Recommended
More Related Content
Similar to eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx
Similar to eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx (20)
eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx
- 1. EĞİTİM-ÖĞRENME-ÖĞRETİM İLİŞKİSİ VE TEMEL KAVRAMLAR Umut Mete 211663003
- 2. EĞİTİM VE ÖĞRENME İLİŞKİSİ • Eğitim: İstendik davranış değiştirme ya da oluşturma sürecidir. • Öğrenme: Bireyin kendi yaşantısı yoluyla davranışlarında meydana gelen değişmeye denir. Eğitim ister kasıtlı olarak okullarda yapılsın(formal eğitim) isterse gelişigüzel bir biçimde bireyin içinde yaşadığı tüm çevrede yapılsın(informal eğitim) sadece istendik öğrenmeleri kapsar. Okullarda kazanılan kopya çekme,argo konuşma vb davranışlar istenmedik davranışlar olup,eğitimin hatalı yan ürünü olarak ortaya çıkabilir.
- 3. KALIM-UYUM-ÖĞRENME • Uyum: Organizmanın yaşamını sürdürmesi,büyük ölçüde çevresindeki değişmelere başarılı olarak uyum sağlama yeteneğine bağlıdır. • Etkin uyum sağlama ise öğrenmeyle mümkündür. • Örn: Güçsüz olan hayvanın kavgadan kaçması,yaşamını sürdürmesi yani kalımı, duruma uygun tepkide bulunmasına bağlıdır. • İnsan belirli gereksinimlerini otomotik olarak karşılama sistemlerine sahiptir. Örn: Nefes alma,vücut sıcaklığı yükseldiğinde terleme yoluyla vücudun sıcaklığı düzenlemesi, kan şekeri düştüğünde normale dönünceye kadar kana şeker salgılaması. • Doğuştan gelen Refleksler de yaşamı sürdürmeyi yani kalımı sağlamaktadır.bu uyum sürecine hemostatik mekanizma denir.
- 4. Öğrenmenin tek bir tanımı olmayıp genel olarak • Öğrenme: Büyüme ve vücutta değişik etkilerle oluşan geçici değişmelere atfedilemeyecek,yaşantı ürünü olarak meydana gelen davranıştaki nispeten kalıcı izli değişmedir. • Organizma yaşamını sürdürebilmek için çevresindeki hangi öğelerin, kalımı için olumlu, hangi öğelerin yaşamını engelleyici,hangi öğelerin de nötr olduğunu öğrenmek durumundadır. • öğrenme, organizmanın ya da bireyin çevreye uyumunda temel bir araçtır.
- 5. Öğrenmenin Özellikleri • Davranışta gözlenebilir bir değişme olması, • Davranıştaki değişmenin nispeten sürekli olması, • Davranıştaki değişmenin yaşantı kazanma sonucunda olması, • Davranıştaki değişmenin yorgunluk,hastalık, ilaç alma vb. etkenlerle geçici bir biçimde meydana gelmemesi, • Davranıştaki değişmenin sadece büyüme sonucunda oluşmaması gerekir.
- 6. Davranıştaki değişmenin sürekli olması ne demektir? • Yaşantı ne demektir? Bireyin çevresiyle belli bir düzeydeki etkileşimleri sonucunda bireyde kalan izdir. • Ancak bireyin çevresiyle yaptığı her türlü etkileşim bireyde iz meydana getirmez.yaşantının oluşabilmesi için, etkileşimin yaşantı eşiğini aşması gerekir. • Davranış: Organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen açık ya da örtük etkinliklerinin tümüdür. • Örn: Konuşma, yazma, düşünme,kalbin çalışması.
- 8. • Doğuştan gelen davranışları eğitim ile değiştiremeyiz. • Örneğin;gözbebeklerinin şiddetli ışıkta küçülmesi,az ışıkta büyümesi bir refleksif davranıştır ve eğitim yoluyla değiştirilemez. • Örneğin:Kalp kasının çalışması da bir davranıştır fakat eğitim yoluyla müdahale edilemez.
- 9. • Alkol,uyuşturucu madde hastalık gibi çeşitli etkilerle ortaya çıkan ve bu etki ortadan kalktıktan sonra yok olan davranışlar Geçiçi Davranışlardır. • Örneğin:Bir kişinin yüksek ateş nedeniyle yaptığı konuşmalar geçici davranışlardır Ateşin etkisi geçtiğinde birey yaptığı konuşmaları hatırlamayabilir. • Doğuştan gelen davranışlar gibi geçici davranışlarda kalıcı izli davranışlar olmadığından eğitim alanına girmez.
- 10. • Doğuştan getirilmeyen öğrenme ürünü olan davranışlar Sonradan öğrenilen davranışlardır. • İnsanların çevreleriyle etkileşimi sonucunda kazanılırlar. • Örneğin:Ağladığında her istediğini yaptıran bir çocuğun sonraki zamanlardada bu eylemi gerçekleştirerek davranışı tekrar edecektir. • Bu tür davranışlar yani organizmanın doğrudan ya da dolaylı olarak ölçülebilen,gözlenebilen etkinlikler eğitimin alanına girer.
- 11. Planlı Eğitim Yoluyla,yani Kasıtlı Kültürleme Ürünü Davranışlar • Planlı eğitim( kasıtlı kültürleme) ürünü davranışlar;okullarda ya da değişik kurumlarda bir plan uyarında kazandırılmaya ya da değiştirilmeye çalışılan istendik nitelikteli davranışlardır. • Örneğin:Eğitimin tanımını söyleme. • Çevre kirliliğini önlemek için başkalarını uyarmak,piyano çalmak gibi planlı eğitim sürecinde kazandırılmaya çalışılan davranışlardır. • Not:Eğitim yoluyla her zaman istendik nitelikteki davranışlar kazandırılmaya çalışılır.ancak bazen eğitimin hatalı yan ürünü olarak,istenmeyen davranışlar da meydana gelebilir.kopya çekmek gibi
- 12. Gelişigüzel Kültürleme Ürünü Olan Davranışlar • Belli bir yeri ve bir plana bağlı olmayan yaşam içinde kendiliğinden kazanılan davranışlardır. • Örneğin:Bireyin evde,sokakta çevresiyle belli bir düzeydeki etkileşimleri sonucunda kazandığı davranışlardır. • Bu davranışlar iyi bir çevrede ise olumlu yönde insanlara saygı duymayı,sevmeyi,güzel konuşmayı • Kötü bir çevrede ise olumsuz yankesicilik,yalan söyleme, sigara içme gibi olumsuz davranışlarıda öğretmektedir.
- 13. KAVRAMLAR • Eğitim: İstendik davranış değiştirme ya da oluşturma sürecidir. • Formal eğitim: Eğitimin kasıtlı olarak okullarda yapılanına denir. • İnformal eğitim: Gelişi güzel bir biçimde bireyin içinde yaşadığı çevre vasıtasıyla yapılan eğitimdir. • Öğrenme: Bireyin kendi yaşantısı yoluyla davranışlarında meydana gelen değişmeye denir. Öğretme: Öğrenmeyi sağlama faaliyetidir. • Davranış: Organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen açık ya da örtük etkinliklerinin tümüdür. • Örn: Konuşma, yazma, düşünme,kalbin çalışması. • Kaynak:Nuray Senemoğlu, Gelişim Öğrenme ve Öğretim,Kuramdan Uygulamaya, Kurtman Ersanlı, Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
- 14. ÖĞRENME KURAMLARI ÖĞRENME KURAMLARI Bilişsel Ağırlıklı Davranışçı Kuram Bilişsel Sosyal Öğrenme Kuramı Davranışçı – Çağrışımsal Kuramlar Klasik (Tepkisel) Kuramlar Bitişiklik Kuramları Bağlaşımcılık Kuramı Edimsel Koşullanma Kuramı Bilişsel Alan Kuramları Gestalt Kuramı Bilgiyi İşleme Kuramı
- 15. KLASİK KOŞULLANMA KURAMI • Pavlov kontrollü bir deneysel ortam oluşturduktan sonra, köpeğe düzenli olarak, yiyecek vermeden hemen önce zil sesi vermiştir.
- 17. Sönme Genelleme Ayırt Etme Birden Fazla Uyarıcıya Koşullama Gölgeleme Öğrenilmiş Çaresizlik
- 18. BİTİŞİKLİK KURAMI JOHN B. WATSON EDWIN R. GUTHRİE
- 19. Guthrie’ye Göre; • Güdüler – Dürtüler • Amaçlar • Pekiştirme • Ceza • Unutma
- 21. BAĞLAŞIMCILIK KURAMI • Thorndike’a göre öğrenme, • Bağlaşımcılık • Seçme ve Bağlama • Öğrenme küçük adımlardan oluşur
- 23. EDİMSEL KOŞULLANMA • Skinner’e göre, tepkisel ve edimsel olmak üzere iki çeşit davranış vardır. Tepkisel davranışa neden olan uyarıcı her zaman bilinirken, edimsel davranışa neden olan uyarıcı çok belirgin değildir. • Tepkisel davranış: Bilinen bir uyarıcı tarafından oluşturulur. Örneğin; etin oluşturulur. Örneğin; etin salya meydana getirmesi. Tüm refleksler tepkisel davranışa bir örnektir. Karanlıkta göz bebeğinin büyümesi bir tepkisel davranıştır. • Edimsel davranış: Bilinen bir uyarıcı tarafından oluşturulmaz; organizma oluşturulmaz; organizma tarafından ortaya konur ve sonuçları tarafından kontrol edilir.
- 25. • Skinner deneyinde, edimsel davranış olarak maniveleya basmayı kullanmıştır. Aç olan hayvan, manivelaya basarak yiyeceği elde eder, yiyeceği elde eden hayvan manivelaya basma davranışını sürdürür • Skinner’e göre bir davranışın sonucu, organizma için hoşa giden, olumlu bir durum yaratıyorsa, o davranışın tekrar ortaya çıkma olasılığı artar. Davranışın arkasından olumlu uyarıcı verilerek yapılan koşullamaya edimsel koşullama denir. • Bu tür koşullamada, davranışı izleyen ve organizma üzerinde olumlu yönde bir etki yaratarak, davranışın (edinim) ortaya çıkma olasılığını artıran uyarıcılara pekiştireç denir. Diğer bir deyişle pekiştirilen davranış öğrenilir.
- 27. PEKİŞTİREÇLER Bir davranış, organizmanın hoşuna gidecek bir uyarıcının doğrudan verilmesi ile pekiştiriliyorsa, buna olumlu pekiştirme denir. Organizma hoş olmayan bir durumdan kurtarılarak da davranış pekiştirilebilir. Bu tür pekiştirmeye olumsuz pekiştirme denir. Olumlu Pekiştirme Olumsuz Pekiştirme
- 28. Hem olumlu hem de olumsuz pekiştirme organizmanın hoşuna giden bir etki yaratır ve davranışın tekrar ortaya çıkma olasılığını artırır. Pekiştireçler yoluyla birey istendik ve istenmedik davranışlar öğrenebilir. Bu nedenle pekiştireçler çok dikkatli kullanılmalı ve doğru davranışlar pekiştirilmelidir.
- 30. BİLİŞSEL ÖĞRENME KURAMI • Tolman’a göre davranış, amaçlı etkinliktir yani amaca yönelik etkinliktir. Davranışın temel, basit kısımları ve sinirlerin, kasların faaliyetleri ile ilgilenmemiştir. Onun odaklandığı nokta organizmanın toplam tepkileridir. SOSYAL ÖĞRENME TAKTİK MODEL ALMA GÖZLEM YOLUYLA ÖĞRENME
- 31. • Taklit olayının insan davranışlarının oluşumundaki önemini ayrıntılı olarak ilk ortaya koyan Gabriel Tarde’dır. Giyimde, teknolojik gelişmelerin yayılmasında, iyi ve kötü davranışların yaygınlaşmasında en önemli etken, insanlardaki taklit etme güdüsüdür.
- 32. • DİKKAT Model alınan davranışın doğru taklit edilebilmesi için öncelikle model alınan davranışa dikkat edilmesi gerekir. Kişi, duygularıyla beraber tüm dikkatini beğendiği ve taklit etmek istediği davranışa yöneltir. • HATIRLAMA Gerektiğinde taklit etmek için modelin tüm davranışlarını belleğe kodlamak gerekir. Çünkü gözlenen davranış genellikle gözlemden hemen sonra taklit edilmeyebilir. Birey gözlediği davranışı yeri geldiği zaman da kullanabilir. Davranış belleğe görsel, sözel ya da sembolik olarak kodlanabilir.
- 33. • PEKİŞTİREÇ Taklit edilen davranış çevrede beğenildiyse tekrar edilir, beğenilmediyse fazla tekrar edilmez ve zamanla söner. • YENİDEN ÜRETME Model alınan davranışın gösterilmesi için bireyin gözlemlerini kendi davranışına dönüştürebilmesi gerekir. Bu bazen tam taklit olmayabilir: çevre şartları, bireyin fiziksel gücü ve imkanları, zaman vs model alınan davranışın biraz farklı üretilmesine neden olur.
- 35. GESTALT KURAMI • “Gestalt” yapı, biçim, örüntü anlamına gelmektedir. Bu kurama göre bir bütünü oluşturan parçalar arasındaki ilişkiler algılama ve öğrenme açısından önemlidir. Öğrenme uyarıcıların toplu bir örüntü oluşturması ile oluşur. • Bütün ayrılan parçalardan anlaşılmaz. • Bütün, parçadan daha fazladır. İnsan bütünü parçalarına ayrıştırarak değil bütün olarak algılar.
- 36. Gestalt kuramında algılama çok önemlidir. BENZERLİK YAKINLIK TAMAMLAMA ŞEKİL ZEMİN İLİŞKİSİ SÜREKLİLİK ALGISAL ÖRGÜTLEME YASALARI
- 37. Şekil – Zemin İlişkisi Yakınlık Yasası Benzerlik Tamamlama Devamlılık Basitlik
- 38. Gestalt kuramına göre; Bellekte iz bırakan algılar hatırlanır. Tekrarlanan yaşantılar daha kolay ve uzun süre hatırlanır. Bir problemi çözerken öğrenilen bir ilke, başka bir problem için de kullanılabilir. Beyin uyarıcılarla gelen bilgiyi örgütler ve anlamlı duruma getirir.
- 39. GÜDÜLEME, KİŞİLİK, TOPLUMSAL VE PSİKOLOJİK AĞIRLIKLI KURAMLAR • Bu kurama göre öğrenme, kişinin yeteneklerine, onun biyolojik ve kültürel gelişimine, içinde yaşadığı toplumdaki kültüre, güdülenmişliğine, ilgisine ve öğrenme ortamının havasına bağlıdır. • İlkeleri şunlardır: Açıklama Uygulama Güdüleme Değerlendirme
- 40. Teşekkürler