2. Takdim Planı
Tarihçe
Kuruluşlar
Tehlikeli Madde Kuralları (Dangerous Goods
Regulations - IATA)
Genel Taşıma Gereklilikleri
Göndericinin Sorumlulukları
Taşıyıcının Sorumlulukları
Eğitim Gereklilikleri
3. Tarihçe
1950‟den önce birkaç ülke dışında, kimse tehlikeli
maddelerin havayolu ile taşınmasına izin vermiyordu.
Kısıtlanmış maddeler ifadesi, tehlike yaratma özelliği
nedeni ile kontrol edilmesi, kısıtlanması gereken ve
kabulü yasak olan, çok geniş kapsamdaki maddeleri
içeriyordu. Ancak ticari ihtiyaca yönelik olarak da, çok
az miktardaki bazı tehlikeli maddelerin, çok iyi
tanımlanmış olması şartı ile havayolu ile taşınmasına
izin verilmekteydi
4. Tarihçe
IATA, içinde kısıtlayıcı paketleme talimatları ve miktar
sınırlamaları gibi gerekliliklerin de yer alacağı
kuralların geliştirilmesi ile çoğu tehlikeli maddenin
hava yoluyla emniyetle taşınmasının mümkün
olacağının farkındaydı. Bu sebeple, ICAO dahil,
uluslar arası hükümet kuruluşlarına kural ve
tavsiyelerin sorumluluklarının kabul edilmesi ile ilgili
olarak müracaatlar yapıldı. Gelen cevaplar pek ılımlı
olmayınca IATA, ICAO‟nun bilgisi ve onayı ile
herhangi bir ülke katılımı olmadan kendi başına
çalışmaya ve kendi kurallarını oluşturmaya karar
verdi. 1952‟ de şu anda adı‟‟ Dangerous Goods
Board‟‟ olan „‟Restricted Articles Working Group‟‟ adı
altında bir çalışma grubu oluşturuldu.
5. Tarihçe
Grup ilk adım olarak, farklı taşıma şekilleri için var
olan tüm tehlikeli madde taşınma kurallarını çalıştı. Bu
süreçte, U.S. Department of Transportation (DOT)
kuralları da göz önüne alınıp, öncelik tanındı. DOT
kuralları Amerika‟da yıllardır uygulanmakta olup,
1942‟de de hava taşıması için U.S. Civil Aeronautics
Board tarafından da tanınmıştır.
Genel prensip olarak, otoriter halen taşımada olan
belli maddelerin kısıtlanmasını gerekli gördü. Bu
nedenle IATA ilk olarak, taşımada sık görülen ve
prensip olarak ülke kurallarında yer alan maddeleri
denedi.
6. Tarihçe
1 Ocak 1956‟da ilk tehlikeli maddeler hava taşıma
kuralları, tüm IATA üyelerinin dünya çapında
uygulaması için etkin hale geldi. Artık IATA üyelerinin
dünya çapında uygulaması için etkin hale geldi. Artık
tehlikeli maddelerin her kesime hitap eden, kolay
anlaşılır kurallarla, gecikmeden, kolayca ve emniyetle
taşınması mümkündü.
Kurallar 62 ülke tarafından resmen tanındı. İlerleyen
yıllarda, yayının adı “Dangerous Goods Regulations‟‟
olarak değiştirildi
7. Tarihçe
IATA, ICAO, UNCOE, IAEA ve ülkeleri Atom Enerjisi
otoriteleri ve diğer ilgili kuruluşlarla tehlikeli
maddelerin taşınması ile ilgili olarak çok yakın
bağlantı kurmuştur.
1972‟de Birleşmiş Milletlerin etiket sistemi IATA
tarafından da benimsenerek, kuralların dünya
çapındaki harmonizasyonunda önemli bir adım
atılmıştır.
8. Kuruluşlar
ICAO:
Uluslar arası Sivil Havacılık Örgütü ( ICAO ) Birleşmiş
Milletler`e bağlı 1947 yılında kurulmuştur. Merkezi Kanada‟
da bulunmaktadır. Başlıca görevleri;
Uluslar arası sivil havacılığının güvenli ve düzenli bir
şekilde büyümesini sağlamak,
Barışçıl amaçlara yönelik uçak tasarımı ve işletmesini
teşvik etmek,
9. Kuruluşlar
ICAO:
Sivil havacılık için havayolları, havaalanları ve hava seyir
tesislerinin gelişimini desteklemek,
Uluslar arası kamuoyunun güvenli, düzenli, verimli ve
ekonomik hava taşımacılığı ihtiyaçlarını karşılamak.
10. Kuruluşlar
IATA:
IATA, emniyetli, güvenli ve ekonomik hava ulaşımını
sağlayabilmek amacıyla havayolları arası bir kuruluş olarak
1945‟te Havana Küba‟ da kurulmuştur. Kuruluşunda IATA'nın
sadece 31 ülkeden 57 üyesi vardı. Şimdi ise dünya genelinde
140 ülkeden 270'in üzerinde üyeye sahiptir. Başlıca görevleri;
Hava yolu sektörüne hizmet, önderlik ve temsilcilik
yapmak,
11. Kuruluşlar
IATA:
Şirketlere, açıkça belirtilmiş ve anlaşılır kurallar altında
güvenli, emniyetli ve ekonomik uçuş sağlamak,
Tüketiciler için taşıma veya seyahat sürecini
kolaylaştırmak,
Hava yollarının operasyonlarını daha etkili
gerçekleştirmelerine, maliyet düşürmelerine ve problem
çözmelerine katkıda bulunmaktır.
12. Tehlikeli Madde Kuralları
Tehlikeli madde kuralları İngilizce adıyla Dangerous
Goods Regulations ya da DGR, uçakla taşınması
muhtemel her türlü malzemenin, miktar, paketlenme
ve taşınma şartlarının belirtildiği uluslararası
kurallardır.
IATA'ya üye havayolları 1953 yılında, her türlü madde
ve malzemenin havayoluyla taşınması taleplerinin
artması ve artış neticesinde taşınan her şeyin kontrol
altına alınmadığı takdirde yolcunun, uçuş ekibinin,
uçağın ve taşınan diğer malzemelerin emniyetini ciddi
olarak etkileyebileceğini belirledi.
13. Tehlikeli Madde Kuralları
Bunun sonucunda eldeki verilerle her türlü malzeme,
miktar, paketlenme ve taşınma şartları anlamında
değerlendirilerek 1956 yılında ilk "IATA Dangerous
Goods Regulations (IATA Tehlikeli Maddeler
Kuralları)" kitabı yayınlandı.
10 Kısım, Ekler ve İndeks bölümlerinden meydana
gelir.
14. Tehlikeli Madde Kuralları
IATA Tehlikeli Maddeler Kuralları (DGR):
Kısım 1 - Uygulanabilirlik (Applicability)
Kısım 2 - Kısıtlamalar (Limitations)
Kısım 3 - Sınıflandırma (Classification)
Kısım 4 - Tanımlama (Identification)
Kısım 5 - Paketleme (Packing)
Kısım 6 - Paketleme Özellikleri ve Performans Testleri
(Packaging Specifications and Performance Tests)
15. Tehlikeli Madde Kuralları
IATA Tehlikeli Maddeler Kuralları (DGR):
Kısım 7 - İşaretleme ve etiketleme (Marking and Labelling)
Kısım 8 - Dokümantasyon (Documentation)
Kısım 9 - Taşıma (Handling)
Kısım 10 - Radyoaktif maddeler (Radioactive materials)
Ekler (Appendices)
İndeks (Index)
16. Genel Taşıma Gereklilikleri
Kurallarda aksi belirtilmediği takdirde:
Hiç kimse; tanımlaması, sınıflandırması, paketlenmesi,
etiketlenmesi, işaretlenmesi ve beyanı kurallara
uymayan bir gönderiyi taşımaya sunamaz.
Taşıyıcı veya gönderici adına tehlikeli madde gönderisi
yapacak kişi/kişiler yapılması gerekenleri, kurallarda
belirtildiği gibi yerine getirebilecek performansta
olmalıdır.
17. Genel Taşıma Gereklilikleri
Hiç kimse; kurallarda belirtildiği gibi üretilmiş, yeniden
yapılandırılmış veya onarılmış paketlerin dışındaki
paketleri etiketleyip, işaretleyip sertifikalandırıp taşımaya
sunamaz.
IATA DGR 2.3‟te belirtilenlerin dışında hiçbir tehlikeli
madde, yolcu ve ekibin el bagajı (kabin bagajı) olarak
veya içinde kayıtlı bagaj olarak ve ayrıca kişilerin
üzerinde uçuşa getirilemez.
18. Göndericinin Sorumlulukları
Gönderici bir taşıyıcıya, tehlikeli madde gönderisi teslim
ederken, konu ile ilgili tüm kuralları yerine getirmiş
olmalıdır. Gönderici, çıkış, varış ve transit ülkelerinin
konu ile ilgili yürürlükte olan tüm kurallarını da yerine
getirmelidir.
Havayolu taşıma gerekliliklerinin yerine getirilmesi
göndericinin sorumluluğudur. Bu gereklilikler;
* Maddenin tanımlanması,
* Paketlenmesi,
* Paketlerin etiketlenmesi ve işaretlenmesi,
* Gönderici beyan formunun doldurulup imzalanmasıdır.
20. Taşıyıcının Sorumlulukları
Ulusal yönetmelikler, hava taşıması ile ilgili izin veya
yetki belgesi alınmasını ve bunların periyodik olarak
yenilenmelerini gerektirebilir. Taşıyıcı, bu belgelerin
alınmasından, yenilenmesinden sorumludur.
Ayrıca tehlikeli maddeler ve gizli tehlikeli maddeler
hakkında göndericiyi ve yolcuyu bilgilendirmek için
bilgilendirme levhaları ve uyarı chartları kargo kabul
ve yolcu check-in levhaları ve uyarı chartları kargo
kabul ve yolcu check-in noktalarında taşıyıcı
tarafından bulundurulur.
21. Taşıyıcının Sorumlulukları
Ayrıca taşıyıcı kendi mülkiyeti altındaki tehlikeli
maddelerin de kurallara ve güvenliğe uygun bir şekilde
bulundurulmasından da sorumludur (uçak parçaları, çeşitli
kimyasallar, uçak yakıtı, medikal oksijen tüpleri v.s.)
Taşıyıcı, aşağıdakilerden emin olmalıdır:
Tehlikeli maddeler, sadece tehlikeli maddeler geçerli
sertifikası olan kişilerce kabul edilir.
22. Eğitim Gereklilikleri
Tehlikeli madde gönderimi içerisinde yer alan kişilerin,
IATA‟nın temel olarak saptadığı konular minimum olacak
şekilde ve 2 yılda bir tazelenecek şekilde eğitim almaları
ve bu eğitimlerin sınavla sonuçlandırılmaları şarttır.
Eğitimler AITA‟nın belirlediği ve yayınladığı Tablo 1.5A ve
Tablo 1.5B kapsamında olmalıdır.
Eğer tazeleme eğitimleri mevcut sertifikanın son 3 ayı
içerisinde tamamlandıysa sertifikaların geçerliliği kurs
tamamlama tarihinden itibaren önceki sertifikaların bitimini
24 aydan fazla asmamak üzere yenilenir.
23. Eğitim Gereklilikleri
Eğitimi veren kuruluş eğitimin kapsamını genişletebilir
fakat minimum gerekliliklerin altına düşemez. Eğitimin
suresi ise Ülke Sivil Havacılıklarının yetkisi dahilindedir.
Uygulama Türkiye‟de “24 ayda” bir yapılmaktadır
seklindedir.
Tehlikeli Madde Taşıması Olmayan Taşıyıcılar için Eğitim
Müfredatı:
Sorumlulukları gereği, tehlikeli maddeler, kargo, posta
veya çeşitli malzemeleri taşımayan taşıyıcılar Tablo 1.5‟te
belirtilen minimum gereklilikleri yerine getirecek şekilde
eğitim almak zorundadırlar.
