1. CNĐD. Lê Thị Như Ngọc
BM. Điều dưỡng cơ bản
nhungoc762@gmail.com

2. 
1. Nhận thức được tầm quan trọng
của thức ăn với người bệnh.
2. Nêu được trường hợp áp dụng và
chống chỉ định của các phương
pháp cho ăn.
3. So sánh được ưu, nhược điểm
giữa các phương pháp cho ăn.
Mục tiêu

3. 

4. 
Nhắc lại giải phẫu
và sinh lý

5. 
1. Qua đường miệng
2. Qua ống thông mũi (miệng) – dạ dày.
3. Mở dạ dày ra da.
4. Qua ống thông trực tràng
5. Qua đường truyền tĩnh mạch
Các hình thức đưa thức ăn
vào cơ thể người bệnh

6. 
 Người bệnh có khả năng nhai, nuốt bình thường.
 Người bệnh tỉnh, tri giác bình thường.
 Người bệnh không có vết thương ở miệng.
1. Nuôi ăn qua đường miệng

7. 
 Ưu điểm:
• Cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, bữa
ăn đa dạng.
• Giúp người bệnh thoải mái và ăn ngon miệng.
• Ít gây tai biến cho người bệnh.
• Phù hợp với kinh tế của nhiều người bệnh.
1. Nuôi ăn qua đường
miệng

8. Trình bày, trang trí bữa ăn đẹp mắt

9. Chế độ ăn giàu dinh dưỡng, hợp lý với nhu cầu
của người bệnh

10. Thái độ của điều dưỡng viên

11. 
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

12. 
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

13. 
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày
 TUBE LEVIN
 NASOGASTRIC
TUBE
 STOMACH
TUBE

14. 
 Trường hợp áp dụng:
 BN hôn mê
 BN uốn ván nặng
 BN chấn thương vùng đầu, mặt, cổ, gãy xương hàm.
 BN ung thư lưỡi, hầu.
 BN từ chối ăn
 Trẻ sơ sinh non yếu, hở hàm ếch hoặc không bú
được.
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

15. 
 Trường hợp không áp dụng:
 BN teo thực quản
 BN có lỗ thông thực quản.
 BN bỏng thực quản do hóa chất.
 BN áp xe thành họng.
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

16. 
 Ưu điểm:
 Có thể dùng nuôi ăn lâu dài.
 Thức ăn dễ chế biến, đầy đủ chất dinh dưỡng và năng lượng.
 Dễ thực hiện, phù hợp với kinh tế của người bệnh.
 Khuyết điểm:
 Đưa ống vào nhầm đường.
 Không có cảm giác ngon miệng.
 Người bệnh có cảm giác khó chịu khi đặt và lưu ống.
 Ống dễ bị tuột ra ngoài.
 Viêm nhiễm mũi do cọ sát nơi cố định.
 Dễ bị rối loạn tiêu hóa do dịch tiêu hóa bài tiết kém.
 Thức ăn dễ bị trào ngược dẫn đến viêm phổi hít.
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

17. 
 Những điểm cần lưu ý:
 Chắc chắn ống vào đúng dạ dày rồi mới cho ăn.
 BN nằm đầu cao khi cho ăn. Duy trì đầu cao 30 phút sau khi ăn.
 Nhiệt độ của thức ăn trong khoảng 37 – 40oC.
 Thức ăn dạng lỏng, nghiền nát và được lọc qua gạc.
 Số lượng mỗi lần cho ăn trong khoảng 150 – 300ml. Mỗi lần
cách nhau 2 – 3h.
 Nên thay ống từ 3 – 5 ngày/ lần. Thay túi thức ăn mỗi ngày.
 Vệ sinh răng miệng và 2 bên mũi BN hằng ngày.
 Kiểm tra dịch tồn lưu, nếu trên 100ml phải báo BS.
 Cho ăn từ 40 – 60 giọt/ phút.
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

18. 
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

19. 
2. Nuôi ăn qua ống thông
mũi (miệng) – dạ dày

20. 
3. Mở dạ dày ra da

21. 
Trường hợp áp dụng:
 BN không ăn được bằng
đường miệng, cần nuôi ăn
qua ống sonde dạ dày > 4
tuần.
 Các tắc nghẽn cơ học khác
của đường tiêu hóa trên:
phỏng thực quản, ung thư
thực quản.
3. Mở dạ dày ra da

22. 
3. Mở dạ dày ra da
 Ưu điểm:
 Cung cấp trực tiếp nhu
cầu dinh dưỡng tại dạ
dày.
 Khuyết điểm:
 Dễ bị nhiễm trùng chân
ống dẫn lưu.
 Ống dễ bị sút ra ngoài.
 Dễ xuất huyết nơi mở
dạ dày ra da.

23. 
3. Mở dạ dày ra da
MALECOT TUBEPEG TUBE

24. 
3. Mở dạ dày ra da

25. 
 Trường hợp áp dụng:
 BN phẫu thuật cắt toàn bộ dạ dày
 BN mất tri giác.
 Khuyết điểm:
 Thức ăn hấp thu rất hạn chế.
 Niêm mạc ruột dễ bị viêm nhiễm.
4. Nuôi ăn qua đường trực tràng

26. 
 Lưu ý:
 Phải thụt tháo trước đó 2 giờ trước khi truyền cho
BN.
 Sau khi truyền dặn BN không được đi ngoài trong
vòng 2 giờ.
 Cho ăn với áp lực thấp: cách mặt giường 30cm.
 Theo dõi dấu hiệu đau bụng, tiêu chảy.
4. Nuôi ăn qua đường trực tràng

27. 
 Trường hợp áp dụng:
 Không thể nuôi ăn bằng đường tiêu hóa: tắc ruột, liệt
ruột, nôn nhiều, sau phẫu thuật tiêu hóa.
 Hỗ trợ trong trường hợp BN ăn uống quá kém.
 Thay thế tạm thời khi không thể đưa thức ăn vào dạ
dày. Thời gian nuôi ăn từ vài ngày đến 1 tuần.
5. Nuôi ăn qua đường
truyền tĩnh mạch

28. 
 Ưu điểm:
Đưa trực tiếp vào máu một số chất có thể sử dụng được.
 Khuyết điểm:
 Đắt tiền.
 Không đủ hết các loại chất dinh dưỡng.
 Không dùng lâu dài được, khó thực hiện tại nhà.
 Làm cho các cơ quan tiêu hóa kém hoạt động.
 Xảy ra nhiều tai biến: sốc, nhiễm trùng, viêm tắc tĩnh
mạch, dị ứng,…
5. Nuôi ăn qua đường
truyền tĩnh mạch

29. 
 Lưu ý:
 Bảo đảm tuyệt đối vô khuẩn.
 Nên tiêm vào tĩnh mạch lớn, tốc độ chậm khoảng 30
giọt/ phút hoặc theo y lệnh.
 Không nên pha lẫn các loại thuốc khác vào dung
dịch.
 Theo dõi các biến chứng có thể xảy ra trong và sau
khi truyền.
5. Nuôi ăn qua đường
truyền tĩnh mạch

30. 
5. Nuôi ăn qua đường
truyền tĩnh mạch

31. 
1. Bộ Y tế (2008), Điều dưỡng cơ bản (tập II). Nhà xuất
bản Y học, Hà Nội.
2. Bộ môn Điều Dưỡng Cơ Bản – Trường Đại học Y
khoa Phạm Ngọc Thạch (2006), Điều dưỡng cơ bản.
3. Tài liệu dịch tham khảo (1996), Điều dưỡng nội ngoại
khoa. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
4. Bộ Y tế (1993), Chế độ ăn – dinh dưỡng và việc dự
phòng các bệnh mãn tính. Nhà xuất bản Y học và Viện
tim mạch Việt Nam – Hà Nội.
Tài liệu tham khảo

32. 
1. Dinh dưỡng KHÔNG có vai trò này trong điều trị
bệnh:
A. Tăng sức đề kháng chung của cơ thể, giúp chống lại
bệnh tật.
B. Ngăn ngừa bệnh tiến triển sang giai đoạn mãn tính.
C. Giúp BN tăng cân,
Lượng giá