1.
Unusual suspects?
Onbehagen en reflexieve twijfel onder antivaxxers
Peter Achterberg

2.
Gauchat (2012)
KNAW (2013)

3.
Vertrouwen
informatiebronnen…
• Burgerperspectieven SCP
2010-2018
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
V wetenschap
K wetenschap
V intimi
V overheid
K intimi
K overheid
V media
K media
V internet
K internet

4.
Unusual suspects?
• Science / information deficit
model
• Hoger opgeleiden meer steun
wetenschap (Rathenau, 2018)
• Hoger opgeleiden meer steun
informatiebronnen over klimaat-
en vaccinatie…(SCP, 2018)

5.
Reflexieve twijfelaars?
• Reflexieve modernisering (Beck, 1992)
• ‘Moderniteit van moderniteit’
• Moderne kijk op problemen veroorzaakt door moderne oplossingen
• Hoger opgeleiden: sterkere aspiraties ten aanzien van de wetenschap,
kritischer tav wetenschappelijke instituties (c.f. Achterberg et al., 2017)
• Komt door: reflexief-moderne waarden (afwijzing traditie) en
cognitieve vaardigheden??

6.
Reflexieve democratisering?
‘Given the past track record of the patrons of science it is surely time to
consider an alternative. If we are serious about science as a public
good, we should give the public control over the ways in which some –
and I stress “some” – of its money is spent’ (Hind, 2010:2).
Science needs: ‘acknowledgement with broader contextual, economic,
political and other non-technical factors, fundamentally altering the
relationship of science to politics and broader society….’ (Healy, 1997:
515)

7.
The rise of information societies???

8.
Hoger opgeleiden eisen meer controle over
wetenschap in vergevorderde samenlevingen
Makarovs, K., & Achterberg, P.
(2018). Science to the people: A
32-nation survey. Public
Understanding of Science,
0963662517754047.

9.
In vergevorderde kennissamenlevingen is de
inschatting dat vaccinaties niet veilig zijn
belangrijker….
Makarovs, K., & Achterberg, P. (2017). Contextualizing
educational differences in “vaccination uptake”: A thirty nation
survey. Social Science & Medicine, 188, 1-10.

10.
Hoger opgeleiden minder geneigd om te
vaccineren in geavanceerde
kennissamenlevingen….
Makarovs, K., & Achterberg, P. (2017). Contextualizing
educational differences in “vaccination uptake”: A thirty nation
survey. Social Science & Medicine, 188, 1-10.

11.
Naar een conclusie
• Op individueel niveau: Kennis en opleiding - - > meer vertrouwen
vaccinaties, meer vertrouwen medische specialisten….
• Maarrr: In vergevorderde kennissamenlevingen verandert het
patroon
• Suggereert dat reflexieve overwegingen een rol van betekenis spelen
• Suggereert dat het makkelijker is om in een informatievolle maatschappij vast
te houden aan je eigen overtuigingen
• Overeenkomsten en verschillen andere vormen van weerstand tegen
wetenchappelijke bevindingen (klimaat, voeding, vaccinatie)
• Fragmentatie van kennis in informatiemaatschappijen…