Η Αξία της κριτικής σκέψης και στάδια ερευνητικής εργασίας

1. Κριτική σκέψη και Ιστορία
Επιμορφωτική συνεδρία 10

2. γνωρίσματα κριτικής σκέψης
• Γενικά γνωρίσματα: υγιής σκεπτικισμός, ανοιχτό μυαλό
• Ικανότητες:
– Σαφήνεια, ακρίβεια σκέψης και λόγου
– Αναζήτηση, επεξεργασία πληροφοριών ώστε να διαμορφωθούν
σε τεκμήρια και στη συνέχεια ταξινόμησή τους
– Διακρίβωση αιτιακών σχέσεων
– Διάκριση μεταξύ γεγονότων και σχολίων
– Εξέταση των θεμάτων από πολλές οπτικές
– Επιχειρηματολογία
– Διαμόρφωση τεκμηριωμένων ερευνητικών υποθέσεων και
ερωτημάτων
– Αξιολόγηση γεγονότων, οπτικών και ερμηνειών
– Δοκιμή που οδηγεί σε επιβεβαίωση ή απόρριψη
– Επισήμανση λογικών σφαλμάτων
– Αναγνώριση προπαγάνδας

3. Γνωρίσματα κριτικής σκέψης (2)
• Χάραξη και εφαρμογή διανοητικού χάρτη
(πορεία σκέψης)
• Εφαρμογή κριτηρίων στην προσέγγιση της
πραγματικότητας
• Άσκηση στις δεξιότητες που απορρέουν
από αυτά τα κριτήρια

4. Στρατηγικές ανάπτυξης κριτικής
σκέψης
• Κατάλληλα διατυπωμένες ερωτήσεις και
στοχευμένες εργασίες για τους μαθητές
• Μάθηση βασισμένη στην επίλυση
προβλημάτων

5. Μάθηση βασισμένη στην επίλυση
προβλημάτων
• Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του
Μάαστριχτ
7. Σύνθεση των επεξηγήσεων και εφαρμογή πάνω στα πραγματικά προβλήματα

6. Βασισμένη στην επίλυση προβλήματος μάθηση
• Σύμφωνα με τον Wood (2003)

7. Βασισμένη στην επίλυση προβλήματος μάθηση
• Σύμφωνα με τους Savery και Daffy (1996)

8. Βασισμένη στην επίλυση
προβλήματος μάθηση
• Σύμφωνα με τους Savery και Daffy

9. Εφαρμογή στη διδασκαλία της
Ιστορίας
• Ερευνητική διαδικασία με βάση τον τρόπο του
αστυνομικού ερευνητή
• Πρωτογενείς πηγές
• Κείμενα ιστοριογραφίας
• Στόχοι:
• Ανακαλυπτική μάθηση
• Ερμηνεία και ανακατασκευή παρελθόντος
Παρατήρηση: για μικρότερες ηλικίες, γιατί μπορεί
να συνδυαστεί με παιχνίδια όπως το παιχνίδι του
κρυμμένου θησαυρού ή η επίλυση μυστηρίων

10. Διδασκαλία με χρήση πηγών
• Χρήση πηγών σε τρία διαδοχικά στάδια
• Πηγή α’ βαθμού (βασική)
• Πηγές β’ βαθμού (3-5, κάποιες σχετικές με
τις ιδέες της πρώτης και οι υπόλοιπες
αντιτιθέμενες)
• Πηγές γ’ βαθμού: αναζητούνται από τους
μαθητές πηγές σχετικές με την πρώτη με
σκοπό την ανάλυση, τη συσχέτιση και την
παρουσίασή τους.

11. Η διαδικασία της ευρετικής
στρατηγικής στη χρήση πηγών
• Εστιασμένη ευρετική: αναγνώριση
• Επιβεβαιωτική ευρετική: συσχέτιση πηγών με
άλλες, διακειμενικές συνδέσεις με σκοπό την
κριτική τους ανάλυση
• Ένταξη πηγών στα ιστορικά συμφραζόμενα:
περιγραφή χρονολογικού και κοινωνικού
πλαισίου
• Συγκριτική ευρετική: ό,τι κάνουν οι ιστορικοί, για
να περιγράψουν όρους, διαδικασίες και
συνθήκες σε άλλους τόπους μέσα στο χρόνο.

12. Web Quest
• http://platform.openwebquest.org/
• http://zunal.com/logout.php : ιστοχώρος που μας
βοηθά να κατασκευάσουμε ένα webquest
• Αναλυτικές οδηγίες στα ελληνικά από την Δρ.
Βακαλούδη Αναστασία
http://www.zunal.com/webquest.php?w=106194
• Ενδιαφέρον webquest!
http://platform.openwebquest.org/view/teachers.php?
• Κι ένα σενάριο