1. Uw medewerkers willen graag vrijheid. In hun werk, maar ook in hun manier
van reizen. Met de trein naar het werk, maar liever met de auto als ze doorgaan
naar een privéafspraak. Naar een afspraak in de polder met de auto, naar een
klant in Amsterdam met de trein, en naar een bedrijf in de buurt op de fiets.
Bied uw medewerkers alternatieven en geef hen bijvoorbeeld een mobiliteitsbudget.
Zo hebben ze optimale keuzevrijheid.
De VNM Slimmer-op-wegwijzer
op weg met
flexibel reizen

2. - 2 -
De voordelen
Flexibel reizen biedt u en uw medewerkers veel voordelen.
Voor u:
-• Past in duurzaam beleid (minder autokilometers dus minder milieubelastend)
-• Kostenbesparing (minder lease-, brandstof- en reiskosten)
-• Goed werkgeverschap
Voor uw medewerkers:
-• Keuzevrijheid bij de invulling van hun zakelijke en woon-werkritten
-• Efficiënte reistijd
-• Grip op eigen reiskosten, waardoor ze mogelijk geld overhouden

3. - 3 -
Checklist voor flexibel reizen
Organisatie
Bepaal uw visie op mobiliteit (1.1)
Maak één persoon verantwoordelijk (1.2)
Stel een actieplan, communicatieplan en planning op (1.3)
Kies één of meerdere maatregelen (2, 3, 4 of 5)
Maatregelen
Maak flexibel werken mogelijk (2)
Zorg voor een goede reiskostenregeling (3)
-• Standaard kilometervergoeding (3.1)
-• Persoonlijk mobiliteitsbudget (3.2)
-• Vergoeding OV-kosten van leaserijders (3.3)
Stel OV- of mobiliteitskaarten beschikbaar (4)
Bied dienstvoertuigen voor zakelijke ritten (5)
Interne communicatie
Zet een campagne op en zorg voor structurele communicatie. Besteed aandacht aan:
Doel en doelgroep (6.1 en 6.2)
Rol en draagvlak management (6.3)
Ondernemingsraad (6.4)
Manager PO (6.5)
Medewerkers die al flexibel reizen (6.6)
Nieuwe medewerkers (6.7)
Medewerkers die flexibel(er) kunnen reizen (6.8)
Medewerkers die een mobiliteitsbudget gaan krijgen (6.9)
Campagnemateriaal (6.10)

4. - 4 -
Organisatie
1.1 Bepaal uw visie op mobiliteit
Wat is uw motivatie om flexibel reizen te stimuleren? De ervaring leert dat werkgevers
met een heldere visie vaak de beste resultaten behalen. Een heldere visie helpt u bij het
maken van de juiste en consistente keuzes, het creëren van draagvlak en bij uw interne
communicatie. Werkgevers met een visie die ook nog eens breed verankerd is in de
organisatie, scoren nog beter.
Goed werkgeverschap kan zo’n visie zijn. Deze werkgevers hebben veel oog voor de
werk­sfeer, de gezondheid en de ontwikkeling van de medewerkers. Verbreding hiervan
naar het reisgedrag van uw medewerkers is dan een logische stap. Met goede regelingen
en voorzieningen geeft u hen meer vrijheid om hun manier van reizen aan te passen
aan hun omstandigheden. Dit is prettig voor uw medewerkers en kan bijdragen aan een
betere balans tussen werk en privé.
Voor andere werkgevers staat duurzaamheid hoog in het vaandel. Zij kopen bewust
duurzaam in en hebben hun werkprocessen duurzaam ingericht. U kunt uw visie op
duurzaamheid uitstekend vertalen naar de mobiliteit van uw medewerkers. Door flexibel
reizen te stimuleren, kunnen uw medewerkers de auto eenvoudiger eens laten staan en
met het openbaar vervoer of de fiets reizen.
Maar ook andere visies kunnen ten grondslag liggen aan uw mobiliteitsbeleid: denk aan
de bereikbaarheid van de organisatie, een brede aanpak van parkeerproblemen of
kostenbesparing.
1.2 Maak één persoon verantwoordelijk
Het is goed als één persoon verantwoordelijk is voor alles rondom het reisgedrag van
uw medewerkers. Binnen veel organisaties is dit een personeelsmanager. Deze persoon
betrekt hierbij andere collega’s die belangrijk zijn voor de voortgang. Denk aan de
facilitair manager (voor eventueel vervangend vervoer), de fleet-manager (samenhang
met leasebeleid) en de communicatieadviseur (voor interne communicatie).
1.

5. - 5 -
1.3 Stel een actieplan, communicatieplan en planning op
Maak een actieplan, een communicatieplan en een bijbehorende tijdsplanning. In het
actieplan neemt u ondermeer de acties en maatregelen op die u uit deze handleiding kiest.
In hoofdstuk 6 vindt u tips en ideeën voor de interne communicatie en campagne­
materiaal dat u kunt gebruiken. Bekijk verder goed voor welke maatregelen besluitvorming
nodig is en door wie. Een traject met de ondernemingsraad duurt al snel enkele maanden.
Neem in het plan ook op hoe u het flexibel reizen vervolgens gaat ‘borgen’ in de
organisatie.
Wilt u naast het flexibel reizen ook duurzame vormen van mobiliteit stimuleren?
Lees dan ook onze Slimmer-op-wegwijzers Fietsen, Openbaar Vervoer en Samen Reizen.
Leg de verschillende actieplannen naast elkaar en stem ze op elkaar af. De verschillende
acties kunnen elkaar dan versterken.

6. - 6 -
Maak flexibel
werken mogelijk
U kunt uw medewerkers stimuleren om flexibel te
reizen door af te stappen van de gedachte dat iedereen
tussen 9 en 5 op het werk moet zijn.
Hanteert u flexibele werk- en openingstijden, dan is die snelle spitsbus wellicht opeens
een heel aantrekkelijke optie voor een medewerker. Of hij werkt eerst een uur thuis en
gaat ná de spits naar het werk. Of hij gaat na het bezoek aan een klant naar een andere
vestiging om daar verder te werken.
Wat uw doel ook is – duurzaamheid, kostenbesparing of aantrekkelijke werkgeverschap
– flexibel werken kan daaraan bijdragen. Meer hierover leest u in onze Slimmer-op-weg-
wijzer het nieuwe werken.
2.

7. - 7 -
3. Zorg voor een goede
reiskostenregeling
Het is belangrijk dat u een reiskostenregeling hebt die
het uw medewerkers mogelijk maakt én hen stimuleert
om flexibel te reizen. Laat het idee los dat iemand óf
een fietser, óf een OV-reiziger óf een automobilist is en
laat dit ook zien in uw reiskostenregeling.
U kunt flexibel reizen stimuleren door uw medewerkers een vaste kilometervergoeding
of een mobiliteitsbudget te geven. Zij hebben dan de vrijheid om te variëren in hun
vervoermiddel en hun keuze aan te passen aan de omstandigheden. Zorg er voor dat
ook uw leaserijders gebruik kunnen maken van alternatieven.
3.1 Standaard kilometervergoeding
U kunt alle medewerkers dezelfde kilometervergoeding geven, ongeacht de manier
waarop ze reizen. Vergoedt u € 0,19, dan houden medewerkers meestal geld over als
ze met het openbaar vervoer reizen. Ook als zij fietsen of carpoolen, besparen ze geld.
Dat stimuleert mensen om ook eens anders dan met de auto te reizen. Wilt u een
­duur­­zame manier van reizen stimuleren, overweeg dan om voor fiets- en OV-kilometers
een hogere vergoeding te geven dan voor autokilometers.
3.2 Persoonlijk mobiliteitsbudget
Met een persoonlijk mobiliteitsbudget legt u de keuzevrijheid nog nadrukkelijker bij de
medewerker neer. U geeft een medewerker een eigen budget, waaruit hij de kosten
van zijn vervoer betaalt. Het geld dat overblijft van het budget, mag de medewerker
(eventueel deels) houden. U kunt zo’n budget geven voor het woon-werkverkeer, maar u
kunt ook overwegen om hier de dienstreizen in mee te nemen. De ervaring leert dat
medewerkers hun zakelijke afspraken daardoor efficiënter gaan plannen. U kunt iedere
medewerker een budget geven, maar ook een beperkte groep.

8. - 8 -
Een persoonlijk mobiliteitsbudget past ook uitstekend bij uw medewerkers met een lease­
auto; de leasekosten betalen zij vanuit het budget. Leaserijders gaan daardoor bewuster
en zuiniger rijden. Daarnaast is het voor de leaserijder dan opeens ook interessant om
voor die afspraak in hartje Amsterdam de trein te nemen; een kilometer met het openbaar
vervoer kost bijna de helft van dezelfde kilometer in de leaseauto.
Denk verder aan de volgende zaken:
-• Bepaal de hoogte van het budget. Wilt u ook zakelijke ritten hierin meenemen, ga
dan bijvoorbeeld uit van (individuele) historische gegevens van het aantal ritten van
uw medewerkers/functies.
-• Houd er rekening mee dat medewerkers halverwege het jaar soms een heel ander
reispatroon krijgen (nieuwe functie, andere projecten of klanten). Het budget moet u
hieraan kunnen aanpassen.
-• Spreek af wat er gebeurt met het geld dat overblijft van het budget. Is dit volledig
voor de medewerker, of slechts gedeeltelijk (kostenbesparing voor u). Het deel dat
u aan de medewerker uitkeert, is niet volledig belastingvrij.
De organisatie Mobility Mixx biedt een programma aan om het reisbudget te beheren
via een persoonlijke webpagina. De jaarlijkse kosten per budgethouder bedragen € 300,
dit is inclusief een persoonlijke Mobility Card (zie hoofdstuk 4).
“Start met een proefperiode bij een kleine groep.
Na afloop kunt u nieuwe afspraken maken en
het budget zo nodig bijstellen. Onder het motto
‘slim reizen = slim werken = slim proberen’ kunt u
bij VNM terecht voor het opzetten van een proef
met persoonlijke mobiliteitsbudgetten.”
Jos Hollestelle • adviseur en specialist flexibel reizen, VNM

9. - 9 -
3.3 Vergoeding OV-kosten van leaserijders
Gaat een mobiliteitsbudget u een stap te ver, zorg er dan in ieder geval voor dat uw
leaserijders ook met het openbaar vervoer kunnen reizen. Geef ze bijvoorbeeld de
mogelijkheid de reiskosten te declareren, of stel een OV- of mobiliteitskaart beschikbaar
(zie ook hoofdstuk 4).
Voor u als werkgever is het financieel gunstig als leaserijders een deel van hun ritten
met het openbaar vervoer reizen; een OV-kilometer kost ongeveer de helft van dezelfde
kilometer in de leaseauto. Kiezen zij geregeld voor alternatieven, dan kunt u uw
­leasecontracten wellicht bijstellen. De kosten voor het openbaar vervoer mag u (zowel
voor woon-werkverkeer als zakelijke ritten) volledig belastingvrij vergoeden.

10. - 10 -
Stel OV- of mobiliteits-
kaarten beschikbaar
Een andere manier om flexibel reizen te stimuleren, is
het actief aanbieden van diverse alternatieven voor het
gebruik van de auto. Dit doet u bijvoorbeeld door uw
medewerkers een OV- of mobiliteitskaart te geven, voor
woon-werkverkeer en/of voor hun zakelijke ritten.
De drempel om te variëren in de manier van reizen is
hierdoor minder hoog. Geeft u uw medewerkers een
persoonlijk mobiliteitsbudget, dan kunt u de kosten
voor het gebruik hiermee verrekenen.
Een mobiliteitskaart
Met de NS-Business Card en de Mobility Card kunnen uw medewerkers de trein, ­
OV-fiets, (trein)taxi en poolauto’s gebruiken. U kunt deze kaart ook aanvullend op de
leaseauto geven. De kaart kan worden gebruikt voor het woon-werkverkeer en
voor zakelijke ritten.
Bij de reservering kan uw medewerker eventueel een omschrijving (zoals een project­
nummer) doorgeven. U krijgt achteraf een rekening voor de reizen die met de kaart zijn
gemaakt. Declaraties zijn daardoor overbodig. Welke kaart het meest geschikt is voor
uw organisatie, hangt van uw situatie af. Wij adviseren u om voor beide kaarten een
offerte op maat aan te vragen.
Utrecht Bereikbaarpas
Zit uw organisatie in Utrecht of Nieuwegein, dan kunt u voor uw medewerkers
de Utrecht Bereikbaar (plus)pas aanschaffen. Ze zijn niet per stuk af te nemen; met
Utrecht Bereikbaar bespreekt u de minimale pasafname. De gewone pas kost € 75
(excl. BTW) per medewerker per jaar en is voor medewerkers die in de stadsregio wonen.
Zij kunnen gebruik maken van bussen en sneltrams in de regio en landelijk van de
OV-fiets en KPN HotSpots.
4.

11. - 11 -
De Pluspas kost € 250 (excl. BTW) per medewerker per jaar en is voor medewerkers die
buiten de stadsregio wonen. Zij kunnen hiermee ook gebruik maken van de speciale
Utrecht Bereikbaar P+R-terreinen en een aantal NS-trajecten. Deze pas is zowel voor
woon-werkverkeer als zakelijke ritten interessant.
Bedrijfs-OV-jaarkaart(en)
De kaart staat op naam van het bedrijf en alle medewerkers kunnen hiervan gebruik­
maken, ongeacht de bestemming. Voor ongeveer € 4500,- hebt u een bedrijfskaart voor
het openbaar vervoer. Declaraties zijn hierdoor niet meer nodig.
Strippenkaarten (tot 2011)/OV-chipkaarten
Zorg dat er altijd strippenkaarten (of OV-chipkaarten) bij het secretariaat liggen.
Uw medewerkers kunnen dan altijd gebruik maken van de bus of de tram.
E-tickets voor treinreizen
Deze kunt u door het secretariaat laten bestellen en betalen via internet. De print van de
bevestigingsmail is samen met een identiteitskaart van de medewerker (e-ticket is op naam
van de gebruiker) het plaatsbewijs.
Treinkaartjes voor vaste bestemming
Bij gebruik van minimaal 100 kaartjes per jaar naar een vaste bestemming (bijvoorbeeld
een andere vestiging van uw bedrijf) kunt u hiervan een voorraad aanschaffen via het
grootgebruikerscontract. Bij lagere aantallen kunt u zelf 5-retourenkaarten kopen op het
station.
Heeft u veel bezoekers/cursisten? Dan kunt u afspraken maken met NS over het afnemen
van dagkaartjes vanaf ieder station in Nederland naar uw vestigingsplaats. Deze kunt u
(tegen gereduceerd tarief) aan uw bezoekers uitreiken. Voorbeeld: bij een cursusinstelling
kunnen cursisten bij de aanmelding voordelig zo’n treinkaartje kopen.

12. - 12 -
Bied dienstvoertuigen
voor zakelijke ritten
U kunt dienstvoertuigen (fietsen, elektrische fietsen,
scooters, auto’s) beschikbaar stellen aan uw medewerkers.
Zij kunnen deze dan gebruiken voor hun zakelijke ritten,
en hoeven ’s ochtends niet persé met de auto naar het
werk te komen. Geeft u uw medewerkers een mobiliteits-
budget inclusief zakelijke ritten, dan kunt u de kosten
voor het gebruik van de dienstvoertuigen van hun budget
boeken.
Voor auto’s kunt u aan de volgende mogelijkheden denken:
-• Spreek af dat medewerkers met een leaseauto deze aan collega’s beschikbaar
stellen voor zakelijke ritten
-• Neem een abonnement op een poolautosysteem
-• Schaf zelf poolauto’s aan (of lease deze)
5.
“Als u zorgt voor fietsen, elektrische fietsen
(of scooters) en auto’s, dan is er voor iedere
afspraak een geschikt dienstvoertuig aanwezig.
Denk ook aan fietstassen en regenpakken.
Zorg dat binnen de organisatie iemand
verantwoordelijk is voor de reserveringen,
sleuteluitgifte en onderhoud.”
Marion Patist • adviseur, VNM

13. - 13 -
Wat de beste keuze is, hangt af van uw situatie. De volgende zaken spelen een rol.
Aantal dienstritten
Is het aantal dienstritten beperkt, dan bieden losse abonnementen op externe poolauto’s
flexibiliteit. U deelt het gebruik van deze auto met andere abonnementhouders. Wel kunt
u afspraken maken over exclusief gebruik tijdens kantooruren. Bij veel zakelijk verkeer
zijn eigen poolauto’s vaak handiger. U zorgt dan zelf voor aanschaf, beheer en onder-
houd. U kunt dit ook uitbesteden een leasemaatschappij of aan Mobility Mixx (inclusief
reserveringssysteem).
Uw locatie
Greenwheels heeft in (binnen)steden en bij NS-stations al veel poolauto’s staan. Staan
in de buurt van uw bedrijf poolauto’s, dan kunnen uw medewerkers daarvan eenvoudig
gebruik maken. Ook op andere plekken in Nederland kunnen zij een poolauto bespreken
voor hun zakenrit. Zijn er geen standplaatsen met auto’s bij uw bedrijf in de buurt, dan
kunt u zelf poolauto´s kopen of leasen. Ook kunt u bij Greenwheels of Wheels4all een
zakelijk abonnement afnemen inclusief plaatsing van auto’s bij uw eigen bedrijf.
Profilering van uw bedrijf
Kiest u voor eigen poolauto’s (aanschaf of lease), dan kunt u zelf het type auto bepalen.
U kunt bijvoorbeeld kiezen voor elektrische of hybride auto’s. Ook heeft u de mogelijk-
heid om een bedrijfsnaam en -logo op de auto te plaatsen. Ook bij Wheels4all kunt u uw
eigen autotype kiezen.
In hoofdstuk 7 vindt u contactgegevens van aanbieders.

14. - 14 -
Gedragsbeïnvloeding; wat komt er bij kijken?
Gedrag is grotendeels automatisch
Een belangrijk deel van ons gedrag is min of meer automatisch. Deskundigen denken dat
dit voor meer dan 95% van ons gedrag het geval is. Het menselijk brein kan het ook
helemaal niet aan om steeds weer over iedere handeling na te denken en voor- en nadelen
tegen elkaar af te wegen. Ook het reisgedrag van de meeste van uw medewerkers is
geautomatiseerd, men denkt er niet meer over na. Gepland en beredeneerd gedrag is vooral
te beïnvloeden met argumenten. Bij geautomatiseerd gedrag werkt dit echter amper;
u zult vooral subtiele beïnvloedingstechnieken moeten inzetten.
Gedrag is grotendeels irrationeel
En om er nog een schepje bovenop te doen: de mens blijkt helemaal niet zo rationeel te
zijn. We wéten dat we met de trein veel sneller bij die afspraak in het centrum van
­Amsterdam zijn, toch pakken we de auto en sluiten aan in de file. Mensen maken veelal
­keuzes op basis van sentimenten. Vraagt u uw medewerkers naar de redenen waarom ze
bepaald (reis)gedrag vertonen, houd er dan rekening mee dat de uitkomsten niet altijd
betrouwbaar zijn. Het is immers vaak geen weloverwogen gedrag. Bovendien hebben
we de neiging achteraf ons gedrag ‘goed te praten’ .
Gedrag is ‘besmettelijk’
We hebben de neiging ons gedrag aan te passen aan het gedrag van ‘de massa’.
Dit gebeurt vrijwel onbewust. Gedrag blijkt steeds weer besmettelijk. Dit is een belangrijk
principe om rekening mee te houden. Sociale druk en de sociale norm spelen een grote
rol bij het veranderen van gedrag.
Ons brein is selectief
Het is u vast wel eens opgevallen. Bent u aan het verbouwen, dan ziet u plots overal
advertenties en folders van de bouwmarkt. Ons brein registreert heel selectief. En dat moet
ook wel, want de hedendaagse mens wordt bestookt met informatie. We hebben de neiging
vooral informatie op te nemen die we verwachten én die onze eigen patronen en overtui­
gingen bevestigt. Dit geldt ook voor uw medewerkers. Veel communicatieboodschappen die
u als werkgever over hen ‘uitstort’ worden niet (of beperkt) opgevangen. Én door uw
medewerkers ‘ingekleurd’, zodat ze het kloppend krijgen met hun verwachtingen of patronen.
Wilt u meer weten over de achtergronden van gedragsbeïnvloeding? Kom dan naar een
van de VNM-themalunches over dit onderwerp. Er zijn ook adviesbureaus die u kunnen
helpen, zie hoofdstuk 7.

15. - 15 -
Interne communicatie
Interne communicatie is belangrijk voor het succes:
tips en trucs!
Schakel uw afdeling Communicatie in en stel een goed communicatieplan op. Een
(korte) campagne kan een flinke impuls geven. Beperk u echter niet tot een eenmalige
campagne, zorg voor een structurele aanpak. In dit hoofdstuk vindt u veel tips en ideeën
voor de interne communicatie. Hoe uw communicatieplan er precies uitziet, hangt af
van uw organisatie en van de keuzes die u maakt.
Kiest u voor de invoering van persoonlijke mobiliteitsbudgetten, houd er dan rekening
mee dat dit voor onrust en weerstand onder uw medewerkers kan zorgen.
Medewerkers kunnen bijvoorbeeld bang zijn om er financieel op achteruit te gaan.
Managers vrezen soms dat hun medewerkers te weinig naar klanten gaan waardoor
de dienstverlening achteruit gaat. Besteed hier voldoende aandacht aan.
6.
“Gedragsverandering is lastig. Medewerkers
hebben vaak een onvolledig beeld van reismogelijk-
heden ánders dan de auto. Ze reizen op een
­bepaalde manier en op bepaalde tijden – vooral
omdat ze dat altíjd zo doen, ze zijn het zo gewend.
Steek daarom veel energie in de interne
­communicatie.”
Sandra de Geeter • communicatieadviseur, VNM

16. - 16 -
6.1 Wat wilt u bereiken?
U wilt zoveel mogelijk medewerkers flexibel laten reizen. Uw communicatiedoelstellingen
zijn bijvoorbeeld:
-• Medewerkers weten dat het interessant (financieel, tijdwinst) is om flexibel te reizen
-• Medewerkers kennen de mogelijkheden van de diverse alternatieven
-• Medewerkers hebben een positief gevoel bij flexibel reizen
-• Medewerkers weten dat flexibel reizen bijdraagt aan het duurzame bedrijfsbeleid
-• Medewerkers begrijpen de werking van hun mobiliteitsbudget en hebben hierover
een goed gevoel
6.2 Met wie communiceert u?
Stem uw communicatie en de boodschap goed af op de medewerkers van uw bedrijf.
Houd rekening met bijvoorbeeld het opleidingsniveau, interesses, (voor)oordelen over het
openbaar vervoer, fiets, lease-auto etc. Niet iedereen heeft echter dezelfde aanpak en
boodschap nodig. U kunt bijvoorbeeld deze groepen onderscheiden:
-• Management
-• Ondernemingsraad
-• Manager PO
-• Medewerkers die al flexibel reizen
-• Nieuwe medewerkers
-• Medewerkers die flexibel(er) kunnen reizen (woon-werkverkeer en/of zakelijke ritten)
-• Medewerkers die een mobiliteitsbudget gaan krijgen

17. - 17 -
6.3 Management
Waarom?
Steek veel energie in het management van uw organisatie. De (afdelings/team)
managers spelen altijd een bepalende rol bij veranderingen. De managers moeten uw
beleid positief kunnen uitdragen en inspelen op vragen, bezwaren en onduidelijkheden.
Boodschap
Besteed aandacht aan de achtergronden van het (nieuwe) beleid; waarom is dit beleid
belangrijk? (bijvoorbeeld duurzaamheid of goed werkgeverschap). Geef informatie over
de voorzieningen, regelingen en mogelijkheden. Benoem concreet wat u van de
­managers verwacht. Dit is bijvoorbeeld het informeren van medewerkers, enthousiasmeren,
wegnemen van weerstanden of het geven van het goede voorbeeld.
Hoe?
-• Presentatie in managementoverleg
-• Persoonlijke gesprekken met managers (= meest effectief om eventuele bezwaren
en weerstanden te bespreken)
-• Bespreek het onderwerp ook na de introductie geregeld
6.4 Ondernemingsraad
Waarom?
Past u de arbeidsvoorwaarden aan, dan hebt u met de ondernemingsraad te maken.
Maar ook als de OR geen instemmings- of adviesrecht heeft, is het verstandig om met
de OR-leden te praten over het (nieuwe) beleid. De OR communiceert namelijk óók met
de medewerkers, hun ‘achterban’. Een goede afstemming draagt bij aan draagvlak bij
de OR. Hiermee voorkomt u dat via de OR ongewenste boodschappen over het nieuwe
beleid bij uw medewerkers terecht komen.
Boodschap
Achtergronden van het (nieuwe) beleid en informatie over de voorzieningen, regelingen
en mogelijkheden.Aanpak interne communicatie.Vraag eventueel input/hulp/ondersteuning
van de OR.

18. - 18 -
Hoe?
-• Presentatie in OR-overleg
-• Zo nodig 1-op-1 gesprekken met OR-leden om weerstanden weg te nemen
-• Brainstormsessie met de OR over de invoering van persoonlijke mobiliteitsbudgetten
6.5 Manager PO
Waarom?
De afdeling PO heeft veel contact met (nieuwe) medewerkers over arbeidsvoorwaar-
den, zoals reiskosten en voorzieningen voor woon-werkverkeer en zakelijke ritten.
Boodschap
Besteed aandacht aan de achtergronden van het (nieuwe) beleid; waarom is dit beleid
belangrijk? (bijvoorbeeld duurzaamheid of goed werkgeverschap). Geef informatie
over de voorzieningen, regelingen en mogelijkheden (voor zover niet bij PO bekend).
Benoem concreet wat u van de afdeling verwacht. Dit is bijvoorbeeld het informeren
van (nieuwe) medewerkers, enthousiasmeren of wegnemen van weerstanden.
Hoe?
-• 1-op-1-gesprek(ken) met de PO-manager
6.6 Medewerkers die al flexibel reizen
Waarom?
Deze collega’s beïnvloeden (bewust en onbewust) de groep ‘mogelijke nieuwe
flex-reizigers’. Het zijn de mensen die het reisgedrag laten zien dat uw organisatie graag
wil. U las al dat gedrag ‘besmettelijk’ is. U kunt gebruik maken van dit mechanisme,
door de medewerkers die al flexibel reizen, heel zichtbaar te maken.
Boodschap
Vraag hen op te treden als ambassadeur. Benader hen voor een interview in het perso-
neelsmagazine of op intranet of voor een rol in de campagne.

19. - 19 -
Hoe?
-• 1-op-1-gesprekken met de ‘flex-reizigers’
-• Vrijwel alle acties die ook bij 6.8 zijn beschreven
6.7 Nieuwe medewerkers
Waarom?
Deze mensen hebben nog geen ‘gewoontegedrag’ ontwikkeld. Ze zijn veel eenvoudiger
te beïnvloeden dan medewerkers die al in een patroon ‘vast’ zitten.
Boodschap
Laat zien welke visie de organisatie heeft (zoals duurzaamheid) en hoe de nieuwe
medewerker hieraan kan bijdragen. Communiceer – als dit mogelijk is – de sociale norm
(.. % van onze medewerkers reist al flexibel). Geef heel helder de mogelijkheden aan.
Hoe?
-• Arbeidsmarktcommunicatie (o.a. personeelsadvertenties)
-• Introductiegesprek/programma
-• Informatiepakket voor nieuwe medewerkers, met duidelijk overzicht van alle
­mogelijkheden om te reizen, de reiskostenregeling etc.
-• Persoonlijk reisadvies voor woon-werkverkeer
-• Koppelen aan een ‘buddy’ (een collega die de verschillende alternatieven goed kent)
6.8 Medewerkers die flexibel(er) kunnen reizen
Waarom?
Dit is de groep waar het uiteindelijk om draait; van deze mensen wilt u het
reisgedrag beïnvloeden.
Boodschap
Leg nadruk op de mogelijkheden en de voordelen (vrijheid, tijdwinst, kosten).

20. - 20 -
Neem in de boodschap de alternatieven voor zakelijke ritten (zoals mobiliteitskaarten,
poolauto’s en bedrijfsfietsen) mee en hoe ze hiervan gebruik kunnen maken (reserveren,
sleutels etc.). Medewerkers hoeven/mogen niet met de eigen auto naar een zakelijke
afspraak, dus hoeven ’s ochtends niet persé met de auto te komen. Besteed ook aan-
dacht aan de afweging ‘is deze rit wel nood­zakelijk’?
Hoe?
Maak gebruik van uw ambassadeurs, laat ook hen de boodschap vertellen en het
voorbeeld geven. Besteed ook aandacht aan de persoonlijke (1-op-1) communicatie.
Dit kost tijd, maar is over het algemeen wel het meest effectief. Zorg voor structurele
aandacht voor het onderwerp.
Personeelsmagazine en intranet
-• Interviews met collega’s die flexibel reizen. Het delen van succesverhalen, met de
praktijk als de bron.
Campagnemateriaal in het personeelsblad
-• Column van collega over zijn bijzondere ervaringen met flexibel reizen.
-• Vaste rubriek of themasite op intranet met de reismogelijkheden, de vervoermiddelen
die u beschikbaar stelt en de logistiek (reserveren, sleuteluitgifte), succesverhalen, de
aanwezigheid van OV-kaarten, actuele reisinformatie etc. Medewerkers kunnen via de
site vragen stellen aan de helpdesk. Denk ook aan een weblog van de directeur die
flexibel reist.

21. - 21 -
-• Plaats op uw intranet een link naar 9292OV. U kunt een link plaatsen op uw eigen
website en intranet, of schaf de Reiswijzer aan. De Reiswijzer kost tussen € 145
(standaardversie) en € 1.200 (eigen lay-out). U kunt deze bestellen bij 9292 Zakelijk.
-• Maandelijkse succesrapportages (ontwikkeling aantal flex-reizigers en evt. flex-werkers,
uitleen dienstvoertuigen, gebruik mobiliteitskaarten).
-• Plaats posters op intranet en in het personeelsmagazine met daarop een duidelijk
overzicht welke keuzemogelijkheden er zijn en hoe te regelen (‘hoe leen ik een
poolauto’, ‘waar kan ik terecht voor OV- en mobiliteitskaarten’). Zie 6.10 voor beeld-
materiaal dat u hierbij kunt gebruiken.
Lijncommunicatie
-• Managers en PO-ers kunnen het onderwerp bespreken in werkoverleggen, in 1-op-1
gesprekken en functioneringsgesprekken. Vraag niet alleen hoe en hoe vaak zij reizen
maar ook wat men verwacht en haalbaar vindt. Zelf met ideeën komen schept
draagvlak en brengt discussie op gang.
Ludieke acties
-• Mobiliteitsmarkt binnen uw bedrijf, bijvoorbeeld in het kader van de Filevrijedag,
de Week van de Vooruitgang of Dag van de Duurzaamheid. Met kraampjes van OV- en
fietsaanbieders, informatie over regelingen en de dienstvoertuigen, leuke activiteiten
die met het thema te maken hebben, start van campagne etc.
-• Placemats met het flexibel reizen-thema in het bedrijfsrestaurant . U kunt de
posters (6.10) hiervoor als basis nemen.
-• Hang posters (zie 6.10) zichtbaar op in het gebouw, het bedrijfsrestaurant en de
parkeergarage. Hierop laat u zien welke keuzemogelijkheden er zijn en hoe mede­
werkers dit kunnen regelen.
-• Organiseer samen met OV-aanbieders een probeer-actie voor uw medewerkers.
De aanbieders hebben hiermee goede ervaringen opgedaan.
-• Geef uw medewerkers de mogelijkheid om elektrische fietsen of scooters uit te proberen,
voor hun woon-werkverkeer en voor hun zakelijke ritten. VNM kan u hierbij helpen.

22. - 22 -
En denk ook aan:
-• Goede informatie in (online) personeelshandboek.
-• Speciale mailing of nieuwsbrief die met regelmaat verschijnt. De posters (6.10) kunt
u hiervoor als basis gebruiken. U kunt ze eventueel zelf aanpassen en eigen mede­
werkers hierop laten figureren (voorbeeldfunctie).
-• Schriftelijke informatie op het huisadres van uw werknemer.
-• Maak de vervangende vervoermiddelen zelf goed zichtbaar en herkenbaar.
Poolauto’s zet u bij de personeelsingang, bedrijfsfietsen op een zichtbare plek in
de fietsenstalling, sleutels in de hal etc.
-• Een helpdesk voor vragen en persoonlijk advies (secretariaat, afdeling PO).
-• Informatiebord met actuele OV-reisinformatie, file-informatie etc. in de hal van
het bedrijf.
-• Benader de lokale/regionale pers over uw nieuwe beleid en de (eerste) resultaten.
Persaandacht kan uw interne boodschap versterken.
6.9 Medewerkers die een persoonlijk mobiliteitsbudget
gaan krijgen
Waarom?
Voor deze medewerkers valt het vertrouwde reiskostensysteem weg, en daar komt
iets onbekends voor in de plaats. U wilt dat ze goed op de hoogte zijn van de werking
en de mogelijkheden van het budget en dat ze daar een positief gevoel over hebben.
Daarnaast wilt u het reisgedrag van deze medewerkers beïnvloeden.
Boodschap
Achtergrond; visie van de organisatie op mobiliteit. Hoogte van het budget, hoe het
werkt, afspraken, inzage in kosten van de verschillende reismogelijkheden. Speel
­daarnaast in op vragen en mogelijke weerstanden.

23. - 23 -
Hoe?
-• Persoonlijke gesprekken tussen manager en betreffende medewerkers
-• Brainstormsessie over de invulling en invoering van het budget (eventueel samen
met de ondernemingsraad)
-• Verder kunt u hier vrijwel alle acties uit 6.8 voor inzetten.
6.10 Voorbeeld campagnemateriaal
Samen met grafisch bureau MetDick hebben we voor u de campagne ‘Het slimme
reizen van…’ ontwikkeld, gericht op het zichtbaar maken van de verschillende reis­
mogelijkheden. U kunt dit kosteloos gebruiken binnen uw organisatie.
Op www.vnm.nu/flexibelreizen kunt u de bestanden downloaden. U kunt het campagne­
concept als basis gebruiken voor posters, website, flyers, placemats etc.
De campagne helpt om uw medewerkers bewust te maken van de verschillende
­alternatieven. Uw medewerkers die al flexibel reizen, staan centraal; zij vertellen de
boodschap en maken duidelijk wat de voordelen van flexibel werken zijn. U kunt
het materiaal eenvoudig aanpassen met foto’s en tekst van uw eigen medewerkers,
uw eigen logo etc.
MetDick kan een offerte uitbrengen voor aanpassingen, maar u kunt dit natuurlijk ook
door uw eigen vormgever laten doen. Op de volgende pagina's ziet u hoe u dit zou
kunnen doen.

24. - 24 -
Het slimme
reizen van…
Jorien
van Anraad
(communicatie)
Ik beslis ’s ochtends hoe ik naar kantoor ga. Regent het? Dan
pak ik de bus. Is het droog en waait het niet te hard, dan
stap ik lekker op de fiets. Goed voor mijn lijn en om na een
drukke werkdag even mijn hoofd leeg te maken. Op vrijdag
spreek ik na mijn werk vaak af met vriendinnen die wat verder
weg wonen dus dan neem ik de auto mee. En als ik onge-
stoord een rapport wil afmaken, blijf ik ook weleens een
dagje thuis werken. Ik reis bewust.

25. - 25 -
Het slimme
reizen van…
Stefan den Dolder
(marketing)
Ik geef toe dat ik vaak de auto neem naar kantoor. Lekker
mijn eigen muziek op en vertrekken wanneer ik wil. Ook naar
zakelijke afspraken ging ik meestal met de auto maar de laat-
ste tijd doe ik dat steeds minder. We hebben van PZ zo’n
NS-Businesscard gekregen en dat is toch wel makkelijk.
Zelf hoef ik niks te regelen, dat doet onze receptioniste. Ik kan
in de trein gewoon verder werken en hoef niet te zoeken
naar een parkeerplek, dat scheelt tijd. Ik neem zelfs weleens
een bedrijfsfiets mee als ik elders in de stad moet zijn, hoef
ik wat minder vaak naar de sportschool. Ik reis bewust.

26. - 26 -
Het slimme
reizen van…
Bouchra Aissati
(receptie)
Ik moet altijd vroeg aanwezig zijn, gelukkig woon ik op een
kwartiertje fietsen van kantoor. Als het eens een keer regent,
neem ik de tram en ben ik er ook zo. Bij de receptie hebben
we tegenwoordig OV-chipkaarten liggen zodat medewerkers
niet steeds de auto hoeven te nemen naar een zakelijke
afspraak. Ik zoek altijd even voor ze op welke tram of bus ze
moeten nemen en hoe laat. Ook kan ik huurauto’s reserveren
voor medewerkers en telefonische vergaderingen regelen.
Het is jammer dat deze mogelijkheden nog niet zo bekend
zijn en men er nog weinig gebruik van maakt. Ik reis bewust.

27. - 27 -
Het slimme
reizen van…
Jamilo Martinez
(directie)
Als directielid moet ik natuurlijk wel het goede voorbeeld
geven. Daarom laat ik mijn auto wat vaker thuis staan en reis
op dinsdag en donderdag met de trein naar kantoor. Het is
prettig om op die drukke dagen niet aan te hoeven sluiten
in de file. Met mijn laptop kan ik in de trein gewoon door-
werken. Wat mij als financiële man opvalt, is dat mijn trein-
reizen goedkoper uitpakken dan mijn dagelijkse autoritten.
Ik reis bewust.

28. - 28 -
Wie kan u
verder helpen?
Hebt u nog specifieke vragen over flexibel reizen?
Zoekt u hierbij professionele begeleiding? Neem dan
contact op met VNM: 030-215 5080, info@vnm.nu
of kijk op onze website www.vnm.nu.
U kunt zich ook aanmelden voor een van onze
themalunches over flexibel reizen.
Op www.slimreizen.nl staan veel praktijkvoorbeelden; werkgevers delen hun kennis
en ervaringen, ondermeer op het gebied van flexibel reizen.
Contactgegevens aanbieders
VNM kan voor u de eerste contacten leggen maar u kunt dit ook rechtstreeks doen.
9292 Zakelijk
Individuele reisinformatie aanvragen, Reiswijzer op maat voor uw bedrijf
Tania Rademaker 0900 - 899 8585
zakelijk@9292.nl www.9292OV.nl
Greenwheels
Poolauto’s
René Drummen 010 - 850 1675
marketing@greenwheels.nl www.greenwheels.nl
7.

29. - 29 -
MetDick
Grafisch vormgever/webbouwer (campagnemateriaal)
Dick Verschuur 0174 - 883 707
info@metdick.nl www.metdick.nl
Mobility Mixx
Mobiliteitskaart, poolauto’s, beheer persoonlijk mobiliteitsbudget
Marcel Bakker 036 - 527 2809
marcel.bakker@mobilitymixx.nl www.mobilitymixx.nl
MuConsult
Ondersteuning o.a. op het gebied van gedragsbeïnvloeding
Neeske Abrahamse 033 - 465 5054
n.abrahamse@muconsult.nl www.muconsult.nl
NS Business Services
NS-Business Card, OV-kaarten
Hans Klijntjes 030 - 235 5891
businessservices@ns.nl www.ns.nl
Utrecht Bereikbaar
Utrecht Bereikbaarpas
Teus van Grootveld 030 - 711 1470
vangrootveld@utrechtbereikbaar.nl www.utrechtbereikbaar.nl

30. - 30 -
Wheels4all
Poolauto’s
Henry Mentink 0228 - 514 824
henry.mentink@wheels4all.nl www.wheels4all.nl
XTNT
Ondersteuning o.a. op het gebied van gedragsbeïnvloeding
Gerard Tertoolen 030 - 239 8060
info@xtnt.nl www.xtnt.nl

32. Colofon
Deze Slimmer-op-wegwijzer is een uitgave van VNM
– slimmer op weg. Kopieer, download en verspreid de inhoud
gerust! Uiteraard wel graag met naamsvermelding.
VNM
Herculesplein 201A
Stadion Galgenwaard (ingang Noord)
3584 AA UTRECHT
T 030 - 215 5080
www.vnm.nu/flexibelreizen
Vormgeving: MetDick, Den Haag; Floris Hollander
Print: Drukkerij Aktief, Den Haag
Februari 2010
254806
Een initiatief van: