İKİLİ KODLAMA TEORİSİ
HAZIRLAYAN
Ömer Faruk DİLBER
Doç. Dr. Ağah Tuğrul KORUCU

 İkili kodlama Teorisi, Bir biliş
teorisi olan ikili kodlama
teorisi Western Ontario
Üniversitesinden Allan
Paivio tarafından 1971 yılında
öne sürülmüştür.
 Bu teoriyi geliştirirken Paivio
zihinsel imaj oluşumunun
öğrenmeye yardımcı olduğu
fikrini kullanmıştır.

Paivio’ya göre, bir kişinin öğrenilen materyalin derinine
inmesinin iki yolu vardır: sözlü bağlantılar ve imaj. İkili
kodlama teorisi duyusal imajın ve sözlü bilginin her
ikisinin de bilgiyi temsil etmek için kullanıldığını
varsayıyor
Hem imaj hem sözlü kodlar bilgiyi hatırlamada
kullanılabilir.

İkili kodlama teorisinin sınırlarıyla ilgili tartışmalar
bulunmaktadır. İkili kodlama teorisi, bilişe kelime ve imaj
dışında bir şeyin aracı olması ihtimalini göz önünde
tutmaz. Kelime ve imajların öğeleri hatırlamamızdaki tek
yol olup olmadığını belirlemek adına yeterince araştırma
yapılmamıştır ve farklı türde kodlar bulunursa bu teori
doğruluğunu korumaz.

İkili kodlama teorisinin bir başka kısıtlamasıysa sadece
insanların konseptlerin bağlantılarını tanımlamaları istenen
testlerde geçerli olmasıdır.
Bir kelime ve bir imaj arasında bağlantı kurulamadığında
kelimeyi farklı bir zamanda hatırlayıp kelimeye erişmek
çok daha zordur. Bu durumun ikili kodlama teorisinin
geçerliliğini kısıtlamasına rağmen, teori geniş durumlar
kapsamında geçerli olup hafızayı iyileştirmek için
kullanılabilir.

Kod Türleri
Benzer Kodlar
Görüntüleri zihinsel olarak temsil etmek için kullanılır.
Benzeyen kodlar, temsil edilen şeyin temel algısal
özelliklerini tutar, böylece zihnimizde oluşturduğumuz
görüntüler fiziksel uyarana oldukça benzer. Ağaçlar,
nehirler gibi çevremizde gözlemlediğimiz fiziksel
uyaranların neredeyse bire bir temsilleridir.

Kod Türleri
Sembolik Kodlar
Kelimeleri zihinsel olarak temsil etmek için kullanılır. Bir
şeyi algısal olarak temsil etmekten ziyade kavramsal olarak
ve bazen de keyfi olarak temsil ederler. Bir saatin, zamanı
göstermesi için sayı formunda bilgiyi temsil etmesi gibi
sembolik kodlar da bilgiyi zihnimizde, çeşitli fikirleri temsil
etmesi için kelimeler, kelimelerin birleşimi gibi keyfi
sembollerle gösterir. Her sembol (x, y, 1, 2 gibi) kendisi
dışında bir şeyi keyfi olarak temsil edebilir.