‘Wat komt er nu weer op mij af?’ zullen velen van u zich hebben afgevraagd, toen u kennisnam van de nieuwe richtlijnen voor het jaarverslag. Vanaf het verslagjaar 2008 gelden deze nieuwe richtlijnen. Er is de nodige voorlichting geweest over de wijzigingen en nu is de tijd aangebroken dat schoolbesturen echt aan de slag moeten met het toepassen van de nieuwe richtlijnen. Zijn er aandachtspunten? Welke problemen komt u tegen? Welke vragen spelen er? Daarbij gaat het zowel om de boodschap die het bestuur wil overbrengen als om de techniek van het ordenen en toelichten van de cijfers. Uw problemen, vragen en aandachtspunten komen aan de orde in de workshop ‘Nieuwe richtlijnen jaarverslag’. Er is veel gelegenheid voor het stellen van vragen en discussie. Deelnemers aan de workshop krijgen bericht op welke manier zij hun vragen kunnen voorleggen.

1. Jaarverslaggeving nader beschouwd
VO congres 2009
Hans Pirovano
1

2. 2
jaarve
rs lag
ing
jaarreken

3. Tot het verslagjaar 2008 gold:
3

4. -Niet consistent en gedateerd
-beperkt tot financieel
jaarverslag
-Reserves en voorzieningen
-Consolidatie en segmentatie
-waarderingsproblematiek
-Herijking nodig op nog enkele
ander punten
Dr. R.J. Goeroe
4

5. ▌ ▌
5

6. Waarom nieuwe richtlijnen?
• Aansluiting op ontwikkelingen en
gebruikelijke praktijk elders
• Harmonisatie
• Eenduidigheid
• Herijking ‘oude‘ uitgangspunten’
6

7. Medezeggenschaps- Leerlingen
/ouders
raad
Toeleverende / Gemeente(n)
afnemende scholen
7

8. Drieledig doel van horizontale verantwoording
1.Legitimering / draagvlak
2. Verantwoording
3. Advisering
8

9. Voorwaarden:
Positieve en constructieve benadering
Adequate en tijdige gegevens
Tijd en aandacht
Toegankelijkheid en oog voor alternatieve vormen
9

10. 10

11. en deze dan:”
11

12. 12

13. Wij willen goed inzicht”
13

14. 14

15. Waarom nieuwe richtlijnen ? (politieke motieven)
Instrument voor horizontale verantwoording
Basis voor beleidsbeslissingen
Transparantie (reserves en voorzieningen,
beloningen topstructuur )
Draagt bij aan inrichting van ‘Good governance’
15

16. Regeling jaarverslag Onderwijs
Toelichtende brochure
▌ ▌
16

17. BW/RJ-Richtlijnen voor het jaarverslag vanaf 2008
jaarrekening: (financiële gegevens)
plus overige gegevens en bijlagen
RJ (alle relevante hfdst., incl. modellen)
jaarverslag: (bestuursverslag)
RJ 400 en RJ 640
Afwijkingen en aanvullingen::
RJ 660 (nieuw OCW-katern)
17

18. Met:
-Tekst regeling en RJ 660
-Algemene
aandachtspunten
-Balans en expl.rek. (post
voor post)
-Volledig model
-‘Was – wordt’- tabel
-Doorlinks naar RJ-bundel
Richtlijn jaarverslag Onderwijs
Toelichtende brochure
18

19. 19

20. Attentie: Binnenkort
attentierubriek op
OCWsite met
bijstellingenpagina
20

21. Belangrijkste wijzigingen:
Toegroeien naar volledig jaarverslag
BW / RJ waar mogelijk
enkele fin. technische consequenties
Reserves en voorzieningen (pers. beloningen)
Elektronische (digitale) aanlevering
Afspraken minimale set bijlagen en overige gegevens
21

22. ELEMENTEN JAARVERSLAGGEVING
Verslag Raad van Toezicht (optioneel voor bve, vo en po)
Bestuursverslag
Verslag over:
Financieel gedeelte jaarverslag
A.Algemeen instellingsbeleid B. Financieel beleid C. Jaarrekening en overige gegevens
Onderwerpen: Onderwerpen: Onderdelen:
•organisatiestructuur en grondslagen
ontwikkelingen
•financiële positie op balans
•missie, kerntaken balansdatum
staat van baten en lasten
EFJ
•personeelsbeleid / pers. impact •financieel beleid
kasstroomoverzicht
•huisvesting •analyse resultaat
toelichtingen/specificaties
•onderwijskundig beleid •analyse jaar t-1 en begroting
bijlage ov. subsidies / kengetallen
•studieresultaten •investeringen en Niet in de balans opgenomen verplichtingen en
financieringsbeleid activa
•kwaliteitszorg
•treasury management Accountantsverklaring
•toegankelijkheid en
Gebeurtenissen na balansdatum
toelatingsbeleid
overzicht verbonden partijen
•internationalisering
Voorstel bestemming resultaat
•onderzoekbeleid
•samenwerkingsverbanden
•horizontale verantwoording
22

23. Positie van het jaarverslag in de P&C cyclus
Begroting 2008
Beleidsplan 2008 Uitvoering 2008
Jaarverslag 2008
Begroting 2009
Beleidsplan 2009 Uitvoering 2009
Jaarverslag 2009
Beleidsplan 2010
23

24. 1. Consolidatiekring en vrijstellingen
Basis voor consolidatie nu: meerderheidsbelang (fin.) dan wel ‘beslissende
zeggenschap’ (statutair).
RJ : overheersende zeggenschap of centrale leiding op basis van zogeheten
‘feitelijke omstandigheden en contractuele relaties’ (RJ 214/103a) (Enige -
afnemer / leverancier)
De consequentie van het BW/RJ-traject is dat in een aantal van gevallen de
consolidatiekring wordt uitgebreid
Uitzonderingen (vrijstelling): als sprake is van
‘te verwaarlozen betekenis voor het geheel’
(bijv. ∑ <5% van het balanstotaal).
24

25. BW/RJ bindt het gebruik van voorzieningen aan stringente regels.
Voorzieningen = kostenpost, onafhankelijk van resultaat
Dus ook vooraf meenemen in fin. plaatje (begroting)
Criteria voorzieningen:
- oorsprong in verslagjaar
- doelgroep bekend
- betrouwbare schatting mogelijk
- leidt altijd tot uitstroom middelen
25

26. RJ 271: personele beloningen:
De afgelopen jaren jaarlijks aangepast. Laatste versie: 5 december j.l.
Basisprincipes:
1. “Alle personeelsbeloningen behoren als last in de staat
van baten en lasten worden opgenomen in de periode
waarin de arbeidsprestatie wordt verricht.”
Het uitbetalingsmoment is dus van secundair belang,
evenals het eventueel afzien van de claim.
26

27. COMPENSATIE BAPO BATEN EN LASTEN ???
BAPO baten in lump sum >>
<< BAPO lasten
RJ: Stingente oormerking BAPO component in lump sum
OCW en Bonden: Strijdig met lumpsum-gedachte
Scholen: Leidt tot ongewenste omboeking EV >> voorz.
27

28. ‘time out – oplo
ssing’
-consistentie 2
00 7
- effect EV voo
r
verslagjaren 2
008 en
2009 niet in ba
lans
-toelichtende
berekening, (
incl.
baten) bij jaar
rekening
-ministeriële r
egeling
volgt
28

29. Reserves:
Voortaan onderscheid tussen
a. algemene reserves, en
b. bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen.
bestemming aangegeven door bestuur
bestemming aangegeven door derden
Met private middelen opgebouwde reserves aanduiden als bestemmingsreserve /
bestemmingsfonds.
Bestuur toont in verleden opgebouwde private reserves aan.
Algemene reserve bestaat dan steeds publiek geld.
29

30. Segmentatie
rekening houden met doelgroepen
30

31. Segmentatie
Voorschrift segmentatie beperkt zich tot:
a. meerdere onderwijssectoren onder een bevoegd gezag
b. privaat / publiek waar het gaat om eigen vermogen
Overige segmentatie afhankelijk van inrichting organisatie,
eigen afspraken met actoren ‘horizontale verantwoording’
Vraag: Evenwicht tussen totaal en school bij omvangrijke
organisatie?
Antwoord: evenwicht zelf aanbrengen. Doelgroepen apart bedienen
31

32. Afwegingen binnen de toenmalige werkgroep jaarrekening
Schoo
ljaar
Kalend
er jaar
in veel gevallen
Betere aansluiting bij CASO jaarwerk
bedrijfsproces
Belastingdienst e.a.
Bekostigingsperiode
Rijksbegroting en harmonisatie
met andere sectoren
32

33. Activering van eigen / aanvullende investeringen in
gebouwen is toegestaan. Verdient voorkeur boven eenmalige
financiële injectie vanuit EV omdat de lastenverdeling bij
afschrijvingen door de jaren heen een beter beeld geeft in de
exploitatierekening.
Aandachtspunten:
-Laat eigendomsrecht / -verhoudingen vastleggen
-Let op verzekeringen etc.
- sluit bij waarderingsgrondslag bij voorkeur aan op de verwachte
econ. levensduur hoofdinvestering
33

34. Stelling 1
Een goed en volledig jaarverslag is als een supermarkt. Alles krijgt zijn plek
en voor iedereen is er iets van zijn of haar gading.
34

35. Stelling 2
Horizontale verantwoording is politieke wartaal. ‘Verantwoording’ is immers
een verplichting en geen min of meer vrijblijvende discussie.
35

36. Stelling 3 Jaarverslag ?
36

37. Stelling 4
Stelling 4
<< OCW ?
bestuur
school -
37