İcerikler (no. 21-30)

1. İçerikler - III 21. Knumhotep’in film şeridi hayatı 22. Zindan / Pençe 23. Hayatın yüksek değerleri oyunu 24. istese yapabilir 25. alfa / beta / gama 26. Dil / Penelop’un Örgüsü 27. Resim / Fizik 28. What is life? 29. ahmak durumuna düşme 30. Homeros Kitaplardan alıntılar ile oluşturulan konuların, Ocak 2023’teki son halleri ile. menemen @azdacorba

2. menemen @azdacorba Knumhotep’in fi lm şeridi hayatı

3. fi lm şeridi hayatı Sanatın Öyküsü Ernst H. Gombrich mezarlardaki duvar resimleri, kurban yerine imgesi, avlanma, tuzak, düşen balıkçıyı kurtarmak, imdada yetişen sanat "Kuş avladım, evlendim, tuzak kurdum, balık tuttum … daha neler neler” dedi, Knumhotep Ernst H. Gombrich’in Sanatın Öyküsü kitabındaki resim için esprili bir anlatım

4. “Hayatım film şeridi gibi gözlerimin önünden geçti ” dedi, Knumhotep Karl Lepsius tarafından orjinalinden yapılmış çizim Gombrich, E. H., 2002, 2019 (ilk basım 1950), Sanatın Öyküsü, 3. Baskı, 11.Baskı, Remzi Kitabevi, s. 62 3 Şubat 2022 no.21

5. “Geometrik düzenlilikle keskin doğa gözleminin bu kaynaşımı, tüm Mısır sanatının özelliğidir. Bu özelliği, en iyi şekilde mezarların duvarlarını süsleyen kabartmalar ve resimlerde izleyebiliriz. Ölünün ruhundan başka hiç kimsenin görmemesi gereken bir sanata, "süslemek" sözcüğü pek yakışmıyor. Gerçekte de bu yapıtlar haz kaynağı olsun diye yapılmamıştır. Görevleri, "yaşamı korumak"tı. Bir vakitler, acımasız bir geçmişte, güçlü biri öldüğünde, öte dünyada kendine yaraşır bir hizmetçi topluluğuna sahip olsun diye, o güçlüyü, öldürülen uşakları ve tutsaklarıyla birlikte gömme geleneği vardı. Bu tür gelenekler daha sonraları ya çok acımasız ya da çok masraflı* sayılmış ve imdada sanat yetişmiştir. Yeryüzü büyüklerinin alayını, gerçek uşaklar yerine, resim ve imgeler oluşturmaya başladı. Mısır mezarlarında bulunan resim ve araçlar, çoğu erken kültürlerde de rastlandığı gibi, ölenin ruhuna öte dünyada yardımcı olabilecek dostlar sağlama amacıyla ilişkilidir.” s.58 Gombrich, E. H., 2002 (ilk basım 1950), Sanatın Öyküsü, 3. Baskı, Remzi Kitabevi * o kadar uşak-tutsak öldürüleceğine piramit inşasında iki taş koyar diye düşünülmüş olmalı, ziyan olmasınlar Sanatın Öyküsü - Ernst H. Gombrich 3 Şubat 2022 no.21

6. Fikret Kızılok Bülent Ortaçgil Sisifos Söyleni Albert Camus kafamızda yarattığımız zindan, kendi gerçeklerimizin pençesinde olmak bir başkasına hayatı zindan etmek kendimize hayatı zindan etmek % 50 (iyimser bir tahmin) % 100 Sokakta rastladığımız 100 kişiden 100'ü de bunu yapıyor, yani hepimiz. İstisnasız hepimiz kendimize hayatı zindan ediyoruz. Çeşit çeşit konularda. Sokakta rastladığımız 100 kişiden 50 kişi bunu yapıyor. Yani bir başkasına hayatı zindan ediyor. Çeşit çeşit konularda.

7. kendimize hayatı zindan etmek % 50 (iyimser bir tahmin) % 100 Sokakta rastladığımız 100 kişiden 100'ü de bunu yapıyor, yani hepimiz. İstisnasız hepimiz kendimize hayatı zindan ediyoruz. Çeşit çeşit konularda. Sokakta rastladığımız 100 kişiden 50 kişi bunu yapıyor. Yani bir başkasına hayatı zindan ediyor. Çeşit çeşit konularda. Zindan - Pençe 3 Şubat 2022

8. Her bilinçsiz kafada günah gibi Geri kalmış genç kızda Aptalın cüzdanında Video kaset ve fotoromanda Bir şarkısın mutfakta Bir heves kokanada Ve bir sevda patronda Kim takardı seni Paris'te, Londra′da? Ya da gerçek bir sanatta? Bir tek zeytin dalı mı taşıdın yurdundan? Biraz zahmet edip oralara Bahanedir hepsi, bilirsin ya bahane Her çıkışta bizden gider onlara Döner gelir, nasıl olur? Bilmem ki bildiremem Üç beş şarkı elli bavulda Bir günah gibi, günah gibi Her bilinçsiz kafada günah gibi Geri kalmış genç kızda Aptalın cüzdanında Video kaset ve fotoromanda Bir şarkısın mutfakta Bir heves kokanada Ve bir sevda patronda Unutma domatesi, çürük yumurtanın tadını Ve Marie Antoinette'nin adını Sor ki anlatsınlar biraz gerçek olanı O bomboş kafandaki zindanı Sen bir ekolsün, ekollerin dışında Ve bir günah gibi bu toplumun içinde Takmışın peşine bir maymun sürüsü Artık bir şarkıdır gerisi Bir günah gibi, günah gibi Her bilinçsiz kafada günah gibi Geri kalmış genç kızda Aptalın cüzdanında Video kaset ve fotoromanda Bir şarkısın mutfakta Bir heves kokanada Ve bir sevda patronda Ne kadar da güzel ve şuh tanıtılırsın Oysa gerçekte bir maskarasın Bir maymunsun şarkıların içinde Bir papağan, süper renk ve biçimde Önemi yok erdemin; mühim olan paradır Bir bilinse ki o ne tezgahtır Bir günah gibi, günah gibi Her bilinçsiz kafada günah gibi Geri kalmış genç kızda Aptalın cüzdanında Video kaset ve fotoromanda Bir şarkısın mutfakta Bir heves kokanada Ve bir sevda patronda Bir nature morte olmuş artık sıfatın Surat ruhun aynasıdır derler ya Gerilmiş bir dümbelek, ıslanmış iki dudak Buluşmuş anlamsızlıkta Biraz Arden birazcık da Revlon Derken Avon Un peu de Rubinstein On dirait que ç′est toi La plus mauvaise imitation Ou bien la femelle frankenstein https://www.musixmatch.com'dan Şarkıdaki Maymun / Şarkının Sözleri 3 Şubat 2022 no.22

9. Ece Temelkuran İnsan Felsefesi Takiyettin Mengüşoğlu değişikliğe uğramayan-göreli olmayan- yüksek değerler, eğlence yoluyla öğretmek ‘Hayatın Yüksek Değerleri Oyunu’! . . Çoğulculuk, dakiklik, düzenlilik, arkadaşlık, hoşgörü, birlik, dürüstlük, alçakgönüllülük, eğitimde devamlılık, paylaşmak, çokseslilik, saygı, birlikte yaşamak, dayanışma, aile, sorumluluk, gönüllülük, kendini adama, özgürlük, barış, aşk, uyumluluk, birbirine güven. Dört kişilik gruplar halinde oynanan oyunda çocuklara bu erdemlerin eğlence yoluyla öğretilmesi amaçlanıyor. Ece Temelkuran’ın Biz Burada Devrim Yapıyoruz Sinyorita kitabından

10. . . Çoğulculuk, dakiklik, düzenlilik, arkadaşlık, hoşgörü, birlik, dürüstlük, alçakgönüllülük, eğitimde devamlılık, paylaşmak, çokseslilik, saygı, birlikte yaşamak, dayanışma, aile, sorumluluk, gönüllülük, kendini adama, özgürlük, barış, aşk, uyumluluk, birbirine güven. Dört kişilik gruplar halinde oynanan oyunda çocuklara bu erdemlerin eğlence yoluyla öğretilmesi amaçlanıyor.” ss. 63-64 Temelkuran, E., 2019 (ilk basım 2006), Biz Burada Devrim Yapıyoruz Sinyorita, 2. Baskı, Can Sanat Yayınları 3 Şubat 2022 no.23

11. Verilen sözü tutmak, dürüst olmak, güvenilir bir insan olmak, doğru ve haklı olmak her insan için, her ulus için, her kültür çevresi için aynı anlamı taşır. Aynı şey olumsuz değerler için de geçerlidir: Yalan söylemek, dürüst olmamak, haksızlık yapmak, sözünü tutmamak bütün insanlar için, bütün toplumlar için aynı şekilde olumsuzdur. ” s. 171 3 Şubat 2022

12. İ nsandan insana, ulustan ulusa, kültür çevresinden kültür çevresine göre değişen değerlere dayanan davranış şekilleri, durumlar hakkındaki yargılar çok kez sübjektiftir. Fakat gene de her ulus kendi davranış- şekillerini, geleneklerini başka uluslarınkinden üstün tutar. Burada özellikle kültür çevresine, insan topluluklarına has önyargılar büyük bir rol oynar. Aslında bu alanlar ve durumlar hakkında yargıya varmak doğru değildir. Her ulus, her kültür çevresine ait olan davranış-şekilleri, gelenekler olduğu gibi kabul edilmelidir. Bu değer grubuna dayanan eylemler, yapıp- etmeler, gerçekten insandan insana, ulustan ulusa değişirler. Burada, bu ülkede uygun karşılanan bir davranış şekli, başka bir ülkede uygun karşılanmaz; hatta kaba, kötü bir hareket olarak kabul edilebilir. Bu biçim değişiklikleriyle, aynı ölçüde olmasa bile, belli bir ölçüde, başka değer alanlarında da karşılaşıyoruz. Belli koşullar altında benim için ya da bu ulus için yararlı olan bir şey, başka birisi veya başka bir ulus için aynı koşullar altında zararlı olabilir. Fakat böyle bir görecelik araç değerler grubuna giren bütün değerler için geçerli değildir; beslenme, giyinme, barınma alanlarında olduğu gibi. Bu alanlarda belli bir ölçüde bu şeyler herkes için aynı şeyi ifade eder; değişiklik ancak bu minimumu aşmakta ortaya çıkar. Gerek ikinci grup, gerekse üçüncü grup değerler alanında sözü edilen değişiklikler, yüksek değerlere uygulanamaz; çünkü yüksek değerler değişmezler. Yüksek değerler ve bunlara dayanan yapıp-etmeler insandan insana, ulustan ulusa, çağdan çağa bir değişikliğe uğramazlar. Verilen sözü tutmak, dürüst olmak, güvenilir bir insan olmak, doğru ve haklı olmak her insan için, her ulus için, her kültür çevresi için aynı anlamı taşır. Aynı şey olumsuz değerler için de geçerlidir: Yalan söylemek, dürüst olmamak, haksızlık yapmak, sözünü tutmamak bütün insanlar için, bütün toplumlar için aynı şekilde olumsuzdur. ” s. 171 3 Şubat 2022 Paragrafın biraz öncesi Mengüşoğlu, T., 2015 (ilk basım 2015), İnsan Felsefesi, Doğu Batı Yayınları İnsan Felsefesi - Takiyettin Mengüşoğlu

13. menemen @azdacorba istese yapabilir

14. Cem Yılmaz (2014) Sen to Chihiro no Kamikakushi (Ruhların Kaçışı) Hayao Miyazaki (2001) istendiğinde/istenmediğinde yapılabilecek şeyler Cem Yılmaz’ın Pek Yakında adlı filminden - nasıl durumu doktor (Zafer - Cem Yılmaz) - ... yürüyemeyebilir (doktor) - ... - .. istese yürür yani (Zeki - Çağlar Çorumlu) ... ... - geçmiş olsun, durumu nasıl? (Yılmaz Erdoğan) - istese yürürmüş (Zafer - Cem Yılmaz)

15. imdb puanı: 7.5/10 https://www.youtube.com/watch?v=6oCCDiH6uZI istese yürür

16. - ... yürüyemeyebilir (doktor) - ... - .. istese yürür yani (Zeki - Çağlar Çorumlu) ... ... - geçmiş olsun, durumu nasıl? (Yılmaz Erdoğan) - istese yürürmüş (Zafer - Cem Yılmaz) 0:58 - 2:22 Pek Yakında (2014 - Cem Yılmaz)

17. imdb puanı: 8.6/10 https://www.youtube.com/watch?v=hanComVGBs0 istese merdivenden inebilir(miş) Filmde 10-15 sn öncesinden izlerseniz, daha da hoşunuza gidecektir. Pek Yakında filmindeki benzer ifadeyi söylemekten geri duramayacağınızı göreceksiniz :) no.24 ~ 21:00

18. Şiar Yalçın From Alpha to Omega: A Beginning Course in Classical Greek Anne H. Groton Greek to GCSE: Part 1 John Taylor Kız Kolunda Damga Var Halit Refiğ (1967) alfabe, eski yunanca, teknik terimler, şapka işareti, türkün sembollerle imtihanı alfa / beta / gama - türk filmlerinde yunan harflerin kullanılışı - alfa (α), beta (β), gama (γ)

19. türkçe yazılışı-okunuşu ingilizce yazılışı no.25 α β hepimiz bu iki harfi veya sembolü daha önce görmüşüzdür, isimleri de şöyle: 25 Mart 2022

20. yazmayı öğreneceğiz, hatta menemen (μενεμεν)'de. γ’ ı da eklersek, üç tane harfi zaten biliyorsunuz, alfa (α), beta (β), gama (γ) Dolayısı ile a için α, b için β ve g için γ'yı kullanacağınızı da biliyorsunuz. Ben de bu dili bilmiyorum. Mini bir kursta, eski yunanca kursunda öğrendiklerimi kullanarak basit birkaç şey göstereceğim. Kullandığımız birçok kelimenin kökeninin bu dilden geldiğini görmeniz açısından yine de fikir verebilir. Eğer eski yunan yazıtlarını okumayacaksanız, azıcık kelime anlama/yazma becerisi bile küçük/basit ilişkiler kurmanızı sağlayabilir. Bazı kitaplarda terimlerin yunanca kökeni de parantez içinde verilir; belki bunları görmezden gelip atlayıp geçmek yerine harfleri okumaya gayret etmenizi de sağlayabilir. no.25 25 Mart 2022

21. Bizde (latin alfabesinde) karşı geldiği harf ise b Büyük harf olarak Λ biçiminde, küçük harf olarak λ biçiminde yazılan harfin ismi lambda Bizde (latin alfabesinde) karşı geldiği harf ise l Şimdi krater (κρατηρ) ve elektron (ελεκτρον) yazalım: no.25 25 Mart 2022

22. o zaman ki, yani Eski Yunan'da (Antik Yunan'da), yani eski yunancadaki anlamına bakalım, biri önceki sayfadaki olsun; krater (crater) κρατηρ diğer kelime de klimaks (climax) κλιμαξ (c=k, x=ks olarak düşünülebilir, ingilizce-türkçe farkı) no.25 25 Mart 2022 ( ~ 2500 yıl önce )

23. Dünya yüzeyinde çökmüş, tas benzeri bölgelere bu ismi, krater ismini vermişiz. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=κρατηρ&la=greek Antik Yunan'da kelimenin anlamı: derin tas Aradığınız kelimeyi buradaki klavye ile yazabilirsiniz no.25 25 Mart 2022 günümüzde belli bir yüzey şekline verdiğimiz isim

24. Bu kelimeyi biz de bazen kullanıyoruz, doruk noktasına ulaşmak anlamında. Bir filmde en kritik-krizli sahnenin olduğu ana yaklaşmak vs. gibi. Eski yunanlılar için bu kelime merdiven gibi daha yükseğe çıkmakla ilgili. no.25 25 Mart 2022

25. - From Alpha to Omega: A Beginning Course in Classical Greek, Anne H. Groton - Greek to GCSE: Part 1, John Taylor ‣ Harflerin doğru ve rahat yazılışları için de bu çizimlerden faydalanabilirsiniz. no.25 Çizimin alındığı hesap: 25 Mart 2022

26. "alfabemizdeki (alfâbe şeklindeki telâffuz radyo ve televizyonlarda gittikçe yaygınlaşıyor; bu yanlıştır, Yunan alfabesinin birinci harfi olan “alfa”dan gelen kelimenin iki “a” sı da kısa okunur)" Yani yazar iki 'a' harfi de kısa, uzatmadan okumalı diyor; yani alfaaabe diye, ikinci a harfi uzatarak okunmaz gibi. Bir şapka işareti de, yokluğu ile yedi satır yazıya mal oluyor. no.25 25 Mart 2022

27. Cemil Meriç örgüyü doku sonra sök, örgüyü doku sonra sök, örgüyü doku sonra sök, … Dil / Penelop’un Örgüsü Cemil Meriç’in Bu Ülke kitabından Penelop: Kitap şöyle diyor: “(…) Gündüz dokuduğu tülü geceleyin söker, böylece tül hiçbir zaman tamamlanamazdı.

28. Batı’nın en talihsiz fikir adamı, bir ba’s-ü bâd-el mevt* hayaliyle avunabilir. Türk yazarı, böyle bir teselliden de mahrum. Dil, Penelop’un örgüsü, yirmi dört saatte bir sökülüp örülüyor. ” s. 89 Meriç, C., 2020 (ilk basım 1974,1985), Bu Ülke, 61. Baskı, İletişim Yayınları no.26 25 Mart 2022

29. “Ba’s-ü bâd-el mevt: Ölümden sonra diriliş. Çağların zevkine hitap etmeyen yazarlar var. Stendhal ve Nietzsche gibi. Bir zaman unutulduktan sonra tekrar sahneye çıkar ve kalabalığın gönlünü fethederler.” s. 306 no.26 25 Mart 2022 Meriç, C., 2020 (ilk basım 1974,1985), Bu Ülke, 61. Baskı, İletişim Yayınları

30. menemen @azdacorba Resim / Fizik

31. Sadun Altuna Büyük Fizikçiler William H. Cropper

32. Tarihi bir dönemden ziyade, o alanın veya o disiplinin; en parlak dönemi (tepeye-zirveye ulaştığı dönem), en parlak olmayan dönemi, en parlak döneminin sonları, en parlak dönemlerinden birinin sonları, savaş dönemi, barış dönemi, salgın dönemi vs. gibi dönemlerini kastediyoruz. Resim / Fizik no.27 28 Mart 2022

33. Parlak dönemin sonları desek de; biraz sonra göreceğiniz gibi bahsedeceğimiz iki kitabın da ilk kelimesi "büyük" sıfatı ile başlıyor(muş). Zaten büyükler arasındaki bir benzerlikten bahsediyoruz. no.27 28 Mart 2022

34. [ ] 29 fizikçiyi anlatan biraz daha hacimli, kimi yerleri fizikçiler için yazılmış gibi olsa da; keyifle okuyabileceğiniz yerlerin* de çok olduğu bir kitap * son sayfaya bakınız no.27 28 Mart 2022

35. benzerlik nedir? Hoca yapamadığını, yapmak istemediğini, söylemek istemediğini, bakış açısına göre farklılık da gösterebilecek şeyleri, anlatmak yerine, öğrencilere ödev olarak verebilir. İpucu: Ödevi sadece bu kişilere ait kısımları okuyarak yapamazsınız. Kitabın birini bitirdiğinizde o kişinin, kitapta anlatılan diğer kişilere göre daha farklı durduğunu hissedebilirsiniz. Kitabın diğerini bitirdiğinizde de oradaki kişinin, kitapta anlatılan diğer kişilere göre daha farklı durduğunu hissedebilirsiniz. En son iki kitapta da, bu kişilerle ilgili hissettiğiniz farkın biraz benzediğini görebilirsiniz. no.27 28 Mart 2022

36. . . Pieter Brueghel ( ? -1569) . Don Diego Rodriguez de Silva y Velasquez (1599-1660) Ressamların adları kitaptaki basılan halleri ile yazılmıştır. no.27 28 Mart 2022

37. . . . . . Niels Bohr* (1885 - 1962) . Murray Gell-Mann (1929 - 2019) . . Stephen Hawking (1942 - 2018) * son sayfaya bakınız Cropper, W. H., 2005 (ilk basım 2005), Büyük Fizikçiler, 1. Baskı, Oğlak Bilimsel Kitaplar (Çev. Nurettin Elhüseyni) no.27 28 Mart 2022

38. Tablonun gizinin geç anlaşılmasından mı, başka bir sebeple mi olduğunu araştırabilirsiniz. Büyük Ressamlar - Sadun Altuna no.27 28 Mart 2022

39. Theodore Zeldin Büyük Fizikçiler William H. Cropper The Web of Life Fritjof Capra The Fifth Miracle Paul Davies Yaşam nedir? / Hayat nedir? James Watson'la birlikte çift-sarmal DNA modelini bulan Francis Crick fizikten vazgeçip moleküler biyolojiye yönelmesinde büyük ölçüde Schrödinger'in kitabının etkili olduğunu anlatır. Yaşam nedir? Erwin Schrödinger William H. Cropper’ın Büyük Fizikçiler kitabından

40. İ kisi de genlerdeki nükleik asitlerin moleküler yapısını -yani ikili sarmalı- keşfedebilmelerini, birbirlerinden bu kadar farklı olmalarına, birbirlerini eleştirmelerine, tamamlamalarına ve teşvik etmelerine bağlıyorlardı. İ nsanlar arasındaki farklılıklar geleneksel olarak kaygı verici bir şey sayılmıştır: Bunun değeri daha yeni yeni anlaşılmaktadır. Eskiden, bilim dallarını birbirinden ayıran sınırlar birbirlerini anlayamayan uzmanlar üretiyordu, bugünse bilgi, büyük ölçüde bu sınırlarda delikler açma yoluyla ilerleme kaydetmekledir. Watson’la Crick’i biyolojide gelişme sağlamanın fizik ve kimyanın kavramlarını kullanmakla mümkün olacağına, canlılar dünyasıyla cansızlar dünyası arasında sadece bir uçurum değil, aynı zamanda bir de köprü bulunduğuna ikna eden, fizikçi Schrödinger’in Yaşam Nedir? adlı kitabı olmuştu.” ss. 360-361 1 Nisan 2022

41. (gelecek içeriklerden birinde buna cevap olacak bir örnek bulabilirsiniz) Büyük Fizikçiler - William H. Cropper 1 Nisan 2022

42. A New Scientific Understanding of Living Systems 1 Nisan 2022

43. The Search for the Origin and Meaning of Life 1 Nisan 2022

44. What is life? Yaşam nedir? / Hayat nedir? İnsanlığın Mahrem Tarihi Theodore Zeldin Büyük Fizikçiler William H. Cropper The Web of Life Fritjof Capra The Fifth Miracle Paul Davies no.28 1 Nisan 2022 İçeriğin amacı kitabın tetikleyici etkisini de işaret ederek bahsi geçen kitapları göstermek. Kitabı 2-3 yıl önce okuduğumda en az yarısını anlamadım. Daha iyi anlamak için ingilizcesini bitirdikten sonra türkçesini de okumaya başladım. Ama türkçesi çok daha zordu, devam etmedim. Şu an tekrar okusam biraz daha fazla anlayabilirim belki, ama bütünde anlatılmak isteneni anlamak yine zaman zaman zorlayacaktır. Buna rağmen, içinde geçerliliğini yitiren şeyler de olsa geniş bir zamanda, bulmaca çözer gibi okuması keyifli bir kitap.

45. menemen @azdacorba ahmak durumuna düşme

46. William H. Cropper İnsanlığın Mahrem Tarihi Theodore Zeldin Çağdaş Felsefe Akımları Bedia Akarsu Science, Order, and Creativity David Bohm, F. David Peat (…) aramızdan birilerinin, bazıları ikinci elden ve eksik bilgilerle olsa bile ve de ahmak durumuna düşme riskine rağmen, olguların ve teorilerin bir sentezini kurmaya girişmesi dışında bir yol göremiyorum. William H. Cropper’ın Büyük Fizikçiler kitabından

47. Cropper, W. H., 2005 (ilk basım 2005), Büyük Fizikçiler, 1. Baskı, Oğlak Bilimsel Kitaplar (Çev. Nurettin Elhüseyni) Büyük Fizikçiler - William H. Cropper (1) Bir bilimcinin bazı konularda ilk elden eksiksiz ve kapsamlı bilgilere sahip olduğu düşünülür ve dolayısıyla uzman olmadığı hiç bir konuda kalem oynatmaması beklenir. Bir tür “yüksek makamda bulunmanın gereği” sayılır bu. Şu andaki amacım açısından, eğer varsa böyle bir makamdan feragat etmeme ve bunun getirdiği yükümlülüklerden azade olmama izin verilmesini rica ederim. Özrüm aşağıdaki gibidir:” s. 344 1 Nisan 2022

48. Bu ikilemden kurtulmak (ve halis hedefimizden ebediyen kopmamak) için, aramızdan birilerinin, bazıları ikinci elden ve eksik bilgilerle olsa bile ve de ahmak durumuna düşme riskine rağmen, olguların ve teorilerin bir sentezini kurmaya girişmesi dışında bir yol göremiyorum. Özrüm bu kadar…” ss. 344-345 Büyük Fizikçiler - William H. Cropper (2) no.29 1 Nisan 2022

49. İ kisi de genlerdeki nükleik asitlerin moleküler yapısını -yani ikili sarmalı- keşfedebilmelerini, birbirlerinden bu kadar farklı olmalarına, birbirlerini eleştirmelerine, tamamlamalarına ve teşvik etmelerine bağlıyorlardı. İ nsanlar arasındaki farklılıklar geleneksel olarak kaygı verici bir şey sayılmıştır: Bunun değeri daha yeni yeni anlaşılmaktadır. Eskiden, bilim dallarını birbirinden ayıran sınırlar birbirlerini anlayamayan uzmanlar üretiyordu, bugünse bilgi, büyük ölçüde bu sınırlarda delikler açma yoluyla ilerleme kaydetmekledir. Watson’la Crick’i biyolojide gelişme sağlamanın fizik ve kimyanın kavramlarını kullanmakla mümkün olacağına, canlılar dünyasıyla cansızlar dünyası arasında sadece bir uçurum değil, aynı zamanda bir de köprü bulunduğuna ikna eden, fizikçi Schrödinger’in Yaşam Nedir? adlı kitabı olmuştu.” ss. 360-361 Zeldin, T., 2010 (ilk basım 1994), İnsanlığın Mahrem Tarihi, 4. Baskı, Ayrıntı Yayınları İnsanlığın Mahrem Tarihi - Theodore Zeldin no.29 1 Nisan 2022

50. Fransa'da Montpellier'de doğmuş, 1814'te pozitivist düşüncenin merkezi olan Ecole Polytechnique'e girmiş, Saint-Simon'un öğrencisi, sonra da sekreteri olmuş, ama sonra ondan ayrılmıştır. 1826'da zamanın bilginleri, özellikle ünlü fizyolog ve matematikçileri önünde ünlü "Pozitif Felsefe Dersleri" nin ilkini verir. Ancak bu çalışmaları geçirdiği bir bunalım yüzünden yarıda kalır, 1829 yılında Comte 'Dersleri' yeniden ele alıp altı ciltlik yapıtını 1842'de tamamlar. Yaşam koşulları güç olmuştur Comte'un. Başarılı çalışmalarına karşın istediği kürsü kendisine verilmemiş, özel dersler vererek yaşamını sürdürmeye çalışmıştır. Geçirdiği sinirsel bunalımın bu yaşam koşulları ile ilgisi var. Sonunda pozitivist dostlarının yardımıyla yaşamak zorunda kalır. 1844'te kendisine bütün yaşamı boyunca bağlanacağı Clotilde de Vaux ile tanışır, ama iki yıl sonra yitirir onu. Bir "insanlık dini" düşünü de Clotilde'e olan sevgisinden esinlendiği söylenir. "Cours de Philosophie Positive" (Pozitif Felsefe Dersleri)nin VI. cildine yazdığı önsözde bilginlerin dar uzmanlıklarından yakınarak uğradığı düş kırıklıklarını anlatır.” s. 11 Akarsu, B., 1979 (ilk basım 1979), Çağdaş Felsefe Akımları, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları Çağdaş Felsefe Akımları - Bedia Akarsu no.29 1 Nisan 2022

51. Ahmak durumuna düşme Büyük Fizikçiler William H. Cropper ahmak durumuna düşme İnsanlığın Mahrem Tarihi Theodore Zeldin sınırlarda delik açma Çağdaş Felsefe Akımları Bedia Akarsu bilginlerin dar uzmanlıkları Science, Order, and Creativity David Bohm, F. David Peat beslenemeyen yaratıcılık no.28

52. Homeros Ege Batı Uygarlığının Doğduğu Yer Ekrem Akurgal Dünya Yazın Tarihi Antal Szerb Denemeler Michel de Montaigne Sanatın Öyküsü Ernst H. Gombrich Felsefe Gözlüğüyle Edebiyat Füsun Akatlı izmir, kör, anıtsal eserler, Homeros’u sadece okumak içerikte bulunan kitaplardaki bazı ifadelerin ilginizi çekebilecek şekilde anlatımı ‣ Homeros’u anlatmak mı? En az 40.000 cilt kitap okumalısınız.

53. ‣ Homeros yaşadığımız topraklardan, İzmirli. ‣ Homeros kör olabilir mi? Asıl siz körsünüz. ‣ Homeros ilk ozan olup da, yani doğduğu an; nasıl en anıtsal, en yetkin, en kusursuz eserleri verebilir. İnsanoğlu doğar doğmaz yürüyemezken, konuşamazken … ‣ Bir şey mi anlatacak/öğrenecek/öğreteceksiniz; felsefi öğeler de barındıran Homeros’un eserlerinin üzerinden atlayarak bunu yapamazsınız. ‣ Homeros’un dönemlerine ait, çoğu günümüze kadar kalmamış da olan sanat eserleri hakkında bilgi sahibi olmak mı istiyorsunuz. Tek kaynağınız Homeros’un eserleri. Çoğumuzun eserlerini okumayı dahi hak etmediği ortada :) Homeros Birazdan okuyacağınız kitaplardaki ifadelerin ilginizi çekebilecek şekilde anlatımı. Buradaki kitaplar eski tarihli; Homeros’un bir kişi mi; birkaç kişi mi; nereli olduğu vs. gibi güncel olan bilgiler için makale ya da diğer kitap araştırmalarını yapmanız gerekir.

54. YouTube üzerinden bir video listesi bulmuştum, dinleyecek bir şeyler arıyordum. Bu video listesi ile karşılaştım. Eski bir kayıt olduğu belliydi. Kaset numarası, hangi yüzü olduğu söyleniyor. Sesin Azra Erhat’a ait olduğuna ihtimal vermedim, şirin geldi dinliyorum. Meğerse o imiş, dinledikçe anlıyorsunuz. Sonradan çok çok hoşuma gitti, kendi yazdığı önsöz olduğundan da vurguları ve coşkusu çok güzeldi. Sonra okumak üzere bile olsa İlyada kitabını alıp, okuduklarını, dinlediklerimi, yazılı olarak da görmek istedim. “Homeros’a kör diyenlerin, kendileri kördür…” ifadesini seslendirişi hala kulaklarımda çınlıyor :) Ek olarak; ‘bilgi’nin kirletici etkisinden de bahsedilir. Konunun cahillerinin ilk yorumları bazen daha tarafsız daha doğal da olabilir. Hiç şiirle alakası olmamış biri olarak; bir yıl kadar önce Umberto Eco’nun Çirkinliğin Tarihi adlı kitabından Homeros’un iki ünlü eserinden ve biraz sonra okuyacağınız Montaigne’nin adını andığı Vergilius’a ait ve diğer başka yazarlara da ait eserlerden alıntıları yüksek sesle okuyoruz. Ard arda bunları okuyunca, Homeros’a ait olanlarda büyülü bir şey olduğunu hissediyorsunuz. Bakıyorum arada ciddi bir tarz farkı veya kelime çeşitliliğinde derece farkı yok. Ama Homeros’a ait olanlar bir şekilde farklı. Bunu sadece Azra Erhat’ın ve A. Kadir’in çok iyi çevirisine bağlamak da mümkün değil; tüm dünya aynı şeyleri düşündüğüne göre. https://www.youtube.com/watch?v=SemBmxp-z2I&list=PLJKY4hd_ZmRYWgRvSeKI2FShzpAgyVeYW Sesli Kitap: Homeros-İlyada

55. Homeros ve İlias (İ.Ö. 750-700) Yükseliş evresi insanlık tarihinin en büyük anıtsal edebiyat eseri olan İliada'nın ortaya çıkmasını sağlamıştır. Homeros'un İlias Destanı Hellenlerin olduğu ölçüde bugünkü Batı Dünyası'nın da ilk ve en büyük anıtsal edebiyat eseridir6. Homeros (İ.Ö. 750-700) eskiden beri bilinen ve birbirinden ayrı olan üç destanı, yani Helena'nın kaçırılışı, Troia Savaşı ve Akhilleus'un öfkesi adlı üç konuyu bir araya getirerek ölümsüz yapıtını yarattı. Aiol ve İon lehçelerinin karışımından oluşan bir dille söylenmiş ve okunmuş olan bu destanın büyük olasılıkla Aiolis ve İonia bölgelerinin sınırında yer alan ve söz konusu karma dili konuşan İzmir kentinde derlenmiş olduğu akla yakın gelmektedir. İlias Destanı Ege'de saz ozanlarınca kendine öz bir makamla kralların, tyranların malikanelerinde ya da halk toplulukları önünde ezbere okunurdu. Bu anıtsal eser ilk kez tyran Peisistratos zamanında, Atina'da İ.Ö. 560 sıralarında, yazılı duruma sokulmuştur.” s. 9

56. Doğulu halkların dinlerinde Tanrılar ve hayvanlar korkunç bir kargaşa içinde ve insan ölçülerine göre dev oranlarla birbirine karışır. Yunanlılar Tanrılarını insan biçiminde betimlemişlerdir- ve Tanrıları gibi tüm kültürleri de insani boyutlardadır. İnsan bedeninin doğru oranlarını onlar keşfetti, yapıları ve heykelleri de insana uygun ölçüdeki yapıların ve heykellerin olması gerektiği boyuttadır; duyguları, arzuları ve onları dile getiren ozansal görüntüler de insani oranları aşmaz, insanlık ötesi bir anıtsallığa ulaşmaz. Sfenks’i ve piramitleri yapan onlar değildir ve yüz kollu Tanrı da yalnızca eski dünya canavarı olarak rol oynar mitolojilerinde. İnsanın her şeyin ölçüsü olduğunu ilk kez söyleyen onlardır ve insani şeyleri ilk ölçenler de onlardır.” s. 18 Homeros ile ilgili kısımdan biraz önce Yunan kültürü ve etkisi hakkında

57. Homeros Dünya nasıl bir mucizeyle, dünyanın yaratılışıyla başlıyorsa, yazın tarihinin ilk olgusu da benzer bir mucizedir (ve aynı zamanda bir dünyanın yaratılışıdır). En eski yazınsal anılar olan Homeros destanları anında en yetkin yapıtlar arasına girer ve sonraki binyıllarda şiire örnek olurlar.” s. 21 “Öncüllerin tümü de yitip gitti, hatta son titreşimleri bile: Yunanlılar ve yazınsal miraslarının koruyucuları ve yağmacıları olan Bizanslılar gelişme düşüncesini bilmiyorlar, ilkel yapıtları da saklamayı düşünmüyorlardı, onlar buna değmezdi, yetkin olan yetiyordu onlara. Ama eğer öncüller günümüzde kalmış olsaydı, mucize karşısındaki şaşkınlık o zaman da azalmazdı. Mucize bu öncüllerden İlyada’nın çıkmış olmasıydı. Öncüller başka halklarda da bir aradaydı, ama yine de bir İlyada daha yaratmadılar: Çünkü Homeros biricikti. Shakespeare’in ortaya çıkışı benzer bir olgudur, ama onca gizemli değildir; çünkü “öncüller” bu durumda günümüze kalmıştır ve bunlar eğer yolun sonunda Shakespeare’e çıkmamış olsalardı pek az şey anlatırlardı! Mucize, insanlar arasında yaratıcı bir dahinin dolaşmış olmasıydı ve günümüzde adı bilinen ilk ozan dünya yaratan dahiler arasında yerini alıyor; böylesi bir durumla evrensel yazın tarihi boyunca üç dört kez karşılaşıyoruz.” s. 22 Dünya Yazın Tarihi - Antal Szerb - 2

58. ÜÇ BÜYÜK ADAM Bildiğim bütün insanlar arasında bir seçme yapmam istense, ben üç insanı hepsinden üstün tutardım. Bunlardan biri Homeros'tur. Homeros, Aristoteles'ten ya da Varro'dan daha mı bilgilidir, diyeceksiniz; hayır. Hatta şiir sanatında Vergilius'un ondan hiç de aşağı kalmadığı ileri sürülebilir. Bu konuda hüküm vermek, her ikisini de bilenlere düşer. Ben kendi hesabıma yalnız birini. Vergilius'u, biliyorum. Açıkça söyleyeyim ki şiirde bu büyük Romalı'nın aşılabileceğini aklım almaz. Gerçi böyle söylerken Vergilius'un Homeros'tan esinlenip ders aldığını, onun ardından yürüdüğünü, koskoca Aeneis'ini İlyada'nın bir parçasından çıkardığını da unutmamalıyız; ama ben orasında değilim. Bu adamı büyük ve neredeyse insanüstü bir varlık sayarken ben, birçok başka şeyleri hesaba katıyorum. Hatta bazen, dehasıyla bunca tanrılar yaratmış, insanlara da kabul ettirmiş bir adamın tanrılar arasında yer almamış olmasına şaştığım bile oluyor. Körlüğüne, yoksulluğun ve bilimlerin gelişmesinden önce yaşamış olmasına karşın öyle gerçeklere ulaşmış ki ondan sonra yeni bir düzen kurmak, bir savaşı yönetmek, dinden, felsefeden veya sanatlardan söz açmak isteyenler, hangi mezhepten olurlarsa olsunlar, hep ondan ders almışlar, her şeyi bilen bu yaman hocanın kitaplarını bütün bilgilerin kaynağı saymışlardır.” ss. 222-223

59. i rit'te, hangi halkın egemen olduğunu hiç kimse tam olarak bilmiyor. En son yapılan araştırmalar, burada, Yunancanın çok eski bir türünün kon u şulduğunu doğrular nitelikte. Daha sonraları M.Ö. 1000 yılları dolayları n da, Avrupa'dan gelen savaşçı kabileler, engebeli Yunan yarımadasına ve Küçükasya kıyılarına indiler, buraların halkıyla çarpışarak, onları boyu n durukları altına aldılar. Uzun süren bu savaşlar sırasında yok edilen bu s a natın parlaklık ve güzelliğine dair elimizde kalan bilgi çok azdır. Bunlar da yalnızca bu çarpışmaları anlatan türkülerle günümüze ulaşmıştır. Bu tü r küler Homeros destanlarıdır. Yeni gelenler arasında ise, tarihte tanıdığ ı mız birtakım Yunan boyları da vardır. ” s. 75 Gombrich, E. H., 2002 (ilk basım 1950), Sanatın Öyküsü, 3. Baskı, Remzi Kitabevi

60. Dağlarca Şiirinin Felsefi Boyutu Felsefeyle edebiyatın, özellikle de şiirin ilişkileri hep sorunlu olagelmiştir. Antikçağ felsefe metinlerinin bugüne kalabilen fragmanlarının filolojik incelenmeleri sonunda, bunların pek çoğunun şiirsel (ya da en azından manzum) metinler olarak yazıldığını görüyoruz. Parmenides, Herakleitos gibi İlkçağ filozofları filozofluklarıyla öne çıkmışlardır. Onları "şuara"dan saymıyoruz bugün baktığımızda. Ama felsefi söylemleri hep şiir biçimindedir. Homeros'u ise biz bir ozan olarak değerlendiriyoruz öncelikle. Ama İlyada ve Odysseia'nın, içlerinde göz ardı edilemeyecek felsefi öğeler barındırdığı da kabul edilmiş bir gerçek. Antikçağ'da şiirle felsefenin, felsefeyle bilimin içiçe yaşamaları doğal karşılanıyor. Bu ilişkilerin sorun olarak değerlendirilmesi, daha net bir söyleyişle, felsefenin karşımıza edebiyat ya da şiir kılığında çıkmasına; edebiyatın ya da şiirin ise felsefi bir söylem barındırmasına önsel bir kuşku ile yaklaşılması daha yakın yüzyıllara tarihlenebilir. Bilgi ve sanat alanları birbirinden kesin sayılabilecek çizgilerle ayrıldıkça ve bu alanlar da kendi içlerinde, yine özgül dallara bölündükçe, birinin diğeriyle fazlaca içlidışlı olması bir çeşit sınır aşımı, hakka tecavüz olarak değerlendirilmeye başlandı. Büyük sistemler çağı olarak bilinen 17. ve 18. yüzyıllarda edebiyatla felsefenin yolları tamamen ayrıldı ve hatta biraz da bu alanlar birbirlerine sırt çevirdiler diyebiliriz. Öyle ki, düşünce tarihinin ana dönemeçlerinden birini oluşturan büyük filozof Immanuel Kant'ın eseri, kuru ve salt aklın bir ürünü olmanın da ötesinde, enikonu "kötü" yazılmış bir eserdir. Hiç değilse, onu böyle değerlendirenler çoğunlukta.” s. 143

61. Mayıs 2022 2 menemenazdacorba Bizden olan, bu coğrafyaya özgü olan menemen ve çorba kelimeleri ile oluşturulan menemenazdacorba - hesabı, ‘garson bey menemen az da çorba lütfen’ diye seslenene, küçük bir kafa hareketiyle buna cevap veren garsona; yani hepimize tanıdık gelecekti. Hayata ve insana dair her şeyin de bize, hepimize, tanıdık geleceği gibi. Aynı zamanda bu iki kelime içeriklerin basit bir dille hazırlanmaya çalışıldığına ve kimi zaman farklı disiplinlerin birbirine karıştığını da vurgulayan sloganı oluşturan kelimelerdi. Her şey yapay zekaya veri olmak için miydi? İnsan olmanın tadını çıkaracak vaktimiz varken; menemen kadar basit, çorba kadar karışık “bizler, yaptıklarımız …” menemenazdacorba hakkında - 1

62. Mayıs 2022 6 menemenazdacorba Her ne kadar ‘insanlık bugüne kadar ne yaptı?’ sorusuna verilebilecek cevabı biraz göstermeye çalışacaksam da; aslında özellikle siz gençleri kitap okumaya teşvik etmek için kandırmak istiyorum. ‣ Kabul etmek gerekir ki, herkes önceki dönemlere nazaran çok daha fazla şey biliyor. Bunun iyi bir şey olup olmadığından kimi zaman kuşkuya da düşebiliriz. Yine de, anlama gayreti hepimiz için vazgeçilmez. Geçmişte benim deneyimlediğim gibi, kitap okumak ya da okumayı sürdürmek ile ilgili sizler de biraz sıkıntı yaşıyor olabilirsiniz; belki de buradaki içeriklerin neden olacağı bir etki sizin bu konuda yaşadığınız probleme çözüm bulmanızda yardımcı olabilir. ‣ Burada karşılaştıklarınızdan merak edip bir kitaba bakabilirsiniz; o kitaptan kendi yolunuzu bulabilir, seveceğiniz konuları keşfedebilir ve kitap listelerinizi oluşturabilirsiniz. ‣ Konuların uzmanı olmadığımdan olağanüstü şeyler olmayacak, yine de tek bir kitaptan çarpıcı yerleri vurgulayan ya da farklı disiplinler arasındaki ilişkileri/geçişleri biraz da olsa fark ettirebilen içerikler olacak. Konuyla ilgili merak oluştuğunda, diğer kitapları, yazarları ve konunun uzmanlarını araştırmak size düşüyor. ‣ İçerikler bazılarınıza güzel, bazılarınıza fazla sıradan ve basit, belki de çok karışık/saçma gelebilir. Böyle bir spektrumun (~derecelendirilmiş sıralama) olması çok doğal, çoğumuzda bu spektrumun zamanla kayması- ötelenmesi de çok doğal. Sözün kısası, aforizmalar şeklinde sosyal medyadan öğrenip-okumanın yanı sıra; buralarda okuduklarınızın asıl bulunduğu yerlere, yani kitaplara bakmanız, menemenazdacorba’nın yapmaya çalışacağı şey olacak. Sizi neden kandırmak istiyorum?

İcerikler (no. 21-30)

Esté a ler uma amostra.

Confira estes a seguir

İcerikler (no. 21-30)

Mais Conteúdo rRelacionado

Semelhante a İcerikler (no. 21-30) (10)

Mais recentes (20)

İcerikler (no. 21-30)