1
สรุปผลการจัดอบรมการสอนแบบสานเสวนาหรือสอนเสวนา (Dialogic Teaching)”
อาจารย์มหาวิทยาลัยและนักศึกษาโครงการครูรัก(ษ์)ถิ่น
โครงการสนับสนุนกลไกการพัฒนาครูเพื่อเสริมสร้างคุณภาพของทักษะการสอน
1. สรุปเป้าหมายเเละกิจกรรมการอบรม
เพื่อสร้างความเข้าใจและทักษะในการออกแบบกิจกรรมการจัดการเรียนรู้ตามแนวทางการสอนเสวนา
ให้กับคณาจารย์จำนวน 38 ท่านและนักศึกษาครูรักษ์ถิ่นรุ่นที่ 1 จำนวน 328 คน อบรมทั้งหมด 4 รุ่น
• รุ่นที่ 1 คณาจารย์ 29 พ.ย. – 3 ธ.ค. 2565
• รุ่นที่ 2 นักศึกษากลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 5- 8 ธ.ค. 2565
• รุ่นที่ 3 นักศึกษากลุ่มภาคเหนือ 10 - 13 ธ.ค. 2565
• รุ่นที่ 4 นักศึกษากลุ่มภาคเหนือ 15 - 18 ธ.ค. 2565
2. จุดมุ่งหมายของการจัดอบรม
1) เปิดโอกาสให้อาจารย์มหาวิทยาลัยและนักศึกษาโครงการครูรักษ์ถิ่นได้รับทราบ เข้าใจ และให้คุณค่ากับ
เทคนิคการสอนเสวนาเพื่อพัฒนาคุณภาพของการสนทนาในห้องเรียน ให้มีการคิดอย่างลึกซึ้งและพัฒนา
ผลลัพธ์การเรียนรู้
2) เน้นถึงหลักการของการสอนเสวนา
3) ค้นหาวิธีสร้างวัฒนธรรมและสภาพแวดล้อมในห้องเรียนที่เอื้อต่อการพูดคุยแบบมีคุณภาพในห้องเรียน
4) ค้นหาว่าเหตุใดการเสวนาถึงมีความสำคัญและมีความแตกต่างจากการพูดคุยแบบธรรมดาทั่วไปใน
ห้องเรียน กล่าวคือ การเสวนาไม่ใช่การเห็นด้วยกับความคิดเห็นของผู้อื่นเสมอ (ซึ่งมักเกิดขึ้นในการสอน
โดยทั่วไป) แต่เป็นการร่วมมือกันเพื่อให้เข้าใจในประเด็นและความคิดของแต่ละฝ่าย
5) ส่งเสริมให้ผู้เข้าอบรมได้รับประสบการณ์จริงในการค้นหาเทคนิคการสอนเสวนาที่หลากหลาย และ
สามารถนำไปใช้ในห้องเรียนของตนเองได้
6) เปิดโอกาสในการคิดว่าการสอนเสวนาสามารถใช้เป็นเทคนิคในการสอนข้ามสาขาวิชาได้อย่างไร รวมถึง
วิธีการส่งเสริมให้เด็กพูดเป็นเชิงเสวนามากขึ้น เพื่อพัฒนาคุณภาพการคิดและความเข้าใจในประเด็น
ต่าง ๆ
7) ส่งเสริมให้ผู้เข้าอบรมนำการเรียนรู้ไปปฏิบัติผ่านการออกแบบและการนำเสนอบทเรียนที่เน้น
องค์ประกอบเฉพาะของการสอนเสวนา
8) เน้นถึงงานวิจัยระดับนานาชาติที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดการคิดเพิ่มเติมและการพัฒนาครูอย่างต่อเนื่อง
9) ควรเน้นย้ำว่าการประชุมเชิงปฏิบัติการในครั้งนี้มีความเข้มข้นมากกว่าการประชุมเชิงปฏิบัติการในเดือน
พฤษภาคมและต้องการให้ผู้เข้าอบรมตั้งใจและใช้สมาธิเป็นอย่างมาก ด้วยเหตุนี้ควรแจ้งให้ผู้เข้าอบรม
เข้าใจจุดมุ่งหมายดังกล่าวตั้งแต่ตอนเริ่มกิจกรรม

2
10) คาดหวังให้ผู้เข้าอบรมรู้จักการจัดการตนเองและปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ให้ถูกต้องมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้เพื่อให้
เป็นไปตามความคาดหวัง ผู้เข้าอบรมจำเป็นต้องมีความตั้งใจ จดจ่อกับกิจกรรมและมีระเบียบวินัยใน
ตัวเอง
11) ระหว่างการจัดเวิร์กช็อปวิทยากรควรให้ความสำคัญกับการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ให้ราบรื่น สร้างพื้นที่ผู้เข้า
อบรมได้ปฏิบัติกิจกรรมโดยมีการหยุดชะงักน้อยที่สุด ฉะนั้นวิทยากรจําเป็นต้องแก้ไขปัญหาเมื่อผู้เข้า
อบรมตีความคำสั่งในการทำกิจกรรมผิด โดยไม่ทำให้การทำกิจกรรมเกิดการชะงักหรือชะงักน้อยที่สุด
3. สรุปผลการจัดอบรม เเละเเนวทางการพัฒนานักศึกษาเเกนนำ
พัฒนานักศึกษาแกนนำ 2 กลุ่ม ได้แก่
กลุ่มที่ 1 : แกนนำกระบวนกรสำหรับการทำ PLC ออนไลน์ จำนวน 26 คน
กลุ่มที่ 2 แกนนำ กระบวนกรสำหรับการอบรมเชิงปฏิบัติการ จำนวน 22 คน
4. หลักการของการสอนแบบสานเสวนาหรือสอนเสวนา (Dialogic Teaching)ซึ่งสอดคล้องกับโมเดล
High Functioning Classroom อย่างมีประสิทธิภาพ) มีดังนี้
1) ความร่วมมือ (Collective) (ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้ร่วมกัน)
2) การแลกเปลี่ยนมุมมอง (Reciprocal) (ผู้เข้าอบรมรับฟังซึ่งกันและกัน แบ่งปันความคิด และพิจารณา
แง่มุมอื่นที่เป็นไปได้)
3) การสนับสนุน (Supportive) (ผู้เข้าอบรมแสดงความคิดเห็นได้อย่างอิสระโดยไม่ต้องรู้สึกกังวลกับ
คำตอบที่ 'ผิด' และช่วยกันทำความเข้าใจแต่ละประเด็นโดยเห็นภาพเดียวกัน)
4) การต่อยอดหรือสั่งสม (Cumulative) (ผู้เข้าอบรมรับฟังความคิดของผู้อื่นและช่วยกันคิดต่อยอด
เพื่อรวบรวมทุกความคิดเป็นแนวทางเดียวกัน)
5) การมีจุดมุ่งหมาย (Purposeful) (การพูดคุยในชั้นเรียนแม้จะเปิดกว้างและคล้ายการเสวนา แต่มีการวาง
รูปแบบของการพูดคุยไว้อย่างมีเป้าหมายในการเรียนรู้ของแต่ละคาบ)
กฎการเรียนรู้ที่ดีร่วมกัน และกฎของการพูดคุยที่ดีในห้องเรียน (Rules of Good Classroom Talk)
1) ให้ความสนใจและพัฒนาความคิด
2) แบ่งปันความคิดและความรู้สึก
3) เมื่อไม่เห็นด้วย ถามคำถามเพื่อที่จะพยายามทำความเข้าใจมุมมองของคนอื่น
4) ถามคำถามถ้าคุณไม่เข้าใจหรือคิดไม่ออก
5) ถามความคิดคิดเห็นคนที่เงียบ ๆ
6) ให้เหตุผลกับสิ่งที่เราคิด
7) หากเริ่มมีอารมณ์โกรธหรือหงุดหงิด ทำใจให้เย็นให้อารมณ์เหล่านั้นหายไปก่อนที่จะพูด
8) ฟังอย่างตั้งใจ เมื่อผู้อื่นพูดและสะท้อนคิดจากสิ่งที่เพื่อนพูด และพยายามเชื่อมโยงความคิดและ
ประสบการณ์ของผู้อื่นในวงสนทนา
9) แสดงหลักฐานยืนยันสนับสนุนความคิดเห็นของตนเอง
10) เต็มใจที่จะเปลี่ยนแปลงความคิด ยอมรับความผิดพลาดและพร้อมที่จะเปลี่ยนแปลงมุมมอง

3
11) เปิดเผยความรู้สึก
12) สังเกตการณ์พูดของตัวเอง ไม่ให้มากเกินไปและเปิดพื้นที่ให้ผู้อื่นแสดงความคิดเห็นอยู่ตลอด
5. ข้อค้นพบหรือข้อสะท้อนคิดการวิทยากร cce เเละวิทยากรไทย
ภาพรวมพบว่า นักศึกษามีความมั่นใจในตัวเองเพิ่มมากขึ้น การแสดงความคิดเห็นมีคุณภาพมาก
การทำงานร่วมกันเป็นทีมทำได้ดี ในกิจกรรมการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทางการสอนเสวนานั้น
พบว่านักศึกษาออกแบบได้ระดับหนึ่ง แต่พบว่า บางกิจกรรมนั้น ยังคงใช้วิธีการที่ง่าย และขาดความลึกซึ้งของ
กระบวนการ แต่อย่างไรก็ตามวิทยากรได้เสนอแนะและสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องให้กับนักศึกษา
นอกจากนั้นเราพบว่า นักศึกษาทุกคน มีความสามารถในการนำกระบวนการการจัดการเรียนรู้ได้ แต่สิ่งที่
ยังคงต้องพัฒนาต่อไปคือ ทักษะการเป็นกระบวนกร หรือการ โค้ชระหว่างการทำกิจกรรม เราพบว่า นักศึกษา
ยังต้องการพัฒนาทักษะในกระบวนการโค้ชหรือการถามเพื่อการกระตุ้นคิดมากขึ้น เราพบว่า นักศึกษาหลาย
คนเข้าใจวิธีการสอนแบบเสวนาและใช้เทคนิคการสร้างบทสนทนาที่ดีมากขึ้น นอกจากนี้แล้ว กระบวนกร
นักศึกษายังทำยังได้เป็นอย่างดี เป็นตัวอย่างที่ดีและแรงบันดาลใจที่ดี รวมถึงสามารถกระตุ้นเพื่อนนักศึกษาได้
ดีในการร่วมกิจกรรม
6. กิจกรรมในระยะต่อไป
1) กิจกรรมชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ PLC (Professional Learning Community) มีการ
ออกแบบให้นักศึกษาได้ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทางการสอนเสวนา และบันทึกเป็นวิดีโอ
ไว้คนละ 10 นาที เพื่อใช้ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เป็นกลุ่มย่อย เพื่อพัฒนาการสอนตามแนวทางการ
สอนเสวนา โดยจะจัดช่วงเดือนมกราคม 2566
2) กิจกรรมการศึกษาแบบพหุภาษา โดยใช้ภาษาแม่เป็นฐาน (Mother Tongue Based Multilingual
Education: MTBMLE คณะทำงานจาก CCE ประชุมร่วมกับ องค์กรที่ประสบการณ์สอนภาษาแม่เป็น
ฐานในประเทศไทยและอยู่ระหว่างการออกแบบกิจกรรม