Presentatie over architectuur als taal. Hiermee wordt vanuit een architectuurperspectief aangesloten op beheren onder architectuur (beheer architectuur) door Bart de Best

1. Architectuur als taal
Presentatie HU
7 maart 2012
1

2. Architectuur als taal
 Wat is architectuur?
 Waarom architectuur als taal?
2

3. Waarom architectuur?

4. Informatiesysteemontwikkeling
 In de loop van de tijd zijn informatiesystemen steeds complexer
geworden:
 Monolytische systemen op mainframes
 Data-extracties naar PC’s
 Desktops met lokale applicaties
 Decentrale verwerking
 Complete rekencentra met mainframes, mini’s, PC’s, koppelingen met
extranetten, internetten, clouds etc.
 De gevolgen zijn dat:
 Veranderingen complexe analyses vereisen
 Veel redundate services/producten worden gebruikt
 De ICT-serviceverlening verstard is
4

5. Informatiesysteemontwikkeling
 Ontwikkelingen:
 Budgetten dalen en kosten stijgen
 Contingencyfactoren veranderen sneller en TTM daalt
 Algemene uitdagingen voor architectuur zijn:
 Kortere TTM
 Lagere kosten
5

6. Groei in volwassenheid
6

7. De belofte van Architectuur
7

8. De belofte van Architectuur
o Betere mogelijkheid tot fasering van ambities
o Mogelijkheid tot het maken van synergie keuzes
o Lagere beheer- en exploitatiekosten
o Kortere time-to-market van nieuwe diensten
o Betere vertaling van strategie naar implementatie
o Betere regie in geval van uitbesteding
o Betere besluitvorming over welke projectportfolio
o Beter risicomanagement
o Bestuurbaar maken van ICT projecten
8

9. Wat is Architectuur?
 Een discipline of een functie (de architectuur functie) binnen een
organisatie
 Eigen taak, bijdrage en verantwoordelijkheden binnen de organisatie
 Eigen niveau van ophanging.
 Rollen , TVB
 Een Proces
 Manier van werken
 Aanhaking op andere processen
 Ingebed in organisatie
 Betrokken Stakeholders
 Een Product
 Architectuur producten (documenten, presentaties)
 Inzicht in de huidige en toekomstige situatie
 Richtinggevende documenten
9

10. Definitie architectuur
(DYA®)
Architectuur is een consistent geheel van principes en modellen dat
richting geeft aan ontwerp en realisatie van de processen,
organisatorische inrichting, informatievoorziening en technische
infrastructuur van een organisatie (DYA).
10

11. Definitie Architectuur
(IEEE-Std-1471-2000)
Fundamental conception of a system in its environment embodied in
its elements, their relationships to each other and to its environment,
and the principles guiding its design and evolution. (IEEE-Std-1471-
2000).
11

12. Architectuurprincipes
 Een architectuurprincipe is een richtlijn of uitgangspunt voor een
ontwerper, bouwer (tijdens het ontwerp) of beheerder (tijdens beheer) die
richting geeft aan keuzes in de verandering.
 Principes zijn algemene kaders en richtlijnen die bedoeld zijn om
langdurig toe te passen.
12

13. Principes
 Statement
De principe als een statement. Bij voorkeur in 1 regel, communiceerbaar.
 Rationale
In hoofdlijnen de opbrengsten van het hanteren van het principe.
 Implicaties
Wat zijn de implicaties van het principes.
 Referenties
Wat zijn de referenties naar andere documenten, bronmateriaal etc.
13

14. Voorbeeldprincipe
 Alle informatie wordt eenmalige opgeslagen en meervoudig gebruikt
 Act as one
 De organisatie, processen en informatie zijn service gericht opzet.
14

15. Hierarchie van principes
 Enterprise principes
 Domein principes
 Business -> Globale inrichting
 IT -> Veelal strikter richting standaarden
 Project / Programma principes
15

16. Architectuurmodel
 Visualisatie en beschrijving van bestaande (IST) en gewenste
situatie (SOLL).
 Modellen zijn bedoeld voor inzicht, samenhang en sturing.
 Modellen ter ondersteuning van de communicatie.
16

17. Verschillen en overeenkomsten
Beleidsuitgangspunten: Architectuurprincipes:
 Richtinggevend  Richtinggevend
 Concreet  Abstract
 Voorschrijvend  Inperkend qua vrijheden
 Tijdsgebonden  Tijdloos
Architectuurmodellen:
• Geven de samenhang der dingen weer (beeldvormend).
• Zijn een eerste stap naar het toepassen van de
architectuurprincipes.
• Geven op hoofdlijnen een nadere invulling aan de
beleidsuitgangspunten en architectuurprincipes.
17

18. Referentiearchitectuur
 De verzameling van architectuurprincipes en architectuurmodellen
 Scope:
 Business architectuur
 Informatie architectuur
 Technische architectuur
 Beheer, beveiliging
18

19. Businessdoelen
DYA®
Architectuur Business- Informatie- Technische
Werkmodel architectuur architectuur architectuur
Domeinen
Prod/ Proces Orga- Gege- Appli- Middle- Plat- Net-
dienst nisatie vens catie ware form werk
Abstract
Algemene
principes
Migratie
Beleidslijnen
(concrete principes)
Modellen IST / SOLL
Ontwerp Concreet
Realisatie
19

20. Architectuur Niveaus
Enterprise Domein/Programma
Project Architectuur
Architectuur Architectuur
Project
Domein
Project
Organisatie
Programma Project
Strategisch, Tactisch, Operationeel,
•Visie •Vertalen •Executie
•Abstract •Kiezen •Detail
•Wat •Sturen •Hoe
20 •Denken •Doen

21. Gelaagde Architectuur – Organisaties en Ketens
Europe VS ..
Netherlands UK Denmark Germany Austria France ..
Gemeenten Sociale Keten Ministeries Provincies OOV Sector Onderwijs Waterschappen
municipality municipality
.. GSD UWV CWI SVB .. CFI IBG ..
Amsterdam Rotterdam
21

22. Gelaagde Architectuur – Architectuur raamwerken
European Federal
Interoperability Enterprise
Framework Architecture
E-Government The
Administration
NORA interoperability Reference SAGA - ..
on the net
framework profile
SUWI Onderwijs
Gemma MARIJ Petra - Wilma
Keten. Sector arch
Gemeente Gemeente
.. GSD UWV CWI SVB .. CFI IBG ..
Amsterdam Rotterdam
22

23. Architectuur als taal
 Wat is architectuur?
 Waarom architectuur als taal?
23

24. Risico management (1)
 Wat is risico management:
 Het bepalen van faalfactoren:
 Van een change
 Van een project
 Van een programma
 Het bepalen van kansen * impact
 Het bepalen van proactieve en reactieve tegenmaatregelen
24

25. Risico management (2)
 Risico management omvat de objecten:
 Van een service
 Van een product
 Van een proces
 Van een project
25

26. Risico management (3)
 Beheersing in vakgebieden:
 Architectuur – architect
 We komen niet van A naar B, geen hergebruik, het portfolio is out-of-date
 Project management – project manager
 We halen de doelen van tijd, geld en functionaliteit niet
 Systeemontwikkeling – ontwerper / bouwer
 Het is niet maakbaar en haalbaar
 Test management – tester
 Er zitten te veel defecten in
 Service management – beheerder
 We halen de SLA normen niet
 Business - gebruiker
 We kunnen niet wat we willen en wat we kunnen voldoet niet aan onze kwaliteitsnormen
26

27. Babylonische spraakverwarring
Taal?
Object?
Service
Architectuur Producten? Management
ICT-
Services
Systeem Project
ontwikkeling Management
Test
Management
27

28. Babylonische spraakverwarring
Service
Architectuur Management
Modellen CI’s
Taal: TOGAF, DYA, etc. Taal: ITIL, ASL, BiSL, MOF, etc.
Object: Modellen ICT- Object: CI’s
Producten: Principes, Services Producten: SLA, RFC, etc.
Modellen, RA, PSA, Deployable
Units Producten
Informatie
Systeem Project
ontwikkeling systemen
Management
Taal: DSDM, RUP, Agile, etc. Test Taal: Prince2, IPMA, etc.
Object: Programmatuur Management Object: Producten
Producten: SAD, Sprint, Producten: Projectbrief, PID,
Sourcode, etc. PBS, Faseplannen
Taal: TMAP (NEXT), Testframe, SmarTEST etc.
Object: Informatiesysteem
28
Producten: Testplannen, testcases

29. Risicobeheersing vereist communicatie
Service
Management
Architectuur
Bouw-
stenen
Systeem Project
ontwikkeling Management
Test
Management
29

30. GSA
stappenplan
30

31. GSA Stap 1.1
Proces
Contextdiagram
31

32. GSA Stap 1.1
Proces
Data
Flow
Diagram
32

33. GSA Stap 1.1
KSF-schema
33

34. GSA Stap 1.2 Applicatiebeeldvorming
34

35. GSA Stap 1.3
Infrastructuur
Beeldvorming
35
35

36. GSA Stap 2 Scope
 Doel:
 Decompositie
 Change
Inventarisatie
 Object identificatie
 Risicogebieden:
 Use Cases
 SBB-A
 SBB-I
36

37. GSA Stap 2.2 SBB-A
37

38. GSA Stap 2.3 SBB-I
38

39. GSA Stap 2.1
SBB versus
Use Case
39
39

40. GSA Stap 3
Risicoanalyse
 Doel:
 Risicobepaling
 Risicoweging
 Tegenmaatregelen
40

41. GSA Stap 3.2
Risicoanalyse applicaties
41

42. GSA Stap 3.3
Risicoanalyse infrastructuur
42

43. Vragen
43

44. Meer informatie?
De meer dan 30 artikelen van Bart de Best
zijn gepubliceerd op de volgende sites:
www.sps.nl
www.glidepath.nl
www.ngn.nl
www.rh-a.nl
www.dbmetrics.nl
44
44 www.itmg.nl

45. Meer informatie?
Meer publicaties en of activiteiten van Pascal
Huijbers zijn te vinden en te volgen op:
www.ngi.nl
www.informatie.nl
www.sca-alliance.com
www.via-nova-architectura.org
45
45
www.skeap.org

46. Publicaties
ISBN-13: ISBN-13: 9789081338011
9789012116633
ISBN13:
9789071501470
WWW.LEONON.NL
ISBN-13: ISBN-13:
9789039524992 9789071501456

47. Literatuur
 References[Alexander, 1977] C. Alexander et al, “A Pattern
Language”, Oxford University Press, 1977
 [Cace, 2008] B. Cace, “Architecture Patterns for Enterprise-wide
SOA”, Via Nova Architectura, 2008
 [2][IBM, 2008] IBM’s developerWorks site, IBM Patterns for e-
business
 IEEE 1471:www.iso-architecture.org/ieee-1471
 Togaf – www.opengroup.com / togaf
 SKEAP – www.skeap.org
47

48. Literatuur
Beheren onder architectuur ISBN 9789081338011
Publicaties in IT Beheer Magazine www.dbmetrics.nl
Ketenbeheer in de praktijk ISBN 90 12 11663 5
Acceptatiecriteria ISBN 90 395 2499 8
48