Staat jouw Facebooktimeline ook vol met baby’s? Tegenwoordig ontstaat de digitale voetafdruk al meteen bij de geboorte. Wat is ‘normaal’? Waar kun je tegenaan lopen als ouder? Welke relevante cijfers en cases zijn er bekend? Mijn zwangerschap was een mooie aanleiding om eens goed in dit thema te duiken.
Deze presentatie gaf tijdens het Nationaal Mediawijsheid Congres op 26 maart 2014. Met een buik van ruim 30 weken nam ik de deelnemers mee in mijn zoektocht rondom dit thema.
Digitale voetafdruk van baby’s en peuters van nu: bewust en kritisch content over je kind delen via social media - 26 maart 2014
1. Digitale voetafdruk van
baby‟s en peuters van nu
Cijfers en vraagstukken
Cecile Bol – 26 maart 2014Plaatje: www.notanothergeeksblog.com
2. Wie ben ik? (en wie zijn jullie?)
Tekstschrijver (zelfstandig), gespecialiseerd in online
Sinds 2005 werkzaam in MarCom, 7 jaar als ondernemer
Nationaal MediaCoach sinds eind 2011
Zwangerschap deed mij nadenken over dit thema
Meer over mij op:
www.studiovuurvogel.nl
twitter.com/cecilebol
nl.linkedin.com/in/cecilebol
Presentatie staat morgenmiddag op mijn website:
bit.ly/digitale-voetafdruk
Cecile Bol – 26 maart 2014
3. Facebook staat vol baby‟s?
Suggesties vriendschappen Sara E. Mayhew
www.saramayhew.com/blog/index.php/2009/12/facebook-babies/ Cecile Bol – 26 maart 2014
4. Cijfers Groot-Brittannië
(2013 – 2.000 ouders)
12% ouders creëert socialmedia-account voor baby
4% doet dat voordat baby geboren is (echo‟s etc.)
9% vindt foto na geboorte belangrijker dan geboortegewicht
19% van makers van geboortefoto‟s deelt deze binnen 15
minuten via social media
50% deelt foto van baby binnen eerste 24 uur
2/3 ontmoet baby van vrienden/familie eerder digitaal dan
„in het echt‟
Cecile Bol – 26 maart 2014
5. Cijfers Groot-Brittannië
(2013 – 2.367 ouders van jonge kinderen)
Gemiddeld staan baby's binnen een uur na geboorte op
social media (57,9 min.)
64% deelt minstens 3 keer per week foto's van hun kind
20% minimaal 3 keer per maand
6% deelt nooit foto‟s van hun kinderen via social media
Vooral Facebook, ook Instagram en Flickr
56% om vrienden en familie op de hoogte te houden
49% om de liefde voor hun kinderen te tonen
34% een goede locatie om de foto's op te slaan
28% verzamelen herinneringen voor het kind zelf (voor later)
20% om te wedijveren met andere ouders
Cecile Bol – 26 maart 2014
6. Cijfers Groot-Brittannië
(2014 – 2.204 ouders & actieve FB-gebruikers)
67% van de ouders plaatst op Facebook alleen
berichtjes/foto‟s m.b.t. hun kinderen
56% plaatst minstens 1 keer per week nieuwtje over kind
28% maandelijks
8% nooit (reden volgens 83%: kinderen beschermen)
Inhoud van de posts:
53% opscheppen over prestaties kind
46% alledaagse dingen (eten / gekke uitspraken)
42% advies vragen aan andere ouders
36% foto‟s en filmpjes om levensfases kind te documenteren
23% oude kinderspullen verkopen
Cecile Bol – 26 maart 2014
8. Nederlandse moeders –
over frequentie van delen
“Zoon was 5 min oud en ging op FB. Heb een selectief
groepje die alles kunnen zien. Ik plaats dus ook enorm
veel foto's van mijn kinderen.”
“Ik zou het niet leuk vinden als bijvoorbeeld m'n broer
was komen kijken de dag na de bevalling en m'n dochter
dan al had gezien op FB. Dus even gewacht.”
“Ik plaats niet veel foto's maar het is ook niet dat ik
nooit iets plaats. Zo heel af en toe een foto is leuk.”
“Als mijn zoontje geboren wordt, wil ik absoluut niet
dat hij met een foto op Facebook komt!”
“Wij hebben beide geen FB, Twitter of wat dan ook.
Bewust voor gekozen…”
Cecile Bol – 26 maart 2014
9. Nederlandse moeders –
hun beweegredenen
Trots
“Gewoon omdat ik zo trots ben.”
“Ik show graag mijn kinderen voor mijn kennissen /
familie.”
Voor anderen
“Ik plaats foto's voor familie die verder weg wonen, en
haar zo ook kunnen bewonderen.”
“Ik plaats af en toe wat, omdat ik weet dat de oma´s dit
erg leuk vinden.”
Cecile Bol – 26 maart 2014
10. Nederlandse moeders –
overwegingen over risico‟s
Kiezen wie wat mag zien
“Heb alles afgeschermd. Alleen vrienden kunnen het zien.”
“Ik heb enkel mensen op mijn Facebook, die ik ook
daadwerkelijk in het écht ken.”
“Ik zet ook foto's op Facebook. En ook nog openbaar. Ik ben
super trots op mijn 2 kids en dat mag iedereen weten.”
Angst voor engerds
“Ondanks dat ik mijn FB goed afscherm, zou ik toch bang zijn
dat die foto's in verkeerde handen komen.”
“Ik plaats trouwens geen foto's zonder kleding van de kinderen
op het internet.”
Cecile Bol – 26 maart 2014
11. Vraagstukken
Digitale pedofielen: een reëel probleem?
Later negatief effect op het kind?
Vervreemding van je eigen vrienden?
Anderen die content over je kind verspreiden, wat nu?
Cecile Bol – 26 maart 2014Plaatje: elitedaily.com
12. Pedofielen?
How To Sexualize Your Kids On Social Media:
www.mommyish.com/2012/09/19/
stfu-parents-how-to-sexualize-your-kids-on-social-media-397 Cecile Bol – 26 maart 2014
13. In bijna alle kinderporno-
onderzoeken komt de politie
'gewone' kinderfoto's tegen
NOS – 19 juni 2013
nos.nl/video/520243-om-pas-op-met-fotos-van-kinderen-op-internet.html
Cecile Bol – 26 maart 2014
14. Risico gebruik beeldmateriaal
door pedofielen is reëel
Nederlandse politie komt bij bijna alle onderzoeken
naar kinderporno 'gewone' foto's van kinderen tegen die
afkomstig zijn van sociale media (dagje strand etc.)
Pedofielen erg actief in verzamelen van deze beelden
Woordvoerder landelijke recherche:
“We zien de afgelopen jaren duidelijk een stijging,
met de opkomst van sociale media.”
Dit is niet strafbaar!
Wel strafbaar: bewerken 'gewone' foto‟s, zodat ze
kinderporno worden (bezit ervan ook strafbaar)
Vergelijkbare cases en juridische complexiteit in
bijvoorbeeld USA
Cecile Bol – 26 maart 2014
15. Jonge kinderen worden ouder
Onderzoek UK 2014, 2.204 ouders
& actieve FB-gebruikers
51%: mijn deelgedrag zou
schadelijk kunnen zijn voor kind &
later tot schaamte kunnen leiden
66% van deze groep: ik stop met
delen als kind daarom zou vragen
Cecile Bol – 26 maart 2014Plaatje: www.dailymail.co.uk/news/article-2211241/I-pooped-shower-
daddy-clean-Father-shames-daughter-posting-picture-internet.html
16. “The best way to predict the
future is to look at the past”
1991
30 miljoen x verkocht
Foto wereldberoemd
Hoe is het nu met hem?
Cecile Bol – 26 maart 2014
17. Spencer Elden (nu 22)
Ouders onderschatten populariteit:
“It wasn't until we drove down Sunset Boulevard four months later
and saw Spencer's picture on billboards that we realised maybe we
were wrong.”
17: “It's kind of creepy that that many people have seen me naked, I
feel like I'm the world's biggest porn star.”
22: “When I am introduced, they introduce me as the Nirvana baby.”
Vergelijking: ondoordachte actie ouders leidt tot verspreiding
Verschil: work of art en vrij onschuldig (los van naakt)
Cecile Bol – 26 maart 2014
18. To share or not to share…
Cecile Bol – 26 maart 2014
www.youtube.com/watch?v=EunXB905eIk
19. To share or not to share…
Cecile Bol – 26 maart 2014
www.youtube.com/watch?v=3gYdn2dA44Q
20. To share or not to share…
Cecile Bol – 26 maart 2014
www.youtube.com/watch?v=NX4O6smZrLE
21. To share or not to share…
Cecile Bol – 26 maart 2014
Waar ligt de grens
voor jou?
22. Aanknopingspunten
Cecile Bol – 26 maart 2014
Ja tot het nee zegt of nee tot het ja zegt?
Gulden regel:
Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden.
www.surebaby.com
23. Vervreemding eigen vrienden?
Cecile Bol – 26 maart 2014
“Ik spam regelmatig een foto van mijn kroost. Geen idee
eigenlijk of mensen dat irritant vinden (worden).”
“Ik word zelf soms een beetje moe van de moeders, die elke
boterham en elke 'actie' van hun kind op FB vastleggen.”
Forum Zwangerschapspagina.nl – september 2013
24. Maar wat is dan te veel?
59% ouders heeft Facebookvriend verwijderd die te veel
postte over kind (UK 2014, 2.204 ouders & actieve FB‟ers)
Top 3 irritante gewoontes van ouders volgens onderzoekje
myvouchercode.co.uk in 2013:
Babygerelateerde socialmedia-updates
Bewuste match in kleding moeder en kind
Zeuren over gebrek aan sociaal leven nu je een kind hebt
Overwegingen verschillen per persoon:
Wat is te veel?
Wat wel, wat niet?
Cecile Bol – 26 maart 2014
25. Profielfoto: baby ipv jezelf
Pro: je ziet er eerste tijd misschien zelf minder goed uit
Contra: je geeft stuk van je online identiteit op op het
moment dat je deze juist hard nodig hebt
Contact houden met vrienden / collega‟s – „isolement‟ door
verlies oude leventje voorkomen
Nieuwe vrienden kunnen je minder goed vinden /
herkennen
Profielfoto van baby in plaats van jezelf zendt sterke
boodschap: alsof je zelf niet meer belangrijk bent en niet
meer gezien wilt worden.
Cecile Bol – 26 maart 2014
Column Susan van Stiphout – augustus 2013
26. Delende familie & vrienden
Onderzoek UK 2013 onder 2.000 ouders:
wie uploadt foto‟s van de pasgeborene?
62% ouders
22% andere familieleden
16% vrienden
Ook anderen zijn immers trots!
Cecile Bol – 26 maart 2014
27. Delende familie & vrienden
“Na de geboorte wel snel op FB, door trotse opa's en oma's
en heb hier dan ook geen probleem mee. Zelf de dag erop op
FB gezet.”
“Helaas heeft zwager voor ons een foto van zijn nichtje op
FB gezet, dus een deel van ons nieuws weggekaapt, hierdoor
hebben we eerder (na 3 dagen toen ze nog erg ziek was) de
geboorte bekend gemaakt op Facebook.”
“Nu zwanger en ik zie de strijd met m‟n schoonmoeder al
komen, wil nl geen foto van mijn kind op internet vinden.
(…) Helaas leeft zij via FB…”
“Familie wordt hier goed duidelijk gemaakt dat foto's e.d.
echt niet mogen, tenzij wij zelf toestemming geven.”
Cecile Bol – 26 maart 2014
Forum Zwangerschapspagina.nl – september 2013
28. Delende scholen & clubs
Cecile Bol – 26 maart 2014
Veel spookverhalen over wat nu precies wel en niet mag
29. Delende scholen & clubs
Officieel: voor het online zetten van foto‟s van
minderjarigen is altijd toestemming van de ouders nodig
Geldt niet alleen voor scholen en clubs, ook voor andere ouders!
Aanknopingspunten (genuanceerd door jurisprudentie):
Wet bescherming persoonsgegevens
Portretrecht
Foto gemaakt in opdracht? Altijd toestemming nodig!
Niet in opdracht:
Mag niet bij: redelijk belang tegen publicatie
Mag niet bij: commercieel gebruik
Mag wel bij: openbare weg
Bij journalistiek of zwaarwegend belang mag veel meer
Cecile Bol – 26 maart 2014
30. Om mee te nemen voor jezelf en
in gesprekken met ouders
Zoveel mensen, zoveel wensen: persoonlijke keuze
Minstens eens per maand iets delen is „de norm‟, vooral
uit trots en voor het op de hoogte houden van omgeving
Gebruik materiaal door pedofielen is reëel risico, kies
daarom bewust welke dingen je wel en niet deelt
Delen kan het kind schaden of beschamen, nu of later:
bewuste visie hierop is wenselijk
Ja tot het nee zegt of nee tot het ja zegt?
Gulden regel -> Behandel anderen zoals je zelf behandeld
wilt worden
Wees trots, maar denk aan je vrienden én jezelf
Denk na over delen door anderen en maak je wensen
kenbaar: officieel is toestemming (vrijwel) altijd vereist
Cecile Bol – 26 maart 2014