1. Biopsikologji
1.Cka eshte anioni?
-Anioni eshte grimce me ngarkese elektrike negative ( ne fushen elektrike shkon
kah anoda pozitive).
2.Cka eshte kationi?
-Kationi eshte grimce me ngarkese elektrike pozitive ( ne fushen elektrike shkon
kah katoda pozitive).
3.C'eshte membrana e potencializuar?
Gradienti elektrokimik i detyron jonet te levizin neper membrane dhe si rezultat
ndahet ngarkesa elektrike pozitive apo negative ne membrane dhe quhet
membrane e potencializuar (potencial membranor)
4.Perqendrimi i joneve brenda dhe jashte membranes?
Brenda membranes jane te perqendruara jonet e Kaliumit (pozitive) dhe Anionet
proteinike ( negative. Nderkaq jashte membranes jane jonet e Natriumit (pozitive)
dhe te Clorit (negative).
5.Kush e ruan potencialin membranor te qetesise?
Potencialin membranor te qetesise e ruan pompa Na/K. (Natirum/Kalium)
6.Ku gjenerohet potenciali i veprimit?
Potenciali i veprimit gjenerohet ne akson hillock.
7.Si ndahen fijet nervore ne baze te shpejtesise se potencialit te veprimit dhe shkalles se
mielinizimit?
Ne baze te shpejtesise se potencialit te veprimit dhe shkalles se mielinizimit, fijet
nervore ndahen ne:
Fije nervore A (alfa, beta, gama, delta) - kane diameter te trashe, kane shkalle te
larte te mielines dhe shpejtesia e potencialit te veprimit eshte e madhe
Fijet B - kane diameter mesatar dhe me pak mieline, shpejtesia e p.v eshte me e
ulet se tek fijet A.
Fijet C- kane diameter te holle dhe jane te pamielinizuara, shpejtesia e potencialit
te veprimit eshte shume e ulet.
8.Cilat jane pjeset e neuronit?
2. Pjeset e neuronit jane: Dendritet, trupi i neuronit dhe aksoni (neuriti).
9.Cili eshte roli neurofiziologjik i dendriteve?
Roli neurofiziologjik i dendriteve eshte te pranojne sinjalet nga neuronet tjera
permes lidhjeve sinaptike.
10.Cili eshte roli i trupit te neuronit?
Trupi i neuronit ka rol metabolik si dhe e perpunon informacionin qe merr nga
dendritet.
11.Si quhen ne nje emer te perbashket dendritet me trupin e neuronit?
Dendritet dhe trupi i neuronit me nje emer quhen "pjese integruese" te neuronit.
12.C'eshte aksoni dhe cilat jane pjeset e tij?
Aksoni eshte degezimi i gjate i neuronit. Aksoni mund te kete disa degezime qe
quhen Aksone Kolaterale si dhe fundesat e tij qe quhen Aksone Terminale.
13.Nga ku lirohen neurotransmiteret?
14.Ku krijohet sinapsa?
Sinapsa krijohet ne mes te dendriteve te nje neuroni dhe aksonit te neuronit
tjeter.
15.Cfare natyre kimike ka membrana?
Membrana ka natyre kimike hipoproteinike dhe selektive.
16.Cilat kanale jonike gjenden ne dendrite?
Ne dendrite gjenden kanalet jonike pasive si dhe ato aktive te hapura nga
neurotransmiteret.
17.Ku gjenden kanalet pasive te aksonet e mielinizuara?
Kanalet pasive te aksonet e mielinizuara gjenden ne nyje te Ranvierit.
18.Ku gjenden kanalet qe hapen nga neurotransmiteret dhe ku ata qe hapen nga voltazha?
3. Kanalet qe hapen nga neurotransmiteret gjenden ne dentrite dhe trup te neuronit,
nderkaq ato qe hapen nga voltazha gjenden ne akson dhe akson hillock.
19.Cilat kanale jonike luajne rol ne ruajtjen e potencialit membranor te qetesise?
20.Me cilin komunikim qelizor kemi te bejme nese lirohet acetilkolini si neurotransmiter?
Kur lirohet acetilkolini si neurotransmiter kemi te bejme me komunikimin qelizor
neurokrin.
21.Cilat hormone i liron palca mbiveshkore?
Palca mbiveshkore liron hormonin adrenaline ( nuk e di per hormone tjera).
22.Cilat jane ngjajshmerite dhe dallimet mes komunikimit qelizor neurokrin dhe neuroendokrin?
23.Cili eshte dallimi ne mes te atomit, jonit, anionit dhe kationit?
Atomi eshte grimce elektroneutrale.
Joni eshte grimce me ngarkese elektrike (pozitive ose negative)
Anioni eshte jon me ngarkese negative
Kationi eshte jon me ngarkese pozitive.
24.C'eshte potenciali i veprimit?
Neuronet komunikojne ne distanca te medha duke gjeneruar sinjale qe quhen
impulse nervore ose Potencial i Veprimit.
25.Cilat jane elementet e potencialit te veprimit?
Elementet e potencialit te veprimit jane: Potenciali latent ( i qetesise),
depolarizimi, potenciali majë, repolarizimi dhe hiperpolarizimi.
26.Ne cilen pjese te potencialit te veprimit rritet leshueshmeria e Na?
Leshueshmeria e Na rritet ne Depolarizim.
27.C'eshte periodi refraktor absolut dhe ai relativ?
Periodi refraktor absolut eshte kur neuroni nuk mund te gjeneroje nje potencial
tjeter veprimi, sepse kanalet e Na jane te mbyllura dhe kanalet e K jane te
hapura. Nderkaq potenciali refraktor relative eshte kur neuroni mundet te
4. gjeneroje potencial tjeter veprimi pasi qe te hapen kanalet per kalimin e Na, pra
pasi te ndodh depolarizimi.
28.Cilat jane llojet e potencialeve?
Llojet e potencialeve jane:
-potenciali i veprimit, dhe
-potenciali lokal.
29.Cka eshte potenciali Maja?
Te potenciali Maja fillon te zhduket depolariizimi ( mbyllen kanalet e Na) keshtu
hapen kanalet per kalimin e joneve te K dhe fillon repolarizimi.
30.Sa jone i transmeton pompa Na/K ?
Pompa Na/K i transmeton jashte membranestri jone te Na dhe i fut brenda dy jone
te K.
31.Cilat jane elementet e harkut refleksiv?
Elementet e harkut refleksiv jane:
- receptori
- fijet nervore aferente (senzitive)
- SNQ ( gjegjesisht palca kurrizore)
- fijet nervore eferente (motorike)
- efektori
32.Cilat qeliza e krijojne mielinen ne SNQ e cilat ne SNP?
Ne SNQ mielinen e krijojne qelizat gliale oligodentrocite, nderkaq ne SNP qelizat
e Shwanit.
33.C'eshte mielina?
Mielina eshte nje shtrese e bardhe e krijuar nga qelizat gliale (mbeshtetese) qe
ka keto funksione:
- te mbroje neuronet nga demtimet,
- te rrise shpejtesine e potencialit te veprimit.
34.C'eshte skleroza multiple?
Skleroza multiple eshte semundje autoimune, progresive qe shfaqet si pasoje e
mungeses se mielines.
5. 35.Si quhet pjesa qe lidh hemisferat e trurit?
Pjesa qe lidh hemisferat e trurit quhet Corpus Callosum..
36.Kush e ka rolin e "recepsionistit"?
Rolin e "recepsionistit" e luan Talami.
37.Si quhen neuronet ne SNQ e si ne SNP?
Neuronet ne SNQ quhen berthama, nderkaq ne SNP quhet ganglione.
38. Cilet nerva dalin nga SNP?
Nga SNP dalin nervat spinalë dhe nervat kranialë.
39.Cilet nerva e prodhojn acetilkolinen e cilet noradrenalinen?
Neurotransmiterë jane acetilkolina dhe noradrenalina. Acetilkolina lirohet nga
neuronet preganglionare parasimpatike dhe simpatike si dhe nga postganglionaret
parasimpatike, nderkaq Noradrenalina lirohet nga neuronet postganglionare
simpatike.
40.Roli i palces se zgjatur?
Palca e zgjatur eshte qender e rregullimit te rrahjes se zemres, qender qe
rregullon frymemarrjen, qender vazomotore ( rregullon shtypjen e gjakut), qender
qe rregullon veprimtarite si: lemza, kolla, teshtitja, gelltitja.
41.Roli i trurit te vogel?
Truri i vogel luan rol ne drejtpeshim, koordinon levizjet muskulore.
42.Roli i hipotalamusit?
Hipotalami lidh sistemin nervor me ate endokrin, eshte qender e emocioneve,
urise, etjes, seksit, rregullimit te temperatures.
43. Nga kush krijohen berthamat qendrore te trurit?
Berthamat qendrore te trurit krijohen nga diencefaloni (ndermjet-truri, ketu
gjenden hipotalamusi dhe talamusi).
44. komunikimin nderqelizor edhe dallimet mes tyre ?
6. Autokrin: nje qelize liron mesazher, e vetrregullon funksionin e vet. Parakrin: nje
qelize liron mesazher dhe paralajmeron qelizat tjera(qelizat fqinje), p.sh. tek
testosteroni. Neurokrin: nje qelize komunikon me nje tjeter permes sinapsave
duke liruar neurotransmiter, nuk kalojne ne gjak. Endokrin: lirojne hormonet te
cilat derdhen ne gjak, perhapen dhe veprojne aty ku ka receptor. Neuroendokrin:
lirohet neurohormoni ne gjak. qito jon do sene qka jon than gjat ligjeratav.
7. Autokrin: nje qelize liron mesazher, e vetrregullon funksionin e vet. Parakrin: nje
qelize liron mesazher dhe paralajmeron qelizat tjera(qelizat fqinje), p.sh. tek
testosteroni. Neurokrin: nje qelize komunikon me nje tjeter permes sinapsave
duke liruar neurotransmiter, nuk kalojne ne gjak. Endokrin: lirojne hormonet te
cilat derdhen ne gjak, perhapen dhe veprojne aty ku ka receptor. Neuroendokrin:
lirohet neurohormoni ne gjak. qito jon do sene qka jon than gjat ligjeratav.