2. RADYO
• Isa sa mga midyum ng komunikasyon na
naglalayong magbahagi ng mga kaganapan
ng mundo sa mas malawak na sakop nito.
• Ito ay gabay sa kamalayang panlipunan.
• Ito ay naghahatid ng musika naghahatid ng
mga talakayan/pulso ng bayan naghahatid
ng napapanahong balita nagbibigay ng
opinyon kaugnay ng paksa.
3. PAMAMAHAYAG
• Isang mabisang paraan ng epektibong paghahatid ng
mga napapanahon at mahahalagang balita o pahayag
sa paraang biswal katulad ng telebisyon o maaari rin
namang sa radyo.
• Ang broadcast ay naihahatid sa pamamagitan ng mga
transmitter ng estasyon upang masagap ng sa gayun
4. Iskrip Panradyo
• Isang isinulat na materyal na
naglalaman ng mga salitang
kilos (pandiwa) at di-
pandiwang kilos na
kailangan sa programa.
Sinasabi sa atin kung ano
ang gagawin, sasabihin o
kailan at paano.
5. Halaga ng Iskrip Panradyo
• Matiyak ang tamang
teknikal at impormasyon
• Masiguro ang daloy ng
programa
• Masulit ang airtime
7. • Doblehin o triplihin ang espasyo ng
pagmamakinilya (typewrite) sa bawat linya at
talata.
• I-makinilya sa malalaking titik upang mabasa
ng newscaster.
• Lahat ng diyalogo o sasabihin ay nasusulat sa
malaki at maliliit na titik.
• Lahat ng panuto (instructions) at hindi-
sinasalitang linya (non-spoken lines) ay
nakamakinilya sa malaking titik.
8. • Nararapat may duplicate ang iskrip.
• Gawin ang bawat pangungusap na talata.
• Tapusin ang bawat pahina ng talata bago
gumamit ng bagong papel.
• Gawing malinis ang iskrip.
• Markahan ng “x” ang mga maling salita.
• Gumamit ng maikli, payak na salita sa
pakikipagtalastasan o pakikipag-usap.
9. • Iwasan ang mga salitang sumasagitsit
na tunog.
• Gumamit ng paglalarawang salita
kung kinakailangan at may pag-iingat.
• Gawing maikli ang mga pangungusap
at ang mga ideya ay hindi maliligoy.
10. • Gumamit ng aktibong mga salita sa pagbuo ng
pangungusap
Halimbawa:
X Ang naganap na sunod-sunod na nakawan sa
mga paaralan ay pinasisiyasat ni Tarlac City
Mayor Mendoza. (Kabalikang-anyo)
/ Pinasisiyasat ni Tarlac City Mayor Mendoza ang
sunod-sunod na naganap na nakawan sa mga
paaralan. (Karaniwang ayos)
11. • Round-off figures/numbers
Ang 2.6123 milyon ay gawing
mahigit kumulang dalawa at kalahating
milyon
• Iwasan ang abbreviations o daglat
12. Ang huling bahagi bilang
palatandaan na ang kuwento o balita
ay tapos na o may iba pang mga
impormasyon o detalye sa sumunod
na pahina lagyan ng ### sa huling
pahina upang palatadaan na ang
balita o istorya ay natapos na o
lagyan ng (more) sa huling bahagi ng
pahina upang ipabatid sa anchor na
may kasunod sa sumunod na pahina.
14. • Alamin ang iyong
manunuod/tagapakinig
• Gumawa ng pananaliksik tungkol sa
paksa
• Gumawa ng balangkas
• Sumulat ng burador
• Basahin nang malakas, orasan
• Ilarawan o visualized ang iskrip
• Balikan ang iskrip
• Rebisahin ang iskrip – istilo, timing at
katumpakan
16. • 01:30 Ads at infomercials
• 00:10 Station ID
• 00:30 Intro, Bumpers, and Teasers
• 02:50 Nalalabing oras sa balitaan
• Ang nalalabing dalawa at limampung
segundo ay nakalaan para sa tampok
na balita.
17. Bumper
• Ginagamit sa pagitan ng balita at ng
patalastas.
• Ipinababatid nito sa tagapakinig na may
pagitan o break ngunit may mga balitang
kasunod.
Halimbawa:
“Magbabalik ang ating palatuntunan
matapos ng ilang paalala sa ating mga
kaibigan…”
18. Teaser
Ito ay ginagamit na upang ma-
stimulate ang pag-iisip ng mga
tagapakinig upang manatili sa
pinakikinggang palatuntunan
Halimbawa:
“Waling-waling ipapalit sa sampaguita
bilang pambansang bulaklak?’
19. Billboard
Maririnig matapos ng balita.
Ipinababatid sa mga tagapakinig kung
anong produkto ng sponsor ang
naghatid ng balita
Halimbawa
“Ang programang ito ay inihatid sa inyo
ng Dunkin Donut, ang pasalubong ng
bayan.”
21. Station ID
Ang Station ID o pagkakakilanlan ng istasyon
(channel ID) ay ang pagsasagawa ng mga
istasyon ng radyo o telebisyon o mga network
ng pagpapakilala sa kanilang sarili sa air,
karaniwan sa pamamagitan ng isang call sign,
brand name o pangalan ng tatak, mas
pangkalahatan bilang isang istasyon o network
ID.
22. Details- mga impormasyong lalamanin
ng mga balita.
Extro- ito ang pangwakas o pagtatapos
sa programa.
23. Ito ay mahalaga dahil kinakailangan ito ng mga awtoridad
sa paglilisensya, isang anyo ng pagba-brand o isang
kombinasyon ng pareho. Pwede rin ito iugnay sa mga
logo ng produksyon, na ginagamit sa telebisyon at
sinehan.
Ang pagkakakilanlan ng istasyon ay ginagamit ng madalas
at palagi sa pamamagitan ng isang tagapagbalita o
announcer sa gitna o kalahating punto sa panahon ng
pagtatanghal ng isang programa sa telebisyon, o sa
pagitan ng mga programa.
Sa Pilipinas, mayroong 3 predominant prefixes na
nakabatay sa lokasyon DZ para sa Luzon, DY para sa
Visayas at DX para sa Mindanao
Ginagamit rin ang DW sa Luzon, DZ ay karaniwang
ginagamit sa AM habang ang DW naman ay sa FM.
DU at DV ay ginagamit rin sa ibang mga estasyon.
24. • Time Check- Bawat istasyon ay
mandato na ianunsyo ang opisyal na
oras sa PAG-ASA.
• News Plug – Mensahe o paalala o
impormasyon tungkol sa programa.
• Intro (Opening Billboard 0 OBB)-
Nagpakilala ito sa programa o segment.
25. Headline/Ulo ng mga balita
Ito ay dapat na maliwanag at
madaling maunawaan. Sa unang tingin
pa lamang ng babasa ay matawag agad
ang kanyang pansin.
Kinakailangang mailahad ang buod o
diwa ng balita at maipakita ang
kahalagahan ng bawat balita sa
pamamagitan ng laki ng ulo.
26. Ulo ng balita ang tawag sa pamagat ng balita.
Sa Ingles, ang pandiwa sa ulo ng balita ay
laging nasa panahunang pangkasalukuyan
kahit ang balita ay naganap na.
Sa Filipino, ang pandiwang gagamitin sa ulo
ng balita ay umaangkop sa panahunan ng
pangyayari sa balita: pangnagdaan kung
naganap na, pangkasalukuyan kung
nangyayari pa at panghinaharap kung
magaganap pa lamang.
Simulan ang ulo ng balita sa simuno huwag
sa pandiwa
27. Mga Gamit ng Ulo ng Balita
1. Buurin ang balita
2. Tumutulong sa pagpapaganda ng
pahina
3. Bigyang-diin ang kahalagahan ng balita
4. Tagapag-anunsyo ng nilalaman ng
balita
29. 1. Gamitin ang kuwit sa halip na pangatnig at pantukoy.
Halimbawa: Alo at Perez ang nanguna sa talumpatian
Alo, Perez, nanguna sa talumpatian
2. Iwasang gumamit ng salitang may dalawang kahulugan.
Halimbawa: Hindi pantay na tubo, pinag- awayan ng
magkapatid
Hindi pantay na kita, pinag- awayan ng magkapatid
3. Huwag puputulin ang salita sa dulo ng linya.
Halimbawa: Seminar, ida- raos sa EQHS
Seminar, idaraos sa E. Quirino
30. 4. Iwasang maglagay ng pantukoy, pang-angkop at
pang-ukol sa dulo ng linya.
Halimbawa:
Reyes, ang nahalal na pangulo ng Dramatics
Reyes, nahalal na pangulo ng Dramatics
5. Huwag gumamit ng pang-abay na pananggi.
Halimbawa:
Pulong ng Math Club, hindi natuloy
Pulong ng Math Club, ipinagpaliban
31. 6. Daglatin lamang ang mga salitang kilala at
nakaugalian nang daglatin.
Halimbawa:
De La Salle University, kampeon sa basketball
DLSU, kampeon sa basketball
7. Iwasang ulitin ang mga salita.
Halimbawa:
VAT tatalakayin sa Senado tatalakayin din sa
Kongreso
VAT tatalakayin sa Senado, Kongreso
32. 8. Gamitin ang pandiwang lantad.
Halimbawa:
GMA, maaaring dumalo sa pulong ng Senado
GMA, dadalo sa pulong ng Senado
9. Gamitin lamang ang pangalan ng tanyag o kilala.
Halimbawa:
Roxas, nagtutulak ng bawal na gamot, nadakip
Nagtutulak ng bawal na gamot, nadakip
33. 10. Gumamit ng pang-uring pamilang
kung mahalaga.
Halimbawa:
Mga mag-aaral nahuli sa ‘pot session’
Limampung mag-aaral nahuli sa ‘pot
session’