Đoạn phim giới thiệu ở địa chỉ:
https://goo.gl/sRusXR

BÀI 45
HÓA HỌC VÀ
VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG

Khái
niệm
• Môi trường
• Ô nhiễm môi trường
Phân loại
ô nhiễm
môi
trường
• Ô nhiễm môi trường không khí
• Ô nhiễm môi trường nước
• Ô nhiễm môi trường đất
Vai trò của
hóa học
với phòng
chống
ô nhiễm môi
trường
• Nhận biết môi trường bị ô nhiễm
• Vai trò của hóa học trong việc xử lí
chất gây ô nhiễm môi trường
• Một số phương pháp xử lý chất thải
gây ô nhiễm môi trường

Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
I. Một số khái niệm
1. Môi trường
Môi trường là một tập hợp tất cả các
thành phần của thế giới vật chất bao
quanh có khả năng tác động đến sự
tồn tại và phát triển của mỗi sinh vật.

I. Một số khái niệm
2. Ô nhiễm môi trường
- Ô nhiễm môi trường là sự làm thay đổi tính chất
của môi trường , vi phạm tiêu chuẩn môi trường.
- Chất gây ô nhiễm môi trường là những nhân tố
làm cho môi trường trở nên độc hại.
VD:
+ Bụi, khí thải độc hại: SO2, NOx, CO2, CO,…
+ Các ion trong nước: Cation kim loại (Fe3+,
Cd2+, Al3+,…), Anion ( NO3-, PO4
3-,…)
+ Các chất hữu cơ (benzen, dẫn xuất phenol,
dioxin, …)
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm

Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
I. Một số khái niệm
2. Ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường do hậu quả của hoạt động
tự nhiên như hoạt động của núi lửa, bão lũ,…

I. Một số khái niệm
2. Ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường do hâu quả các hoạt động
do con người thực hiện trong sản xuất công
nghiệp, nông nghiệp, tham gia giao thông hay
trong sinh hoạt
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm

II. Phân loại ô nhiễm môi trường
1. Ô nhiễm môi trường không khí
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
a. Nguyên nhân gây ô nhiễm
Do thiên nhiên:
- Núi lửa phun trào
- Cháy rừng
- Hoạt động sống
của các sinh vật
trên trái đất
…
Do con người:
- Hoạt động công nghiệp
- Hoạt động giao thông
- Hoạt động sinh hoạt
- …

II. Phân loại ô nhiễm môi trường
1. Ô nhiễm môi trường không khí
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
b. Tác hại của ô nhiễm không khí
- Hiệu ứng “nhà kính”.
- Gây ra các bệnh về đường hô hấp, tim mạch.
- Ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển
động, thực vật.
- Phá hủy tầng ozon
- Mưa axit
- ….

Mưa axit là gì?
Mưa axit là hiện tượng mưa mà trong nước mưa có độ
pH dưới 5,6, được tạo ra bởi lượng khí thải CO2, SO2
và NOx từ các quá trình phát triển sản xuất con người
tiêu thụ nhiều than đá, dầu mỏ và các nhiên liệu tự
nhiên khác.

Mưa axit là gì?
Các khí thải SO2, NOx sau khi được thải ra khí
quyển sẽ bị oxi hóa dưới xúc tác ánh sáng mặt
trời và các kim loại nặng trong không khí.
2SO2+ O2
Ánh sáng
Kim loại
nặng
2SO3
2NO+ O2
Ánh sáng
Kim loại
nặng
2NO2

Mưa axit là gì?
Các khí SO3, NO2 sinh ra sẽ hòa tan vào nước
mưa tạo thành axit H2SO4, HNO3 và rơi xuống
đất gây ra hiện tượng mưa axit.
SO3+ H2O H2SO4
NO2+ H2O HNO3

Hiệu ứng ”nhà kính”

II. Phân loại ô nhiễm môi trường
2. Ô nhiễm môi trường nước
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
a. Nguyên nhân gây ô nhiễm
Do thiên nhiên:
- Mưa
- Bão, lũ lụt
- Các hoạt động
sống của sinh vật
- …
Do con người:
- Nước thải, rác từ hoạt
động công nghiệp, sinh
hoạt; phân bón, thuốc
trừ sâu từ hoạt động
nông nghiệp
- …

II. Phân loại ô nhiễm môi trường
2. Ô nhiễm môi trường nước
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
b. Tác hại của ô nhiễm nước
- Các chất độc tích lũy trong cơ thể động, thực
vật và con người gây các loại bệnh.
- Các vi khuẩn, ký sinh trùng, sinh vật gây bệnh
theo nguồn nước ô nhiễm lan truyền bệnh.
- Nước mưa mang theo chất độc, phóng xạ,…
phát tán ra khu vực rộng lớn.
- ….

II. Phân loại ô nhiễm môi trường
3. Ô nhiễm môi trường đất
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
a. Nguyên nhân gây ô nhiễm
Do thiên nhiên:
- Núi lửa.
- Thủy triều xâm
nhập.
- Sa mạc hóa.
- …
Do con người:
- Rác thải công nghiệp
chứa nhiều kim loại
nặng.
- Các chất hóa học,
thuốc trừ sâu, phân bón
tích tụ vào đất.
- …

II. Phân loại ô nhiễm môi trường
3. Ô nhiễm môi trường đất
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
b. Tác hại của ô nhiễm đất
- Các kim loại nặng tích tụ trong đất ảnh hưởng
quá trình sống của thực vật và đầu độc nguồn
nước ngầm.
- Lượng phân bón, thuốc trừ sâu tồn dư làm
thay đồi tính chất của đất (đất chai cứng, đất
chua,…)
- Các chất độc dioxin ảnh hưởng lâu dài và
nặng nề đến người nhiễm

III. Hóa học với vấn đề phòng chống ô
nhiễm môi trường
1. Nhận biết môi trường bị ô nhiễm
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
- Quan sát: nhận biết môi trường nước, không
khí qua mùi, màu sắc.
VD:
+ Nước ô nhiễm thường có mùi, có màu hoặc
không trong suốt.
+ Không khí nhiều hạt bụi, không trong lành.

III. Hóa học với vấn đề phòng chống ô
nhiễm môi trường
1. Nhận biết môi trường bị ô nhiễm
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
- Sử dụng các dụng cụ đo quan trắc môi
trường. Từ đó xác định được nồng độ, thành
phần các chất độc hại có trong môi trường.
VD:
+ Sử dụng máy quang phổ có thể đo được nồng
độ các ion trong nước.
+ Xác định pH bằng máy đo pH

Máy quang phổ UV-Vis

III. Hóa học với vấn đề phòng chống ô
nhiễm môi trường
2. Vai trò của hóa học trong xử lý chất gây ô
nhiễm môi trường
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
- Có nhiều phương pháp khác nhau để xử lý
chất gây ô nhiễm môi trường .
- Nguyên tắc chung là phải sử dụng các biện
pháp phù hợp với thành phần các chất gây ô
nhiễm cần xử lý, phù hợp với từng lĩnh vực,
phạm vi cần xử lý.

III. Hóa học với vấn đề phòng chống ô
nhiễm môi trường
3. Một số phương pháp xử lý
Vai trò hóa học trong
phòng chống ô nhiễm
Phân loại
ô nhiễm môi trường
Khái niệm
- Phương pháp lọc bụi tĩnh điện
- Phương pháp hấp thụ
- Phương pháp hấp phụ
- Phương pháp xử lý bằng thực vật
(Phytoremediation)

Mô hình
lọc bụi
tĩnh điện

Khí thải
Không khí
sạch
Vòi phun
chất hấp thụ
Phương pháp
hấp thụ
khí thải

Không
khí sạch
HCl + H2O
+ K2CO3
+ NaOH,…

Không
khí sạch
SO2 + Ca(OH)2
+ NaOH,…

Phương pháp hấp phụ
Các chất gây ô nhiễm được hấp phụ lên
bề mặt của than bùn, than hoạt tính, đất
xốp,….

Fe3+
Cu2+
Ni2+

Fe3+
Cu2+
Ni2+
Quá trình
hấp phụ
Cacbon
hoạt
tính

Sấy khô Nghiền
Nguyên liệu cho các
ngành công nghiệp
như xi măng, gốm,…

Câu hỏi: Là một học sinh,
em có thể làm gì để cứu lấy
môi trường của chúng ta?