ସକଳ ତୀର୍ଥ ତୋ ଚରଣେ

1. ସକଳ ତୀର୍ଥ ତତୋ ଚରତେ...
- ତେବପ୍ରସୋେ ମିଶ୍ର
ସକଳ ତେତ୍ରର ସୋର ତେଉଛି- ଏେି ପୁରୁ ତ ୋତ୍ତମ ତେତ୍ର ବୋ ଶ୍ରୀତେତ୍ର। ଏେି ତେତ୍ରରୁ େିଁ ସକଳ ତେତ୍ରର ଉଦ୍ଭବ। ସଂସୋରତର
ତେତତ ତୀର୍ଥ ଅଛି ସବୁ ତୀର୍ଥ ମଧ୍ୟତର ତଶ୍ରଷ୍ଠ ତେତ୍ର ତେଉଛି ଶ୍ରୀତେତ୍ର। ମେୀମଣ୍ଡଳତର ତେତତ ପୁେୟ ସ୍ଥୋନ ସବୁ ଏେି ତେତ୍ରରୁ
ଜୋତ ଓ ସଂସୋରତର ତେତତ ତୀର୍ଥ, ସବୁ ଏେି ତୀର୍ଥତେତ୍ରରୁ ବୋେୋରିଛନ୍ତି ତବୋଲି ଭୋଗବତକୋର ଅତିବଡ଼ି ଜଗନ୍ନୋର୍ େୋସ ମତବୟକ୍ତ
କରି କେିଛନ୍ତି-
ତେତତକ ପୁେୟ ସ୍ଥୋନ ମେୀ
ଏ ତେତ୍ରରୁ ଜୋତ ତସେି,
ତେତତକ ତୀର୍ଥ ଏ ସଂସୋର
ଏେି ତେତ୍ରରୁ ତସ ବୋେୋର।
ଶ୍ରୀତେତ୍ର ଓ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ବୟତୀତ ତେଉଁ ତକତତକ ମଠ ଓ ଆଶ୍ରମ ତର୍ୋ ପୁଷ୍କରିେୀ ବିେୟମୋନ ରେିଛି, ତନମଧ୍ୟତର ତକତତକ
ପୁଷ୍କରିେୀର ପ୍ରତିଷ୍ଠୋ ସମୟ ଅତୟନ୍ତ ପ୍ରୋଚୀନ ମତନେୁଏ। େୁତଗ େୁତଗ ଶ୍ରୀତେତ୍ରକୁ ଆଗମନ କରିଥିବୋ ବେୁ ସୋଧୁ, ସନ୍ଥ, ଜ୍ଞୋନୀ,
ତୀର୍ଥେୋତ୍ରୀ ଶ୍ରୀତେତ୍ରର ପବିତ୍ର ପୁଷ୍କରିେୀତର ସ୍ନୋନ ଇତୟୋେି କରି ନିଜକୁ ଧନୟ ମେୁଥିତଲ। ଶ୍ରୀତେତ୍ରତର ଥିବୋ ଏେି ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥ
ପୁଷ୍କରିେୀଗୁଡ଼ିକ ତେଲୋ-
(୧) ମୋକଥତଣ୍ଡୟ ପୁଷ୍କରିେୀ :

2. ଶ୍ରୀତେତ୍ରର ପ୍ରର୍ମ ତୀର୍ଥ ପୁଷ୍କରିେୀ - ମୋକଥତଣ୍ଡୟ ପୁଷ୍କରିେୀ। ଏ ପୁଷ୍କରିେୀଟି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ପଶ୍ଚିମଭୋଗତର ଅବସ୍ଥିତ। ଏେୋର
ଆୟତନ ପ୍ରୋୟ ୪ ଏକର। ଏେୋର ଉତ୍ତରେିଗ-୩୫୦ ଫୁଟ, ପୂବଥେିଗ-୫୦୮ ଫୁଟ, େେିେେିଗ-୩୮୫ ଫୁଟ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମେିଗ-
୫୪୨ ଫୁଟ ଅତଟ। କିମବେନ୍ତୀ ଅନୁେୋୟୀ ମୋକଥତଣ୍ଡୟ ଋ ି ଏେି ତେତ୍ରତର ଶଙ୍କର ଭଗବୋନଙ୍କୁ ସ୍ତୁତି କରି ମୃତୁ ୟ ଉପତର
ବିଜୟପ୍ରୋପ୍ତ ତେୋଇଥିତଲ। ଏେି ତୀର୍ଥ େଶଥନତର ରୋଜସ୍ୱୟ ଓ ଅଶ୍ୱତମଧ େଜ୍ଞର ପ୍ରତୟେ ଫଳ ମିତଳ ଏବଂ ତେେତୟୋଗ ପତର
ଶିବତଲୋକତର ସ୍ଥୋନ ମିତଳ ତବୋଲି ସ୍କନ୍ଦ ପୁରୋେତର ତବେବୟୋସ ବର୍ଣ୍ଥନୋ କରିଛନ୍ତି। ଶଙ୍କର ଭଗବୋନ ଏେି ତୀର୍ଥର ତେବତୋ। ତତେୁ
ସ୍ନୋନ କରିବୋ ପୂବଥରୁ ତୋଙ୍କୁ ସ୍ତୁତି କରୋେୋଇର୍ୋଏ। ସଂସୋର ସୋଗରତର ମଗ୍ନ ପୋପଗ୍ରସ୍ତ ଅତଚତନ ଜୀବ ମୋକଥତଣ୍ଡୟ ସତରୋବରତର
ସ୍ନୋନ କରି ବୃ ଭ ଓ ଶିବଙ୍କ େଶଥନ କରି ସବଥପୋପରୁ ମୁକ୍ତିଲୋଭ କତର ତବୋଲି ବିଶ୍ୱୋସ କରୋେୋଏ। ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀର ପ୍ରୋଚୀନତୋ
ସଂପକଥତର ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରମୋେ ରେିଛି ତେ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟ ୭ମ ଓ ୮ମ ଶତୋବ୍ଦୀର ଅଭିତଲଖ େୋେୋକି, ଶ୍ରୀତେତ୍ରର ଅନୟ ପୁଷ୍କରିେୀତର
ପରିେୃଶୟ ତେୋଇନୋେିଁ। ଏତଦ୍ ବୟତୀତ ଶ୍ରୀତେତ୍ରତର ରେିଥିବୋ ଅତୟନ୍ତ ପ୍ରୋଚୀନ ସମୟର ୪ଟି ଆଶ୍ରମ ମଧ୍ୟରୁ ମୋକଥଣ୍ଡ ଆଶ୍ରମ
ଅନୟତମ। ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସେ ମୋକଥଣ୍ଡ ଆଶ୍ରମ ଏବଂ ମନ୍ଦିରର ନୀତି ଓ ପବଥପବଥୋେୀତର ପ୍ରତୟେ ସଂପକଥ ରେିଅଛି। ବର୍ଦ୍ଥମୋନର ରୋଜୋ
କୀତ୍ତିଚନ୍ଦ୍ର ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀର ପର୍ରବନ୍ଧ ଓ ପୋବଚ୍ଛ ନିମିତ କରୋଇଥିତଲ ତବୋଲି ଇତିେୋସରୁ ଜେୋେୋଏ। ଏତଦ୍ ବୟତୀତ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରୁ
ଶ୍ରୀ ସୁେଶଥନ, ଶ୍ରୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଠୋକୁରୋେୀ, ଶ୍ରୀ ମେନତମୋେନ ପ୍ରଭୃ ତି ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମୋମୋତନ ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀକୁ ତକତତକ ନିର୍ଦ୍ିଷ୍ଟ ନୀତିତର
ବିତଜ କରିର୍ୋନ୍ତି। (ଫତଟୋ ତସୌଜନୟ ଓଡ଼ିଶୋ ତପୋଷ୍ଟ)
(୨) ତଶ୍ୱତଗଙ୍ଗୋ ପୁଷ୍କରିେୀ :
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରୁ େେିେେିଗୁକୁ ସ୍ୱଗଥଦ୍ୱୋର ଆତଡ଼ ଗଲୋବୋଟତର ପତଡ଼ ତଶ୍ୱତ ଗଙ୍ଗୀ ତୀର୍ଥ ପୁଷ୍କରିେୀ। ପର୍ର ପୋେୋଚ ତବଷ୍ଟିତ ଏେି
ସତରୋବର, ଏେୋର େେିେ ପଟତର ଅବସ୍ଥିତ ଗଙ୍ଗୋମୋତୋ ମଠ। ପୁେୟୋର୍ଥୀମୋତନ ଏେି ତୀର୍ଥ ସତରୋବରର କୂଳତର ପିତୃ ପୁରୁ ଙ୍କ
ଉତେଶୟତର ପିଣ୍ଡେୋନ କରିର୍ୋନ୍ତି ଏବଂ କୋତ୍ତିକ ବ୍ରତଚୋରୀମୋତନ ପବିତ୍ର ସ୍ନୋନକରି ଆପେୋକୁ କୃତୋର୍ଥ ମେନ୍ତି। ସ୍କନ୍ଦ ପୁରୋେର ଉକ୍ରଳ
ଖଣ୍ଡତର ବର୍ଣ୍ିତ ଅଛି ତେ, ତତ୍ରତୟୋ େୁଗତର ତଶ୍ୱତ ନୋମକ ଜତେ ପରମବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତ ରୋଜୋ ଥିତଲ। ରୋଜୋ ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ ତତ୍ରତୋେୁଗ
ପ୍ରତବଶତନ୍ତ ତଶ୍ୱତ ରୋଜୋଙ୍କୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କୁ ତସବୋ ସମପଥେ କରି ବ୍ରହ୍ମତଲୋକ ଗମନ କରିଥିତଲ। ତଶ୍ୱତରୋଜୋ ବେୁକୋଳଧରି
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କୁ ତସବୋ ଓ ତପସୟୋ ବଳତର ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରି ବରପ୍ରୋପ୍ତି ତେୋଇଥିତଲ। ଏଇ ତଶ୍ୱତରୋଜୋଙ୍କର ଅନୟ ନୋମ ଗୋଲମୋଧବ
ତେୋଇଥିବୋରୁ ଅେୟବଟଠୋରୁ ମତେୋେଧିର ମଧ୍ୟବତ୍ତଥୀ ମୁକ୍ତିତେତ୍ର ସ୍ଥଳତରଆେି ଅବତୋର ଶ୍ରୀମତ୍ସ୍ୟ ଭଗବୋନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖଭୋଗତର

3. ଅବସ୍ଥୋନ କରି ତଶ୍ୱତମୋଧବ ନୋମତର ଖୟୋତ ତେତଲ। ଭକ୍ତ ତଶ୍ୱତମୋଧବଙ୍କ ନୋମୋନୁେୋୟୀ ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀ ତଶ୍ୱତଗଙ୍ ଗୋ ତୀର୍ଥ
ଭୋବତର ବିେିତ। ଏେି ସ୍ଥୋନତର ତଶ୍ୱତମୋଧବ ଓ ଭଗବୋନ ଶ୍ରୀମତ୍ସ୍ମୋଧବଙ୍କ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରେ ସେିତ ନବଗ୍ରେ ମୂତ୍ତି ବିେୟମୋନ। କିମବେନ୍ତୀ
ଅଛି ଗଜପତି ମୁକୁନ୍ଦତେବଙ୍କ ଅମଳତର ଭକ୍ତ-ମେି ୀ ସଚୀତେବୀ ଏଇ ତେତ୍ରରୁ ତପ୍ରରିତ ତେୋଇଥିତଳ। ତସ କୋଳତର ବଙ୍ଗଳୋତର
ରୋଜୋସୋେି ଜିଲ୍ଲୋ ଅନ୍ତଗଥତ ପୁଣ୍ଟିଆ ନୋମକ ରୋଜୟରରୋଜୋ ନତରଶନୋରୋୟେଙ୍କର େୁେିତୋ ସଚୀତେବୀ; ତେତ୍ର ସନ୍ନୟୋସୀ ଗ୍ରେେ କରି
ଗୁରୁ ଙ୍କ ଆତେଶତର ଏଇ ସ୍ଥଳତର ଅବସ୍ଥୋନ କରିଥିତଳ। ରେେୀକୋଳ ମଧ୍ୟତର େିତନ ଗଙ୍ଗୋସ୍ନୋନ ବୋରୁ େୀ ତେୋଗ ପଡ଼ିଲୋ। ସୋଧୁସନ୍ଥ
ଓ ସୋଧୋରେ େୋତ୍ରୀ ସମତସ୍ତ ଗଙ୍ଗୋସ୍ନୋନରୁ ବୋେୋରିତଲ ମୋତ୍ର ସଚୀତେବୀ ତସବୋ ପୂଜୋ ଛୋଡ଼ିେିବୋକୁ ଇଚ୍ଛୋପ୍ରକୋଶ କତଲ ନୋେିଁ, କିନ୍ତୁ
ଗଙ୍ଗୋସ୍ନୋନ ପୋଇଁ ତୋଙ୍କର ପ୍ରବଳ ଅଭିଳୋ ର୍ୋଏ। ତସବୋତର ବିଘ୍ନ ତେବ ଜୋେି ଗଙ୍ଗୋସ୍ନୋନୋତର୍ଥ େିବୋକୁ ପସନ୍ଦ କତଲ ନୋେିଁ। େଠୋତ୍
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କୁ ସ୍ୱପନ ତେଖି ଆତେଶ ପୋଇତଲ- ""ତେଉଁେିନ ଗଙ୍ଗୋତର ସ୍ନୋନ ତେୋଗ ତସେିନ ତୁ ତଶ୍ୱତଗଙ୍ଗୋତର ସ୍ନୋନ କରିବୁ;
ଗଙ୍ଗୋତେବୀ ତସଠି ଆବିଭଥୂ ତ ତେୋଇ ତତୋର ମନସ୍କୋମନୋ ପୂର୍ଣ୍ଥ କରିତବ।'' ତୋେୋ େିଁ ତେଲୋ। ପୁେି କିମବେନ୍ତୀ କେୁଛି- ସଚୀତେବୀ
ଏେି ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥତର ଗଙ୍ଗୋସ୍ନୋନ ତେୋଗତର ବୁଡ଼ ପକୋଇ ଗଙ୍ଗୋତୀର୍ଥତର ପେଞ୍ଚô ପୁନରୋୟ ବୋେୁଡ଼ି ଆସିଥିତଲ। ତତେୁ ଗଙ୍ଗୋସ୍ନୋନ
ତେୋଗ ସମୟତର ଏେି ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥର ଜଳ ତଶ୍ୱତବର୍ଣ୍ଥ ଧୋରେ କତର ତବୋଲି ଜନଶୁତି ରେିଛି। ତସଥିଲୋଗି ଏେି ତୀର୍ଥ ପୁଷ୍କରିେୀକୁ
ତଶ୍ୱତଗଙ୍ ଗୋ ତବୋଲି ଆଖୟୋ େିଆେୋଇଛି।
ଆଜି ତଶ୍ୱତଗଙ୍ଗୋର ମେିମୋ ବିକଶି ଉଠିଛି; ତସଇ ତୀର୍ଥ ମୁକ୍ତିତେତ୍ରତର ପରେିତ ତେୋଇଛି। ତସବୋ ଓ ଐକୋନ୍ତିକ ନିଷ୍ଠୋର ମେିମୋମୟ
ତେତ୍ର ରୂ ତପ ଚିହ୍ନିତୋ ତେୋଇଛି ତଶ୍ୱତଗଙ୍ଗୋର ଚତୁ ର୍ଦ୍ିଗ। ସତତର, ଭକ୍ତପ୍ରତି ଭଗବୋନଙ୍କର କି ଅପୋର କରୁ େୋ। ତତ୍ରତୋେୁଗର
ତଶ୍ୱତଗଙ୍ଗୋ ଓ କଳିେୁଗର ସଚୀତେବୀଙ୍କ ମେିମୋ ତେନି ତଶ୍ୱତଗଙ୍ଗୋ ଆଜି ମେିମୋମୟ ଅତଟ।
ପୋବଥତୀସୋଗର ପୁଷ୍କରିେୀ-
ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କ ପୋଇଁ ପୁରୀ ପ୍ରସିର୍ଦ୍ ତେୋଇଥିତଲ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀ ତଲୋକନୋର୍ ମନ୍ଦିର ଶିବପୀଠ ଭୋବତର ଓଡ଼ିଶୋର ତଶ୍ରଷ୍ଠ ଧମଥସ୍ଥଳୀ। ପୁରୀ
ସେରର େେିେପଶ୍ଚିମ େିଗତର ଏକ ଜଙ୍ଗଲିଆ ପରିତବଶ ଅନୁୁ୍ୟନ ୫ ଏକର ପରିମିତ ଅଞ୍ଚଳତର ଶ୍ରୀତେତ୍ରର ପ୍ରସିର୍ଦ୍ ମେୋ
ଶିବପୀଠ ଶ୍ରୀତଲୋକନୋର୍ ମନ୍ଦିର ଏବଂ ସମ୍ମୁଖତର ଏକ ଏକର ପରିମିତ ଜମିତର ପୋବଥତୀସୋଗର ପୁଷ୍କରିେୀ ଅବସ୍ଥିତ। ଏଠୋତର
ଫୋଲ୍ ଗୁନ ମୋସ କୃଷ୍ଣପେ ଚତୁ ର୍ଦ୍ଥଶ୍ରୀ େିନ ମେୋଶିବରୋତ୍ରୀ ବୋ ଜୋଗର ଉପଲତେୟ ରୋଜୟ ଓ ରୋଜୟ ବୋେୋରୁ ଲେୋଧିକ ଶ୍ରର୍ଦ୍ୋଳୁ
େଶଥନୋର୍ଥୀ ଆସି ପୋବଥତୀସୋଗରତର ପେତଧୌତ କରି ପ୍ରଭୁ ତଲୋକନୋର୍ଙ୍କୁ େଶଥନ କରନ୍ତି। ଶ୍ରୀତଲୋକନୋର୍ ବିଗ୍ରେ ପୋବଥତୀସୋଗର ସେ
ସମୋନ ଜଳପତ୍ତନତର ଥିବୋରୁ ବ ଥସୋରୋ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରେ (ତଲୋକନୋର୍) ଜଳମଗ୍ନ ର୍ୋଆନ୍ତି ତବୋଲି ଜେୋେୋଏ।
ତତେୁ ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀତେତ୍ରର ତୀର୍ଥ ପୁଷ୍କରିେୀ ଭୋବତର ବିତଶ ସ୍ଥୋନ ଅଧିକୋର କରିଛି।
ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ ପୁଷ୍କରିେୀ-

4. ପୁରୀ ଗୁଣ୍ଡିଚୋ ମନ୍ଦିରର ଉତ୍ତର ପଶ୍ଚିମ ପୋଶ୍ୱତରଥ ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ ସତରୋବର ଅବସ୍ଥିତ। ଏେୋର ଲମବ ୩୯୬ ଫୁଟ ଏବଂ ଓସୋର ୪୮୫
ଫୁଟ ଅତଟ। ମେୋଭୋରତର ଆରେୟକ ପବଥ ମୋକଥତଣ୍ଡୟ ମୁନିଙ୍କ ପ୍ରସଙ୍ଗ କମ୍ରତର ଏେୋର ମୋେୋତ୍ମ୍ୟ ଉତଲ୍ଲଖ ରେିଛି। ବିତଶ କରି
ସ୍କନ୍ଦ ପୁରୋେ ଉକ୍ରଳଖଣ୍ଡର ପ୍ରମୋେ ଅନୁେୋୟୀ ରୋଜୋ ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ େଶୋଶ୍ୱତମଧ େଜ୍ଞ କଲୋପତର ବ୍ରୋହ୍ମେମୋନଙ୍କୁ ଲତେ ତଧନୁ େୋନ
କରିଥିତଲ ଓ ଉକ୍ତ ତଧନୁମୋନଙ୍କର ଖୁରୋବୋଜି ଏେୋ ଏକ ବିରୋଟ ଗତ୍ତଥତର ପରିେତ ତେୋଇଥିଲୋ। ରୋଜୋଙ୍କରେୋନ କୋଳତର
େସ୍ତଚୁୁ୍ୟତ ଜଳ ଓ ତଗୋମୂତ୍ତଥ ଦ୍ୱୋରୋ ଏେି ଗତ୍ତଥ ପୂରେ ତେୋଇ ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ ସତରୋବର ଭୋବତର ଖୟୋତିଲୋଭ କରିଛି। ସ୍କନ୍ଦପୁରୋେତର
ପୁେି ବର୍ଣ୍ଥନୋ ଅଛି ତେ- ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନଙ୍କ ଅଶ୍ୱତମଧ େଜ୍ଞୋନୁଷ୍ଠୋନ କୋଳତର ଏେି ସତରୋବର ସୃଷ୍ଟି ତେୋଇଥିଲୋ। ଏ ତେତ୍ରର ତେବତୋ
ନୃସିଂେଙ୍କ ଅନୁମତି ତନଇ ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ ସତରୋବରତର ସ୍ନୋନ କରୋେୋଇର୍ୋଏ। ସବଥ ତୀର୍ଥମୟ ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ ସତରୋବରତର ସ୍ନୋନ କତଲ
ସେସ୍ର ସେସ୍ର ପୂବଥଜନମୋଜିତ ପୋପରୋଶି ନୋଶ େୁଏ ତବୋଲି ବର୍ଣ୍ଥନୋ ଅଛି। ଜଳ, ନୋରୋୟେଙ୍କ ବୋସସ୍ଥୋନ। ତତେୁ ଜଳ ଭିତତର
ଭଗବୋନ େରିଙ୍କୁ ସ୍ମରେ କରୋେୋଇର୍ୋଏ। ଇନ୍ଦ୍ରେୁୟମନ ତୀର୍ଥତର ନୃସିଂେ ଭଗବୋନଙ୍କୁ େଶଥନ, ସ୍ପଶଥନ ଏବଂ ପ୍ରେୋମ କତଲ ମନୁ ୟ
ନିଜର ଅଭୀଷ୍ଟ ଲୋଭ କତର ତବୋଲି ସ୍କନ୍ଦପୁରୋେତର ବର୍ଣ୍ିତ ତେୋଇଛି।
ନତରନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିେୀ :

5. ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀ ପ୍ରମୁଖତଃ ଚନ୍ଦନ ସତରୋବର ନୋମତର ଖୟୋତ। ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀଟି ରୋଜୋ କପିତଳନ୍ଦ୍ରତେବଙ୍କ ପୁତ୍ର ନତରନ୍ଦ୍ର ତେବଙ୍କ
ଦ୍ୱୋରୋ ନିମିତ ତେୋଇଥିଲୋ। ନତରନ୍ଦ୍ରତେବ ତୋଙ୍କର ସମସ୍ତ ସମୟ ଏବଂ ଶକ୍ତିକୁ ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀର ଖନନ କୋେଥୟତର ଓ ଏେୋର
ସବଥୋଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି କୋେଥୟତର ବୟୟ କରିଥିତଲ। ଏେି ପୁଷ୍କରିେୀର ଲମବ ୮୩୪ ଫୁଟ ଏବଂ ଏେୋର ଓସୋର ୮୭୩ ଫୁଟ ଏବଂ ଏେୋ
ପ୍ରୋୟ ୮ ଏକର ପରିମିତ ଅଞ୍ଚଳତର ଅବସ୍ଥିତ ତବୋଲି ଜେୋେୋଏ। ଜଗନ୍ନୋର୍ ମେୋପ୍ରଭୁ ଙ୍କର ଦ୍ୱୋେଶେୋତ୍ରୋ ମଧ୍ୟରୁ ଚନ୍ଦନେୋତ୍ରୋ ମୁଖୟ
ଉତ୍ସ୍ବ ରୂ ତପ ଜନୋେୃତ। ଏେି େୋତ୍ରୋ ତବୈଶୋଖମୋସ ଶୁକ୍ଳପେ ଅେୟତୃ ତୀୟୋ ତିଥିରୁ ଆରମ୍ଭ ତେୋଇ ୨୧ େିନ ଧରି ନତରନ୍ଦ୍ର
ପୁଷ୍କରିେୀତର ମେୋସମୋତରୋେତର ଅନୁଷ୍ଠିତ ତେୋଇର୍ୋଏ। ଏେି ଚନ୍ଦନେୋତ୍ରୋତର ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମୋ ଶ୍ରୀ
ମେନତମୋେନ, ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଏବଂ ସରସ୍ୱତୀ ସୁ-ସଜ୍ଜିତ ମେିବିମୋନତର, ରୋମ ଓ କୃଷ୍ଣ ସୁ-ସ-ସଜ୍ଜିତ ପୋଲିଙ୍କିତର ଏବଂ ଶ୍ରୀତଲୋକନୋର୍,
ଶ୍ରୀଜତମବଶ୍ୱର, ଶ୍ରୀମୋକଥତଣ୍ଡୟ, ଶ୍ରୀକପୋଳତମୋଚନ ଓ ଶ୍ରୀ ନୀଳକତେଶ୍ୱର ବିତଜ ପ୍ରତିମୋ ସ୍ୱ-ସ୍ୱ ବିମୋନତର ନତରନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିେୀକୁ
ତନୌବିେୋର ଉତେଶୟତର େୋତ୍ରୋ କରନ୍ତି। ଏେି େୋତ୍ରୋତର େଶଥନ କତଲ ଅତଶ ପୁେୟ ଲୋଭ େୁଏ ତବୋଲି ଭକ୍ତମୋନଙ୍କର ଗଭୀର
ବିଶ୍ୱୋସ ରେିଛି।
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ତରକଡ଼ଥ ରୁ ମ୍ ର ଏକ ପ୍ରୋଚୀନ େଲିଲ୍ ରୁ ନତରନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରୋଚୀନ ଇତିବୃତ୍ତିରୁ ଜେୋେୋଏ ତେ, କଖୋରୁ ମଞ୍ଜିରୁ ନତରନ୍ଦ୍ର
ପୁଷ୍କରିେୀର ସୃଷ୍ଟି ତବୋଲି। ନତରନ୍ଦ୍ରତେବ ନୋମତର ରେପୁରଗଡ଼ର ଜତେ ରୋଜୋ ଥିତଲ। ତସ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କର ପରମଭକ୍ତ
ଥିତଲ। େିତନ ତସ ରେପୁର ରୋଜବୋଟୀ ପ୍ରୋଙ୍ଗେତର ବୁଲୁ ଥିବୋ ସମୟତର ତଗୋଟିଏ କଖୋରୁ ମଞ୍ଜି ତୋଙ୍କ େୃଷ୍ଟିତଗୋଚର ତେଲୋ। ରୋଜୋ
ତସେି ମଞ୍ଜିକୁ ତକୌତୁ କତର େୋତତର ଉଠୋଇ ଧରିର୍ୋନ୍ତି। ଏେି ସମୟତର ତୋଙ୍କର ଜତେ ଅତିପ୍ରିୟ ବୟକ୍ତି ସବଥରୋକୋର ଛୋମଁୁଙ୍କ େଶଥନ
ନିମତନ୍ତ ଆସିଥିତଲ। ରୋଜୋ ତକୌତୁ େଳ ଭୋବତର ସବଥରୋକୋରଙ୍କୁ କେିତଲ- ଆଜି ତୁ ମକୁ ତଗୋଟିଏ ଭଲ ଜିନି ଟିଏ ତେବି। ଏେି
କଖୋରୁ ମଞ୍ଜିଟିକୁ ନିଅ। ଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କ ନୋମତର ତପୋତିତେବ। େୋେୋ ଫଳିବ ତୋେୋ ଠୋକୁରଙ୍କୁ ତେବ, ବିଶ୍ୱୋସ ରଖ ସୁଫଳ ମିଳିବ।
ସବଥରୋକୋର ଅତି ଆେରତର ତସେି ମଞ୍ଜିଟିକୁ ନିଜ କୋନିତର ବୋନ୍ଧିତଲ ଓ ତୋଙ୍କର ଅନୟୋନୟ କତର୍ୋପକର୍ନ ପତର ନିଜ େରକୁ

6. ତଫରିତଲ। ତସେି କଖୋରୁ ମଞ୍ଜିଟି ଆଠ ଏକର ଜମି ଆକ୍ରୋନ୍ତତର ମୋଡ଼ିଲୋ ଓ ଗଛର ପରମୋୟୁ ପୋଞ୍ଚ ବ ଥ ରେିଲୋ। ତେିଁରୁ କଖୋରୁ
ବିକ୍ରୀ ଧନ ଲେୋଧିକ ତେଲୋ। ସବଥରୋକୋର ତସ ସମସ୍ତ ଟଙ୍କୋ ଧରି ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କୁ କିପରି େିଆେିବ, ଏଥିଲୋକି ରେପୁର ରୋଜୋଙ୍କ
ନିକଟକୁ ଗତଲ। ରୋଜୋ ଆଶ୍ଚେଥୟୋନିବତ ତେୋଇ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନୋର୍ଙ୍କୁ ସୁମରେୋ କରି ଅର୍ଥ ଏବଂ ସବଥରୋକୋରଙ୍କ ସେିତ ପୁରୀ ଗଜପତିଙ୍କ
ପୋଖକୁ ଆସିତଲ। ତସେି କଖୋରୁ ବିକୋ ଟଙ୍କୋତର ନତରନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିେୀ ତଖୋଳୋ ତେଲୋ, ତସତିକି ତେତ୍ରତର କଖୋରୁ ଗଛ ମୋଡ଼ିଥିଲୋ
ନତରନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିେୀ ଓ ତୋେୋର ଚତୁ ଃପୋଶ୍ୱଥ ସୀମୋର ତେତ୍ରଫଳ ପ୍ରୋୟ ତସତିକି। ପବିତ୍ର ନତରନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିେୀଟି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପ୍ରଶୋସନର
ପ୍ରତୟେ ତତ୍ତ୍ୱୋବଧୋନତର ରେିଅଛି। ଶ୍ରୀତେତ୍ରର ତେବତେବି ଓ ପୁଷ୍କରିେୀର ଇତିେୋସ ସମ୍ପକଥତର ସବଥଶ୍ରୀ ସତୟନୋରୋୟେ ରୋଜଗୁରୁ ,
ତକେୋରନୋର୍ ମୋେୋପୋତ୍ର , ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ପଟନୋୟକ,ଶୟୋମପ୍ରକୋଶ ତସନୋପତି,ସେୋଶିବ ରର୍ଶମଥୋ ପ୍ରମୁଖ ବେୁ ବିସ୍ତୃତ ବିବରେୀ ସେିତ
ଏେୋର ବିବରେୀ ବର୍ଣ୍ଥନୋ କରିଛନ୍ତି।
େୁତଗ େୁତଗ ତୀର୍ଥେୋତ୍ରୀମୋତନ ଶ୍ରୀତେତ୍ରକୁ ଆଗମନ କରି ପୁରୁ ତ ୋତ୍ତମ ତେତ୍ରତର ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥ ପୁଷ୍କରିେୀତର ସ୍ନୋନକରି
ନିଜକୁ ଧନୟ ମେିଛନ୍ତି।