2. Historiku i BE
Bashkimi Evropian është një bashkësi e disa shteteve Evropiane e themeluar me qëllim të
lirisë së qarkullimit të mallrave.
Guri i themelit për krijimin e Bashkimit Evropian u vendos nga Ministri i Jashtëm Francez,
Robert Schuman, në deklaratën e tij të 9 majit të vitit1950, në të cilën ai parashtroi idenë e
përpunuar më parë me Jean Monnet për bashkimin e industrive evropiane të qymyrit dhe
çelikut. Sipas tij, kjo do të përbënte një nismë historike për ndërtimin e një “Evrope të
organizuar dhe vitale”, pa të cilën paqja në botë do të ishte e pamundur. Plani Schuman u
bë realitet me nënshkrimin në Paris të Traktatit Themelues të Komunitetit Evropian të
Qymyrit dhe Çelikut më 18 prill të vitit1951. Në nënshkrimin e traktatit merrnin pjesë
Gjermania,Franca,Belgjika,Italia,Holanda dhe Luksemburgu. Një tjetër zhvillim i rëndësishëm
erdhi disa vjet më vonë me Traktatet e Romës, të 25 marsit të vitit1957, të cilat krijuan
Komunitetin Ekonomik Evropiandhe Komunitetin Evropian të Energjisë Atomike
Këto komunitete filluan nga puna me hyrjen në fuqi të traktateve më 1 janar të vitit 1958.
Krijimi i Bashkimit Evropian me Traktatin e Mastrihtit shënoi një hap te mëtejshëm në rrugën
e bashkimit politik të Evropës. Traktati i Mastrihtit i referohet vetvetes si “një fazë e re në
procesin e krijimit te bashkimit akoma më të ngushtë ndërmjet popujve të Evropës”. Krahas
një numri ndryshimesh për Traktatet e Komunitetit Evropian dhe Euroatomit, ai përmban
edhe instrumentin për krijimin e Bashkimit Evropian - procesi për krijimin e së cilit ende
konsiderohej si i papërfunduar. Bashkimi Evropian mori një zhvillim të mëtejshëm me
Traktatin e Amsterdamit i cili u nënshkrua me 1 tetor të vitit 1997 dhe hyri në fuqi më 1 maj
të vitit 1999 pas ratifikimit nga të gjitha shtetet anëtare.
Gjate samitit të Nicës më 7-11 dhjetor 2000, kryetarët e shteteve dhe të qeverive si dhe
ministrat e jashtëm të shteteve anëtare, ranë dakord për miratimin e një kushtetute për
Bashkimin Evropian. Traktati u miratua në mënyrë përfundimtare nga qeveritë e shteteve
anëtare më 26 shkurt të vitit 2001, datë kur u nënshkrua nga ministrat e jashtëm. Pas kësaj,
hyri në fuqi më 1 shkurt 2003, pas ratifikimit nga parlamentet e të gjitha shteteve anëtare.
3. Marredheniet e Shqiperise me BE
Ministria e Punëve të Jashtme, si institucioni kryesor që formulon, përpunon dhe
zbaton politikën e jashtme të shtetit shqiptar, në përputhje me programin e
qeverisë, është tërësisht në shërbim të realizimit të objektivit madhor, integrimin
në Bashkimin Evropian. Diplomacia shqiptare është tërësisht e angazhuar për
konsolidimin dhe përshpejtimin e procesit të integrimit të vendit në Bashkimin
Evropian, duke shoqëruar të gjitha reformat që do të ndërmerren në kuadër të këtij
procesi.
•Shqipëria dhe shqiptarët, janë pjesë e pandashme e mozaikut të vendeve dhe
popujve të kontinentit evropian. Qenësia dhe përkatësia e gjithanshme evropiane e
shqiptarëve dhe modeli i shkëlqyer i suksesit të demokracive të vendeve të Evropës
Perëndimore, kanë frymëzuar aspiratën mbarë popullore që Shqipëria të mos jetë
thjesht një pjesë e natyrshme e kuadrit gjeografik, gjenetik, historik dhe tradicional
të kontinentit, por të bëhet hallkë integrale e bashkësisë aktuale dhe e identitetit të
ri evropian, të përthithë dhe të përçojë vlerat më të mira e të kontribuojë për
ruajtjen, respektimin dhe përsosjen e mëtejshme të tyre.
•Që prej rënies së sistemit komunist, shtysa kryesore për vendosjen e lidhjeve me
Evropën e Bashkuar, erdhi vertikalisht nga poshtë- lartë, deri tek maja e piramidës
shtetërore, me një përcaktim të qartë të kursit që do të ndiqej me konsekuencë nga
të gjitha qeveritë shqiptare deri në aderimin e plotë të Shqipërisë në BE.
•Nderkohe qe ne vitin 1991 u vendosen per here te pare marredheniet diplomatike
midis Shqiperise dhe Bashkimit Evropian. Nje vit me vone u nenshkrua ‘Marreveshja
e Tregtise dhe te Bashkepunimit’ku shenoi ngjarjen me te rendesishme
4. Hapat qe ka permbushur Shqiperia per t’u
antaresuar ne BE
Shqipërisë iu çelën negociatat për anëtarësim më 24 mars 2020. Gjatë takimit
virtual të Ministrave për Evropën, u dakordësua që ky proces për Shqipërinë të
kushtezohej me shtimin e kushteve për plotësim, duke e çuar në 15 numrin e tyre.
15 kushte e BE-së për anëtarësimin e Shqipërisë:
1. Miratimi i reformës zgjedhore;
2. Funksionimi i Gjykates Kushtetuese;
3. Funksionimi i Gjykatës së Lartë;
4. Finalizimi i ngritjes se strukturave kundër krimit të organizuar dhe anti-
korrupsionit/Funksionimi i SPAK;
5. Forcimi i luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, në bashkëpunim me
vendet anëtare dhe nëpërmjet Plan Veprimit për adresimin e krimit financiar;
6. Ulje e numrit të azilkërkuesve;
7. Rishikimi i Ligjit të Medias në linjë me rekomandimet e Komisionit të Venecies;
8. Vazhdimi i Reformës në Drejtësi;
9. Track Records-Iniciimi dhe përfundimi i proceseve gjyqësore të shkallës së parë
të zyrtarëve të lartë dhe politikanëve;
10. Progres në reformën e administratës publike;
11. Zbatimi i reformës zgjedhore;
12. Vendimi për ligjshmërinë e zgjedhjeve lokale 2019;
13. Miratimi i Akteve nënligjore të Ligjit për Pakicat Kombëtare;
14. Miratimi i Ligjit (të amenduar) të Censit;
15. Avancimi i procesit të regjistrimit të pronave