Direkt indirmek için bu linki kullanabilirsin. http://bit.ly/1DK2Lek

1. BRUNEİ
ÜLKE RAPORU
Hazırlayan : Mustafa YAVUZ
Ankara - May, 2012

2. BRUNEİ
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Nüfus
422 700 (2011 tahmini)
Dil
Malay (resmi dil), İngilizce, Çince
Din
Müslüman (%67), Budist (%13), Hıristiyan (%10), Diğer (%10)
Yönetim Biçimi
Anayasal Monarşi
Başkent
Bandar Seri Begawan (27.285)
Yüzölçümü
5765 km 2
Kaynak: The Economist Intelligence Unit
Temel Ekonomik Göstergeler
2007
2008
2009
2010
2011a
12,3
14,4
10,7
12,4
16,0
Reel Büyüme (%)
0,2
-1,9
-1,8
2,6
2,0
Enflasyon (ort., %)
1,0
2,1
1,1
0,4
2,0
Nüfus (milyon kişi)
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
Cari İşlemler Dengesi (milyar$)
4,8
6,9
4,0
-
-
625,5
710,5
996,7
1.208,9
-
1,51
1,42
1,45
1,36
1,26
GSYİH (milyar $)
Döviz Rezervi (milyon$)
Döviz Kuru (ort., Br$:ABD$)
a EIU tahmini
Kaynak: The Economist Intelligence Unit
Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
5765 km2 yüzölçümüne sahip Brunei, Asya’nın güneydoğusunda bulunmaktadır. Ülkenin tek komşusu
Malezya’dır ve Malezya ile 381 km’lik kara sınırı vardır. Güney Çin Denizi’ne 161 km kıyısı
bulunmaktadır. Tropik iklime sahip ülkede sıcaklıklar genellikle 21-30ºC arasındadır.
Siyasi ve İdari Yapı
Siyasal rejimi anayasal monarşi olarak tanımlanmaktadır. Yönetim gücü, aynı zamanda Başbakan,
Savunma Bakanı, Maliye Bakanı, Silahlı Kuvvetler Komutanı ve dini otoritenin başı da olan Sultan
Hasansal Bolkiah’ta toplanmıştır. Bolkiah ülkenin İngiltere’den bağımsızlığını kazandığı 1984 yılından bu
yana ülkenin sultanıdır.
Üyeleri Sultan tarafından atanan ve Sultanın başkanlık ettiği Bakanlar Konseyi yürütmeden sorumludur.
Sultanın atadığı 29 üyeden oluşan Yasama Konseyi her yıl bir kez oturum yapmaktadır. Danışma organı
niteliğindedir.
Yargı bağımsızdır. Ancak, Sultanın yasal dokunulmazlığı bulunmaktadır. 1962 yılından bu yana ülkede
seçim yapılmamıştır.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
2011 yılı resmi tahminlerine göre ülkenin nüfusu 422 700 kişiden oluşmaktadır. 2012 yılı tahmini nüfus
artış hızı %1,69’dur.
-, 2013
2 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

3. En fazla nüfusa sahip etnik grup nüfusun % 66,3’ünü oluşturan Malay’lardır. Malay’ları Çinliler (%11,2)
ve yerli (%3,4) etnik grupları takip etmektedir. Diğer etnik gruplar toplam nüfusta %19,1 paya sahiptir.
Nüfusun %67’si Müslüman, %13’ü Budist, %10’u Hıristiyan’dır. Nüfusun %10’u yerel inanışlarını
sürdürmeye devam etmektedir.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Brunei’de geniş petrol rezervi ve doğal gaz rezervi bulunmaktadır. Ayrıca ülkenin önemli bir balıkçılık
potansiyeli de bulunmaktadır. Ormancılık ve kereste de önemli bir kaynak olup kereste imalatına
sadece ülke içi ihtiyaçların karşılanması için izin verilmektedir.
Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Brunei’nin en önemli gelir kaynağı petrol ve doğal gazdır. Bunların GSYİH’ye katkısı %50’nin
üzerindedir ve ihracatın %90’ından fazlasını kapsamaktadır. Asya ekonomileri arasında kişi başına
gelirin en yüksek olduğu ülkelerden birisidir. Hükümet vatandaşlarının tüm sağlık hizmetlerini ve
üniversite dahil tüm eğitim masraflarını karşılamaktadır.
Brunei’nin ticaret ve bütçe fazlası vermeye 2012-13 döneminde de devam etmesi beklenmektedir.
Petrol gelirlerinin yurtdışı yatırıma yönlendirilmesi nedeniyle ülkenin büyük miktarlarda deniz aşırı
yatırımları vardır. Brunei’nin uzun vadeli görünümündeki en önemli durum petrol rezervlerindeki
azalma nedeniyle ekeonomiyi enerji sektöründen enerji dışı sektörlere doğru çeşitlendirme
gerekliliğidir. Hükümetin yabancı yatırım çekmek için yeterli finansal kaynakları mevcuttur fakat enerji
dışı sektörlerdeki gelişme yavaştır. Brunei’nin bu konudaki en büyük başarısı Japonya menşeli
Mitsubishi Gas Chemical Company ile ortaklaşa Sungai Liang Endüstri Parkı’nda kurdukları methanol
tesisisidir. Bu tesisin yapımı altı yıl sürmüştür. Çin kaynaklı yatırımı içeren bir petrol rafinerisi
tartışılmaktadır fakat bu projenin de hızlı yürümesi beklenmemektedir. Japonya destekli bir amonyak
tesisinin yapımının 2012 yılı sonlarında başlaması beklenmektedir. Hükümetin sunduğu yatırım
teşviklerine karşın, küçük ölçekli iç pazar, birçok yatırımcıyı yatırımdan caydırmaktadır.
Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler
Ekonomik Projeksiyon
2010a
Reel Büyüme (%)
Toplam Sabit Yatırım Büyemesi (%)
Enflasyon (ort., %)
Döviz Kuru Br$:ABD$ (ort.)
2011b
2012c
2013c
2,6
2,6
1,5
1,8
-3,5
5,0
4,8
4,0
0,4
2,0
1,6
1,6
1,23
1,21
1,36 1,26a
a: Gerçekleşen b: EIU tahmini c: EIU öngörüsü
Kaynak: The Economist Intelligence Unit
Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
GSYİH’nin sadece %1’inden az bir bölümü tarım sektöründen oluşmaktadır. Gıda ihtiyacının % 80’i ithal
edilmektedir.
Orman ürünleri ve balıkçılık diğer önemli tarımsal sektörlerdir. Ülkenin %80’i ormanlarla kaplıdır. Ancak
bu ormanların %60’ı ticari ormancılığa uygun değildir. Ormancılık başlıca ihracat sektörleri içinde
üçüncü sırada yer almaktadır.
Madencilik
Brunei’nin zenginliği hidrokarbon rezervlere dayanmaktadır. Brunei’nin 1,1 milyar varil petrol ve 390,8
milyar metreküp doğal gaz rezervinin olduğu tahmin edilmektedir. 2010 yılında Brunei günde 159.400
varil petrol ürettiği tahmin edilmektedir. 2009 yılında 11,5 milyar metreküp doğal gaz üretiminin
olduğu tahmin edilmektedir.
Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
Brunei Ülke Raporu
3 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

4. Brunei’nin taşımacılık altyapısı sürekli gelişmektedir. Brunei’nin kara yolları uzunluğu 2971 km’dir.
Brunei’nin başlıca limanları Lumut, Muara ve Seria’dır. Ülkede iki tane havaalanı ve 3 helikopter alanı
mevcuttur.
Brunei’nin telekomünikasyon sistemi oldukça güçlüdür. 2010 yılı itibarı ile kullanımda olan 79.900 sabit
hat bulunmaktadır.
Mobil telefon kullanıcılarının sayısı sabit hat kullanıcılarından oldukça fazladır. Mobil telefon
kullanıcılarının sayısı 2010 yılında 435.100 olmuştur.
Ülkedeki internet kullanıcı sayısı 314.900’dür.
Dış Ticaret
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
2006
2007*
2008*
2009*
2010*
İhracat
7.636
7.698
11.181
7.019
8.684
İthalat
1.676
3.593
2.393
2.318
2.887
Hacim
9.312
11.291
13.573
9.337
11.571
Denge
5.960
4.105
8.788
4.701
5.797
* Bu yıllardaki verileri Brunei bildirmemiştir. Veriler diğer ülkelerin bildirdiği Brunei ile ticaret verilerinden Trademap tarafından
hesaplanmıştır.
Kaynak: Trademap
İhracatında Başlıca Ürünler
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
GTİP DÖRTLÜ ADI
2008 2009 2010
2709 Ham Petrol (Petrol Yağları ve Bitümenli Minerallerden Elde Edilen Yağlar)
6.182 3.033 4.404
2711 Petrol Gazları ve Diğer Gazlı Hidrokarbonlar
4.730 3.680 4.034
2905 Asiklik Alkoller ve Bunların Halojenlenmiş, Sülfolanmış, Nitrolanmış veya
Nitrozalanmış Türevleri
7113 Mücevherci Eşyası ve Aksamı (Kıymetli Metallerden veya Kıymetli Metallerle
Kaplama Metallerden)
7204 Dökme Demirin, Demirin veya Çeliğin Döküntü ve Hurdaları veya Bunların
Eritilmesi İle Elde Dilmiş Kü
0
0
100
41
32
38
25
11
16
7102 Elmaslar (İşlenmiş Olsun Olmasın, Fakat Mıhlanmamış veya Takılmamış)
14
110
10
5
6
8
0
1
4
33
13
4
8431 Özellikle 84.25 İla 84.30 Pozisyonlarındaki Makina ve Cihazlar İle Birlikte
Kullanılmaya Elverişli
8517 Telefon Cihazları, Ses, Görüntü veya Diğer Bilgileri Almaya veya Vermeye Mahsus
Diğer Cihazlar
6110 Kazak, Süveter, Hırka, Yelek vb. Eşya (Örme)
Toplam (Diğerleri dahil)
11.181 7.019 8.684
Kaynak: Trademap
İthalatında Başlıca Ürünler
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
GTİP DÖRTLÜ ADI
8703 Binek Otomobilleri ve Esas İtibariyle İnsan Taşımak Üzere İmal Edilmiş Diğer
Motorlu Taşıtlar (Yarış
2008 2009 2010
225
191
252
14
27
177
7102 Elmaslar (İşlenmiş Olsun Olmasın, Fakat Mıhlanmamış veya Takılmamış)
0
0
142
8431 Özellikle 84.25 İla 84.30 Pozisyonlarındaki Makina ve Cihazlar İle Birlikte
Kullanılmaya Elverişli
128
166
138
86
74
118
9403 Diğer Mobilyalar ve Bunların Aksam ve Parçaları
2710 Petrol Yağları ve Bitümenli Minerallerden Elde Edilen Yağlar
-, 2013
4 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

5. 7304 Demir (Dökme Demir Hariç) ve Çelikten İnce Ve Kalın Borular ve İçi Boş Profiller
(Dikişsiz)
8517 Telefon Cihazları, Ses, Görüntü veya Diğer Bilgileri Almaya veya Vermeye Mahsus
Diğer Cihazlar
8481 Borular, Kazanlar, Tanklar, Depolar ve Benzeri Diğer Kaplar İçin Musluklar, Valfler
(Vanalar)
43
62
50
45
40
45
50
56
44
3004 Tedavide veya Korunmada Kullanılmak Üzere Hazırlanan İlaçlar (Dozlandırılmış)
32
32
41
8803 88.01 ve 88.02 Pozisyonlarındaki Hava Taşıtlarının Aksam ve Parçaları
60
30
37
8544 İzole Edilmiş Teller, Kablolar ve Diğer Elektrik İletkenler; Tek Tek Kaplanmış
Liflerden Oluşan Fibe
34
33
32
1006 Pirinç
40
38
31
8473 84.69 İla 84.72 Pozisyonlarındaki Makina ve Cihazlarda Kullanılmaya Elverişli
Aksam-Parça-Aksesuarla
20
19
30
4011 Kauçuktan Yeni Dış Lastikler
22
23
28
22
22
27
11
28
27
7
8
26
71
45
24
15
18
24
2202
7214
9015
7113
Sular (Mineral ve Gazlı Sular Dahil) ve Alkolsüz Diğer İçecekler (Tatlandırıcılı,
Lezzetlendirilmiş)
Demir veya Alaşımsız Çelikten Çubuklar (Dövülmüş, Sıcak Haddelenmiş, Haddeleme
İşleminden Sonra Buru
Arazi Ölçme, Hidrografik, Oşinografik, Hidrolojik, Meteorolojik veya Jeofizik Alet ve
Cihazları; Tel
Mücevherci Eşyası ve Aksamı (Kıymetli Metallerden veya Kıymetli Metallerle
Kaplama Metallerden)
8704 Eşya Taşımaya Mahsus Motorlu Taşıtlar
Toplam (Diğerleri dahil)
2.393 2.318 2.887
Kaynak: Trademap
Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye-Brunei Dış Ticaret Değerleri (Dolar)
İHRACAT
İTHALAT
HACİM
DENGE
2005
592.525
26.292
618.817
566.233
2006
693.500
11.133
704.633
682.367
2007
953.313
6.195
959.508
947.118
2008
730.221
2.632
732.853
727.589
2009
828.004
652
828.656
827.352
2010
590.215
150
590.365
590.065
2011
6.615.561
34.507
6.650.068
6.581.054
2011*
92.860
260
93.120
92.600
2012*
327.110
250
327.350
326.860
* Ocak-Mart verileri
Kaynak: TÜİK
Türkiye'nin Brunei'ye İhracatında Başlıca Ürünler (Dolar)
GTİP Dörtlü GTİP Dörtlü Adı
Kodu
7214 Demir veya Alaşımsız Çelikten Çubuklar (Dövülmüş, Sıcak
Haddelenmiş, Haddeleme İşleminden Sonra Buru
8421 Santrifüjler; Sıvıların veya Gazların Fiıtre Edilmesine veya
Arıtılmasına Mahsus Makine ve Cihazlar
2009 Meyve ve Sebze Suları (Fermente Edilmemiş, Alkol Katılmamış)
3906 Akrilik Polimerleri (İlk Şekillerde)
1905 Ekmek, Pasta, Kek, Bisküvi ve Diğer Ekmekçi Mamüller, Hosti, Boş
İlaç Kapsülü Mühür Güllacı, Pirinç
5702 Dokunmuş Halılar ve Dokumaya Elverişli Maddelerden Diğer Yer
Kaplamaları
Brunei Ülke Raporu
2009
2010
2011
- 110.320 5.899.186
-
125
169.193
103.575 188.231
133.362
-
71.788
98.212
19.766 24.335
57.177
-
-
41.040
5 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

6. 3921 Plastikten Diğer Plakalar, Levhalar, Yapraklar, Filmler, Folyeler ve
Şeritler
1806 Çikolata ve Kakao İçeren Diğer Gıda Müstahzarları
-
3.492
23.021
31.917 11.648
21.637
3926 Plastikten Diğer Eşya
-
-
19.063
0805 Turunçgiller (Taze/Kurutulmuş)
-
-
17.733
8907 Diğer Yüzer Araçlar (Sallar,Tanklar, Coffer-Damlar,
Yükleme-Boşaltma Platformları, Şamandıralar
7314 Demir veya Çelik Tellerden Mensucat, Izgara, Ağ ve Kafeslikler;
Demir veya Çelikten Metal Depluvayye
2202 Sular (Mineral ve Gazlı Sular Dahil) ve Alkolsüz Diğer İçecekler
(Tatlandırıcılı, Lezzetlendirilmiş)
-
-
17.536
-
-
17.078
-
16.483
3401 Sabunlar, Yüzey Aktif Organik Ürünler ve Müstahzarlar
19.579
13.162
8.327
13.167
2009 2010
2011
Kaynak: TÜİK
Türkiye'nin Brunei'den İthalatında Başlıca Ürünler (Dolar)
GTIP Dörtlü GTIP Dörtlü Adı
Kodu
8708 Karayolu Taşıtları İçin Aksam, Parça ve Aksesuarlar
-
- 20.122
8544 İzole Edilmiş Teller, Kablolar ve Diğer Elektrik İletkenler; Tek Tek
Kaplanmış Liflerden Oluşan Fibe
8409 Sadece veya Esas İtibariyle 84.07 veya 84.08 Pozisyonlarındaki Motorların
Aksam ve Parçaları
-
- 10.977
-
-
997
8529 Sadece veya Esas İtibariyle 85.25 İla 85.28 Pozisyonlarında Yer Alan
Cihazlara Mahsus Aksam ve Parça
8483 Transmisyon Milleri, Kranklar; Yatak Kovanları ve Mil Yatakları; Dişliler ve
Sistemleri; Vidalar; Diş
-
-
996
-
-
607
6109 Tişörtler, Fanilalar, Atletler, Kaşkorseler ve Diğer İç Giyim Eşyası (Örme)
8467 El İle Kullanılan, Pnömatik, Hidrolik veya Elektrikli Ya Da Elektriksiz
Kendinden Motorlu Olan Alet
7318 Demir veya Çelikten Vidalar, Civatalar, Somunlar, Tirfonlar, Perçin Çivileri,
Pimler, Kamalar, Ronde
Kaynak: TÜİK
-, 2013
319
150
402
-
-
262
-
-
144
6 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

7. Sektör
GTİP
Potansiyel Ürün
Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Dünya
Türkiye'nin
Ülkenin
Toplam
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında ve Rakip
İthalatında
Ülkeye
Toplam
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
Ülkenin
İhracatındaki İthalatındaki
(milyon
(milyon
(milyon
Aylık
Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
Payı
Değişim (%) Değişim (%)
dolar)
dolar)
dolar)
Veriler*
Veriler*
Payları (%) Gümrük
Oranları
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Brunei Ülke Raporu
7 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

8. -, 2013
8 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

9. Sektör
GTİP
Potansiyel Ürün
Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Dünya
Türkiye'nin
Ülkenin
Toplam
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında ve Rakip
İthalatında
Ülkeye
Toplam
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
Ülkenin
İhracatındaki İthalatındaki
(milyon
(milyon
(milyon
Aylık
Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
Payı
Değişim (%) Değişim (%)
dolar)
dolar)
dolar)
Veriler*
Veriler*
Payları (%) Gümrük
Oranları
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Brunei Ülke Raporu
9 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

10. Brunei - Düzenlenen Önemli Fuarlar
-, 2013
10 / 10
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.