2.
<ul><li>PAWATAS – panlaping makadiwa + salitang-ugat (base form of verb) </li></ul><ul><li>ASPEKTO NG PANDIWA </li></ul><ul><li>Nagpapakita ng panahon nang kaganapan ng isang kilos. </li></ul><ul><li>PERPEKTIBO - kilos na naganap na - Pangnagdaan ( past tense) </li></ul><ul><li>IMPERPEKTIBO – kilos na nagaganap – Pangkasalukuyan ( present tense) </li></ul><ul><li>KONTEMPLATIBO – kilos na magaganap pa lang – Panghinaharap (future tense) </li></ul><ul><li>Paalala: </li></ul><ul><li>Pn – panlapi UPP – unang pantig ng panlapi </li></ul><ul><li>S.U. – salitang-ugat HDPP – huling 2 pantig ng panlapi </li></ul><ul><li>UPSU – unang pantig ng salitang – ugat </li></ul><ul><li>HPP – huling pantig ng panlapi </li></ul><ul><li>IKPP – ikalawang pantig ng panlapi </li></ul>

3.
1. um- (unlapi) Pawatas = uminom = um + inom Per. = uminom = um+inom = Pn + SU Imp. = umiinom = um + i + inom = Pn + UPSU + SU Kon. = iinom = i + inom = UPSU + SU 2. –um- (gitlapi) Pawatas = tumulong = tulong + um = SU + Pn (gitlapi) Per. = tumulong = tulong + um = SU + Pn (gitlapi) Imp. = tumutulong = tu + um + tulong = UPSU + Pn (gitlapi) + SU Kon. = tutulong = tu + tulong = UPSU + SU

4.
3. in- (unlapi) Pawatas = inalis = in + alis Per. = inalis= in+alis = Pn + SU Imp. = inaalis = in + a+ alis = Pn + UPSU + SU Kon. = aalisin = a+ alis + in = UPSU + SU + Pn (in/hin) 4. –in- (gitlapi) Pawatas = kinanta = kanta + in = SU + Pn (gitlapi) Per. = kinanta = kanta + in = SU + Pn (gitlapi) Imp. = kinakanta = ka+ in + kanta = UPSU + Pn (gitlapi) + SU Kon. = kakantahin = ka + kanta + hin = UPSU + SU + Pn (in/hin)

5.
5. mag – ( may gitling kapag patinig ; walang gitling kapag katinig) Pawatas = magsilbi = mag + silbi Per. = nagsilbi = nag + silbi = mag--nag + SU Imp. = nagsisilbi = nag + si + silbi = mag--nag + UPSU + SU Kon. = magsisilbi = mag + si + silbi = mag + UPSU + SU 6. mag-….-an/han Pawatas = magbilihan = mag + bili + han = Pn (unlapi) + SU + Pn (hulapi) Per. = nagbilihan= nag + bili + han = mag—nag + SU + Pn (hulapi) Imp. = nagbibilihan = nag + bi + bili + han = mag—nag + UPSU + SU + Pn (hulapi) Kon. = magbibilihan = mag + bi + bili + han = mag + UPSU + SU + Pn ( hulapi)

6.
7. magpa Pawatas = magpasabi = magpa + sabi Per. = nagpasabi = nagpa + sabi = magpa—nagpa + SU Imp. = nagpapasabi = nagpa + pa + sabi = magpa –nagpa + HPP + SU Kon. = magpapasabi = magpa + pa + sabi = magpa +HPP + SU 8. maka Pawatas = makatawid = maka + tawid Per. = nakatawid = naka + tawid = maka—naka + SU Imp. = nakatatawid = naka + ta + tawid = maka—naka + UPSU + SU nakakatawid = naka + ka + tawid = maka—naka + HPP + SU Kon. = makatatawid = maka + ta + tawid = maka + UPSU + SU makakatawid = maka + ka + tawid = maka + HPP + SU

7.
9. maki Pawatas = makilahok = maki + lahok Per. = nakilahok = naki + lahok = maki—naki + SU Imp. = nakikilahok = naki + ki + lahok = maki –naki + HPP + SU Kon. = makikilahok = maki + ki + lahok = maki + HPP + SU 10. i Pawatas = itago = i + tago Per. = itinago = i + tago + in (gitlapi) = i + SU + in (gitlapi) Imp. = itinatago = i + ta + in (gitlapi) + tago = i + UPSU + in (gitlapi) + SU Kon. = itatago = i + ta + tago = i + UPSU + SU

8.
11. ika Pawatas = ikabahala = ika + bahala Per. = ikinabahala = ika + in (gitlapi) + bahala = ika + in (gitlapi) + SU Imp. = ikinakabahala = ika + in (gitlapi) + ka + bahala = ika + in (gitlapi) + HPP + SU ikinababahala = ika + in (gitlapi) + ba + bahala = ika + in (gitlapi) + UPSU + SU Kon. = ikakabahala = ika + ka + bahala = ika + HPP + SU ikababahala = ika + ba + bahala = ika + UPSU + SU 12. ipa Pawatas = ipakulong = ipa + kulong Per. = ipinakulong = ipa + in (gitlapi) + kulong = ipa + in (gitlapi) + SU Imp. = ipinapakulong = ipa + in (gitlapi) + pa + kulong = ipa + in (gitlapi) + HPP + SU ipinakukulong = ipa + in (gitlapi) + ku + kulong = ipa + in (gitlapi) + UPSU + SU Kon. = ipapakulong = ipa + pa + kulong = ipa + HPP + SU ipakukulong = ipa + ku + kulong = ipa + UPSU + SU

9.
13. ipaki Pawatas = ipakidala = ipaki + dala Per. = ipinakidala = ipaki + in (gitlapi) + dala = ipaki + in (gitlapi) + SU Imp. = ipinapakidala = i + pa + in (gitlapi) + paki + dala = UPP + IKPP + in (gitlapi) + HDPP + SU ipinakidadala = ipaki + in (gitlapi) + da + dala = ipaki + in (gitlapi) + UPSU + SU Kon. = ipakipadala = ipaki + pa + dala = ipaki + IKPP + SU ipakidadala = ipaki + da + dala = ika + UPSU + SU ipapakidala = Ii+pa + paki = dala= UPP + IKPP +HDPP + SU

10.
14. mang – patinig at iba pang katinig na di napapabilang sa MAN o MAM man – D, L, R, S, T mam – P, B Pawatas = manghusga = mang + husga manlinlang = man + linlang mambitin = mam + bitin Per. = nanghusga = mang--nang + SU nanlinlang = man – nan + SU nambitin = mam– nam + SU Imp. = nanghuhusga = nang + hu + husga = mang--nang + UPSU + SU nambibitin = nam + bi + bitin = mam—nam + UPSU + SU nanlilinlang = nan + li + linlang = man – nan + UPSU + SU Kon. = manghuhusga = mang + hu + husga = mang + UPSU + SU mambibitin = mam + bi + bitin = mam + UPSU + SU manlilinlang = man + li + linlang = man + UPSU + SU

11.
PAGSASANAY <ul><li>Banghayin ang mga sumusunod: </li></ul><ul><li>Um + langoy 6. i + abot </li></ul><ul><li>Um + ikot 7. dalo + han </li></ul><ul><li>In + dalaw 8. ipa + hatid </li></ul><ul><li>Mag + diwang 9. balot + in </li></ul><ul><li>Mag + sigaw + an 10. punta + han </li></ul>

12.
SAGOT S.U + PN PAWATAS PERPEKTIBO IMPERPEKTIBO K ONTEMPLATIBO