Лекц 2

Лекц №2,[object Object],Сэтгэл судлалын судалгааны зарчим ба аргууд,[object Object]

Сэтгэл судлалын судалгааны аргуудыг судалгаа шинжилгээнд хэрэглэхэд зайлшгүй мөрдөж байх тусгай зарчмууд байдаг юм. Эдгээр зарчмыг судалгаанд удирдлага болгон ашигласнаар судалгааны үр дүн үнэн бодитой болдог. Сэтгэцийг судлахад сэтгэл судлалд олон зарчмыг баримталдаг. Судалгааны зарчмыг ерөнхийд нь үндсэн болон туслах гэж ангилдаг. ,[object Object]

Судалгааны үндсэн зарчим,[object Object],А. Сэтгэцийн үзэгдлийг объектив нөхцөлд үнэн зөв судлах зарчим,[object Object],Хүний сэтгэцийн амьдралыг судлахдаа тухайн хүний орчин, үйл ажиллагааны нөхцлийг түүний зан байдал, биеэ авч яваа байдал, оюун ухааны түвшинтэй нь нягт холбон судлах шаардлагатай. Хүний зан төлөв, авьяас билэг нь амьдралын явцад төлөвшин тогтдог бөгөөд түүнгүйгээр хүнийг зөв оношлох, тодорхойлох боломжгүй юм. ,[object Object]

Б. Сэтгэцийн үзэгдлийг түүний хөгжил хөдөлгөөнд судлах зарчим,[object Object],Сэтгэцийн үзэгдэл нь тодорхой насны үечлэл, амьдралын өөрчлөлт бүртэй нягт холбоотой хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Хүний сэтгэлзүйн онцлог хувьсаж өөрчлөгдөж байх ба орчны шууд тусгал болж байдгийг судалгаанд анхаарах шаардлагатай. ,[object Object]

В. Сэтгэцийн үзэгдлийг хүний гүйцэтгэж байгаа үйл ажиллагаа, түүний үр дүнтэй нягт холбон судлах зарчим,[object Object],Хүн харилцаа ба үйл ажиллагааны явцад хөгжиж байдаг зүй тогтолтой ба нөгөө талаар хүний үйл ажиллагаагаар түүний онцлог илэрч байдаг. Тухайлбал хийсэн бүтээсэн зүйл, зохиол бүтээл, хийж гүйцэтгэж буй үйл ажиллагаа зэрэг нь хүнийг илэрхийлж байдаг.,[object Object]

Г. Сэтгэцийн үйл ажиллагааг түүний нэгдэлд нь судлах зарчим,[object Object],Сэтгэцийн үзэгдлүүд нь өөр хоорондоо салшгүй нэгэн бүхэллэг зүйлийг бүрдүүлж байдаг. Тухайн хүнийг бүрэн зөв танин мэдье гэвэл сэтгэцийн үзэгдлийг иж бүрэн судлах шаардлагатай болдог.,[object Object]

Судалгааны аргыг ангилах нь,[object Object],Судалгааны аргыг эрдэмтэд янз бүрээр ангилдаг. Эдгээрээс хамгийн өргөн хэрэглэгддэг ангилал нь оросын эрдэмтэн Е. С Кузьминагийн ангилал юм. ,[object Object],А. Туршилт судалгааны аргууд,[object Object],Ажиглалт,[object Object],Бичиг баримт судлах,[object Object],Асуулга,[object Object],Төрөлжсөн аргууд /социометр, контент анализ/,[object Object],Бие хүнийг судлах аргууд,[object Object],Туршилтын арга,[object Object],Б. Загварчлалын арга,[object Object],В. Удирдан хүмүүжүүлэх аргууд,[object Object]

Ажиглалтын арга,[object Object],Шинжлэх ухааны судалгааны аргуудаас хамгийн эрт үүссэн арга юм. ,[object Object],Хүний сэтгэцийн үйл ажиллагааны олон талт илрэл, түүний үүсэж явагдах нөхцөл, зүй тогтлыг тодорхой зорилго чиглэлтэй, тусгай төлөвлөгөөтэйгээр жирийн байгаа нөхцөлд нь судлах аргыг ажиглалтын арга гэнэ.,[object Object]

Шинжлэх ухааны ажиглалтын арга нь өдөр тутмын амьдрал дээр хүмүүс бие биенээ ажиглан, дүгнэлт үнэлгээ өгөх байдлаас чанарын хувьд ялгаатай. Тухайлбал шинжлэх ухааны ажиглалт нь зорилго, зорилтоо дэвшүүлэн таамаглал, судлах зүйл болоод ажиглах арга, процедур зэргийг нягт тооцсон тусгай төлөвлөгөөний дагуу явагдана.,[object Object]

Ажиглалтын аргын хэлбэрүүд,[object Object],Ил ажиглалт. Судлуулагчдад судалгааны зорилго, зорилт тодорхой үед яригдана.,[object Object],- Далд ажиглалт. Судалгаа явуулж байгаа зорилго, нөхцөл зэрэг нь судлуулагчдад тодорхойгүй үед яригдана.,[object Object],- Дотроос ба гаднаас ажиглах. Судлаач ажиглалт явуулахдаа тухайн бүлгийн гишүүн болох, эсвэл бүлгийг хөндлөнгөөс ажиглахтай холбоотой яригдана.,[object Object]

Ердийн ба нөхцөл үүсгэж ажиглах. Судлаач нөхцөл байдлыг байгаа орчинд нь эсвэл зориудаар нөхцөл үүсгэн түүнд хэрхэн хандахыг нь судалж болдог. ,[object Object]

Ажиглалтын аргын ололттой болон дутагдалтай тал,[object Object],Ажиглалтын аргаар судалгаа явуулахад зөвхөн судалж буй үзэгдлийг төдийгүй түүнээс илүү өргөн хүрээтэй мэдээллийг олж авч болдог. Харин судалгааны үр дүнд судлаачийн хувийн үзэл бодол нөлөөлөх хандлагатай, түүнээс гадна цаг хугацаа их шаарддаг зэрэг дутагдалтай талууд бий. Сүүлийн үед ажиглалтын аргын дутагдлыг багасгах зорилгоор янз бүрийн техник хэрэгсэл өргөн ашиглаж байна.,[object Object]

Тестийн арга,[object Object],Сэтгэл судлалын тест гэдэг нь нэг загварын даалгаврыг хийж гүйцэтгэсэн үр дүнгээр бие хүний шинж чанар болон мэдлэг чадварыг тодорхойлох судалгааны аргыг хэлнэ.,[object Object],1868 онд Английн Фишер өөрийн суралцагчдын мэдлэгийг шалгах зорилгоор анх хэрэглэсэн. Харин тестийн онолын үндэслэлийг боловсруулсан эрдэмтэн бол Ф. Гальтон. Нэр томьёог анх шинжлэх ухаанд хэрэглэсэн нь Дж. Кеттел,[object Object]

Тест хэрэглэхэд хяналт тавих үндсэн шалтгаан нь мэргэжлийн хүн шаардлагатай үед зөв хийх явдал юм.,[object Object],Агуулгын хүртээмжтэй, ойлгомжтой байдлаар тохироц чанар алдагдахаас сэргийлэх,[object Object],Мэргэжлийн хүн явуулах ө.х. тухайн тестийн үр дүнг зөв тооцох, гарсан үр дүнг өөрөө хариуцах чадвартай хүн явуулах ёстой.,[object Object],Тестийг хянах шаардлага, тестийн агуулга, үр дүнг нууцлахтай холбоотой яригдана.,[object Object]

Тест явуулахад анхаарах зүйл: ,[object Object],Судалгаа явуулж буй хүний бэлтгэлээс хамаарна. Тест явуулахын өмнө байж болох бүх санамсаргүй зүйлийг тооцох хэрэгтэй. Заавартай холбоотой бэлтгэлд ганцаарчлан болон бүлгээр явуулах аль ч үед урьдчилан танилцсан байх, мөн хэрэглэгдэх багаж материалын бэлтгэл,[object Object]

Тестэнд тавигдах шаардлага,[object Object],Судалгааг зорилго, зорилттой явуулах,[object Object],Судалгааны объект, судлах зүйлээ зөв сонгох, таамаглалтай явуулах,[object Object],Судалгааны түүврийг сонгох,[object Object],Судалгааны итгэлтэй байдлыг хангах,[object Object],Үндэслэлтэй байдлыг хангах,[object Object],Математик статистик тооцоог боловсруулж, үнэн зөв магадтай байхад анхаарах,[object Object],Тестийн стандарт байдлыг хангах,[object Object],Нийгмийн болон ёсзүйн шаардлагыг хангах,[object Object]

Сэтгэлзүйн тестийг ангилах нь,[object Object],Амжилт үр дүнгийн тест. Туршигдагчийн мэдлэг чадвар дадал олсон байдлыг тодорхойлдог. ,[object Object],Оюун ухааны тест гэдэг нь туршигдагчийн оюун ухааны коэффициентийг тогтооход чиглэгдсэн тест ,[object Object],Бүтээлч байдлын тест. ,[object Object],А. Бүтээлч бие хүний амьдралын туршлага, бодгаль онцлогийг тодорхойлох ,[object Object],Б. Бүтээлч сэтгэхүйг судлах тестүүд байна. ,[object Object],Бие хүний тест,[object Object],Тусгалын тест ,[object Object]

Асуулгын арга,[object Object],Бэлтгэсэн тусгай асуултанд хариулт авах хэлбэрээр явагдах аргыг асуулгын арга гэнэ. Анкетийн аргыг анх Английн эрдэмтэн Ф. Гальтон эрдэмтдийн хөгжих нөхцөл болон тэдний оюун ухааны чанарыг илрүүлэх зорилгоор анх хэрэглэсэн.,[object Object]

Хэлбэрүүд,[object Object],Ярилцлагын болон анкетийн,[object Object],Ярилцлагын арга- Стандарт ба стандарт бус гэсэн 2 хэлбэртэй. Стандарт гэдэг нь төлөвлөгөөний дагуу урдаас бэлтгэсэн асуултанд хариулт авах, стандарт бус гэдэг нь тухайн нөхцөл байдлаас хамааран чөлөөт ярилцлага явуулах арга юм.,[object Object]

Стандарт аргын ололттой тал нь: ,[object Object],судалгаагаар авсан баримтуудыг өөр хооронд нь харьцуулж болдог,[object Object],асуултыг урдаас бодож боловсруулсан учир логик алдаа багатай.,[object Object],Гэвч урдаас хатуу томьёологдсон асуудал зарим тохиолдолд ойлгомж муутай байдаг. ,[object Object]

Стандарт бус аргын ололттой тал нь:,[object Object],Судалгааны нөхцөл байдлаас хамааран асуулт гаргана.,[object Object],Чөлөөт ярилцлага хийж байгаа учир үр дүн бодит байдалд нийцэж, үндэслэгээ сайтай болох талтай.,[object Object],Арай уян хатан шинжтэй бөгөөд хүмүүсээс илүү өргөн хүрээний мэдээлэл авах боломжтой,[object Object],Гэвч тавьж байгаа асуултуудын дэс дараалал томьёолол зарим тохиолдолд буруу байснаас хариулт үр дүнд нөлөөлж болох талтай. ,[object Object]

Анкетийн арга: ,[object Object],Нээлттэй,[object Object],Хаалттай,[object Object],Хагас нээлттэй,[object Object],Нээлттэй асуулт гэдэг нь тухайн асуултанд ямар ч хэлбэрээр хариулт өгч болох асуулт,[object Object],Хаалттай гэдэг нь тухайн асуултанд байж болох бүх хариултыг жагсаасан асуулт,[object Object]

Асуултуудын агуулга,[object Object],Ерөнхий байдлыг мэдэхэд чиглэсэн асуулт /овог, нэр, нас, хүйс, мэргэжил, ажилласан жил, гэр бүлийн байдал г.м./,[object Object],Хүний өнгөрсөн үе ба одоо хийж гүйцэтгэж байгаа үйл ажиллагаа, түүний үр дүнгийн тухай асуултууд,[object Object],Хүмүүсийн санал бодол, үнэлэлт, урам зориг, сэтгэлийн хөдөлгөөн, зан байдлын хэм хэмжээтэй холбоотой асуулт,[object Object],Хүмүүсийн чиг зорилго, аливаад хандаж буй хандлага харьцааг илэрхийлсэн асуулт,[object Object]

Асуулт зохиох, судалгаа явуулах дүрэм шаардлага,[object Object],Асуулт хоёрдмол утгатай байж болохгүй,[object Object],Нэмэлт тайлбаргүйгээр утга санаа нь шууд ойлгогдохоор байх,[object Object],Судалгааны зорилготой холбоогүй асуулт байх шаардлагагүй,[object Object],Хариулж байгаа хүнд буруу ойлголт төрүүлэх, дургүй хүргэхүйц асуулт байж болохгүй,[object Object],Асуултаа хэтэрхий урт өгүүлбэрээр томьёолохгүй байх,[object Object]

Лекц 2

Лекц 2

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados(20)

Similar a Лекц 2

Similar a Лекц 2(20)

Mais de Temuulen Baldan

Mais de Temuulen Baldan(15)

Лекц 2