SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 63
6-1
McGraw-Hill/Irwin

Copyright © 2007 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.
Харилцаа холбоо ба сүлжээ
Сүлжээний бизнесийн үнэ цэнэ
Интернет
Сүлжээний бүрэлдэхүүн хэсгүүд

McGraw-Hill/Irwin

Copyright © 2007 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

Бүлэг

6
Судлах зүйл
1.
2.
3.

4.

6-3

Сүлжээний тухай ойлголт
Сүлжээний үнэ цэнийг ойлгоход Меткалфийн
хуулийг хэрэглэх нь.
Харилцаа холбоо ба Интернетийн Технологийн
салбар, технологи, бизнес хэрэглээнд гарч
байгаа үндсэн хөгжил, чиг хандлагыг
тодорхойлох
Интернет, интранет ба экстранет хэрэглээний
бизнесийн үнэ цэнийн жишээнүүд
Хичээлийн зорилго
5.

6.

7.
8.
9.

6-4

Бизнест хэрэглэгдэж байгаа харилцаа холбооны
сүлжээний үндсэн бүрэлдэхүүн хэсэг, функц ба
төрлүүдийг тодорхойлох
Харилцаа холбооны сүлжээний техник хангамж, програм
хангамж, зөөгч болон үйлчилгээнүүдийн үндсэн
бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн функцийг тайлбарлах
Клиент/сервер сүлжээний ойлголтыг тайлбарлах
Гишүүнээс гишүүнд сүлжээнэий хоёр хэлбэрийг ойлгох.
Дижитал ба аналог сигналын ялгааг тайлбарлах.
Хичээлийн зорилго
10.

11.
12.
13.

6-5

Харилцаа холбооны сүлжээнд хэрэглэдэг янз
бүрийн дамжуулагч төхөөрөмжүүд ба
топологиудыг тодорхойлох.
Утасгүй сүлжээний топологиудын суурь
үндсийг ойлгох
TCP/IP ойлголтыг тайлбарлах.
OSI сүлжээний загварын долоон давхаргыг
ойлгох
Сүлжээний ойлголт
Сүлжээ
Өөр

хоорондоо холбогдсон гинж, бүлэг буюу систем

Сүлжээн

(N-1)

дээрх боломжит холболтын тоо нь N *

N = зангилааны тоо (сүлжээн дээрх холболтын
цэгүүд)
Жишээлбэл, сүлжээнд 10 компьютер байгаа бол,
тэнд 10 * 9 = 90 боломжит холболт байна гэсэн үг
Энд

6-6
Meткальфийн хууль
Сүлжээний

ашигтай байдал нь хэрэглэгчдийг
тоог квадрат зэрэгт дэвшүүлсэнтэй тэнцүү
Жижиг сүлжээн дээр технологит нь хийсэн нэг
өөрчлөлт зөвхөн технологит л нөлөөлнө
Интернет шиг том сүлжээн дээр технологит нь
хийсэн нэг өөрчлөлт нь нийгэм, улс төр, эдийн
засгийн тогтолцоонд нөлөө үзүүлдэг

6-7
Харилцаа холбоо
Харилцаа

холбоо

хэлбэртэй (дуу авиа, өгөгдөл, текст, дүрс
зураг, аудио, видео) мэдээллийг сүлжээгээр
солилцох

Дурын

6-8
Харилцаа холбооны чиг хандлага

6-9
Нээлттэй системүүд
 Техник

хангамж, програм хангамж, хэрэглээний програм
хангамжууд болон сүлжээнүүддэд зориулсан нийтлэг
стандартуудыг хэрэглэдэг мэдээллийн системүүд
 Интернет сүлжээний технологиуд бол нээлттэй системүүдийн
нийтлэг стандартууд юм
 Холбогдох чадвар:
 Сүлжээгээр холбогдсон компьютеруудын бие биен рүүгээ
амархан хандах, харилцах, мэдээллээ дундаа ашиглах чадвар
 Харилцан ажиллах чадвар
 Өөр хоорондоо холбогдсон янз бүрийн сүлжээнүүдийн хангаж
байгаа төрөл бүрийн компьютерын системүүд, програмын
багцууд, мэдээллийн сангуудыг хэрэглэн эцсийн
хэрэглэгчдийн хэрэглээний програмуудад ажиллах, ажлаа
дуусгах боломж олгодог нээлттэй системийн чадвар
Connectivity - Холбогдох чадвар
6-10

Interoperability – Харилцан ажиллах чадвар
Middleware
Хоёр

тусдаа програмуудыг “хооронд нь
нийлүүлэх” ажил хийдэг дурын програмчлал

6-11
Тоон сүлжээний технологиуд
сүлжээнээс тоон сүлжээ рүү хурдан шилжиж байна.
 Аналог: дуу хоолойд суурилсан дамжуулалт, авианы
долгион
 Дижитал (тоон): дискрит пульсуудын (сигналууд)
дамжуулалт
 Дижитал (тоон) сигналууд нь:
 Дамжуулалтын өндөр хурдтай
 Илүү их хэмжээний мэдээлэл
 Илүү их хэмнэлт
 Алдааны түвшин илүү бага
 Нэг ижил цахилгаан хэлхээгээр харилцаа холбооны олон
тоөрлийн хэлбэрүүдийг дамжуулах
 Аналог

6-12
Internet2
дараагийн үе
Өндөр гүйцэтгэлтэй сүлжээ
200 их сургууль, шинжлэх ухааны байгууллагууд,
харилцаа холбооны корпорацуудад ашиглагдаж
байна.
Интернетийн

6-13
Харилцаа холбооны сүлжээнүүдийн
бизнесийн үнэ цэнэ

6-14
The Internet
46

сая гаруй сервер (2004)
710 – 945 сая хэрэглэгч (2004)
Төв компьютерын системгүй
Захиран удирдах байгууллага, хүн байхгүй
Түүнийг хэн ч өмчилдөггүй

6-15
Интернет Үйлчилгээний Төв
ИҮТ

(ISP)

төлбөр төлөөд програм хангамж,
хэрэглэгчийн нэр, нууц үг ба хандах зөвшөөрлийг
өгөөд
Хэрэглэгчдэд Интернетэд амархан холбогдох
үйлчилгээ үзүүлдэг мэргэшсэн компани
Сарын

ИҮТ-үүд

бие биентэйгээ сүлжээнд хандах
цэгүүдээр холбогдоно.
Internet Service Provider (ISP) – Интернет Үйлчилгээний Төв
Network access points - сүлжээнд хандах цэгүүд

6-16
Интернетийн өргөн дэлгэрсэн
хэрэглээ

6-17
Интернетийн бизнес дэх
хэрэглээ

6-18
Интернетийн бизнесийн үнэ
цэнэ

6-19
Интернетэд суурилсан технологийн
архитектурууд
Бодлого, стандартууд

Сүлжээ удирдах ПХ
Удирдлага

Firewalls
Нууц үг
Encryption Хамгаалалт

Агуулга
ба
өгөгдөл

ПХ-ийн
хэрэгслүүд

Дэд бүтэц
TCP/IP
Сүлжээ
6-20

Гипермедиа
Мэдээллийн
сангууд

Сервер

Браузер

Зохиох
хэрэгслүүд
Интранет
Байгууллага

доторх сүлжээ

технологийг (Вэб браузер, серверүүд,
TCP/IP протоколууд, HTML, г.м.) хэрэглэдэг
Байгууллага дотор Интернеттэй адилхан орчныг
бүрдүүлдэг
Мэдээлэл дундааа ашиглах, харилцах, хамтран
ажиллах, бизнес процессуудыг дэмжих зорилготой
Аюулгүйн арга хэмжээнүүдээр хамгаалагдсан
Зөвшөөрөлтэй хэрэглэгчид Интернетээр хандаж
болдог
Интернетийн

6-21

Intranet - Интранет
Байгууллагын мэдээллийн
портал

6-22
Экстранет
Интернетийн

технологиудыг хэрэглэдэг
сүлжээний холболтууд
Байгууллагын

интранет руу холбогдохын тулд
Интранетийн тусламжтайгаар өөрийнхөө
үйлчлүүлэгч, нийлүүлэгч, бусад бизнесийн
түншүүдтэйгээ холбогдох

6-23
Экстранетийн хэрэглээ

6-24
Харилцаа холбооны сүлжээ
нь хүлээн авагч руу төрөл бүрийн
илгээгчээс тогтсон сувгаар мэдээ илгээдэг дурын
зохицуулалт

Илгээгч

6-25
Харилцаа холбооны сүлжээний
бүрэлдэхүүн хэсгүүд
өгөгдлийг дамжуулах эсвэл хүлээн
авахын тулд сүлжээнүүдийн хэрэглэдэг
оруулах/гаргaх төхөөрөмжүүд
Харилцаа холбооны процессорууд: өгөгдөл дамжуулах
ба хүлээн авахад тусалдаг төхөөрөмжүүд
Харилцаа холбооны сувгууд: өгөгдөл дамжуулж ба
хүлээн авдаг зөөгч төхөөрөмжүүд
Компьютерууд: бүх хэмжээ, төрлийн компьютерууд
Харилцаа холбоог хянаж удирддаг ПХ: дамжуулах
үйл ажиллагааг хянаж, удирддаг програмууд
Tерминалууд:

6-26
Харилцаа холбооны сүлжээний
загвар

6-27
Гадаад сүлжээ (WAN)
зүйн том талбайг хамарсан харилцаа
холбооны сүлжээ

Газар

Source: Courtesy of Cisco Systems Inc.

6-28
Дотоод сүлжээ (LAN)
Офис,

анги танхим, байшин зэрэг хязгаарлагдмал
бодит талбайд компьютеруудыг холбоно

6-29
Virtual Private Networks (VPN)
Интернетийг

гол шугам болгож
хэрэглэдэг боловч firewalls, encryption
болон бусад хамгаалалтын технологиудад
найддаг аюулгүй сүлжээ

6-30
VPN

6-31
Клиент/Сервер сүлжээнүүд
Клиент:

Эцсийн хэрэглэгчийн персональ
компьютер эсвэл сүлжээгээр холбогдсон
компьютерууд
LAN-аар өөр хоорондоо холбогдоно
Серверүүд: Сүлжээг удирдана
Клиент ба серверүүдийн хооронд
боловсруулалтыг хуваан хийнэ.

6-32
Клиент/Сервер Сүлжээ

6-33
Сүлжээний тооцоолол
Сүлжээнүүд

бол байгууллагын төв тооцооллын

нөөц юм.
Thin clients: Браузерт суурилсан хэрэглэгчийн
интерфейсээр хангадаг сүлжээний ба бусад
клиентүүд

6-34
Гишүүнээс гишүүнд
сүлжээнүүд
ПС-ээс нөгөө ПС руу холбогддог сүлжээнүүд
Файлуудыг татаж авах, нийлүүлэх – нийтлэг
хэрэглээ
Нэг

6-35
Гишүүнээс гишүүнд сүлжээ

6-36
Харилцаа холбооны зөөгчүүд
Хос

зэс дамжуулагч:
Ердийн телефон
утас
Хосоор нь эрчилсэн
зас утас

Source: Phil Degginger/Getty Images.

6-37
Харилцаа холбооны зөөгчүүд
Коаксиал

кабел:
Тусгаарлаж,
хамгаалахын тулд
жийргээр ороосон
бат бөх зэс эсвэл
хөнгөн цагаан утас

Source: Ryan McVay/Getty Images.

6-38
Харилцаа холбооны зөөгчүүд
Шилэн

кабель :
Хамгаалагч
бүрхүүлээр ороосон
шилэн утсаар
хийсэн, үс шиг
нарийхан нэг эсвэл
хэд хэдэн
чийдэнгийн утас

Fiber-optic cable – Шилэн кабель
6-39

Source: CMCD/Getty Images.
“Хамгийн сүүлчийн миль”-ийн
асуудал
Сүлжээний

компаниуд гол, төв шугамаар
хангахад шилэн кабелийг хэрэглэж байна.
Гэвч байшингууд гол, төв шугам руу хос зэс
утсаар хоблогдож байна.
Тиймээс илүү хурдан, сайн технологийн үр
өгөөжийг хүртэж чадахгүй байна.

6-40
Утасгүй технологиуд
Богино

долгионы газрын станцууд

Ойролцоогоор

30-милийн зайтай газар байрлаж
байгаа релейний станцуудын хооронд
Өндөр хурдтай радио сигналуудыг дамжууладаг
газар дээрх богино долгионы системүүд
Харилцаа
Богино

холбооны сателайт станцууд

долгионы радио сигналуудыг хэрэглэдэг
Харилцаа холбооны сигналуудад зориулсан
релейны станцийн үүрэг гүйцэтгэнэ.
6-41
Утасгүй технологиуд
 Үүрэн

болон PCS телефон ба пейжерийн системүүд
 Газар нутгийг жижиг хэсгүүд буюу үүрнүүдэд хуваана.
 Нэг үүрнээс нөгөө рүү мэдээг дамжуулахын тулд үүр
болгон дамжуулагч буюу радио релейны антентай байна
 Утасгүй LAN сүлжээ
 Офис эсвэл байшин доторх радио сигналууд
 ПК-уудыг сүлжээнүүд рүү холбоно.
 Bluetooth
 Богино хүрээний утасгүй технологи
 Принтер г.м дагалдах төхөөрөмжийг ПК руу холбоно.

6-42
Утасгүй Вэб
холбооны зөөврийн төхөөрөмжүүдийг
Интернет рүү холбоно

Харилцаа

6-43
Харилцаа холбооны
процессорууд
Moдемууд
Компьютерын

дижитал сигналуудыг аналог
давтамжууд болгон хөрвүүлж
Ердийн телефон утасны шугамаар дамжуулах
боломжтой болгоно.

6-44
Модем ба бусад
технологиудын харьцуулалт

6-45
Сүлжээ хоорондын
процессорууд
– сүлжээн доторх харилцаа холбооны
цахилгаан хэлхээнүүдийн хоорондох холболтыг
хийнэ.
Router – янз бүрийн протоколууд дээр ажилладаг
сүлжээнүүдийг хооронд нь холбодог харилцаа
холбооны процессор
Hub – харилцаа холбооны процессорыг
дамжуулж холбодог порт
Gateway – төрөл бүрийн харилцаа холбооны
архитектуруудыг хэрэглэн сүлжээнүүдийг
холбоно.
Switch

6-46
Харилцаа холбооны процессорууд

6-47
Харилцаа холбооны
процессорууд
Mультиплексер
Олон

янзын терминалуудаас дамжуулсан
өгөгдлүүдийг нэг харилцаа холбооны нэг сувгаар
зэрэг дамжуулах боломж олгоно

6-48
Харилцаа холбооны програм
хангамж
Сүлжээний

гүйцэтгэлийг удирдахын тулд
серверүүд болон бусад компьютеруудын
хэрэглэдэг
Сүлжээний үйлдлийн систем
Middleware

6-49
Сүлжээний удирдлагын функцүүд
удирдах– Бөглөрлөөс зайлсхийхийн тулд сүлжээний
нөөцүүд болон трафикийг удирдаж, хэрэглэгчдийн үйлчилгээниы
түвшингүүдийг оновчтой болгож өгнө.
 Хамгаалах – хэрэглэгчийг таних, шифрлэх, “галт хана” босгох,
аудит хийх болон дүрэм журмыг мөрдүүлнэ.
 Сүлжээг хянах – боломжит асуудлуудыг тулгарахаас нь өмнө
тэдгээрийг сүлжээний администраторт мэдээллэн, сүлжээг бүхэлд
нь харж, тулгарсан асуудлыг шийднэ
 Чадавхийг төлөвлөх– сүлжээ өргөжиж, өөрчлөгдөх тусам түүний
хэрэгцээг хэрхэн илүү сайн зохицууулж болохыг тодорхойлохын
тулд сүлжээний нөөцүүд, трафикийн хэв маяг, хэрэглэгчдийн
хэрэгцээ шаардлагыг судлах
 Трафик

Traffic Management -Трафик удирдах
Network Monitoring – Сүлжээг хянах
6-50

Security –Хамгаалах
Capacity Planning - Чадавхийг төлөвлөх
Сүлжээний топологиуд
 Топологи

: сүлжээний бүтэц

төв компьютерт эцсийн хэрэглэгчдийн компьютерыг
холбоно
 Цагираг: Дотоод сүлжээний компьютерын процессоруудыг
харьцангуй тэгш үндсэн дээр цагирган дотор хамтад нь
холбоно
 Шулуун: Дотоод сүлжээний компьютерын процессорууд
нэг ижил харилцаа холбооны сувгийг дундаа ашиглана
 Од:

Topology – Топологи
Ring – Цагираг
6-51

Star – Од
Bus - Шулуун
Сүлжээний топологиуд

6-52
Сүлжээний архитектурууд &
Протоколууд
Сүлжээн доторх харилцаа холбоог
хянаж удирдахад зориулагдсан стандарт дүрэм
журам, процедуруудын иж бүрдэл
Сүлжээний архитектур:
Протокол:

Стандарт

протоколууд, техник хангамж, програм
хангамж, эцсийн хэрэглэгч ба компьютерын
системүүдийн хоорондох интерфейсүүдийн мастер
төлөвлөгөө
Нээлттэй, энгийн, уян хатан, үр ашигтай харилцаа
холбооны орчныг дэмжих зорилготой
6-53

Protocol – Протокол
Network Architecture – Сүлжээний архитектур
OSI & TCP/IP Загварууд
Open

Systems Interconnection (OSI) Загвар

Сүлжээний

архитектуруудад зориулсан стандарт
загвар болж ашиглагддаг долоон давхаргатай загвар
Сүлжээний хоёр цэгийн хооронд мэдээг хэрхэн
дамжуулах ёстойг тодорхойлдог загвар
Давхарга болгон функцүүдийг нэмнэ
Transmission

(TCP/IP)

Control Protocol / Internet Protocol

Интернетийн

хэрэглэдэг таван давхрагат харилцаа
холбооны протокол

6-54
OSI & TCP/IP Загварууд

6-55
Интернет телефон
хэрэглэн дуу авианы өгөгдлийг дамжуулахын
тулд Интернетийн холболтыг хэрэглэх
 VoIP – IP-аар дуу авиа дамжуулах
Холын зайн стандарт утасны төлбөрийг төлөхөө
болино
IP

Internet Telephony - Интернет телефон
Voice over IP (VoIP) – IP-аар дуу авиа дамжуулах
6-56
Зурвасын өргөн
Зурвасын

өргөн

Харилцаа

холбооны сувгийн давтамжийн хязгаар
Дамжуулалтын түвшинг тодорхойлно
Нэг секунд дэх битүүдийн тоогоор (bps)
ангилагдана.
Дамжуулалтын
Нарийн

хурд:

зурвас – бага хурд
Өргөн зурвас – өндөр хурд

6-57
Дамжуулалтын хурд

6-58
Свичийн хувилбарууд
Цахилгаан

хэлхээний холболт

ба хүлээн авагчийн хооронд холбоо
тогтоохын тулд свич нь цахилгаан хэлхээг нээнэ
Энэ нь холбогдож дуустал нээлттэй үлдэнэ.
Дамжуулагч

Багц

свич

Мессэжүүдийг

пакет гэж нэрлэдэг хэсгүүдэд

хуваана.
Пакетуудыг тус тусад нь дамжуулна.

6-59
Сүлжээний харилцан
үйлчлэлцэх чадвар
сүлжээн дээрх хүн болгон
Өөр сүлжээний хаа нэгэн газар байгаа хэн нэгэн
хүнтэй
Холбогдож, харилцах боломжийг олгох чадвар
Энэ бүлэгт өгүүлсэн харилцаа холбоо нь
харилцан үйлчлэлцэх чадваргүйгээр оршин
тогтнох боломжгүй
Нэг

6-60
Дүгнэлт
 Байгууллагууд

и-бизнес хийхийн тулд Интернет, интранет
болон бусад харилцаа холбооны сүлжээнүүдийг хэрэглэдэг
сүлжээгээр холбогдсон байгууллагууд болон хувирч байна.
маш өрсөлдөөнтэй орчинд байгаа олон
тооны худалдаа, тээвэр, үйлчилгээнд харилцаа холбоо
нэвтэрч байна.

 Зохицуулалттай,

 Үндсэн

чиг хандлага нь өөр хоорондоо холбогдсон
байгууллагууд болон глобал сүлжээнүүдийг бий болгоход
Интернет ба түүний технологийг өргөнөөр хэрэглэ
Дүгнэлт
Харилцаа

холбооны сүлжээний үндсэн бүрэлдхүүн

хэсгүүд:
Терминалууд,
Харилцаа холбооны процессорууд,
Харилцаа холбооны сувгууд,
Компьютерууд,
Харилцаа холбооны программ хангамж.
Гадаад (WAN) ба дотоод (LAN)сүлжээ зэрэг харилцаа
холбооны сүлжээнүүдийн хэд хэдэн төрөл байдаг.
Дүгнэлт
холбооны сүлжээний гол гол
хувилбарууд нь харилцаа холбооны
төхөөрөмжүүд, процессорууд, програм хангамж,
сувгууд, архитектуруудаас бүрдэнэ.

Харилцаа

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

програм хангамжийн чанарын инженерчлэл
програм хангамжийн чанарын инженерчлэл програм хангамжийн чанарын инженерчлэл
програм хангамжийн чанарын инженерчлэл Энхтамир Ш
 
SCRUM арга
SCRUM аргаSCRUM арга
SCRUM аргаUndram J
 
Br tech std-20180225
Br tech std-20180225Br tech std-20180225
Br tech std-20180225Mr Nyak
 
сургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх нь
сургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх ньсургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх нь
сургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх ньМ. Дээгий
 
сүлжээний хичээл
сүлжээний хичээлсүлжээний хичээл
сүлжээний хичээлenhsaran_tsahim
 
Өгөгдлийн бүтэц
Өгөгдлийн бүтэцӨгөгдлийн бүтэц
Өгөгдлийн бүтэцMuuluu
 
5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдал5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдалGansvkh
 
компьютерийн програм хангамж
компьютерийн програм хангамжкомпьютерийн програм хангамж
компьютерийн програм хангамжtseegii6
 
компьютеийн бүтэц
компьютеийн бүтэцкомпьютеийн бүтэц
компьютеийн бүтэцTeacher's E-content
 
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээLecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээЭнхтамир Ш
 
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhbкомпьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhbhgbdjkbgdjbgjdal
 

Mais procurados (20)

програм хангамжийн чанарын инженерчлэл
програм хангамжийн чанарын инженерчлэл програм хангамжийн чанарын инженерчлэл
програм хангамжийн чанарын инженерчлэл
 
SCRUM арга
SCRUM аргаSCRUM арга
SCRUM арга
 
Personal Software Process
Personal Software ProcessPersonal Software Process
Personal Software Process
 
Br tech std-20180225
Br tech std-20180225Br tech std-20180225
Br tech std-20180225
 
Lection 4
Lection 4Lection 4
Lection 4
 
It101 4
It101 4It101 4
It101 4
 
сургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх нь
сургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх ньсургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх нь
сургуулийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх нь
 
сүлжээний хичээл
сүлжээний хичээлсүлжээний хичээл
сүлжээний хичээл
 
It101 9
It101 9It101 9
It101 9
 
Cs101 lec2
Cs101 lec2Cs101 lec2
Cs101 lec2
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
Өгөгдлийн бүтэц
Өгөгдлийн бүтэцӨгөгдлийн бүтэц
Өгөгдлийн бүтэц
 
Suljee
SuljeeSuljee
Suljee
 
5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдал5. мэдээллийн аюулгүй байдал
5. мэдээллийн аюулгүй байдал
 
компьютерийн програм хангамж
компьютерийн програм хангамжкомпьютерийн програм хангамж
компьютерийн програм хангамж
 
компьютеийн бүтэц
компьютеийн бүтэцкомпьютеийн бүтэц
компьютеийн бүтэц
 
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээLecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
 
It101 lect9
It101 lect9It101 lect9
It101 lect9
 
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhbкомпьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
 
дотоод сүлжээ
дотоод сүлжээдотоод сүлжээ
дотоод сүлжээ
 

Destaque

С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...
С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...
С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...batnasanb
 
Router гэж юу вэ ?
Router гэж юу вэ ?Router гэж юу вэ ?
Router гэж юу вэ ?Ochiroo Dorj
 
Distance Vector Routing Protocol гэж юу вэ ?
Distance Vector Routing Protocol  гэж юу вэ ?Distance Vector Routing Protocol  гэж юу вэ ?
Distance Vector Routing Protocol гэж юу вэ ?Ochiroo Dorj
 
утасгүй сүлжээ
утасгүй сүлжээутасгүй сүлжээ
утасгүй сүлжээOchiroo Dorj
 
өгөгдөл дамжуулах 4
өгөгдөл дамжуулах 4өгөгдөл дамжуулах 4
өгөгдөл дамжуулах 4Oidov Umbelee
 
Internet como derecho fundamental
Internet como derecho fundamentalInternet como derecho fundamental
Internet como derecho fundamentalRosmery Chambi
 
Retail Infographic
Retail InfographicRetail Infographic
Retail InfographicAstley Scott
 
Cherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet Earth
Cherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet EarthCherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet Earth
Cherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet EarthAmit Ranjan
 
áGuia sonhadora eda carneiro da rocha
áGuia sonhadora eda carneiro da rochaáGuia sonhadora eda carneiro da rocha
áGuia sonhadora eda carneiro da rochaLuzia Gabriele
 
Parasitología vectores
Parasitología vectoresParasitología vectores
Parasitología vectoresJohn Molina
 
Neuropsichiatria infantile1
Neuropsichiatria infantile1 Neuropsichiatria infantile1
Neuropsichiatria infantile1 imartini
 
Jump Start Digital Collaboration with Office 365 Groups
Jump Start Digital Collaboration with Office 365 GroupsJump Start Digital Collaboration with Office 365 Groups
Jump Start Digital Collaboration with Office 365 GroupsGina Montgomery, V-TSP
 
Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016
Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016
Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016Ipsos UK
 
Direitos da Pessoa com Deficiência
Direitos da Pessoa com DeficiênciaDireitos da Pessoa com Deficiência
Direitos da Pessoa com DeficiênciaMadalena Charruadas
 
сүлжээний технологи
сүлжээний технологисүлжээний технологи
сүлжээний технологиKhishighuu Myanganbuu
 
A guide to Portfolio analysis - tools to help you improve
A guide to Portfolio analysis - tools to help you improveA guide to Portfolio analysis - tools to help you improve
A guide to Portfolio analysis - tools to help you improveSpringTide
 

Destaque (20)

С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...
С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...
С.Оюу-Эрдэнэ Н.Номинханд - Е МАРКЕТИНГИЙГ БИЗНЕСИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ҮР ДҮНТЭЙ НЭ...
 
Router гэж юу вэ ?
Router гэж юу вэ ?Router гэж юу вэ ?
Router гэж юу вэ ?
 
Ospf
OspfOspf
Ospf
 
Distance Vector Routing Protocol гэж юу вэ ?
Distance Vector Routing Protocol  гэж юу вэ ?Distance Vector Routing Protocol  гэж юу вэ ?
Distance Vector Routing Protocol гэж юу вэ ?
 
IP hicheel 1
IP hicheel 1IP hicheel 1
IP hicheel 1
 
утасгүй сүлжээ
утасгүй сүлжээутасгүй сүлжээ
утасгүй сүлжээ
 
өгөгдөл дамжуулах 4
өгөгдөл дамжуулах 4өгөгдөл дамжуулах 4
өгөгдөл дамжуулах 4
 
Internet como derecho fundamental
Internet como derecho fundamentalInternet como derecho fundamental
Internet como derecho fundamental
 
Retail Infographic
Retail InfographicRetail Infographic
Retail Infographic
 
Cherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet Earth
Cherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet EarthCherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet Earth
Cherrpunjee & Mawsynram- the wettest (rainiest) place on planet Earth
 
áGuia sonhadora eda carneiro da rocha
áGuia sonhadora eda carneiro da rochaáGuia sonhadora eda carneiro da rocha
áGuia sonhadora eda carneiro da rocha
 
همه چیز درباره ی اسکیمرها
همه چیز درباره ی اسکیمرهاهمه چیز درباره ی اسکیمرها
همه چیز درباره ی اسکیمرها
 
Parasitología vectores
Parasitología vectoresParasitología vectores
Parasitología vectores
 
Neuropsichiatria infantile1
Neuropsichiatria infantile1 Neuropsichiatria infantile1
Neuropsichiatria infantile1
 
Jump Start Digital Collaboration with Office 365 Groups
Jump Start Digital Collaboration with Office 365 GroupsJump Start Digital Collaboration with Office 365 Groups
Jump Start Digital Collaboration with Office 365 Groups
 
Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016
Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016
Ipsos Connect Global Business Influencers Europe 2016
 
Direitos da Pessoa com Deficiência
Direitos da Pessoa com DeficiênciaDireitos da Pessoa com Deficiência
Direitos da Pessoa com Deficiência
 
сүлжээний технологи
сүлжээний технологисүлжээний технологи
сүлжээний технологи
 
A guide to Portfolio analysis - tools to help you improve
A guide to Portfolio analysis - tools to help you improveA guide to Portfolio analysis - tools to help you improve
A guide to Portfolio analysis - tools to help you improve
 
Châm ngôn thiền
Châm ngôn thiềnChâm ngôn thiền
Châm ngôn thiền
 

Semelhante a Ois lessons4

006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээBobby Wang
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Mentos Mgl
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02baagii ulzii
 
лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7taivna
 
Network
NetworkNetwork
NetworkAkhyt
 
ком
комком
комjkhsak
 
компьютер сүлжээ тэдгээрийн тухай
компьютер сүлжээ тэдгээрийн тухайкомпьютер сүлжээ тэдгээрийн тухай
компьютер сүлжээ тэдгээрийн тухайBatsukh Nasantogtokh
 
Random 121218092522-phpapp01
Random 121218092522-phpapp01Random 121218092522-phpapp01
Random 121218092522-phpapp01baagii ulzii
 
Cs101 lecture3
Cs101 lecture3Cs101 lecture3
Cs101 lecture3Purev
 
утасгүй технологи гэж юу вэ?
утасгүй технологи гэж юу вэ?утасгүй технологи гэж юу вэ?
утасгүй технологи гэж юу вэ?Bat Orgil
 
компьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээкомпьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээjkhsak
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалтjkhsak
 
компьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 анги
компьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 ангикомпьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 анги
компьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 ангиchoi_adiyaa
 

Semelhante a Ois lessons4 (20)

006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
 
Cem2
Cem2Cem2
Cem2
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02
 
Lab-7
Lab-7Lab-7
Lab-7
 
Lab7
Lab7Lab7
Lab7
 
лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7
 
Lab7
Lab7Lab7
Lab7
 
Network
NetworkNetwork
Network
 
ком
комком
ком
 
Лекц №3
Лекц №3Лекц №3
Лекц №3
 
компьютер сүлжээ тэдгээрийн тухай
компьютер сүлжээ тэдгээрийн тухайкомпьютер сүлжээ тэдгээрийн тухай
компьютер сүлжээ тэдгээрийн тухай
 
Random 121218092522-phpapp01
Random 121218092522-phpapp01Random 121218092522-phpapp01
Random 121218092522-phpapp01
 
4
44
4
 
Cs101 lecture3
Cs101 lecture3Cs101 lecture3
Cs101 lecture3
 
утасгүй технологи гэж юу вэ?
утасгүй технологи гэж юу вэ?утасгүй технологи гэж юу вэ?
утасгүй технологи гэж юу вэ?
 
Network technology
Network technologyNetwork technology
Network technology
 
компьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээкомпьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээ
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
компьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 анги
компьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 ангикомпьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 анги
компьютерийн сүлжээний тухай ерөнхий ойлголт 11 анги
 

Mais de Usukhuu Galaa (20)

Se304
Se304Se304
Se304
 
Se205
Se205Se205
Se205
 
Is320
Is320Is320
Is320
 
Is201
Is201Is201
Is201
 
Rdbms bie daalt
Rdbms bie daaltRdbms bie daalt
Rdbms bie daalt
 
Rdbms 300 test
Rdbms 300 testRdbms 300 test
Rdbms 300 test
 
DB-2
DB-2DB-2
DB-2
 
нийтлэл 1
нийтлэл 1нийтлэл 1
нийтлэл 1
 
IT13
IT13IT13
IT13
 
IT14
IT14IT14
IT14
 
IT12
IT12IT12
IT12
 
IT11
IT11IT11
IT11
 
IT10
IT10IT10
IT10
 
IT-9
IT-9IT-9
IT-9
 
IT-7
IT-7IT-7
IT-7
 
IT-6
IT-6IT-6
IT-6
 
IT-5
IT-5IT-5
IT-5
 
IT-4
IT-4IT-4
IT-4
 
IT-3
IT-3IT-3
IT-3
 
IT-2
IT-2IT-2
IT-2
 

Ois lessons4

  • 1. 6-1 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2007 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.
  • 2. Харилцаа холбоо ба сүлжээ Сүлжээний бизнесийн үнэ цэнэ Интернет Сүлжээний бүрэлдэхүүн хэсгүүд McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2007 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Бүлэг 6
  • 3. Судлах зүйл 1. 2. 3. 4. 6-3 Сүлжээний тухай ойлголт Сүлжээний үнэ цэнийг ойлгоход Меткалфийн хуулийг хэрэглэх нь. Харилцаа холбоо ба Интернетийн Технологийн салбар, технологи, бизнес хэрэглээнд гарч байгаа үндсэн хөгжил, чиг хандлагыг тодорхойлох Интернет, интранет ба экстранет хэрэглээний бизнесийн үнэ цэнийн жишээнүүд
  • 4. Хичээлийн зорилго 5. 6. 7. 8. 9. 6-4 Бизнест хэрэглэгдэж байгаа харилцаа холбооны сүлжээний үндсэн бүрэлдэхүүн хэсэг, функц ба төрлүүдийг тодорхойлох Харилцаа холбооны сүлжээний техник хангамж, програм хангамж, зөөгч болон үйлчилгээнүүдийн үндсэн бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн функцийг тайлбарлах Клиент/сервер сүлжээний ойлголтыг тайлбарлах Гишүүнээс гишүүнд сүлжээнэий хоёр хэлбэрийг ойлгох. Дижитал ба аналог сигналын ялгааг тайлбарлах.
  • 5. Хичээлийн зорилго 10. 11. 12. 13. 6-5 Харилцаа холбооны сүлжээнд хэрэглэдэг янз бүрийн дамжуулагч төхөөрөмжүүд ба топологиудыг тодорхойлох. Утасгүй сүлжээний топологиудын суурь үндсийг ойлгох TCP/IP ойлголтыг тайлбарлах. OSI сүлжээний загварын долоон давхаргыг ойлгох
  • 6. Сүлжээний ойлголт Сүлжээ Өөр хоорондоо холбогдсон гинж, бүлэг буюу систем Сүлжээн (N-1) дээрх боломжит холболтын тоо нь N * N = зангилааны тоо (сүлжээн дээрх холболтын цэгүүд) Жишээлбэл, сүлжээнд 10 компьютер байгаа бол, тэнд 10 * 9 = 90 боломжит холболт байна гэсэн үг Энд 6-6
  • 7. Meткальфийн хууль Сүлжээний ашигтай байдал нь хэрэглэгчдийг тоог квадрат зэрэгт дэвшүүлсэнтэй тэнцүү Жижиг сүлжээн дээр технологит нь хийсэн нэг өөрчлөлт зөвхөн технологит л нөлөөлнө Интернет шиг том сүлжээн дээр технологит нь хийсэн нэг өөрчлөлт нь нийгэм, улс төр, эдийн засгийн тогтолцоонд нөлөө үзүүлдэг 6-7
  • 8. Харилцаа холбоо Харилцаа холбоо хэлбэртэй (дуу авиа, өгөгдөл, текст, дүрс зураг, аудио, видео) мэдээллийг сүлжээгээр солилцох Дурын 6-8
  • 10. Нээлттэй системүүд  Техник хангамж, програм хангамж, хэрэглээний програм хангамжууд болон сүлжээнүүддэд зориулсан нийтлэг стандартуудыг хэрэглэдэг мэдээллийн системүүд  Интернет сүлжээний технологиуд бол нээлттэй системүүдийн нийтлэг стандартууд юм  Холбогдох чадвар:  Сүлжээгээр холбогдсон компьютеруудын бие биен рүүгээ амархан хандах, харилцах, мэдээллээ дундаа ашиглах чадвар  Харилцан ажиллах чадвар  Өөр хоорондоо холбогдсон янз бүрийн сүлжээнүүдийн хангаж байгаа төрөл бүрийн компьютерын системүүд, програмын багцууд, мэдээллийн сангуудыг хэрэглэн эцсийн хэрэглэгчдийн хэрэглээний програмуудад ажиллах, ажлаа дуусгах боломж олгодог нээлттэй системийн чадвар Connectivity - Холбогдох чадвар 6-10 Interoperability – Харилцан ажиллах чадвар
  • 11. Middleware Хоёр тусдаа програмуудыг “хооронд нь нийлүүлэх” ажил хийдэг дурын програмчлал 6-11
  • 12. Тоон сүлжээний технологиуд сүлжээнээс тоон сүлжээ рүү хурдан шилжиж байна.  Аналог: дуу хоолойд суурилсан дамжуулалт, авианы долгион  Дижитал (тоон): дискрит пульсуудын (сигналууд) дамжуулалт  Дижитал (тоон) сигналууд нь:  Дамжуулалтын өндөр хурдтай  Илүү их хэмжээний мэдээлэл  Илүү их хэмнэлт  Алдааны түвшин илүү бага  Нэг ижил цахилгаан хэлхээгээр харилцаа холбооны олон тоөрлийн хэлбэрүүдийг дамжуулах  Аналог 6-12
  • 13. Internet2 дараагийн үе Өндөр гүйцэтгэлтэй сүлжээ 200 их сургууль, шинжлэх ухааны байгууллагууд, харилцаа холбооны корпорацуудад ашиглагдаж байна. Интернетийн 6-13
  • 15. The Internet 46 сая гаруй сервер (2004) 710 – 945 сая хэрэглэгч (2004) Төв компьютерын системгүй Захиран удирдах байгууллага, хүн байхгүй Түүнийг хэн ч өмчилдөггүй 6-15
  • 16. Интернет Үйлчилгээний Төв ИҮТ (ISP) төлбөр төлөөд програм хангамж, хэрэглэгчийн нэр, нууц үг ба хандах зөвшөөрлийг өгөөд Хэрэглэгчдэд Интернетэд амархан холбогдох үйлчилгээ үзүүлдэг мэргэшсэн компани Сарын ИҮТ-үүд бие биентэйгээ сүлжээнд хандах цэгүүдээр холбогдоно. Internet Service Provider (ISP) – Интернет Үйлчилгээний Төв Network access points - сүлжээнд хандах цэгүүд 6-16
  • 20. Интернетэд суурилсан технологийн архитектурууд Бодлого, стандартууд Сүлжээ удирдах ПХ Удирдлага Firewalls Нууц үг Encryption Хамгаалалт Агуулга ба өгөгдөл ПХ-ийн хэрэгслүүд Дэд бүтэц TCP/IP Сүлжээ 6-20 Гипермедиа Мэдээллийн сангууд Сервер Браузер Зохиох хэрэгслүүд
  • 21. Интранет Байгууллага доторх сүлжээ технологийг (Вэб браузер, серверүүд, TCP/IP протоколууд, HTML, г.м.) хэрэглэдэг Байгууллага дотор Интернеттэй адилхан орчныг бүрдүүлдэг Мэдээлэл дундааа ашиглах, харилцах, хамтран ажиллах, бизнес процессуудыг дэмжих зорилготой Аюулгүйн арга хэмжээнүүдээр хамгаалагдсан Зөвшөөрөлтэй хэрэглэгчид Интернетээр хандаж болдог Интернетийн 6-21 Intranet - Интранет
  • 23. Экстранет Интернетийн технологиудыг хэрэглэдэг сүлжээний холболтууд Байгууллагын интранет руу холбогдохын тулд Интранетийн тусламжтайгаар өөрийнхөө үйлчлүүлэгч, нийлүүлэгч, бусад бизнесийн түншүүдтэйгээ холбогдох 6-23
  • 25. Харилцаа холбооны сүлжээ нь хүлээн авагч руу төрөл бүрийн илгээгчээс тогтсон сувгаар мэдээ илгээдэг дурын зохицуулалт Илгээгч 6-25
  • 26. Харилцаа холбооны сүлжээний бүрэлдэхүүн хэсгүүд өгөгдлийг дамжуулах эсвэл хүлээн авахын тулд сүлжээнүүдийн хэрэглэдэг оруулах/гаргaх төхөөрөмжүүд Харилцаа холбооны процессорууд: өгөгдөл дамжуулах ба хүлээн авахад тусалдаг төхөөрөмжүүд Харилцаа холбооны сувгууд: өгөгдөл дамжуулж ба хүлээн авдаг зөөгч төхөөрөмжүүд Компьютерууд: бүх хэмжээ, төрлийн компьютерууд Харилцаа холбоог хянаж удирддаг ПХ: дамжуулах үйл ажиллагааг хянаж, удирддаг програмууд Tерминалууд: 6-26
  • 28. Гадаад сүлжээ (WAN) зүйн том талбайг хамарсан харилцаа холбооны сүлжээ Газар Source: Courtesy of Cisco Systems Inc. 6-28
  • 29. Дотоод сүлжээ (LAN) Офис, анги танхим, байшин зэрэг хязгаарлагдмал бодит талбайд компьютеруудыг холбоно 6-29
  • 30. Virtual Private Networks (VPN) Интернетийг гол шугам болгож хэрэглэдэг боловч firewalls, encryption болон бусад хамгаалалтын технологиудад найддаг аюулгүй сүлжээ 6-30
  • 32. Клиент/Сервер сүлжээнүүд Клиент: Эцсийн хэрэглэгчийн персональ компьютер эсвэл сүлжээгээр холбогдсон компьютерууд LAN-аар өөр хоорондоо холбогдоно Серверүүд: Сүлжээг удирдана Клиент ба серверүүдийн хооронд боловсруулалтыг хуваан хийнэ. 6-32
  • 34. Сүлжээний тооцоолол Сүлжээнүүд бол байгууллагын төв тооцооллын нөөц юм. Thin clients: Браузерт суурилсан хэрэглэгчийн интерфейсээр хангадаг сүлжээний ба бусад клиентүүд 6-34
  • 35. Гишүүнээс гишүүнд сүлжээнүүд ПС-ээс нөгөө ПС руу холбогддог сүлжээнүүд Файлуудыг татаж авах, нийлүүлэх – нийтлэг хэрэглээ Нэг 6-35
  • 37. Харилцаа холбооны зөөгчүүд Хос зэс дамжуулагч: Ердийн телефон утас Хосоор нь эрчилсэн зас утас Source: Phil Degginger/Getty Images. 6-37
  • 38. Харилцаа холбооны зөөгчүүд Коаксиал кабел: Тусгаарлаж, хамгаалахын тулд жийргээр ороосон бат бөх зэс эсвэл хөнгөн цагаан утас Source: Ryan McVay/Getty Images. 6-38
  • 39. Харилцаа холбооны зөөгчүүд Шилэн кабель : Хамгаалагч бүрхүүлээр ороосон шилэн утсаар хийсэн, үс шиг нарийхан нэг эсвэл хэд хэдэн чийдэнгийн утас Fiber-optic cable – Шилэн кабель 6-39 Source: CMCD/Getty Images.
  • 40. “Хамгийн сүүлчийн миль”-ийн асуудал Сүлжээний компаниуд гол, төв шугамаар хангахад шилэн кабелийг хэрэглэж байна. Гэвч байшингууд гол, төв шугам руу хос зэс утсаар хоблогдож байна. Тиймээс илүү хурдан, сайн технологийн үр өгөөжийг хүртэж чадахгүй байна. 6-40
  • 41. Утасгүй технологиуд Богино долгионы газрын станцууд Ойролцоогоор 30-милийн зайтай газар байрлаж байгаа релейний станцуудын хооронд Өндөр хурдтай радио сигналуудыг дамжууладаг газар дээрх богино долгионы системүүд Харилцаа Богино холбооны сателайт станцууд долгионы радио сигналуудыг хэрэглэдэг Харилцаа холбооны сигналуудад зориулсан релейны станцийн үүрэг гүйцэтгэнэ. 6-41
  • 42. Утасгүй технологиуд  Үүрэн болон PCS телефон ба пейжерийн системүүд  Газар нутгийг жижиг хэсгүүд буюу үүрнүүдэд хуваана.  Нэг үүрнээс нөгөө рүү мэдээг дамжуулахын тулд үүр болгон дамжуулагч буюу радио релейны антентай байна  Утасгүй LAN сүлжээ  Офис эсвэл байшин доторх радио сигналууд  ПК-уудыг сүлжээнүүд рүү холбоно.  Bluetooth  Богино хүрээний утасгүй технологи  Принтер г.м дагалдах төхөөрөмжийг ПК руу холбоно. 6-42
  • 43. Утасгүй Вэб холбооны зөөврийн төхөөрөмжүүдийг Интернет рүү холбоно Харилцаа 6-43
  • 44. Харилцаа холбооны процессорууд Moдемууд Компьютерын дижитал сигналуудыг аналог давтамжууд болгон хөрвүүлж Ердийн телефон утасны шугамаар дамжуулах боломжтой болгоно. 6-44
  • 46. Сүлжээ хоорондын процессорууд – сүлжээн доторх харилцаа холбооны цахилгаан хэлхээнүүдийн хоорондох холболтыг хийнэ. Router – янз бүрийн протоколууд дээр ажилладаг сүлжээнүүдийг хооронд нь холбодог харилцаа холбооны процессор Hub – харилцаа холбооны процессорыг дамжуулж холбодог порт Gateway – төрөл бүрийн харилцаа холбооны архитектуруудыг хэрэглэн сүлжээнүүдийг холбоно. Switch 6-46
  • 48. Харилцаа холбооны процессорууд Mультиплексер Олон янзын терминалуудаас дамжуулсан өгөгдлүүдийг нэг харилцаа холбооны нэг сувгаар зэрэг дамжуулах боломж олгоно 6-48
  • 49. Харилцаа холбооны програм хангамж Сүлжээний гүйцэтгэлийг удирдахын тулд серверүүд болон бусад компьютеруудын хэрэглэдэг Сүлжээний үйлдлийн систем Middleware 6-49
  • 50. Сүлжээний удирдлагын функцүүд удирдах– Бөглөрлөөс зайлсхийхийн тулд сүлжээний нөөцүүд болон трафикийг удирдаж, хэрэглэгчдийн үйлчилгээниы түвшингүүдийг оновчтой болгож өгнө.  Хамгаалах – хэрэглэгчийг таних, шифрлэх, “галт хана” босгох, аудит хийх болон дүрэм журмыг мөрдүүлнэ.  Сүлжээг хянах – боломжит асуудлуудыг тулгарахаас нь өмнө тэдгээрийг сүлжээний администраторт мэдээллэн, сүлжээг бүхэлд нь харж, тулгарсан асуудлыг шийднэ  Чадавхийг төлөвлөх– сүлжээ өргөжиж, өөрчлөгдөх тусам түүний хэрэгцээг хэрхэн илүү сайн зохицууулж болохыг тодорхойлохын тулд сүлжээний нөөцүүд, трафикийн хэв маяг, хэрэглэгчдийн хэрэгцээ шаардлагыг судлах  Трафик Traffic Management -Трафик удирдах Network Monitoring – Сүлжээг хянах 6-50 Security –Хамгаалах Capacity Planning - Чадавхийг төлөвлөх
  • 51. Сүлжээний топологиуд  Топологи : сүлжээний бүтэц төв компьютерт эцсийн хэрэглэгчдийн компьютерыг холбоно  Цагираг: Дотоод сүлжээний компьютерын процессоруудыг харьцангуй тэгш үндсэн дээр цагирган дотор хамтад нь холбоно  Шулуун: Дотоод сүлжээний компьютерын процессорууд нэг ижил харилцаа холбооны сувгийг дундаа ашиглана  Од: Topology – Топологи Ring – Цагираг 6-51 Star – Од Bus - Шулуун
  • 53. Сүлжээний архитектурууд & Протоколууд Сүлжээн доторх харилцаа холбоог хянаж удирдахад зориулагдсан стандарт дүрэм журам, процедуруудын иж бүрдэл Сүлжээний архитектур: Протокол: Стандарт протоколууд, техник хангамж, програм хангамж, эцсийн хэрэглэгч ба компьютерын системүүдийн хоорондох интерфейсүүдийн мастер төлөвлөгөө Нээлттэй, энгийн, уян хатан, үр ашигтай харилцаа холбооны орчныг дэмжих зорилготой 6-53 Protocol – Протокол Network Architecture – Сүлжээний архитектур
  • 54. OSI & TCP/IP Загварууд Open Systems Interconnection (OSI) Загвар Сүлжээний архитектуруудад зориулсан стандарт загвар болж ашиглагддаг долоон давхаргатай загвар Сүлжээний хоёр цэгийн хооронд мэдээг хэрхэн дамжуулах ёстойг тодорхойлдог загвар Давхарга болгон функцүүдийг нэмнэ Transmission (TCP/IP) Control Protocol / Internet Protocol Интернетийн хэрэглэдэг таван давхрагат харилцаа холбооны протокол 6-54
  • 55. OSI & TCP/IP Загварууд 6-55
  • 56. Интернет телефон хэрэглэн дуу авианы өгөгдлийг дамжуулахын тулд Интернетийн холболтыг хэрэглэх  VoIP – IP-аар дуу авиа дамжуулах Холын зайн стандарт утасны төлбөрийг төлөхөө болино IP Internet Telephony - Интернет телефон Voice over IP (VoIP) – IP-аар дуу авиа дамжуулах 6-56
  • 57. Зурвасын өргөн Зурвасын өргөн Харилцаа холбооны сувгийн давтамжийн хязгаар Дамжуулалтын түвшинг тодорхойлно Нэг секунд дэх битүүдийн тоогоор (bps) ангилагдана. Дамжуулалтын Нарийн хурд: зурвас – бага хурд Өргөн зурвас – өндөр хурд 6-57
  • 59. Свичийн хувилбарууд Цахилгаан хэлхээний холболт ба хүлээн авагчийн хооронд холбоо тогтоохын тулд свич нь цахилгаан хэлхээг нээнэ Энэ нь холбогдож дуустал нээлттэй үлдэнэ. Дамжуулагч Багц свич Мессэжүүдийг пакет гэж нэрлэдэг хэсгүүдэд хуваана. Пакетуудыг тус тусад нь дамжуулна. 6-59
  • 60. Сүлжээний харилцан үйлчлэлцэх чадвар сүлжээн дээрх хүн болгон Өөр сүлжээний хаа нэгэн газар байгаа хэн нэгэн хүнтэй Холбогдож, харилцах боломжийг олгох чадвар Энэ бүлэгт өгүүлсэн харилцаа холбоо нь харилцан үйлчлэлцэх чадваргүйгээр оршин тогтнох боломжгүй Нэг 6-60
  • 61. Дүгнэлт  Байгууллагууд и-бизнес хийхийн тулд Интернет, интранет болон бусад харилцаа холбооны сүлжээнүүдийг хэрэглэдэг сүлжээгээр холбогдсон байгууллагууд болон хувирч байна. маш өрсөлдөөнтэй орчинд байгаа олон тооны худалдаа, тээвэр, үйлчилгээнд харилцаа холбоо нэвтэрч байна.  Зохицуулалттай,  Үндсэн чиг хандлага нь өөр хоорондоо холбогдсон байгууллагууд болон глобал сүлжээнүүдийг бий болгоход Интернет ба түүний технологийг өргөнөөр хэрэглэ
  • 62. Дүгнэлт Харилцаа холбооны сүлжээний үндсэн бүрэлдхүүн хэсгүүд: Терминалууд, Харилцаа холбооны процессорууд, Харилцаа холбооны сувгууд, Компьютерууд, Харилцаа холбооны программ хангамж. Гадаад (WAN) ба дотоод (LAN)сүлжээ зэрэг харилцаа холбооны сүлжээнүүдийн хэд хэдэн төрөл байдаг.
  • 63. Дүгнэлт холбооны сүлжээний гол гол хувилбарууд нь харилцаа холбооны төхөөрөмжүүд, процессорууд, програм хангамж, сувгууд, архитектуруудаас бүрдэнэ. Харилцаа

Notas do Editor

  1. If there are only 2 users on the network, it’s not very useful; if there are 200 it’s much more useful. So the Internet with millions of computers is incredibly useful.
  2. Open systems provide greater connectivity. Open systems also provide high degree of interoperability.
  3. Internet2 may never replace the Internet. May remain a scientific and government network.
  4. With all these users, Metcalfe’s law suggests the possible connections are extraordinary
  5. Интернетийн бизнес дэх хэрэглээ . Зураг 6.6 дээр харуулснаар Интернетийн бизнес дэх хэрэглээ электронг мэдээлэл солилцооноос бизнесийн стратегийн хэрэглээнүүдэд зориулсан өргөн платформ хүртэл өргөжиж байна. Бизнесийн түншүүдийн хоорондох хамтын ажиллагаа зэрэг хэрэглээнүүд нь хэрэглэгч ба борлуулагчийг дэмжлэгээр хэрхэн хангаж байгааг, электрон худалдаа нь хэрхэн Интернетийг бизнест хэрэглэх үндсэн хэрэглээ болж байгааг хараарай. Компаниуд маркетинг, борлуулалт, хэрэглэгчтэй харилцах харилцааг удирдах, функц дундын бизнесийн хэрэглээнүүдэд, инженеринг, үйлдвэрлэл, хүний нөөц, нягтлан бодох бүртгэлийн хэрэглээнүүдэд Интернет технологийг бас хэрэглэж байна. Бодит жишээ үзэцгээе.
  6. Интернетийн бизнесийн үнэ цэнэ . Интернет нь бизнесийн циклийн хэсэг бүрт үнэ цэнийг нэмдэг тооцооллын болон харилцаа холбооны нэгдмэл чадавхиудаар хангаж байна. [5] Интернет дээрх бизнесийн хэрэглээнүүдээсээ коипаниуд ямар бизнесийн үнэ цэнийг олж авч байна вэ? Зураг 6.7 дээр компаниуд электрон худалдаанд Интернетийг хэрэглэснээр бизнесийн ямар үнэ цэнийг олж авч байгааг нэгтгэн харуулсан байна. Интернет ба Интернетэд тулгуурласан технологиудыг ( интранет ба экстранет зэрэг ) ашигласан хэрэглээнүүдийг хөгжүүлэх, ажиллуулах, засвар үйлчилгээ хийхэд уламжлалт системүүдтэй харьцуулахад ихэнхдээ бага зардалтай байдаг тул их хэмжээний зардлыг хэмнэж чадна. Ж нь, American AirLines үйлчлүүлэгчдээ тусалж дэмжихдээ телефон утасны системийг ашиглахын оронд үйлчлүүлэгч тэдний вэб сайтыг ашиглах болгонд мөнгө хэмнэж байдаг. Бизнесийн үнэ цэнийн өөр бас нэг шалтгаануудад шинэлэг зах зээл, бүтээгдхүүнүүдээр шинэ хэрэглэгчдийг татах, худалдан авагчдад үйлчлэх, тэднийг тусалж дэмжих ажиллагааг сайжруулан одоогийн үйлчлүүлэгчдийгээ хадгалж байх зэрэг орно. Мэдээжийн хэрэг, бүлэг 8-д ярилцах электрон худалдааны хэрэглээнүүдээр ашиг олох нь бизнесийн үнэ цэнийн гол эх сурвалж мөн. Ихэнх компаниуд доорх зургаан үндсэн бизнесийн үнэ цэнийг олж авахын тулд и-худалдааны вэбсйатуудыг байгуулж байна: Онлайн борлуулалтаас шинэ ашиг олж авах Онлайнаар борлуулалт хийж, хэрэглэгчдийг дэмжих замаар зардлуудаа бууруулах Вэб маркетинг ба суралчилгаа, онлайн борлуулалтаар шинэ хэрэглэгчдийг татах Вэбээр дамжуулан хэрэглэгчдэд үйлчлэх, тэднийг тусалж дэмжих ажиллагааг сайжруулах замаар одоогийн хэрэглэгчдийнхээ үнэнч байдлыг дээшлүүлэх Вэбд суурилсан шинэ зах зээл ба одоогийн бүтээгдхүүнүүдийг хүргэх сувгуудыг хөгжүүлэх Вэб дээрээс авч болох мэдээлэлд тулгуурласан шинэ бүтээгдхүүнүүдийг хөгжүүлэх [1]
  7. Интранетийн үүрэг . Бүх төрлийн байгууллагууд интранетийн өргөн хэрэглээг нэвтрүүлж байна. Компаниудын интранетийн хэрэглээнүүдийг зохион байгуулж байгаа нэг арга зам бол тэдгээрийг интранетийн хэрэглэгчдэдээ санал болгодог үндсэн үйлчилгээгүүдийг тусгасан цөөн хэрэглэгчийн үйлчилгээнүүдийн төрлүүдэд бүлэглэх арга юм. Тэдгээр үйлчилгээнүүдийг компанийн интранетийн програм хангамжийн орчны хэсэг болох интранетийн портал, браузер, серверийн дрограм хангамж, мөн бусад системийн ба хэрэглээний програм хангамжууд, groupware - аар хангана.
  8. Intranets provide an enterprise information portal. Зураг 6.8 дээр интранетууд нь харилцаа ба хамтын ажиллагаа, вэб нийтлэл, бизнесийн үйл ажиллагаа ба удирдлага ба интранет порталын удирдлагыг дэмжиж байдаг байгууллагын мэдээллийн порталаар хэрхэн хангадгийг харуулсан байна. Түүнээс гадна тэдгээр хэрэглээнүүдийг одоогийн бэлэн байгаа МС-ийн нөөцүүд ба хэрэглээнүүдтэй хэрхэн нэгтгэж болохыг, мөн үйлчлүүлэгчид, нийлүүлэгчид, бизнесийн түншүүдийгээ Интернет ба интранетаар дамжуулан хэрхэн өргөтгөж болохыг хараарай. Харилцаа ба хамтын ажиллагаа . Интранет нь байгууллага доторх харилцаа ба хамтын ажиллагааг үлэмж дээшлүүлж чадна. Ж нь. Та байгууллага доторх бусад хүмүүстэйгээ харилцахын тулд инранетийнхаа браузер, өөрийнхөө ПС эсвэл сүлжээний компьютерыг хэрэглэн и-мэйл, дуут шуудан, пэйжер, факс явуулж, хүлээн авч чадах бөгөөд харин байгууллагын гадна байгаа хүмүүстэй харилцахын тулд Интернет ба экстранетийг хэрэглэнэ. Түүнээс гадна та хэлэлцүүлэгийн бүлгүүд, чаат, аудио ба видео концеренци зэрэг үйлчилгээнүүдийн тусламжтйагаар багийн ба төслийн хамтын ажиллагааг сайжруулахын тулд интранетийн groupware хэрэгслүүдийг ашиглаж болно. Вэб нийтлэл . гипеохолбоостой мультимедиа баримтуудыг боловсруулж, WWW -ийн сервер дээрх гипермедиа өгөгдлийн сангуудад тавих боломжууд нь корпорацийн интранетууд руу шилжжээ. Мультимедиа бизнесийн мэдээллийг интранетийн вэб сайтуудаар дамжуулан дотооддоо тавих, түүн рүү хандах нь харьцангуй амархан, анхаарал татсан, бага зардалтай байгаа зэрэг давуу талууд нь бизнес дэх интранетийн хэрэглээг асар хурдацтай нэмэгдүүлж байгаагийн гол шалтгаанууд юм. Ж нь, компаний сонин, техникийн зураг төсөл, бүтээгдхүүний каталогиуд зэрэг чнз бүрийн мэдээллийн бүтээгдхүүнүүдийг гипермедиа Вэб хуудаснууд, и-мэйл, сүлжээний өргөн нэвтрүүлэг, бизнесийн дотоод хэрэглээнүүдийн хэсэг болгох зэрэг янз бүрийн аргаар тавьж болно. Интранетийн програм хангамжийн браузер, сервер, хайлтын хэрэгслүүд нь бизнесийн хэрэгтэй мэдээллээ амархан олох, түүн дотор шилжихэд танд тусалж чадна. Бизнесийн үйл ажиллагаа ба удирдлага . Интранетүүд Вэб серверүүд дээр гипермедиа мэдээллийг бэлэн байлгадаг болж, эсвэл сүлжээний өргөн нэвтрүүлгээр дамжуулан түүнийг хэрэглэгчдэд хүргэх зэргээр улам цааш хөгжиж байна. Түүнээс гадна интранетүүдийг сүлжээгээр холбогдсон байгууллагын хэмжээнд бизнесийн үйл ажиллагаанууд болон удирдлагын шийдвэр гаргалтыг дэмжих бизнесийн чухал хэрэглээнүүдийг хөгжүүлэх, тарааж байрлуулахад зориулсан платформ болгон ашиглаж байна. Ж нь. Олон пүүс компаниуд интранет, экстранет, Интернет дээр хэрэгжүүлж болох захиалга боловсруулах, нөөцийн удирдлага, борлуулалтын удирдлага, байгууллагын мэдээлллийн портал зэрэг өөрийн гэсэн хэрэглээнүүдийг хөгжүүлж байна. Тэдгээр хэрэглээнүүдийн нэлээд олон нь компаний одоо байгаа өгөгдлийн сангууд ба уламжлалт системүүдтэй харьцах, хандах боломжтйогоор зохиогдсон абйдаг.
  9. Two tiered client server includes just client and server Maybe connected to optional super servers
  10. Thin client means that very little processing is done on the client. Most the processing is done on the server. Three-tier model includes thin clients, application servers and database servers
  11. With a central server architecture, P2P file-sharing software connects your PC to a central server that contains a directory of all the other users in the network. When you request a file, the server searches the directory for any other users who have that file and are online. You click on list and make the P2P connection. Napster used this architecture. Pure P2P has no central directory or server.
  12. Twisted pair transmission speeds range from 2 million bits per second (unshielded) to 100 million bits (shielded) Coaxial cable from 200 million bits to over 500 million bits per second Fiber optic cable as high as trillions of bits per second. Uses light elements instead of electricity
  13. Twisted pair transmission speeds range from 2 million bits per second (unshielded) to 100 million bits (shielded) Coaxial cable from 200 million bits to over 500 million bits per second Fiber optic cable as high as trillions of bits per second. Uses light elements instead of electricity
  14. Twisted pair transmission speeds range from 2 million bits per second (unshielded) to 100 million bits (shielded) Coaxial cable from 200 million bits to over 500 million bits per second Fiber optic cable as high as trillions of bits per second. Uses light elements instead of electricity
  15. Need to connect houses with a higher-speed technology. One solution is cable connection. Another solution is to skip the wires and use satellite or wireless.
  16. Very thin client such as telephone, pager, PDA WAP: wireless application protocol WML: wireless markup language
  17. Corporate LAN in upper left hand corner uses a hub to connect its multiple workstations to the network switch. The switch sends the signals to a series of switches and routers to get the data to its destination.
  18. Two groups of layers. Upper four layers are used whenever a message passes from or to a user. Lower three layers are used when message passes through the host computer. If message is being sent to another host, it skips these layers. TCP/IP analogous to postal system. TCP: analogous to postal system and processes and protocols to use the mail. IP: analogous to zip code and address.
  19. Bandwidth is sometimes called baud rate. Think of channel as a pipe with water in it. The wider the pipe, the more water that can flow through it. Narrow-band – unshielded twisted-pair Broadband – microwave, fiber optic or satellite
  20. Circuit switching: telephone service Packet switching: Internet, x.25 protocols, ATM