Samenvatting van Scriptie HOOP van Alrik Vos - VU Amsterdam 2012. Theology Master. Vergelijking van jhonge en oude kerken t.a.v. hun effectiviteit t.a.v. winnen van mensen voor Christus.

2. Inleiding
Grote woorden, grote aantallen…
• Peter Wagner stelt dat het planten van nieuwe kerken de meest effectieve
evangelisatiemethode is die er bestaat.
• Robert Logan
“New churches are the most effective at reaching unchurched pre-Christians”
• Tim Keller
“Dozens of denominational studies <> the average new church gains most of its new
members (60-80%) from the ranks of people who are not attending any worshipping
body, while churches over 10-15 years of age gain 80-90% of new members by
transfer from other congregations.”.
Nederlandse kerkplanters
• Theo Visser (RD 2011)„Nieuwe kerken blijken het best in staat om nieuwe doelgroepen
te bereiken. Tientallen onderzoeken laten zien dat de aanwas van een gemiddelde
missionaire gemeentestichting voor 60 tot 80 procent bestaat uit mensen die nog geen
kerkganger waren, terwijl de aanwas van oudere kerken voor 80 tot 90 procent
afkomstig is uit andere kerken.

3. Ontdekking 1
Onderzoek niet terug te vinden “)
Vos:
“Ik was benieuwd naar deze „tientallen‟ (engelstalige)
onderzoeken. Ik wilde ze lezen en nagaan hoe ze waren
uitgevoerd, zodat ik daar mijn voordeel mee kon doen voor
mijn eigen onderzoek. Tot mijn verbazing kon ik deze
onderzoeken nergens vinden.”
<>
“Onderzoeken die helder aantonen dat jongere kerken meer
niet-kerkelijken bereiken dan oudere kerken heb ik niet
kunnen vinden, terwijl ik veel vooraanstaande kerkplanters
en kerkplantorganisaties benaderd heb”

4. ONDERZOEKSVRAAG
In hoeverre bereiken kerkplantingen meer
niet-kerkelijken dan oudere kerken en
welke verklaringen zijn daarvoor te geven?
1. Behoort het streven naar kwantitatieve groei door het
planten van nieuwe kerken, Bijbels-theologisch gezien,
tot de natuur van de kerk van Christus?
2. In hoeverre slagen oudere kerken erin om niet-
kerkelijken te bereiken?
3. In hoeverre slagen kerkplantingsinitiatieven erin om
niet-kerkelijken te bereiken?
4. Bereiken kerkplantingsinitiatieven meer niet-
kerkelijken dan oudere kerken?
5. Welke verklaringen zijn daarvoor te geven?
6. Welke aanbevelingen volgen hieruit?

5. Literatuur / Theologische inbedding
Het belangrijkste speerpunt van de kerkgroeibeweging is het streven
naar kwantitatieve groei door toetreding van bekeerlingen. Ze
geloven dat dit streven normatief is voor de kerk van Christus, en dat
dit streven zo effectief mogelijk uitgevoerd dient te worden
Argumenten Kwantitatief („cijfers staan voor geredde mensen…‟)
• God is een missionaire God
• De kerk is een groep gezonden mensen
Normatieve motieven 1.Behoort het streven
• De kerk en Gods redding naar kwantitatieve groei
• Het scheppingsmotief door het planten van
nieuwe kerken, Bijbels-
• Het uitverkiezingsmotief theologisch gezien, tot
• Het barmhartigheidsmotief de natuur van de kerk
van Christus?
• Het universaliteitsmotief
• Het navolgingsmotief

6. Citaten (pg 33 en 34)
“We hebben ontdekt dat het streven naar reproductie tot
het wezen van de kerk behoort. Maar dat betekent niet dat
we aan de hand van groeicijfers conclusies kunnen trekken
ten aanzien van de kwaliteit van een kerk of ten aanzien
van Gods zegen. Het is niet zo dat iedere kerk die krimpt
automatisch ziek is of onder Gods oordeel is of tegen Gods
wil ingaat, en iedere kerk die groeit automatisch gezond is
en de wil van God doet en Zijn zegen ontvangt”
<>
“Aan groeicijfers zelf geen conclusies worden verbonden.
Alleen in combinatie met meerdere aanwijzingen en
geoefendheid is het mogelijk om iets over de kwaliteit van
een kerk te zeggen. Vandaar dat dit onderzoek meer bevat
dan alleen cijfers.”

7. Lastig de cijfers te krijgen en te interpreteren…
Moeilijk te achterhalen
Soms verdwenen
Vaak niet voldoende specifiek…
Lage responses
Uit de handboekjes van de 1. In hoeverre slagen
oudere kerken erin om
• Nederlands Gereformeerde Kerken niet-kerkelijken te
• Christelijke Gereformeerde Kerken bereiken?
2. In hoeverre slagen
• Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
kerkplantingsinitiatieven
erin om niet-kerkelijken
te bereiken?
3. Bereiken
DAN VOLGT EEN AFBAKENING VAN TERMEN kerkplantingsinitiatieven
Definities meer niet-kerkelijken
van oude kerk, nieuw kerk dan oudere kerken?
Nieuwe toetreder, herintreder

8. 1e RESULTATEN
• 143 oudere kerken - 57.842 betrokkenen. >> Oude kerken
In 5 jaar gemiddeld NW: 1 op 815
• 71 nieuwe intreders (inclusief kinderen) Her: 1 op 1339
• 43 herintreders (inclusief kinderen) per jaar bereikt.
• 13 kerkplantingen - 1.378 betrokkenen. >> Nieuwe kerken
In 5 jaar gemiddeld (gewogen)
• 57 nieuwe intreders (inclusief kinderen) NW: 1 op 40
• 48 herintreders (inclusief kinderen) per jaar bereikt.
Her: 1 op 47
>> Gewogen ! <<
Uitschieters niet meegerekend.
Conclusie
Kerkplantingen binnen de NGK, CGK en GKV in
Nederland blijken effectiever te zijn in het bereiken van
de niet-kerkelijken dan oudere kerken.

9. Uitschieters in de RESULTATEN
• De 13 meest effectieve oudere kerken >> Top 13 Oude
In 5 jaar gemiddeld kerken
• 18 nieuwe intreders (incl. kinderen) per jaar (1:198 betrokkenen).
NW: 1 op 198
• 15 herintreders (incl. kinderen) per jaar (1:221 betrokkenen).
Dat is flink meer dan de oudere kerken als geheel Her: 1 op 221
maar minder dan de kerkplantingen.
Nieuwe kerken Oude kerken
(gewogen) NW: 1 op 815
NW: 1 op 40 Her: 1 op 1339
Her: 1 op 47
Citaat
Kerkplanting kan zorgen voor kwantitatieve groei van
een kerkverband (door het toetreden van niet-
kerkelijken). Bijbels theologisch gezien is het God die
de wasdom geeft. Wij kunnen alleen planten en
begieten. Of God wasdom wil geven is aan Hem.

10. Waarom zijn jonge kerken ‘effectiever’? (1 van 4)
Hypothese 1: locaties? NEE
Hypothese 2: Theologische inzicht?
Zeer weinig…
Het enige verschil qua overtuiging van leiders…
Heeft de kerk de taak om de cultuur te vernieuwen, of
niet? (Incarnational Church?)
• Kerkplanters vinden meestal van wel (93%)
• Deel voorgangers oudere kerken vindt van niet (39%)

11. Effectiever (2 van 4)? HYPOTHESE 3:
Nieuwe kerken bereiken meer niet-kerkelijken dan oudere kerken omdat
ze meer doelgericht missionair zijn dan oudere kerken
De conclusies
• Jonge kerken werken
doelgerichter
• Beleid is er meer op
gericht
• Er worden meer „harde‟
middelen ingezet
• Voorgangers besteden er
in preken en werk meer
aandacht aan
8-12-2011

12. Effectiever (3 van 4)? HYPOTHESE 4:
Nieuwe kerken bereiken meer niet-kerkelijken dan oudere kerken omdat
hun leiders specifieke competenties hiertoe bezitten.
Oude kerk Jonge kerk
Docent Ondernemer
• Werken vaker in een team en overleggen vaker • Vaker onafhankelijk. Ze trekken meer hun eigen
over methoden en leerlingen. plan en handelen daarnaar.
• Meer mensgericht en laten het tempo meer door • Meer resultaatgericht, zien vaker kansen en
anderen bepalen. Ze zijn meer deel van het geheel. houden dingen minder vaak bij het oude.
• Het docentschap heeft meer vastigheid in zich. • Meer avontuurlijk van aard.
• Docenten werken meer in termen van ‘wat wil ik • Meer klantgericht.
kwijt’. Ze zijn meer leerstofgericht. Ze denken in termen van ‘wat vraagt de markt’.
8-12-2011

13. GKv Dokkum - Gemeentavond KerkSpiegel
Effectiever (4 van 4)? Het profiel van de leider
Kerkplanters blijken bepaalde eigenschappen
te hebben die behulpzaam zijn om in een
pionierssituatie goed te kunnen functioneren en
niet-kerkelijken te bereiken.
Ze zien zichzelf vaker als ondernemer.
Predikanten van oudere kerken zien zichzelf
vaker als docent.
Verschillen: Dit zijn de factoren die significante
• Avontuurlijk (75 <> 32), verschillen lieten zien.
• Optimistische t.o.v. missionaire kansen (94 <> 47) Het is aannemelijk dat deze
• sterk roepingsbesef t.a.v. bereiken niet-kerkelijken factoren meespelen in het
(100 <> 47) verschil in missionaire
• Het gevoel dat mensen van hen verwachten dat ze effectiviteit tussen de jongere
niet-kerkelijken bereiken (89 <> 19).
en de oudere kerken.
8-12-2011

14. Zelfonderzoek…
Vragen voor kerken en kerkverbanden
ALRIK VOS GEEFT DE VOLGENDE VRAGEN …
1. Als God alle mensen op het oog heeft, welke rol speelt de
voorganger en de plaatselijke kerk dan in Zijn missie?
2. Waarom / waaraan besteden we onze middelen?
1. Blijkt uit bestedingen dat we idealen
als gastvrijheid en dienstbaarheid echt belangrijk vinden?
3. Zijn de dingen die we doen (pastoraat, diaconaat,
verkondiging etc. toegankelijk voor niet-kerkelijken? )
4. Hoe zit het met onze verwachtingen?
1. Zijn lage verwachtingen met betrekking
tot het bereiken van de niet-kerkelijken terecht?
2. Vertrouwen we er echt op
dat het evangelie mensenlevens kan veranderen?
Kerkplanting confronteert kerkverbanden met belangrijke
vragen en geven zodoende niet alleen de mogelijkheid tot
kwantitatieve groei, maar ook tot kwalitatieve groei.

15. Highlights uit HOOP Mijn conclusie
Wat zijn de missionaire effecten van
Kerkplantingen in NGK, CGK en GKV?
•De verwachting dat God
1 Engelstalige onderzoeken naar mensen veranderd én
effectiviteit zijn niet terug te vinden •de intentie in the Mission of
God te willen en kunnen delen
2 Vergelijkend onderzoek onder Oude
(>10) en Jonge kerken (<10) laat •+ de inzet van harde
zien dat jonge kerken missionair middelen maakt
veel (Factor 10+) effectiever zijn jonge kerken 10* zo effectief
als oudere t.a.v. toetreding
3 Belangrijke redenen
1 VERWACHTING
God kan en zal mensen veranderen(bekeren)
Peter Wierenga
2 INTENTIE
Adviseur gemeenteopbouw,
Jonge kerken en planters richten zich op evangelisatie & kerkplanting
uitbreiding en werving
p.wierenga@centrum-g.nl
3 MIDDELEN
Er gaat meer geld, tijd en aandacht naar PeterWiereng
missionair werk in jonge kerken
linkedin.com/in/peterwierenga
4 PROFIEL LEIDER
Kerkplanters hebben andere competenties centrum-g.nl