 21
  • 22. a-L« {]tZ-i-§-sf-¡mfpw hfsc hn]p-e-ambncp-¶p. ]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ôs¸« [-k-lmbw, ]pXp-Xmbn nÀ®-bn-¡-s¸« ]Ýn-a-L« {]tZ-i-§-fn am{X-ambn ]cn-an-X-s¸-Sp-¯-W-sa¶v HLWG nÀt±-in-¨n-«nsöXpw {it²-b-am- Wv. temI-ss]-XrI tI{μ ]Zhn ]Ýn-a-L-«-¯nv e`n¨ kml-N-cy-¯n CXv Hcp {]tXyI ]mcn-Øn-XnI arZpe {]tZ-i-ambn {]Jym-]n-¡-s¸«p Ign-ªp. CtX-k-abw ne-hn-epÅ h-§Ä¡pw `q{]-tZ-i-§Ä¡pwta C¯-c- ¯nepÅ hÀ¤o-I-cWw Cnbpw AwKo-I-c-n¡s¸«n-«n-Ã. (kw-c-£W tI{μ- §Ä¡v DÅn-emWv temI-ss]-XrI tI{μw hcp-¶Xv). hnim-e-amb kmw-kvIm-cnI `q{]tZ-i-§Ä Hgn-hm-¡-s¸-«-Xnv Imc-W-ambn HLWG Nq­n-¡ m-Wn-¡p- ¶Xv kwc-£nX tI{μ-§-fp-sS (PAs) ]pd-¯pÅ ]mcn-Øn-XnI arZpe `q{]tZ-i- §Ä kwc-£n-¡-s¸-SWsa-¶Xpw AtX-k-abw AhnsS kwLÀjm-h-Ø-IÄ Hgnhm-¡s¸S-W-sa¶XpamWv. ]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i§Ä¡p-Ånse h-{]- tZ-i-§Ä nÝnX nb-a-§fpw hyh-Ø-Ifpw {]Imcw kwc-£n-¡-s¸-Sp-sa-¶n-cns¡ ]Ýn-a-L« arZpe {]tZ-i-§Ä¡v e`n-¡p-¶Xv Hcp A[nI kwc-£-W-am-bn- 22 cn-¡pw. HLWG ]Ýn-a-L-«¯nv 10 In.ao ]cn-[n-bnepÅ {]tZ-i-§fnse hnI-k {]hÀ¯--§Ä kw_-Ôn¨v Hcp kp{]-[m ip]mÀi apt¶m«v h¨n-«p-­v. hw ]cn-ØnXn a{´m-e-b-¯nsâ 2006 se ]cn-ØnXn BLmX nÀ®b hnÚm-]--{]-Im-c-apÅ ¢nb-d³kv tSn-bn-cn-¡-W-sa-¶-XmWnXv. F¶m Ct¸mÄXs¶ Cu ¢nb-d³kv IqSmsX C¯cw ]²-XnIÄ S-¸n-em-¡m³ km[n-¡p-I-bnà F¶Xpw ¢nb-d³kv tSnb tij-amWv Ct¸mÄ Ch S-¸m- ¡p-¶-sX-¶Xpw {it²-b-am-Wv. nb-{´-W-hpambn _Ô-s¸«v nÝn-X- hyh-ØIÄ D­m- bn-sÃ-¦n Cu ip]mÀi A{]m-tbm-Kn-I-am-bn-cn-¡pw. ]cn-ØnXn nb-a-§-fp-ambn _Ô-s¸«v ]mcn-Øn-XnI {]i-v-§-fn B[n-Im-cnI tI{μ-§Ä ^e-h-¯mbn CS-s]-Sm-hp¶ kml-Ncyw C¶p-s­- ¦nepw Ch- ^e-{]-Z-ambn S-¸n-em-¡p¶ kwhn-[mw C¶v ne-hn-en-Ã. CXp-ambn _Ô-s¸« Imcy-§Ä ASn-Øm--]-c-am-sb-¦nepw S-¸m-¡p-¶-Xn-pÅ kwhn-[m--tam A[n- Imc tI{μtam kwØm kÀ¡m-cp-I-fpsS Iogn cq]-s¸-Sp-¯p-¶-Xv, Cu ip]mÀi-Ifpw N«-§fpw tm«n-^n-t¡-j-p-Ifpw aäpw ^e-{]-Z-ambn S-¸m- ¡m³ klm-b-I-c-amIpw. ASn-¯-«n t]meokv hIp-¸ns tI{μo-I-cn¨v C¯-c-samcp nÀÆ-lW AtXm-dnän cq]-s¸-Sp-¯n-bm aXn-bm-Ipw. ]cn-ØnXn KmÀUp- IÄ BWv asämcp amÀ¤w. CXn-pÅ ^­v kwØm kÀ¡mcnp tI{μ
  • 23. kÀ¡mÀ e`y-am-¡-Ww. IqSmsX ]cn-ØnXn hIp-¸nv PnÃm Xe-¯n {]hÀ¯n¡p¶Xn-p-th­kml- N-cyhpw [-k-lm-bhpw Hcp-t¡-­- Xp-­v. nb-a-k`m {]tabw, cmjv{Sob ]mÀ«n-I-fpsS ImgvN-¸m-Sv XpS-§n-bhbpsS ASn-Øm--¯n Cu ip]mÀi-IÄ th­{ X amä-§-tfmsS (]-Ýn-a-L« ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn DÄ-s¸-Sp¶ {Kma-§-fn Bip-]-{Xn-IÄ Øm]n- ¡Â, [-k-lmbw e`y-am-¡Â, ]Ýn-a-L« ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§Ä¡v 10 In.ao ]cn-[n-bnepÅ {]tZ-i-§-fn sdKp-te-äUv tkmWp-IÄ Øm]n-¡Â XpS-§nb nÀt±-i-§Ä) ]cn-K-Wn-t¡-­- Xp­v. 23
  • 24. 24 Ecological Sensitive units (Villages) as per Kasturirangan Report No District Taluk No. Villages in ESA Name of Village Area (km2) Population (2001) 1 Thiruvananthapuram 1 Nedumangad 4 1.Peringamala 2.Thennur 3.Vidura 4.Mannurkkara 120 111 118 91 21477 12972 18239 18273 2 Neyyattinkara 3 1. Vazhichal 2.Amboori 3.Kallikkad 105 38 15 10606 9839 9515 Total 598 100921 2 Kollam 1 Pathanapuram 8 1. Punnala 2.Piravanthur 3.Edamon 4.Thenmala 5.Aryankavu 6.Thingal karikkam 7.Kulathupuzha 8.Chennapettah 63 74 91 101 156 72 326 28 12558 23336 12453 13339 12125 19627 14749 8211 Total 911 116398 3 Pathanamthitta 1 Kozhanchery 2 1. Thannithodu 2.Aruvappalam 146 454 14352 16183 2 Ranni 4 1. Chittar-Seethathodu 2.Kollumala 3.Perunad 4.Vadasserikkara 649 67 189 42 33977 22765 16620 22577 Total 1547 126474 4 Alappuzha No Ecological Sensitive units 5 Kottayam 1 Kanjirapally 1 1. Koottickal 50 10393 2 Meenachil 3 1. Melukavu 2. Thekkoy 3. Poonjar Thekkekkara 27 36 43 9352 9617 19710 Total 156 49072 6 Ernakulam Kothamangalam 1 1. Kuttampuzha 647 25436
  • 25. 25 7 Idukki 1 Devikulam 12 1. Marayoor 2. Keezhanthoor 3. Kannandevan Hills 4. Kottakamboor 5. Kanthalloor 6. Vattavada 7. Mankulam 8. Mannamkandam 9. Pallivasal 10. Anaviratti 11. Kunjithanni 12. Vellathooval 108 68 477 36 47 31 76 183 40 22 19 31 11027 3359 68205 2209 7626 2893 9607 36314 11759 5006 12253 14845 2 Peerumed 8 1. Upputhara 2. Kumily 3. Manjamala 4. Periyar 5. Kokkayar 6. Peerumed 7. Mlapra 8. Peruvanthanam 31 187 87 69 55 44 569 78 20596 28652 22629 26326 12876 20808 1125 16301 3 Thodupuzha 4 1. Kanjikuzhy 2. Udumbannoor 3. Idukki 4. Arakulam 69 84 270 35 28504 23340 13320 12633 4 Udumbanchola 23 1. Chinnakkanal 2. Bisonvalley 3. Rajakumari 4. Pooppara 5. Rajakadu 6. Konnathady 7. Santhanpara 8. Kandhippara 9. Chathurangappara 10. Vathikkudy 11. Udumbanchola 12. Upputhodu 13. Parathod 14. Kalkunthal 15. Thankamany 16. Ayyappankovil 17. Pambadumpara 18. Kattappana 19. Karunapuram 20. Vandanmedu 21. Anakkara 22. Anavilasam 23. Chakkupallam 68 46 40 45 26 74 36 27 29 51 40 32 58 57 50 112 36 78 53 21 38 30 25 12949 12761 15243 9950 16378 31529 8425 10584 5325 24623 10868 10615 21525 41103 23448 33700 16600 39608 31981 10009 23934 6870 12242 Total 3788 842483
  • 26. 26 8 Thrisur 1 Mukundapuram 1 1. Pariyaram 697 31615 9 Palakkad Alathur 1 1. Kizhakkanchery 1 49 22400 Chittur 3 1. Muthalamada 1 2. Muthalamada II 3. Nelliyampathy 264 95 274 18488 15679 8718 Mannarkkad 7 1. Puthur 2. Padavayal 3. Agali 4. Kottathara 5. Sholayar 6. Kallamala 7. Palakkayam 128 251 85 36 159 62 115 5798 6764 20142 10862 7526 15493 9354 Palakkad 3 1. Malampuzha 2. Puduppariyaram 3. Pudusseri east 93 73 101 11782 8201 13651 Total 1785 174858 10 Malappuram 1 Nilambur 10 1. Chungathara 2. Kurumbalangod 3. Vazhikadavu 4. Akampadam 5. Karulai 6. Amarambalam 7. Chokkod 8. Kalikavu 9. Kerala Estate 10. Karuvarakundu 78 158 136 91 293 77 61 38 33 40 30726 20017 44083 15758 24336 31928 16850 25861 10299 26657 Total 1005 246515 10 Kozhikod 1 Kozhikkod 5 1. Kedavoor 2. Puthuppadi 3. Nellippoyil 4. Kodancheri 5. Thiruvanbadi 49 37 33 27 87 23283 22655 11721 18461 26623 2 Quilandy 2 1. Chembanoda 2. Chakkittappara 52 117 5718 12168 3 Vadakara 2 1. Thinur 2. Kavilumpara 30 82 4714 19423 Total 514 144766
  • 27. 27 11 Wayanad 1 Mananthavady 4 1. Thirunelli 2. Thrissilleri 3. Periya 4. Thondarnad 150 54 63 97 11719 15731 11469 11092 2 Sulthanbethery 2 1. Kidangad 2. Nulpuzha 176 123 9157 12978 3 Vythiri 7 1. Theriyod 2. Achooranam 3. Pozhuthana 4. Kottappady 5. Chundel 6. Kunnathidavaka 7. Vellarimala 54 21 50 55 16 32 58 1859 9754 7643 21833 8989 8831 8730 Total 949 139785 12 Kannur 1 Thalassery 3 1. Aralam 2. Kottiyur 3. Cheruvancherry 117 84 110 26508 17809 9048 Total 311 53365 13 Kazargod No Ecological Sensitive units Total 25 123 12908 2051688
  • 28. ae-bmf ]cn-`mj 28 w. 1-4/2012–RE (Pt.) `mcX kÀ¡mÀ ]cn-ØnXn hw a{´m-ebw ]cym-h-c¬ `h³ kn.-Pn.-H. tImw¹-Ivkv, tem[n tdmUv yq UÂln þ 110 003 XobXn: 16 hw-_À 2013 Hm^okv sat½m-dm­w hnjbw: ]Ýn-a-L« D¶-X-Xe hÀ¡nwKv {Kq¸nsâ dnt¸mÀ«v - --kw_-Ôn¨v 1. tI{μ ]cn-ØnXn hw a{´m-ebw, ¹mnwKv I½o-j³ (k-b³kv) sa¼dmb tUm. -sI. IkvXqcncwK³ A[y-£-mbn Hcp D¶-X-Xe hÀ¡nwKv {Kq¸nv 17.08.2012 se D¯- chv {]Imcw cq]w ÂIn. ]Ýn-a-L-«-¯nse k¼p-jvS-amb ssPh-ssh-hn-[y-s¯bpw ]mcn-Øn- XnIamb {]tXy-I-XIsfbpw ]T--hn-t[-b-am-¡pIbpw, AXns kwc-£n-¡p-Ibpw ]cn-t]m-jn- ¸n-¡p-Ibpw, {]Xn-tcm-[n-¡p-Ibpw sN¿m³ X¡ nÀt±-i-§Ä¡v cq]w sImSp-¡pIbpw sN¿mmWv Cu hnZKv[ kanXn¡v cq]w ÂIn-b-Xv. IqSmsX ]Ýn-a-L-«-¯nse arZpe-amb ]cn-Øn-Xn¡v Cnbpw timjWw D­m- Ip-¶Xv XS-bmpÅ S-]-Sn-IÄ nÀt±-in-¡mpw kan- Xn-tbmSv Bh-iy-s¸-«p. ]cn-ØnXn kwc-£Ww, ssPh-ssh-hn[y kwc-£Ww F¶n-h-bvs¡ m¸w ]Ýn-a-L-«-¯nse ]c-¼-cm-K-X-amb Pkaq-l-¯nsâ, {]tXy-In¨v kaq-l-¯nse Zcn{Z P-hn-`m-K-§-fpsS XmXv]cy-§ÄIqSn IW-¡n-se-Sp¯v Hcp ka-zb]c-amb ImgvN-¸mSv kzoI-cn-¡m-mWv kan-Xn-tbmSv nÀt±-in-¨-Xv. ]cn-Øn-Xn-sbbpw P-§-sf-bpw DÄs¡mÅn¨p-sIm- ­pÅ hfÀ¨bpw kpØn-c hnI-k-hpw kwc-£n-¨p-sIm­pw AXp-ambn _Ô-s¸« Imcy-§sf A`n-ap-Jo-I-cn-¨p-sIm-­p- apÅ kao-]w kzoI-cn-¡mpw kan-Xn-tbmSv Bh-iy-s¸- «p. 2. D¶-X-Xe hÀ¡nwKv {Kq¸v 2013 G{]n 15 v tI{μ ]cn-ØnXn a{´meb-¯nv dnt¸mÀ«v kaÀ¸n- ¡p-Ibpw CXv s]mXp-P--§Ä¡v {]m]vX-am-Ipw-hn[w a{´m-e-b-¯nsâ sh_vssk-än e`y-am-¡p- Ibpw sNbvXp. CXv kw_-Ôn¨ A`n-{]m-b-§Ä¡mbn dnt¸mÀ«nsâ ]c-n[n-bn hcp¶ Bdv kwØm-§Ä¡v Cu dnt¸mÀ«nsâ ]IÀ¸v ÂIn. IqSmsX ]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ô-s¸-«p-h-cp ¶ hyàn-I-fn n¶pw kwL-S--I-fn n¶pw aäpw dnt¸mÀ«n-t·Â A`n-{]m-b-§Ä £Wn-¨p. C¯-c-¯n-epÅ kpXm-cy-amb S-]-Sn-IÄ ]qÀ¯n-bm-¡nb tijw tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw, dnt¸mÀ«v kw_-Ôn¨v Xmsgs¡mSp-¯n-cn-¡p¶ hn[-¯n-epÅ ImgvN-¸mSv cq]-s¸-Sp¯n: tI{μ hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw Xmsg-¸-d-bp-¶-hbv¡p hnt[-b-ambn D¶-X-Xe kanXn dnt¸mÀ«v XXz-¯n AwKo-I-cn-¨p. (i) ]Ýn-a-L-«-¯nsâ hym]vXn kw_-Ôn¨ D¶-X-Xe kan-Xn-bpsS nÀhNw AwKo-I-cn-¨p. (ii) ]cn-ØnXnarZpe {]tZ-i-§sf Is­- ¯nbXpw Ah-bpsS AXnÀ¯n nÀW-bn-¨Xpw AwKo-I-cn- ¨p. (iii) ]Ýn-a-L-«-¯nse 37 iX-amw {]tZ-i-amWv ]Ýn-a-L« D¶-X-Xe kanXn ]cn-ØnXnarZpe-ambn Is­- ¯n-bn-«p-Å-Xv. Cu `mKw ]Ýn-a-L-«-¯nse {]IrXn `q`m-K-¯nsâ 60,000 NXp-c{i Intem-ao-äÀ {]tZ-is¯ DÄs¡m-Åp-¶p-­v. 1,500 Intem-ao-äÀ of-¯n XpSÀ¨-bmbn hym]n- ¨n-cn-¡p¶ {]Ir-Xym-epÅ kkym-h-c-W-am-Wn-Xv. ]Ýn-a-L«¯nse ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i- §Ä KpP-dm-¯v, alm-cm-jv{S, tKmh, IÀWm-SI, -tI-c-fw, Xan-gvmSv F¶n-§s 6 kwØm§fnembn hym]n-¨p-In-S-¡p-¶p. kwc-£nX {]tZ-i-§Ä, temI-ss]-XrI tI{μ- §Ä F¶n-hbpw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn DÄs¸-Sp-¶p. (iv) ]cn-Øn-XnarZpe {]tZ-i-§-fn J-w, ]mdJw, aWÂJ--w, Xmt]mÀP ne-b-§Ä, sdUv Imä-Kdn hyh-km-b-§Ä F¶nh ]qÀW-ambn ntcm-[n-¡m-pÅ D¶-X-Xe kan-Xn-bpsS ip]mÀibpw AwKo-I-cn-¨n-cn-¡p-¶p. (v) Xmc-X-tay aen-o-I-cWw Ipdª DuÀÖ-t{km-X-Êmb Pe-ssh-ZypXnbpsS D¸m-Zw IÀi--amb n_-Ô--IÄ¡v hnt[-b-ambn ]cn-ØnXnarZpe -{]-tZ-i-§-fn S¸m-¡m-sa ¶ D¶X-Xe kan-Xn-bpsS ip]mÀi AwKo-I-cn-¨p. (vi) _m[-I-amb nb-{´-W-§Ä¡v hnt[-b-ambn Imän n¶pÅ DuÀtÖm¸m-Z-hpw ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fn Ap-h-Zn-¨n-«p-­v.
  • 29. (vii) D¶-X-Xe kanXn dnt¸mÀ«v a{´m-e-b-¯nsâ sh_vssk-än e`y-am-¡nb 17.04.2013 F¶ Xob-Xn¡v ap¼v ]cn-ØnXn hw a{´m-e-bw, FIvkvt]À«v Ass{]-k I½nän/ tI{μ ]cn-ØnXn a{´m-ebw / tÌäv FIvkvt]À«v Ass{]-k I½nän/ tÌäv F³h-tbm¬saâv Cw]mIvSv Ask-kvsaâv AtXm-dnän F¶n-h-bn e`n-¨n-«pÅtXm S-]-Sn-IÄ ]qÀ¯n-bm- ¡m-¯-htbm Bbh Hgn¨pÅ Xmsg-¸-d-bp¶ ]pXnbtXm / ne-hn-ep-Å-hbpsStbm hn]p-eo- I-cWtam Bb t{]mPIvSv/ {]hÀ¯--§Ä ntcm-[n-¡-s¸-Spw. 17.04.2013 v ap¼v FIvkvt]À«v Ass{]-k I½nän/ tI{μ ]cn-ØnXn a{´m-ebw / tÌäv FIvkvt]À«v Ass{]-k I½nän/ tÌäv F³h-tbm¬saâv Cw]mIvSv Ask-kvsaâv AtXm-dnän F¶n-h- bpsS ap¶n e`n¨ At]-£-IÄ At¸mÄ ne-hn-epÅ am-Z-Þ-§fpw nb-a-§fpw Ap-k-cn-¨m-bn-cn¡pw ]cn-K-Wn-¡-s¸-Sp-¶-Xv. (a) J-w, ]md-J-w, aWÂJ-w (b) Xmt]mÀP ne-b-§Ä (c) 20,000 NXp-c{i aoädpw AXn-te-sdbpw hnkvXmcapÅ sI«n-S-§tfm nÀ½mW {]hÀ¯- 29 -§tfm (d) 50 slIvSdpw AXn-te-sdbpw/1,50,000 N. aoädpw AXn-te-sdbpw nÀ½mW hnkvXmcapÅ Su¬jn-¸p-Ifpw hnI-k--]-²-Xn-Ifpw (e) sdUv Imä-Kdn hyh-km-b-§Ä (viii) ]c-nØnXn arZpe -{]-tZ-i-§-fn {]tXy-I-ambn ntcm-[n-¨n-«n-Ãm¯ ]²-Xn-IÄ /{]hÀ¯-- §Ä hni-I-ew sNbvXv Ah-aqew IqSp-X-em-Ip¶ BLm-X-§fpw hnI-k Bh-iy- §fpw IW-¡nse-Sp-¯m-bn-cn-¡Ww ]mcn-ØnXn Ap-aXn ÂIp-¶-Xv. (ix) h Ah-Imi nbaw AXnsâ XXz-¯nepw Bi-b-¯nepw ]qÀW-ambpw S-¸n-em-t¡-­- Xm-Wv. ]cn-ØnXn arZpe {]tZi-§-fnse ]²-Xn-IÄ¡v {Kma-k-`-bpsS Ap-aXn thW-sa ¶ hnZKv[ kanXn-bpsS ip]mÀi nb-a-hn-t[-b-am-bncn¡pw. 3. ]cn-ØnXn arZpe {]tZ-i-§-fpsS AXnÀ¯nbpw CXv kw_-Ôn¨ `cW kwhn-[m-hpw Cu IcSv tm«n-^n-t¡-j³ s]mXp-P-a[y¯n Ah-X-cn-¸n¨v _Ô-s¸« FÃm-h-cp-sSbpw A`n-{]m-b- §Ä¡pw ImgvN¸m-Sp-IÄ¡pw hnt[-b-ambn A´n-a-ambn cq]s¸-Sp¯pw. 4. tamd-t«m-dnbw {]Jym-]n-¨n-«pÅ knÔpZpÀK, cXv-Kncn PnÃ-I-fnse sÃmcp `mKhpw Cu hnZKv[ kan-Xn-bpsS Ap-amap-k-cn¨v ]Ýn-a-L-«-¯nsâ nÀÆ-N-¯nv ]pd¯v hcp-¶-Xn- m Cu tamd-t«m-dnbw nÝnX hyh-Ø-IÄ¡v hnt[-b-ambn FSp-¯p-am-äp-¶-Xnv kanXn ip]mÀi sNbvXn-«p-­v. 5. ]Ýn-a-L-«-¯n ]cn-ØnXn kulr-Z-hn-I-k--¯n-pÅ [-k-lm-bw, ]Ýn-a-L-«-hp-ambn _Ô-s¸« Xocp-am§fn {]mtZ-inI kaq-l-¯nsâ {]mXn-n[yw, ]Ýna L«-¯n-mbn Hcp Decision support and monitoring centre DÄs¸-sS-bpÅ Umäm tamWn-ä-dnwKv kwhn-[m--§- fpsS cq]o-I-cWw XpS-§nb kan-Xn-bpsS aäv ip]mÀi-Ifpw kzo-I-cn-¨n-cn-¡p-¶p. 6. D¶-X-Xe kanXn dnt¸mÀ«v ]cn-ØnXn hw a{´m-ebw XXz-¯n AwKo-I-cn-¨-Xnsâ XpSÀ¨- bmbn Cu ip]mÀi-IÄ {]hÀ¯n-]-Y-¯n F¯n-¡p-¶-Xn-pÅ S-]-Sn-IÄ¡v XpS-¡-an-Sp-¶-Xm- Wv. hw ]cn-ØnXn a{´m-ebw AwKo-I-cn-¨Xp {]Im-c-apÅ ]Ýn-a-L-«-¯nse ]cn-Øn-Xn- arZpe {]tZ-i-§Ä kw_-Ôn¨ IcSv {]Jym-]--w _Ô-s¸-«-h-cpsS A`n-{]m-b-§Ä¡mbn a{´m-e-b- ¯nsâ sh_vssk-än CSp-¶-Xm-Wv. D¶-X-Xe kan-Xn-bpsS ip]mÀi-IÄ ka-b-_-Ôn-X-ambn S-¸n-em-¡p¶Xnsâ taÂtm«¯nmbn ]cn-ØnXn hw a{´m-e-bw D¶-X-Xe I½n-än¡v cq]w ÂIp-¶-Xm-Wv. CtX ¼-dn Cu hnj-b-¯n 19.10.2013  Cd-§-nb Hm^okv sat½m-dm­w ]n³h-en-¡p-¶p. D¯-c-hm-Zn-¯-s¸« A[n-Imcn-bpsS AwKo-Im-c-t¯msS ]pd-s¸-Sp-hn-¡-s¸-Sp-¶-Xv. H¸v tUm. AanXv eu sU]yq«n Ub-d-IvSÀ
  • 30. 30