https://ss.mahidol.ac.th/th2/documents/file_article_muss/article_general/diabetes-manual2.pdf

1. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
6
ตอนที่ 2. การดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน
การตรวจสอบเท้าในผู้ป่วยเบาหวาน
เท้าเป็นอวัยวะเป้าหมายที่ต้องได้รับการดูแลเป็นอย่างดีที่สุดเพราะถูกซุกซ่อนหลบเร้นสายตาอยู่ในรองเท้าทั้งวัน (ในผู้
ที่ทางานออฟฟิศ) หรือเสี่ยงที่จะเกิดแผล (ในผู้ที่ทางานบ้าน-งานเกษตรและไม่ใส่รองเท้า) เมื่อผนวกกับความรู้สึกที่ผิดปกติที่
ปลายเท้า และหากตาแหน่งใดตาแหน่งหนึ่งของเท้าถูกกด ถูกเบียด ถูกของมีคมบาดเป็นแผลหรือขาดเลือดไปเลี้ยงก็จะทาให้
ลุกลามเกิดการสูญเสียอวัยวะได้ง่ายๆ
เท้าจึงเป็นอวัยวะที่ผู้ป่วยเบาหวานต้องหมั่นตรวจสอบทุกวัน (เช้า-กลางวัน-เย็น แล้วแต่ความรุนแรงของโรค) ต้อง
ตรวจสอบตนเองทั้งฝ่าเท้า ส้นเท้า นิ้วเท้า ด้านข้างใน-นอก ต้องตรวจสอบอย่างละเอียด ดังนี้
1. การไหลเวียนเลือดที่เท้าว่ายังดีอยู่หรือเปล่า เช่นที่ตาตุ่มด้านในและที่หลังเท้า ฯลฯ หากการไหลเวียนเลือดยังดีอยู่
(สามารถจับการเต้นของชีพจรเป็นจังหวะ ตุ๊บๆๆ ได้) โอกาสเสี่ยงก็จะต่า
2. ปุ่มปม หนังหนา รอยจ้าแดง ผิวแตกปริ เป็นรอยเก่าหรือใหม่
3. สีผิวและความอุ่นของเท้า 2 ข้างควรเหมือนกัน
4. กลิ่นเท้าโดยเฉพาะเมื่อถอดรองเท้าออก แสดงถึงการหมักหมมและโอกาสเน่า-ติดเชื้อได้ง่าย

2. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
7
ตรวจสอบการ หลเวียนเลือดหน้าเท้า ตรวจสอบรูปรางเท้า-ป่ม-ผนงหนา
กระดก
นิ้วโป้งขึ้น
เส้นเลือดอยู่
ขนานกับเอ็น
ตาตุ่มด้านใน
เส้นเลือดใต้ตาตุ่ม
ตรวจสอบการ หลเวียนเลือด ้างตาตมใน
ตรวจสอบสีเท้า กล่นเท้า
?
?
ตรวจสอบ วามรู้สกเท้า ้าง
2555
การดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวาน
เท้าที่ได้รับการดูแลไม่ถูกต้องมีโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย ความเข้าใจเรื่องการดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวานมีดังนี้
1. หมั่นตรวจสอบเท้าทุกวันหากทาด้วยตนเองให้ใช้แว่นขยายมอง ณ ตาแหน่งที่สงสัย (ผู้ป่วยเบาหวานมักมีปัญหา
สายตา) แต่ควรให้คนอื่นตรวจสอบให้บ้างเพราะผู้ป่วยเบาหวานไม่สามารถก้มงอตัวมองเท้าตัวเองได้ครบทุกส่วน
2. ล้างเท้าทุกวันด้วยน้าอุ่นอุณหภูมิเดียวกับที่ใช้อายให้ทารกแรกคลอด ใช้นิ้วมือถูทาความสอาดซอกนิ้วเท้าเบาๆ (ห้าม
ใช้แปรงถู) ผึ่งให้แห้งเองหรือซับแห้งด้วยผ้าขนหนูนุ่มๆ ห้ามขยี้ห้ามกดเฉพาะที่นานๆ
3. ทาครีมบารุงผิวที่ออกแบบสาหรับเท้าเท่านั้น และให้ทาซอกนิ้วเท้าได้ (อาจใช้ครีมทามือทาผิวทั่วไปทาเท้าได้แต่ไม่
ควรทาซอกนิ้ว บริเวณนี้มีการหมักหมมง่ายมาก)

3. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
8
4. การตัดเล็บเท้าควรให้คนอื่นทาให้ (ผู้ป่วยเบาหวานไม่สามารถก้มงอตัวมองเล็บเท้าตัวเองได้อย่างละเอียด) และต้อง
ระมัดระวังเป็นพิเศษ ให้ตัดเสมอขอบเล็บเท่าที่มองเห็นเท่านั้น ห้ามตะลุยตัดงัดแงะซอกเล็บเด็ดขาด
5. กรณ๊เกิดแผลที่ซอกเล็บ ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของเท้าควรพบแพทย์โดยทันที อย่าฝืนรักษาเอง
หม่นตรวจสอบเท้าทกวนเ ้า-เยน แล ทก
รงที่ยืน-เดนนาน ใ ้แวน ยาย
จดต้องสงสย
อยาให้เท้าหมกหมม ล้างเท้าทกวนเ ้า-เยน
ด้วยนาอน อนเทานาอาบเดกแรก ลอด
บแห้งด้วยผ้านม ดยเ า อกเลบ อยา
ด ูแรง ห้ามใ ้แปรง
ทา ล ่นกนเท้าแตก แต ม วรทาที่ อกนว
เ รา อาจหมกหมมเป็นที่กอเ ือรา
ตดเลบ อดีรอง อกเลบที่เหน อยาตดสน
หรือลกมากจ ทาให้เกดเลบ บ-เป็นแผล ด้
แล วรให้ นอื่นตดเลบให้
บแ ทยทนทีเมื่อเกดแผลที่เท้า
2555
ส่งที่ ม วรทาในผู้ที่เป็นเบาหวาน
การปฏิบัติตัวหลายๆอย่างที่ควรงดเว้น และการจัดวางสิ่งของเครื่องใช้ในบ้านโดยไม่คานึงว่าผู้เป็นเบาหวานมีความ
เสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไปที่จะเกิดการบาดเจ็บที่นาไปสู่ความสูญเสียอวัยวะได้

4. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
9
เดนเท้าเปลาวางส่งกีด วางทางเดนเดนป่า
ยืนเ ยง ีเหนียวกบการ ือรองเท้าใหม หนีบ องมี มด้วยเท้า
ปร บร้อน ปร บเยนด้วยตนเอง เท้า ูกกดทบเป็นเวลานาน ม วบ มนาหนก
แก เกาผวหนงเท้า นผ้ายืดแนนมากือรองเท้า ดย ม ด้ลอง
2555
ส่งที่ วรทาในผู้ที่เป็นเบาหวาน

5. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
10
อยู่ภายใต้หลักการ 2 ประการคือ ต้องป้องกันไม่ให้เกิดแผลที่เท้าและต้องให้เท้าได้พักผ่อนในวงรอบวัน เพราะเราทุก
คนต้องประกอบอาชีพ-ทางาน-เดินทุกวัน จึงต้องช่วยผ่อนคลายไม่ให้เท้าเครียดมากเกินไป อาทิ การเสริมแผ่นรองเท้าต้องนุ่ม
และลดแรงกดที่ฝ่าเท้าได้ ต้องไม่ใช้พื้นรองเท้าที่แข็งหรือถูกใช้งานมานานจนผิดรูป-หมดความยืดหยุ่น การใช้ถุงเท้าตลอดเวลา
ทั้งการทางานในระหว่างวันและเมื่อนอนในเวลากลางคืน โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวานที่นอนในห้องปรับอากาศ
เสรมแผนรองเท้า ใส งเท้าแห้ง ส อาด มหลวม
มรดเปลี่ยนใหมบอย
ใส งเท้านอนเท้า ด้รบการ กผอนสม่าเสมอ
2555
การออกกาลงกายมีปร ย นอยาง ร
ผู้ป่วยเบาหวานจาเป็นต้องออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอ มีประโยชน์ในหลายด้าน เช่น
1. ช่วยลดระดับน้าตาลในเลือดโดยเป็นการเพิ่มการใช้พลังงานในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 และช่วยลดภาวะดื้อต่ออินซูลิน และ
ลดการสร้างกลูโคสจากตับในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

6. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
11
2. ช่วยลดระดับไขมันในเลือด ทั้งระดับไขมันโคเลสเตอรอลตัวไม่ดี (LDL) และช่วยเพิ่มไขมันโคเลสเตอรอลตัวดี (HDL)
3. ช่วยลดความดันโลหิตในผู้ป่วยที่มีโรคความดันโลหิตสูง ทาให้การทางานของหัวใจและระบบการไหลเวียนของเลือดดีขึ้น
4. ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและข้อต่างๆ ช่วยลดความเครียด รู้สึกสดชื่น
การออกกาลงที่ ม วรแล วรทาในผู้ที่เป็นเบาหวาน
ผู้ป่วยเบาหวานจะได้รับคาแนะนาให้ออกกาลังกาย และจาเป็นต้องทราบว่าไม่ได้หมายถึงการออกกาลังกายอะไรก็ได้
ที่จริงแล้วการออกกาลังกายในผู้ป่วยเบาหวานมีหลักการง่ายๆคือ ต้องไม่สร้างแรงกด-แรงกระแทกซ้าๆบนฝ่าเท้า ดังนั้น
กิจกรรมการเต้นแอโรบิค (โดยเฉพาะ Step aerobic ที่มีการก้าวขึ้น-ลงกล่องเล็กๆและหมุนตัวเร็วๆ) จึงไม่เหมาะสมสาหรับผู้ป่วย
เบาหวานซึ่งมักมีอายุมาก และมีโอกาสเจ็บที่เท้า
กิจกรรมที่แนะนาจึงเป็นการเคลื่อนไหวช้า มีความมั่นคงสูงและให้ทาซ้าๆสลับข้าง

7. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
12
แอ รบ ที่มีแรงกร แทกบน ่าเท้า เดนย่า-ลยนากร ดดอยูกบที่
เดนเรว ี่จกรยาน ยกนาหนกเบา าว่งบนลู
2555
ทางเลือกในการออกกาลงกายในผู้ป่วยเบาหวาน
มีทางเลือกหลายทาง ทั้งที่เป็นการออกกาลังกายที่มีรูปแบบและการนากิจกรรมประจาวันทั่วไปมาประยุกต์ใช้ โดยให้
ทาต่อเนื่อง 20 ถึง 40 นาทีแล้วแต่ว่ากิจกรรมนั้นหนักมากเพียงใด และหากเป็นกิจกรรมการเล่นกีฬาจาเป็นต้องมีการเตรียม
ร่างกายให้พร้อมด้วยการยืดเหยียดก่อนและหลังการออกกาลังกาย

8. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
13
ตอเนื่อง 30 นาทีตอวน 4 วนตอสปดาห
ยืดเหยียด 5 นาที
กอนออกกาลงกาย
เดน รงล 10 นาที
เ ้า กลางวน เยน
ตดห ้า 20 นาที
ยืดเหยียด5 นาที
หลงออกกาลงกาย
ย 30 นาที
หรือ หรือ
งานบ้าน 40 นาที
2555
้อ วรร วงในผู้ที่มีภาว นาตาลต่า ด้งาย
การออกกาลังในผู้ป่วยที่มีภาวะน้าตาลต่าได้ง่ายๆ จึงต้องตรวจระดับน้าตาลในเลือดก่อนออกกาลังกาย ดังนี้
 ถ้าค่าน้าตาลในเลือดอยู่ระหว่าง 80-180 มก/ดล ควรรับประทานอาหารว่างเล็กน้อยก่อนออกกาลังกาย
 ถ้าค่าน้าตาลในเลือดอยู่ระหว่า 180-240 มก/ดล ไม่ต้องรับประทานอาหารว่าง แต่อาจให้ในระหว่าง 30-60 นาทีของ
การออกกาลังกาย
หลังจากการออกกาลังกายอาจเกิดภาวะน้าตาลในเลือดต่าได้ ควรตรวจระดับน้าตาลในเลือดเพื่อประเมินว่าจาเป็นต้อง
รับประทานอาหารว่างหรือไม่ จะให้รับประทานอาหารว่างกรณีที่น้าตาลในเลือดต่ามากเท่านั้น

9. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
14
ลดอน ูลน ีดหรือกน *
ลง 30-50%
ที่ร ดบปานกลาง**
อาหารแปง - า
นาทีกอนออกกาลงกาย
* หมายถึงอินซูลินที่ออก ท ิเร็วและทาให้น้าตาลในเลือดต่าทันที
** หมายถึงชีพจรเพิ่มขึ้นจากระยะพักอีก30-40ครั้ง
หากมีภาว นาตาลต่าอาจต้อง
ทานอาหารแปง-นาหวาน
หลงออกกาลงกายร หวางออกกาลงกายกอนออกกาลงกาย
เดน หรือ ี่จกรยานตอเนื่อง 30 นาที
3 รงตอสปดาห เป็นอยางน้อย
2555
วรปรก าแ ทยรวมด้วย
การออกกาลงกายที่แน นาในผู้ป่วยเบาหวาน
สมาคมเบาหวานแห่งสหรัฐอเมริกาแนะนากิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งต่อไปนี้ เช่น การเพิ่มกิจกรรมทางกาย การไป
ร่วมออกกาลังกายแบบแอโรบิค หรือการออกกาลังกายในห้องยิม ฯลฯ แต่ต้องไม่มีความเสี่ยงที่จะทาให้เกิดแผล การล้ม การฉีก
ขาดของกล้ามเนื้อ

10. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
15
1 2
การ ก ตวอยางกจกรรม กี่ รง ทาหนกแ หน ทากี่นาที
กจกรรมท่ว ป
เดนทางราบ
เดน นบน ด
ทาสวน
ทกวน
ร หวางออกกาลงกาย
ยง ูด ย ด้ หรือ ี จร
เ ่มปร มา 30
รง/นาทีจากร ย ก
มากกวา 30 นาที
แอ รบ
เดนเรว ว่งเหยา
ี่จกรยาน วายนา
เต้นแอ รบ
3-5 วน/
สปดาห
เร่มหอบแตยง ูด ย ด้
หรือ ี จรเ ่มปร มา
50 รง/นาทีจาก
ร ย ก
30-60 นาที
กในห้องยม
ยางยืด ต้มนาหนก
เ รื่องเลน weight
2-3 วน/
สปดาห
เร่มล้ากล้ามเนือนน
แตยง ูด ย ด้
8-10 ทา ทา
ล 8-12 รง
Kriska AM, Blair SN and Pereia MA. Exerc.Sports Sci Rev. 1994, 22:121-143.
Swedish Naional Institute of Health. Physical Activity in he Prevention and Treatment of Disease: Professional Association for
Physical Activity (Sweden). 2010.
(ไม่แนะนาในผู้ที่มีปัญหาสายตา
ร่วมด้วย)
2555
วามหนกในการออกกาลงกายในผู้ป่วยเบาหวาน
สมาคมเบาหวานแห่งประเทศสหรัฐอเมริกาแนะนาการออกกาลังกายที่ถูกต้องในผู้ป่วยเบาหวาน คือ การออกกาลังกาย
ชนิดแอโรบิกที่ระดับความหนักปานกลางและนานพอเพื่อให้หัวใจทางานหนักและมีการใช้พลังงานเพิ่มขึ้น มีดัชนีชี้วัดความ
หนักของการออกกาลังกาย ดังนี้
1. ใช้ชีพจรโดยคานวณจากอายุ (ในหน่วยปี) ของผู้ออกกาลังกาย
ชีพจรที่ระดับความหนักปานกลาง = (220 – อายุ) x 50/100 สาหรับผู้เริ่มต้น
ชีพจรที่ระดับความหนักปานกลาง = (220 – อายุ) x 70/100 สาหรับผู้ที่ออกกาลังมานานแล้ว (และควรคงที่ที่
ระดับนี้ไปตลอด)
เช่น นายเท่ง อายุ 60 ปี มีชีพจรระยะพัก 70 ครั้ง/นาที อยากเริ่มออกกาลังกายให้ได้ผลภายใน 3 เดือน ควรปฏิบัติดังนี้

11. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
16
ความหนักที่ควรเริ่มต้นสาหรับนายเท่ง = (220 – 60) x 50/100 = 80 ครั้ง/นาที
(เพิ่มจากระยะพัก 10 ครั้ง/นาที = 70 + 10 หรือมากกว่านี้เล็กน้อยในวันแรก-2 สัปดาห์แรก)
นายเท่งค่อยเพิ่มระยะทางหรือระยะเวลาในการออกกาลังกายวันละน้อยเพื่อให้ชีพจรมากขึ้นไปอีก
และความหนักในเดือนที่ 3 สาหรับนายเท่ง = (220 – 60) x 70/100 = 56 ครั้ง/นาที (ระยะพัก 70 + 56) = 110-
120 ครั้งต่อนาที
จบ ี จรตรง านนว ปง ตรงรอยหยก ้อมือ
นบ ี จรในเวลา 15 วนาที ู 4 จ เป็น ี จรใน 1 นาที
เ นนบ ี จรในเวลา 15 วนาที ด้ 20 รง
ู 4 = 20 x 4 = 80
ี จร ือ 80 รงตอนาที
2555
2. ใช้วิ ีพูดกับตัวเอง (Self – Talk Test)
ออกกาลังกายชนิดหนักปานกลาง คือยังต้องสามารถพูดคุยได้เป็นประโยคต่อเนื่องไม่ขาดๆหายๆเป็นช่วงๆ
การปร เมนส ภา กอนออกกาลงกาย
ก่อนเข้าสู่โปรแกรมฝึกออกกาลังกาย ผู้ป่วยเบาหวานส่วนใหญ่ที่มักมีภาวะแทรกซ้อนซ่อนเร้นอยู่ จึงควรได้รับการ
ประเมินสุขภาพจากแพทย์เพื่อหาโรค-ภาวะแทรกซ้อนบางอย่างที่อาจมีผลเสีย/เป็นอุปสรรค เช่น

12. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
17
 การประเมินประเภทการออกกาลังกายที่เหมาะสมเฉพาะบุคคล
 การประเมินเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงภาวะหัวใจไม่ปกติ การประเมินหลอดเลือดส่วนปลาย
 คาแนะนาให้หยุดออกกาลังกายเมื่อมีอาการผิดปกติ เช่น รู้สึกเหนื่อยมาก หอบ เวียนศีรษะ ฯลฯ ควรปรึกษาแพทย์
การเตรียมตว ปออกกาลงกายนอกบ้าน
1. สวมถุงเท้าหนา สวมรวมเท้ารองเท้ากีฬาขนาดพอดี ไม่คับหรือหลวมเกินไป (รองเท้าที่เหมาะสมเมื่อใส่แล้วต้องเอา
นิ้วมือ 1 นิ้วสอดที่ด้านหลังได้พอดีและเมื่อบีบหัวรองเท้าแล้วต้องมีช่องว่างระหว่างหัวแม่เท้ากับหน้ารองเท้า 1 นิ้วมือ)
2. ตรวจดูเท้าทุกครั้งก่อน-หลังจากออกกาลังกายว่ามีตุ่มพองหรือแผลถลอกหรือรอยจ้าแดง-บวมหรือไม่
3. พบบัตรประจาตัวว่าเป็นเบาหวาน และเตรียมลูกอม สาหรับแก้ไขภาวะน้าตาลต่า
4. ควรมีเพื่อนร่วมออกกาลังหรือบอกญาติว่าท่านจะไปออกกาลังกายเส้นทางไหน
การเลือกรองเท้าในผู้ที่เป็นเบาหวาน
รองเท้าเป็นประเด็นสาคัญมากในผู้ที่เป็นเบาหวานเพราะเราต้องสวมใส่อยู่ตลอดเวลา รองเท้าที่เหมาะสมกับผู้ที่เป็น
เบาหวานนั้นไม่ใช่จะไปหาซื้อได้ตามร้านค้าทั่วไป ที่จริงแล้วควรพบแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านรองเท้า
รองเท้าที่ดีสาหรับผู้ป่วยเบาหวานต้องตัดเย็บด้วยวัสดุที่เป็นชิ้นเดียวหรือมีรอยต่อน้อยที่สุด พื้นนิ่ม และมีรูระบาย
อากาศที่ด้านหน้า มีแผ่นป้องกันการเสียดสีด้านหลังรองเท้า เชือกรองเท้านิ่มหรืออาจใช้แผ่นยึดตีนตุ๊กแก เมื่อเลือกซื้อควร
ทดลองเดินนานๆ เดินทางตรง เดินเลี้ยวซ้าย-ขวาหลายๆรอบ ถอด-สวมตรวจสอบว่าไม่ทาให้เกิดแรงกด-รอยจ้าแดง จนแน่ใจ
ในทางกลับกัน ไม่แนะนาให้ใช้รองเท้าหัวตัด (นิ้วเท้าโผล่เสี่ยงต่อการเกิดแผลจากการเตะกระแทก) รองเท้าหุ้มข้อ
มิดชิด (จนไม่สามารถสังเกตุอะไรภายในเท้าได้)

13. คู่มือดูแลตนเองเมื่อเป็นเบาหวาน 2555 ผศ.ดร.รุ่งชัย ชวนไชยะกูล/วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา ม.มหิดล
18
ต้องลองสวม-แล ลองเดนนาน-จน น
จงจ ือ
ม บ
รองเท้าที่ มแน นา รองเท้าที่แน นา ใส ปทางาน
รองเท้าเบาหวาน มมีวาง ายท่ว ป แล
มจาเป็นต้องสวยงาม-นาสมย
มหลวม
รองเท้าที่เหมา สมเมื่อใสแล้วต้องเอานวมือ
นวสอด ด้ อดี
เป็นชิ้นเดียวไม่มี
รอยต่อมีช่อง
ระบายอากาศ
นิ่มมีขอบ
กันกระแทก
ผนังด้านในบุนุ่ม เชือกรองเท้านุ่ม
พื้นนอกเป็นยางดิบนุ่ม
ซ่นเว้าช่วยลดแรงกระแทก
ปรบรองเท้า เ น เจา รูทา Doughnut
บรเว ที่เ ย ดนกด
2555