1. PUNIM SEMINARIK NË LËNDËN E
BIOLOGJISË
BIOSINTEZA E ACIDEVE
NUKLEIKE DHE
PROTEINAVE
2. PËRMBAJTJA
• Hyrje
• Acidet Nukleike
• Proteinat
• Biosinteza e Acideve
nukleike
• Biosinteza e ADN
• Biosinteza e ARN
• Biosinteza e Proteinave
• Referencat
3. HYRJE
Çka është Biosinteza?
Biosinteza ështëproces biokimik i
përbërieve komplekse
organike (produkte natyrore), të tilla
si aminoacidet , proteinat, yndyrnat,
karbohidratet, acidet nukleike dhe
hormonet në organizmat e gjallë dhe
në sistemet e tjera të jetesës
bezćelijskim përmes komponentë
qelizorë të izoluar, të cilët
4. ACIDET NUKLEIKE
Çka janë acidet nukleike?
Acidet nukleike janë komponime organike shumë
të rëndësishme për botën e gjallë. Ato janë
bartëse dhe përcjellëse të informatave
trashëguese, prej të parëve në pasardhës.
Kromozomet dhe gjenet, si bartës të vetive
trashëguese, janë të ndërtuara prej
nukleoproteinave. Ekzistojnë dy lloje të acideve
nukleike : acidi desoksiribonukleik dhe acidi
ribonukleik. Këto dy lloje të acideve nukleike
gjenden në të gjitha qelizat bimore dhe shtazore,
e edhe në baktere. Te viruset gjenden njëri lloj i
acidit nukleik- ADN-ja dhe ARN-ja.
5. PROTEINAT
Çka janë proteinat?
Proteinat janë lëndë organike,
janë makromolekula të cilat kryesisht përbëhen
nga elementet
e karbonit, hidrogjenit, oksigjenit, azoti si dhe
rrallë herë edhe prej sulfurit. Proteinat janë baza
kryesore të qelizave. Ato jo vetëm që i japin
qelizave një strukturë, por janë edhe makina
molekulare, ku bëjnë transportimin e materieve,
pompojnë jonet, i katalizojnë reaksionet kimike si
dhe i njohin materiet sinjalizues.
7. Biosinteza e acideve nukleike
eshte process I
kopolimerizimit te perzierjes
se kater ribonukleotideve ose
dezoksiribonukleotideve te
ndryshme ne polinukleotide
makromolekulare
9. fjaleveperfjaleshem por per krijimin e saj jan te nevojshme
mekanizma te cilet veprojn ne menyr shum precise.
Prandaj njohja e mekanizmit te krijimit te resintezes ose te
replikimit te ADN ne nukleusin e qelizes eshte problem
me rendesi te jashtezakonshme ne baz te te cilit mund te
shpjegohet probleme te shumta fundamentale te biologjis
bashkohore. Sinteza a ADN eshte intenziv vetem ateher
kur jan te pranishme 4 llojet e nukleozidtrefosfateve. Nese
mungon vetem njeri prej tyre ateher polimirezimi eshte I
dobet edhe pse eshte e pranishme ADN natyrore si model
. Ne ruatjen dhe bartjen e informative gjenetike marrin
pjes tri procese kryesore: replikimi, transkriptimi dhe
translatimi. Menyra e vacant , specifike e dyfishimit te
molecules se ADN quhet replikim.
11. sinteza e ARN-se. process I sintezes se ARN-se prej AND-se
quhet transkriptim Gjat procesit te transkriptimit renditja e
nukleotideve te nje cistroni te AND-se kopjohet ne renditje te
nukleotideve komplomentare ne molekulen e ARN. Ne kete
process njeri nga vargjet e AND-se qe permban kodogjenet
shërben si model per sintezen e vargut komplomentar te
ARN. Në këtë rast ne ARN ne vend te timines vendoset Uracili.
Kështu përmes transkriptimit informacioni I shkruar ne
molekulen e AND-se kopjohet në formën e tripileteve
komplementare te vargut te molecules se ARN. Tani molekula
ARN përmabn në trajten e kodoneve , informacioneve e nje
gjeni te AND-se. Vete procesi I ARN rregullohet nga enzimi
ARN-polimeraz I cili e katalizon polimerizimin e
mononukleotideve.
14. është provuar që biosinteza e
proteinave nuk ndodh në
bërthamë, por në citoplazmë.
ADN nuk merr pjesë direkte në
sintezën e proteinave. Roli i një
ndërmjetësi funksioni i të cilit
është të përkthejë informacionin
e trashëguar në lidhje me
përbërje kimike dhe struktura e
proteinave të depozituara në
ADN, acidet ribonukleike (i-ARN,
t-ARN) kryejnë në zinxhirin
polipeptidik të një proteine të
veqantë
15. kopje). Në vendin e një gjeni specifik
të molekulës së ADN-së, sintetizohet
m-ARN. Sinteza e m-ARN kryhet
duke përdorur shumë enzima, por
roli kryesor i përket ARN
polimerazës, e cila i bashkohet pikës
fillestare të molekulës së fillimit të
transkriptimit të ADN-së të quajtur
promovues, lëshohet spiral i dyfishtë
dhe sintetizon ARNi. Promovuesi
është i vendosur përpara gjenit dhe
përfshin rreth 80 nukleotide në
eukariotë, dhe rreth 10 nukleotide në
viruse dhe baktere.
