1. Աղետներ հին հունարեն՝ καταστροφή «հեղաշրջում, գահավիժում, մահ»— պատահար է,որն առաջանում է բնական կամ տեխնածին արտակարգ իրավիճակների արդյունքում, իր հետ բերելով մարդկանց մահ կամ այս կամ այն օբյեկտի պատմության մեջ անուղղելի հետևանքներ:
2. Աղետների դասակարգում Տիեզերական մարմինների աղետներ (գալակտիկաներ,աստղերի պայթյուն,մոլորակներ) Երկրոլորտի աղետներ երկրակեղևում (հրաբուխների ժայթքում, երկրաշարժեր) ջրոլորտում (ցունամի, ջրհեղեղ, լճագիտական աղետ ) մթնոլորտում (օզոնային անցք) մագնիտոսֆերայում Աղետներ կենսոլորտում (առանձին տեսակի օրգանիզմների կտրուկ մահ, Կատաստրոֆիզմ) Սոցիալական աղետներ (հեղափոխություն, պատերազմ, ահաբեկչական գործողություն) Տեխնածին աղետներ
4. Բնական աղետների պատճառներ Բախում տիեզերական մարմնի հետ Արևի ակտիվության բարձրացում Հրաբխային ակտիվություն Երկրակեղևի սալերի շարժ Շրջակա միջավայրի աղտոտում (Էկոլոգիական աղետ)
5. Տեխնածին աղետների պատճառները Վթար Բոլոր տեխնածին աղետների հիմնական պատճառը հանդիսանում է մարդկային գործոնը Մարդու վատ ուսուցանում. Մարդու անուշադիր վերաբերմունք աշխատանքի նկատմամբ Աշխատանքային կարգապահության ցածր մակարդակ կամ դրա բացակայություն
7. Բնականաղետներիցմիքանիսի <<սահմանումները>> Ջրհեղեղներ Ջրհեղեղները բնության ուժերի գործողության հետեւանքով ցամաքի զգալի մասի ժամանակավոր ջրածածկումներ են։ Վարարում,գետավարարումՁյան արագ հալոցքի կամ ուժեղ անձրեւի հետեւանքով գետում ջրի մակարդակի կտրուկ բարձրացում, որը հաճախ ուղեկցվում է հեղեղմամբ։ ՍողանքՍողանքը երկրաբանական վտանգավոր երեւույթ է երկրակեղեւի մակերեսային հատվածներում հողազանգվածների երբեմն երկարատեւ ու աստիճանաμար, երբեմն արագ տեղաշարժով, որն արտահայտվում է սարերի, բլուրների լանջերում, գետահովիտներում, ծովերի ու լճերի ափերին։ Երկրաշարժեր Անկախ առաջացած պատճառներիցª երկրաշարժի գլխավոր դրսևորումը մեկ և նույնն էª երկրակեղևի ալիքավոր շարժումները: Ըստ պատճառներիª մեծ մասամբ, ըստ դրսևորմանª միշտ, երկրաշարժը երկրաբանական երևույթ է: ԵրաշտԵրաշտը օդերեւութաբանական եւ ագրոօդերեւութաբանական վտանգավոր երեւույթ է։ Երաշտը սկսվում է տարվա տաք ժամանակ՝ ամռանը, երբ տեւական ժամանակամիջոցում անձրեւներ չեն գալիս, բույսերի աճի շրջանում տեղումների քանակը կազմում է 200 միլիմետրից պակաս։
8. Տեխնածինաղետներ Տեխնածին բնույթի վթարներ ու աղետներ Ճառագայթային (ռադիացիոն) աղետներ Աշխարհում պահպանվող ռազմական վտանգը Համաճարակներ
9. Բնականաղետներիցմիքանիսի <<սահմանումները>> Ձայն և աղմուկ(աղտոտվածություն) Ձայնայինաղտոտվածությունըդաոչբնականգրգռողաղմուկէ,որըազդում է շրկաջկամիջավայրիկենդանիօրգանիզմների,այդթվումնաևմարդուվրա:Գրգռողաղմուկներկաննաևբնությանմեջ,սակայնդրանցկենդանիօրգանիզմըհարմարվումէ,այդպիսիաղմուկներըսխալկլինիհամարելձայնայինաղտոտվածություն:Ձայնայինաղտոտվածությանհիմնականաղբյուրներըտրանսպորտայինմիջոցներնեն:Դրանցիցհետոգալիսենգործարանները:Ձայնայինաղտոտվածությունըկարող է վատհետևանքթողնելմարդուվրա՝կարող է փոխելնրավարքը,ավելիգրգռվածդարձնել,մարդըկարող է սկսելիրենտարօրինակպահել՝ինքնէլայդչզգալով:Մարդուհամարառավելգրգռիչենայնաղմուկը,որիհաճախականությունըտատանվում է 3000-5000 Հց(հիշեցումմարդըընդունում է 6Հց-ից 20ԿՀց):
10. Ճառագայթում Որոշ աբստրակտացմամբ կարելի է ասել, որ ճառագայթումը դա երևույթ է, որը տեղի է ունենւմ ռադիոակտիվ տարրերում, միջուկային ռեակտորներում, ատոմային զենքի կիրառման ժամանակ, որի ընթացքւմ արձակվում են մասնիկներ և բազմազան ճառագայթներ, ինչի արդյունքում առաջանում են մարդու վրա ազդող վնասակար և վտանգավոր գործոններ:Հետևաբար, իոնացնող ճառագայթումը դա ռադիոակտիվ տարրերում ընթացող ֆիզիկաքիմիական պրոցեսների կողմերից մեկն է: Ներթափանցող ճառագայթումը կարելի է հասկանալ ինչպես իոնացնող ճառագյթման խոցող գործոն, որը առաջանում է, օրինակ միջուկային ռեակտորի պայթյունի ժամանակ: Իոնացնող ճառագայթումը դա ցանակցաց ճառագայթ է, որը առաջ է բերում միջավայրի իոնացում, այսինքն` միջավայրում (ինչպես և մարդու օրգանիզմում) էլէկտրական հոսանքի առաջացում, որը բերում է բջիջների քայքայմանը, արյան բաղադրության փոփոխմանը, այրվածքների և այլ ծանր հետևանքների:Իոնացնող ճառագայթման տեսակները և աղբյուրները:Իոնացնող ճառագայթման աղբյուր են հանդիսանում ռադիոակտիվ տարրերը և նրանց իզոտոպները, միջուկային ռեակտորները, լիցքավորված մասնիկների արագացուցիչները և այլն: Ռենտգենյան սարքավորումները, հաստատուն հոսանքի բարձրավոլտ աղբյուրները հանդիսանում են ռենտգենյան ճառագայթման աղբյուր: Այստեղ պետք է նշել որ նորմալ օգտագործման ժամանակ նրանց վտանգը չնչին է, այն մեծանում է վթարային ռեժիմում և կարող է երկար ժամանակ հանդես գալ միջավայրի ռադիոակտիվ աղտոտման տեսքով:Ինչպես է ազդում ճառագայթումը մարդու և շրջակա միջավայրի վրա: Սա այսօրվա բազմաթիվ խնդիրներից մեկն է և այն, որը շատ մարդկանց ուշադրություն է գրավում: Ճառագայթումը, իսկապես, վտանգավոր է. մեծ քանակություններով այն բերում է հյուսվածքների, կենդանի բջիջների քայքայման, իսկ փոքր չափաբաժիններով` առաջացնում է քաղցկեղային հիվանդություններ և խթանում է գենետիկական փոփոխությունները: Սակայն, վտանգ են ներկայացնում ոչ այն ճառագայթման աղբյուրները, որոնց մասին ընդունված է խոսել: Միջուկային էներգետիկայի զարգացումից եկող ճառագայթման բաժինը չնչին մաս է կազմում, ճառագայթման հիմնական մասը ազգաբնակչությունը ստանում է ճառագայթման բնական աղբյուրներից` տիեզերքից, երկրակեղևում գտնվող ռադիոակտիվ նյութերից, բժշկությունում կիրառվող ռենտգենյան սարքավորումներից: Մարդիկ նույնպես ճառագայթվում են ինքնաթիռով երթևեկելիս:
