Kardiyopulmoner Egzersiz Testleri
(KPET)
Sevda Şener Cömert
SBÜKartalDr.Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma
Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği

Klinik egzersiz testleri
Klinik pratikde artan oranlarda kullanılmaktalar.
NİÇİN ?
 Klinik karar verme sürecindeki hız ve etkinlikleri
 Patolojiik durumu erken ortaya koymadaki başarıları

 Tanısal amaç
 Preoperatif değerlendirme
 Hastalık ilişkili morbidite ve mortalite tahmini
 Klinik seyir ve tedavi yanıtını değerlendirme
Klinik egzersiz testleri

 Temel bilgi sunan ileri teknoloji gerektirmeyen
modaliteler
 Kompleks teknoloji kullanımı ile detaylı bilgi sunan
modaliteler
Klinik probleme yanıt verebilecek en uygun modalite
seçilir.
Klinik egzersiz testleri

Egzersizle nefes
darlığı, hırıltı
Nedeni bilinmeyen
nefes darlığı
Tedavi etkinliği
Egzersiz
provokasyonu
Kardiyopulmoner
egzersiz testi
6 DYT

 6-dakika yürüme testi
 Merdiven çıkma testi
 Mekik testi (shuttle walk test)
 Egzersiz ile indüklenen bronkospazm testi
 Kardiyak stres test
 Kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET)
Klinik egzersiz testleri

Yöntem Teknik
Donanım
Yoğunluk Değerlendirme Standardizasyon Tekrar
Edilebilirlik
Maliyet
Merdiven
Çıkma
0 ~mak/mak Postop risk
Fonk.
kapasite
0 0 0
6 DYT +
Submak/mak
Fonk
kapasite
++ ++ +
Shuttle
test
++ Max Fonk
kapasite
+++ ++ +
Egzersiz
provokasyon
+++ Submak. Havayolu
duyarlılığı
++ ++ ++
Kardiyak
stres test
+++ Submak İskemi aritmi +++ +++ +++
KPET ++++ Mak Fonk. kapasite
Birden çok
sistem
değerlendirilir
++ +++ ++++

 Pratik, basit
 30 metre, 6 dakikada yürünen mesafe
 Fonksiyonel kapasite için global bir değerlendirme sağlar
 Spesifik patolojiye yönelik bilgi vermez, tanısal yeteneği
kısıtlı
 ATS standardizasyonu var
 Transplant hastalarının değerlendirilmesi
 Volüm azaltıcı cerrahi öncesi değerlendirme
 Medikal tedavi / PR yanıtın değerlendirilmesi
 Kardiak/pulmoner hastalarda mortalite tayini
6 Dakika Yürüme Testi (6DYT)

6 Dakika Yürüme Testi (6DYT)
 12 DYT ile iyi koreledir.
 Desatürasyonu değerlendirmek için KPET’e
üstündür.
 Tedavi yanıtı için 54m artış gereklidir.
 20, 30, 50 metre koridor kullanılabilir.
 Yürüme bandında %14 daha az mesafe
yürünebilmektedir.

Merdiven çıkma testi
 Basit ve ekonomik
 Kalp, akciğer ve kas sistemlerine giderek artan düzeyde
stres uygulanması ile gelişen fonksiyonel değişiklikler
 Komutlara uyabilen hastalarda submaksimal egzersiz
kapasitesine erişilebilir
 Toraks/üst abdomen cerrahisinde komplikasyon riskini
değerlendirme
 Pik VO2; çıkılan basamak sayısıyla korele
 2 kat merdiven çıkmak

Mekik testi (Shuttle test)
 sinyaller yardımıyla ayarlanan yürüyüş
 10 m koridor
 yürüme hızı giderek artırılır
 basamaklı, semptom sınırlı test
 submaksimal test
 KPET’den daha fazla komplikasyon riski taşır
 Pik VO2 ile korelasyonu 6DYT’ye göre daha iyi

Egzersiz ile indüklenen
bronkospazm testi
 Havayolu hiperreaktivitesini belirlemede kullanılır
 Egzersiz öncesi ve sonrası (5, 15, 30. dak) FVC ve FEV1
ölçümü
 %15 azalma POZİTİF TEST
 Metakolin BPT’ne göre duyarlılığı daha az
 Beklenen maksimum kalp hızının %80’ini sağlayan
şiddette 6-8 dak egzersiz

Kardiyak stres test
 Treadmillde yapılır
 İKH tanısı için kullanılır
 ST segment depresyonu
 Bruce protokolü
 3 er dakika süren 5 progresif stage

Kontrollü, metabolik şartlar altında yapılan
egzersize;
• solunum sistemi
• kardiyovasküler sistem
• hücre
yanıtının araştırılması esasına dayanır.
Kardiyopulmoner egzersiz testleri

Kaslar
Kardiyovasküler
sistem
Akciğerler
Mitokondri
VO2 VCO2
QO2,QCO2
Yeniden
dolum
Dilatasyon
VT,f
SV, HR
Enerji
Wasserman K, Principles of exercise testing, 1999
• Obstrüktif
• Restriktif
• İnfiltratif
• Göğüs duvarı
• Obesite
• Myopati
• Kondüsyonsuzluk
• KAH
• KY
• Anemi

 Hem kardiyovasküler sistemin hem solunum sisteminin
hem de kas-iskelet sisteminin eşzamanlı
değerlendirilmesine olanak sağlar.
 Egzersiz intoleransının tanısı
 Dispne ayırıcı tanısında uygulanan basamaklar içinde en
son uygulanacak tanısal girişimdir.
Kardiyopulmoner egzersiz testleri

Nefes darlığı
Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve
biyokimya analizi, akciğer grafisi, EKG
SFT, DLCO, AKG Anormal ise düşünülen
hastalığa yönelik tetkikler
Sonuçlar normal ise
BPT ya da kardiyak testler Anormal
KPET
Uygun ileri tetkik ya da tedavi
Normalse takibi
sonlandırın
Normal
Sonuçlarla uyumlu hastalığa yönelik
ileri tetkik, tedavi ve takip

KPET Endikasyonları
 Egzersiz intoleransı, açıklanamayan efor
dispnesi araştırılması
 Kardiyovasküler sistem hastalarının
değerlendirilmesi
 Solunum sistemi hastalarının değerlendirilmesi
 Spesifik klinik uygulamalar

Egzersiz intoleransı, açıklanamayan
efor dispnesi araştırılması
 Fonksiyonel kapasite (Pik VO2) değerlendirilmesi
 Egzersizi kısıtlayan nedenlerin belirlenmesi
 Kardiyopulmoner hst. birlikteliğinde dispneye
hangisi sebep oluyor
 İstirahat kardiyopulmoner testleri normalken, efor
dispnesi tanımlayan hastalar

Kardiyovasküler sistem
hastalarının değerlendirilmesi
 Kalp yetmezliği
 Kalp transplantasyonuna aday seçimi
 KVS için uygulanan egzersiz tedavisine
yanıt değerlendirmesi

Solunum sistemi hastalarının
değerlendirilmesi
 Fonksiyonel bozukluk araştırılması
 KOAH, İAH, PVH, egzersiz ile indüklenen
bronkospazm, kistik fibrozis
 Gaz değişim bozukluklarının
değerlendirilmesi
 Hipoksemi boyutunu değerlendirme
 Tedavi yanıtının ölçümü

Özel durumlar
 Preoperatif değerlendirme
 AC hacim küçültücü cerrahi
 Major abd. Cerrahi
 Akciğer volüm azaltıcı cerrahi
 Pulmoner rehabilitasyon takibi
 Maluliyet tayini
 Sağlıklılık değerlendirmesi

Kontrendikasyonlar-1
 PaO2<50mmHg, PaCO2>70mmHg
 FEV1<%30 beklenenin
 Kontrol edilemeyen astım
 Son 4 haftada MI, Unstabil AP
 2-3. derece blok
 Hızlı ventriküler ya da atrial aritmiler
 Ventriküler anevrizma
 Akut sistemik hst (ABY, tirotoksikoz, infeksiyon)
 Kooperasyon sorunu

Kontrendikasyonlar-2
 Ciddi aort darlığı, dissekan anevrizma
 Kontrol edilemeyen KKY
 Kontrolsüz hipertansiyon
 Ciddi pulmoner hipertansiyon
 Trombofilebit/intrakardiyak trombüs
 Yakın zamanda sistemik/pulmoner emboli
 Akut perikardit, endokardit, myokardit

Göreceli kontrendikasyonlar-1
 Sol ana koroner arter darlığı
 Orta düzeyde kalp kapak hastalığı
 İstirahatte hipertansiyon (Sist. 200 mmHg üzeri, dias.
120 mmHg üzeri)
 Taşiaritmi ve bradiaritmiler
 Yüksek düzeyde AV blok

 Hipertrofik kardiyomyopati
 Ciddi pulmoner hipertansiyon
 İleri dönem yada komplike gebelikler
 Elektrolit bozuklukları
 Ortopedik engel
Göreceli kontrendikasyonlar-2

 Digital kompütür (verilerin kaydedilip, değerlendirildiği,
saklandığı )
 Bisiklet ergometresi veya treadmill ( egzersizin yapıldığı )
 Metabolik analizör ( gaz konsantrasyonlarının ölçüldüğü )
 Flow sensorlar ( akım ve volümlerin ölçüldüğü )
 EKG (12 kanallı moniterizasyon)
 Pulse oksimetre
KPET ölçüm sistemi

Egzersiz testi esnasında arteriel kan örnekleri alınması
ENDİKASYONLARI
 İnterstisyel akciğer hastalıkları
 Pulmoner vasküler hastalıklar
 Düşük DLCO’lu COPD
 Egzersizde oksijen desatürasyonu ortaya çıkan
hastalar
KPET invazif testler

Değişkenler
 İşyükü
 Metabolik
 Kardiovasküler
 Solunum
 Pulmoner gaz değişimi
 Asit-baz
 Semptom
Non-invaziv / İnvaziv
WR
VO2, VCO2, R, AT, Laktat
HR, HRR, EKG, BP, O2pulse
VE; VT, fb, VR, PETO2,PETCO2
SpO2, VE/VCO2, VE/VO2
SaO2, PaO2, P(A-a)O2, VD/VT
PH, PaCO2, HCO3
Dispne, göğüs ağrısı, bacak ağrısı
KPET ile ölçülen parametreler

 WR : Work rate
 VO2 : Oksijen uptake
 VCO2 : CO2 output
 R: Respiratory exchange ratio
 AT : Anaerobic threshold
 LT : Lactat threshold
 HR : Heart rate
 HRR : Heart rate reserve
 BP : Blood pressure
 O2 pulse : Oksijen pulse
 SpO2 : Pulse oksimetre
 VE : Minute ventilation
 VT : Tidal volüm
 fb : Breathing frequency
 VR : Ventilatory reserve
 PETO2: End-tidal pressure of O2
 PETCO2:End-tidal pressure of CO2
 VE/VCO2:Ventilatory equivalent
for CO2
 VE/VO2:Ventilatory equivalent for
CO2
 VD/ VT: Fizyolojik ölü boşluğun
tidal volüme oranı
KPET ile ölçülen parametreler

Bisiklet ergometresi
 Watt cinsinden iş yükü uygulanır
 Yürüyüş ve koşmaya göre az tanıdık bir egzersiz
 Egzersiz paterninde değişiklik az
 Düşme riski yok
 Daha az kas grubu kullanılır
 Artefakt daha az, EKG daha net
 Kollardan destek alma daha az
 İş yükü hesaplanabilir
 Ramp protokolleri ve endurans testler için daha uygun
 Ventilasyon ve laktat üretimi hafifçe daha yüksek
 Oksijen tüketimi %5-10 daha düşüktür

 Eğim ve hız artar
 Daha tanıdık egzersiz
 Maks.egzersize daha
çabuk ulaşır
 Adımlama paterni kişiye
göre değişken
 Hastanın düşme riski var
 Daha fazla kas grubu
kullanılır
 Artefakt daha çok
 Kollardan destek alınabilir
 İş yükü hesaplanamaz
 VO2max %5-10 fazla
 Sağlıklı olgu için daha
uygun
Treadmill (yürüme bandı)

Kol ergometrisi
 Alt ekstremite kullanılamıyorsa tercih edilebilir.
 Az sayıda kas grubu çalıştırılabilir.
 Beklenen PVO2’nin %70’ine ulaşılabilir.

Egzersiz testi için
ergometrelerin karşılaştırılması
Koşubandı Bisiklet
Daha yüksek VO2 ve maksimum O2 nabzı +
Maksimum kalp atım sayısı ve maksimum VE + +
Egzersize uyum ++ +
Eksternal işin ölçümü - - ++
EKG, hava akımı ve basınç ölçümleri için hata
oluşumunun engellenmesi
- - ++
Kan basıncı ölçüm kolaylığı - - ++
Emniyet (kas-iskelet sistemi yaralanması) +
Yatar durumda kullanım +
Daha az gürültü +
Düşük maliyet +
Taşınabilirlik - +

KPET- test öncesi

KPET
 Kişiye testten önce test için nasıl hazırlanacağı,
ne giyileceği, ne yeneceğine dair bilgiler içeren
yazılı bir açıklama verilmelidir.
 Kişiyi test günü laboratuvara geldiğinde istirahat
kan basıncı ve nabız ölçümü için oturtulur.

Kalibrasyon
 Isı, nem, yükseklik (ortam)
 Volum ve gaz kalibrasyonu
 Bisiklet kalibrasyonu

KPET
 Hastanın egzersiz ve tıbbi geçmişi
 İlaç öyküsü
 Semptomlar, bulgular
 Testin yapılış sebebi
 Hastanın yaşı, cinsi, boy ve kilosu kayıt edilir.
 Hastadan yazılı onam formu alınır.

 Egzersiz test protokolü belirlenir
 Bisiklet için watt/dk
 Yürüme bandı için % artış/dk
 EKG elektrodları takılır ve 12 lead istirahat
EKG’si çekilir
 İstirahatte kan basıncı ölçülür
KPET

Bisiklet Ergometrisi
 Sele boyu ayarlanır
 Hasta bisiklet üzerine oturur
 Diz ekleminden 5-15 ̊’lik açılanma olmalı
 Hasta rahatça pedal çevirebilmeli
 Hastaya rahat olup olmadığı sorulur
 Dakikada 55-65 arasında pedal çevirme hızını
sağlaması hastaya söylenir

Yürüme Bandı
 Test başlamadan pratik yaptırılır
 Hasta band üzerinde yürümeye ve değişiklere
uyum sağlamalıdır
 Uygun yürüme hızı belirlenir

KPET
 Visual Analog Skoru, Borg Dispne Skoru
vs kullanılacaksa ne oldukları hastaya
açıklanmalı
 Test sırasında olacaklar hastaya
anlatılmalı
 İş gücünün ve derecesinin değişeceğini
 İletişim kurmak için el hareketlerini
kullanabileceğini

KPET
 Test öncesi son dakika sorusu olup olmadığı
hastaya sorulur
 Ağızlık/maske ve/veya nazal klip takılır
 Bazal SFT yapılır
 3 dakika bazal veri toplanır
 Teste başlanır

Bisiklet ergometrisi
 İstirahat ve ısınma dönemi sonrasında watt
artırılır.
 Mekanik ya da elektronik olarak yük artırılabilir.
 İş yükü standart formülle hesaplanır.
 Solunum sistemi için daha kullanışlı

Test Gözlem Düzeyi
 Her kardiyopulmoner egzersiz testi uygun
şekilde kontrol edilmelidir.
 Egzersiz testlerinin hekim gözetiminde yapılması
gerekir.

Görevler
 Egzersiz testi her biri belirli rolleri üstlenen
minimum sayıda kilit personelle yapılmalıdır.
 Test uygulayıcı
 EKG teknisyeni
 Kan basıncı gözleyici
 Metabolik kart operatörü ( var ise)

KPET
 Test sırasında ortam ısısını değiştirebilecek ya da
hastanın teste dikkatini azaltacak şekilde
laboratuvara giriş çıkışları engelleyin
 Hastanın eforunu ve uyumunu artırmak için test
boyunca pedal hızını artırmaya yönelik tempolu
müzik kullanabilirsiniz

Veri elde edilmesi
 İstirahat dönemi
 Isınma dönemi
 Egzersiz dönemi
 Toparlanma dönemi

İstirahat dönemi
 Kişi bisiklete oturunca veya koşu bandına
yerleşince 3 dakika bazal veri elde edilir
 Bazal dönemin amacı uygun kalibrasyonu ve
metabolik ölçüm sisteminin performansını
sağlamak için hastanın cevaplarını gözlemektir
 İstirahat kan basıncı ölçülür
 EKG kayıt edilir

İstirahat döneminde sorunlar
 Test öncesi anksiyete
▫ Kalp hızı artar >80
▫ RER>1
▫ VE >10 lt/dk
▫ PET CO2<35 mmHg
• Kötü oturan maske
• Metabolik ölçüm cihazlarının uygun olmayan
kalibrasyonu

Isınma dönemi
 3-4 dakika yüksüz pedal çevirme veya koşu
bandında eğimsiz düşük hızda yürüme
 Dönemin sonuna doğru kan basıncı ve EKG
kayıt edilmelidir

Egzersiz dönemi
 Testi durdurma endikasyonlarına test süresince
dikkat edilmelidir
 Kan basıncı her 2-3 dakikada bir ölçülmelidir
 Anormal cevaplar daha sık ölçüm gerektirir
 EKG test süresince devamlı gözlenir ve her
dakikanın son 5-10 saniyesinde kayıt edilir
 Algılanan egzersiz eforu ve nefessizlik skorları 2
dakikada bir alınır

Toparlanma dönemi
 EKG, kalp hızı ve kan basıncı ölçümleri
toparlanmanın 10. dakikasına kadar periyodik
olarak yapılmalıdır
 Test sonlanır sonlanmaz uygun işaretleme
talimatları ile beraber Borg, VAS gibi psikometrik
skalalar verilir
 Kişiye testi neden sonlandırdığı sorulur

Güvenlik
 Acil durum cihazları bulunmalıdır
(Resusitasyon çantası)
 Özenle temiz ve gürültüsüz tutulmalıdır
 İlgili ekipmanlarda sterilizasyona dikkat
edilmelidir

Testi sonlandırma kriterleri
 Angina veya angina benzeri belirtilerin
başlaması
 Arteryel sistolik kan basıncında 20 mmHg’den
daha fazla azalma
 Artan egzersiz yoğunluğuna rağmen arteryel
sistolik basıncın artmaması
 Arteryel sistolik basıncın 250 mmHg’nin,
diyastolik basıncın 115 mmHg’nin üzerine
çıkması

 Kötü perfüzyon bulguları (baş dönmesi,
konfüzyon, ataksi, solukluk, siyanoz, bulantı)
 Uygun kalp hızı cevabının olmaması
 Kalp ritminde değişme
 Şiddetli nefes darlığı, yorgunluk
 Kişinin durmak istemesi
 Satürasyon <%80
 >2mm ST çökmesi veya elevasyonu
Testi sonlandırma kriterleri

 Yeni gelişen sol dal bloğu
 T dalgası değişiklikleri
 VEA, 2-3. derece blok
 Sebat eden SVT
Testi sonlandırma kriterleri