1. Het is belangrijker hóe ze leren, dan wát ze leren
Door onze redacteur
Arjen Schreuder
Breda. Er zitten tien kinderen in de
klas en ze hebben allemaal een iPad
in de knuisten. „Zal ik jou eens hel-
pen met je wachtwoord?” vraagt juf
Irene van Meel aan een jongetje in
een zitzak. Het is de bedoeling dat de
kinderen rekenen. Wie op de lesme-
thodeRekentuineenaantalopdrach-
ten vervult, krijgt daar punten voor
en met die punten kunnen ze virtue-
le prijzen kopen: gouden bekers, dia-
manten, scepters. „Vinden ze prach-
tig!” zegt de jonge leerkracht. Tanis
(7) heeft een rekensom opgelost,
geeft de verslaggever een h igh fiv e en
kondigt aan een koningskroon te
willen kopen.
Dit is de Steve Jobs School in Bre-
da, een van de elf zogenoemde iPad-
scholen die dezer dagen de deuren
openen. De muren zijn beschilderd
met spreuken als „we zullen je leren
om je fantasie te gebruiken om din-
gen te kunnen maken”. En: „Als één
kind niet gelukkig is, is niemand ge-
lukkig.” Kinderen hebben opge-
schreven wat ze op school belangrijk
vinden. „Elkaar niet onnodig pijn
doen.” „Voorzichtig zijn.” „Niet pes-
ten.”Ondereenpostervaninspirator
en Apple-oprichter Steve Jobs zitten
twee leerlingen te kletsen. „Ik zat
eerst op een saaie school waar je niks
leerde”, zegt een meisje (5).
De school telt nog maar twaalf
leerlingen. Dat moeten er liefst na de
kerstvakantie veertig worden. Veel
geld iser ook nogniet. Deoverkoepe-
lende organisatie O4NT (Onderwijs
voor een Nieuwe Tijd) mag nog geen
aanspraak maken op publieke finan-
ciering op grond van de ‘experimen-
teerwet’.Vooralsnogwordendehuur
van het gebouw en de salarissen van
deleerkrachtenbetaalduitbijdragen
van sponsors en particulieren.
Schoolleider is Gertjan Kleinpas-
te, voormalig leerkracht op een Vrije
School. De school is vrijwel de gehele
dag open, van half acht ’s ochtends
tot half zeven ’s avonds, zegt hij. De
ouderskunnenhunkinderenopwis-
selende tijden brengen. „Wij gaan
mee in het ritme van gezinnen.” Elke
zes weken bespreekt de school wat
het kind in de komende anderhalve
maand gaat doen: zelfstandig reke-
nen, mooi leren schrijven, samen le-
zen. „We betrekken de ouders na-
drukkelijk bij school. Elke zes weken
praten is meer dan drie keer per jaar
een tienminutengesprekje.”
De scholen zijn verwikkeld in een
discussie met het ministerie van On-
derwijs over de vraag of de tijd die
kinderen buiten school besteden aan
de lesstof op de iPad mag meetellen
in de 940 uur onderwijstijd per jaar
diedewetvoorschrijft.„Wijzienhier
op school precies wat ze op de iPad
doen. Het zou onzin zijn om dat voor
nul procent mee te tellen.”
De filosofie van de Steve Jobs
School is eenvoudig samen te vatten.
Bestuursvoorzitter Jos Quaedvlieg,
Deze week is de eerste
Steve Jobs school open
gegaan. Er volgen er
meer. Hier mogen
kinderen ook thuis op de
iPad leren. Of toch niet?
Nieuwe Steve Jobs scholen worden nog niet bekostigd met publiek geld, maar daar komt wellicht binnenkort verandering in
Het is belangrijker hóe ze leren, dan wát ze leren
in het dagelijks leven social media trai-
ner voor het midden- en kleinbedrijf:
„Wij willen zo veel mogelijk aanslui-
ten bij het kind van de 21ste eeuw,
binnen de kaders van de wet.”
Als voorbeeld geeft hij Engelse les.
„Scholen mogen daar maar 15 pro-
cent van hun tijd aan besteden, maar
Engels is wel van groot belang voor
kinderen van nu.” Schoolleider
Kleinpaste: „We houden ons aan de
leerdoelen. Maar anders dan in het
reguliere onderwijs, hoeven ze hier
niet allemaal op hetzelfde moment
iets te weten. Het gaat er niet zozeer
om wát ze leren, maar hóé ze leren.
Kinderen geven zelf aan op welk mo-
ment ze eraan toe zijn iets te leren.”
Lijkt de onderwijsmethode op die
van de Vrije School? „O nee”, ver-
zucht hij. „Vrije scholen voeden op
tot vrije burgers, maar dat verloopt
op een heel strikte manier.” Quaed-
vlieg: „Er is een omslag in het onder-
wijs nodig. Wij pretenderen in Ne-
derland dat we met z’n allen samen
naar school gaan, maar van veel ou-
ders horen wij dat hun kind op een of
andere manier niet aan de normen
van het reguliere onderwijs voldoet.
Hier voelen ze zich herkend.”
Het gaat om een wezenlijk andere
benadering van het kind. „Je kunt als
school wel een digibord ophangen,
maar als je vervolgens klassikaal les
geeft, is dat bord eigenlijk hetzelfde
als het ouderwetse kalkbord.”
Naast het fietsenhok staat een
moeder van twee kinderen op de
school een sigaretje te roken. Debbie
Hengeveld is tevreden. „Mijn zoon
en dochter zijn hoogbegaafd. Regu-
lier onderwijs volstaat niet en leidt
tot eenheidsworst. Het probleem bij
hoogbegaafden is niet zozeer dat ze
zo slim zijn, maar dat ze anders den-
ken. Daarom moet de sfeer op school
goed zijn, moeten ze goed in hun vel
zitten. Hier worden ze als totaalkind
geaccepteerd.”
De school stelt volgens haar de
vraag: „wat heeft dit kind nodig om
het optimale uit zichzelf te halen?
Dat ze daarbij de iPad gebruiken,
spreekt vanzelf. Waarom zou je geen
gebruik maken van een leermiddel
met zo veel extra mogelijkheden?”
Erisnogeenandervoordeelvande
Steve Jobs School. De flexibele ope-
ningstijden. Hengeveld: „Wij zijn
niet van die ochtendmensen. Op de-
ze school kunnen ze later beginnen
en dat scheelt een heleboel gejakker
en gestress. Overigens krijg ik ze ’s
middags moeilijk weer naar huis. Ze
willen het liefste blijven. Ze zouden
het liefste ook in het weekeinde
gaan.”
Nieuwe Steve Jobs scholen worden nog niet bekostigd met publiek geld, maar daar komt wellicht binnenkort verandering in
Steve Jobs scholen en het ministerie steggelen over de onderwijstijd
Tussen de Steve Jobs scholen en
staatssecretaris Dekker (Onderwijs,
VVD) zijn „constructieve gesprek-
ken” gaande over vrijstelling van
de wettelijke onderwijstijd, zo laat
zijn woordvoerder vandaag weten.
„Het belangrijkste is dat het kind
goed onderwijs krijgt. Als de scho-
len vragen of de kinderen de hele
dag thuis op hun laptop mogen
leren, dan gaat hem dat niet wor-
den. Er moet voldoende instruc-
tietijd zijn. Maar we willen wel kij-
ken of er enige flexibiliteit mogelijk
is, want het gaat hier om een in-
teressante ontwikkeling.”
Eerder deze week schreef Dekker
in antwoord op Kamervragen „niet
afwijzend” te staan tegenover de
werkwijze van de nieuwe scholen
die een deel van de uren die leer-
lingen in het basisonderwijs met
schoolprogramma’s op de iPad
thuis doorbrengen als onderwijstijd
meetellen. Dekker staat, zo schrijft
hij, „positief tegenover innovatieve
initiatieven uit de samenleving”,
maar: „Leerlingen mogen niet de
dupe worden van experimenteer-
drift die ten koste gaat van de on-
derwijskwaliteit.” Om te zien of dat
gebeurt, houdt de inspectie „extra
toezicht” op de scholen.
Op ‘iPadscholen mogen ouders zelf weten wanneer ze hun kinderen halen en brengen. De school is bijna de hele dag open. Foto’s Robin Utrecht