De belegger als motor voor verduurzaming van vastgoed Presentatie van Giuseppe van der Helm van VBDO

1. Wie betaalt, bepaalt!
De belegger als motor
voor verduurzaming van vastgoed
Giuseppe van der Helm Lunchpresentatie Agentschap NL
Executive Director VBDO 28 maart 2013
President Eurosif

2. Inhoud presentatie
1. De VBDO
2. Duurzaam beleggen
3. Duurzaam beleggen in vastgoed
4. Interessante ontwikkelingen en trends
5. Kansen in de markt en voor overheid

3. 1. De VBDO
• Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling
• 700 particuliere & 60 institutionele leden
• Missie: het verduurzamen van de kapitaalmarkt!
• Visie: het verhogen van de bekendheid en het bevorderen
van duurzaamheid onder bedrijven en beleggers
• Actief op vraag- en aanbodkant van de financiële markten

4. Aanbodzijde VBDO
Benchmarkstudies:
•Pensioenfondsen
•Verzekeraars
•Kerken
•Maatschappelijke Instellingen
•Private Equity
•Vastgoed
Thematisch onderzoek:
•Commodities
•Mysteryshopper
•Duurzaam Sparen en Beleggen
•Energie bij beursgenoteerde bedrijven

5. 2. Duurzaam Beleggen
Wat:
•Rekening houden met niet-financiële indicatoren in
beleggingsbeleid
•ESG-factoren
– Environmental
– Social
– Governance
•Lange termijn
•Beleggen in de reële economie

6. 2. Duurzaam Beleggen
Waarom:
•Mes snijdt aan twee kanten
•Betere inschatting van risico’s en kansen
•Hogere financiële rendementen
•Bijdrage aan een betere wereld

7. 2. Duurzaam Beleggen
Hoe:
1.Duurzaam Beleggingsbeleid
2.Implementatie beleid
– Uitsluiting
– Positieve selectie
– ESG-integratie
– Engagement
– Stemmen
– Impact Investment
1.Verantwoording

8. Overzicht van SRI-strategieën in Europa
Bron: Eurosif SRI Study 2012

9. Drivers voor vraag naar duurzaamheid
Legislative drivers
Legislative drivers
Bron: Eurosif SRI
Study 2012

10. 3. Duurzaam beleggen in Vastgoed
Waarom duurzaam beleggen in vastgoed?
Vastgoed consumeert: Vastgoed produceert:
•40 % van de energie •35 % CO2-Emissies
•30 % van de materialen •30 % Afval
•20 % van het water en land •20 % Rioolwater

11. 3. Duurzaam beleggen in Vastgoed
Waarom duurzaam beleggen in vastgoed?
Wetenschappelijke studies wijzen uit:
•Gebouwen met groene labels (A, B, C) hebben een 4,7%
hogere waarde dan lagere labels
•Energie-inefficiënte kantoren hebben gemiddeld 6,5% lager
huuropbrengsten
•Duurzaam vastgoed zorgt voor een hogere bezetting
•Verlaagt het risico van energieprijs volatiliteit
•Anticipeert op strengere wetgeving

12. 3. Duurzaam beleggen in Vastgoed
Duurzaamheidsaspecten binnen Vastgoed
Bron: Dixon T.: 2011, RICS Gren Gauge 2010: RICS Members
and the Sustainability Agenda, RICS, Research 2011

13. 3. Duurzaam beleggen in Vastgoed
Twee VBDO-rapporten in 2012:
•Benchmark Duurzaamheid bij Vastgoedfondsen in
Nederland
•Energiebesparing in Nederlandse kantoren bij
beursgenoteerde bedrijven

14. VBDO Benchmark Duurzaamheid bij
Vastgoedfondsen 2012
• Sponsor: Triodos Bank en Platform 31
• Samengewerkt met DGBC en GRESB
Doel:
• Meer transparantie in de markt van vastgoed
• Meer aandacht voor duurzaamheid
Respons:
• Beursgenoteerd: 80%
• Niet-beursgenoteerd Institutioneel: 66%
• Niet-beursgenoteerd Particulier: 0%

15. Beursgenoteerde vastgoedfondsen
Corio
Triodos Vastgoedfonds
Unibail Rodamco
Eurocommercial Properties
Wereldhave
ASR
NSI

16. Niet-beursgenoteerde vastgoed-
fondsen
CBRE Dutch Retail Fund
CBRE Dutch Office Fund
CBRE Dutch Residential Fund
Altera Vastgoed
Vesteda
Achmea Dutch Office Fund
Amvest
Woningfonds

17. Energiebesparing in Nederlandse
kantoren bij beursgenoteerde bedrijven
Energiebesparing in Nederlandse kantoren
bij beursgenoteerde bedrijven
• VBDO rapport voor
AgentschapNL
• Nu bij ministerie BZK
• 2 componenten
• Transparantie in
rapportages
• Aktiviteitenbesluit

18. Transparantie in rapportages over
energie/CO2

19. Aktiviteitenbesluit
• Energiebesparing verplicht als het zich in 5 jaar
terugverdiend
• Bekendheid bij bedrijven slechts 50%!
• Nauwelijks controle/handhaving
• VBDO onderzoek: 55% van de 18 onderzochte bedrijven
nemen alleen energiebesparende maatregelen die zich
in 3 jaar terugverdienen (i.p.v. 5 jaar).
• Maak een lijst verplichte maatregelen

20. 4. Interessante ontwikkelingen en
trends
• Europese EPBD richtlijn Energieneutrale gebouwen
nieuwbouw
• Energielasten straks hoger dan huurlasten; probleem
lage inkomens!
• Ook wetgeving energiebesparing nodig bestaande bouw
(woningen/utiliteit)
• Groot investeringsprogramma energie; kansen voor
pensioenfondsen/ banken

21. Maar: nog veel investeringen
in fossiele energie
Investeringen van de grote Nederlandse banken [miljard EUR] (bron WNF;2009)

22. 5. Kansen in de markt en voor
overheid
Overheid
• SER akkoord energie
• Lange termijn zekerheid geven aan investeerders (Duits
model subsidies duurzame energie);
belastingvergroening
• Verplichte rapportage energie/CO2 in jaarverslagen ;
transparantie MJA3 / ETS
• Handhaving energie wetgeving en energielabels

23. 5. Kansen in de markt en voor
overheid
Markt / beleggers
• Door duurzaam te beleggen in vastgoed is er een beter
risico-rendementsprofiel van de vastgoedportefeuille
• Het zorgt voor minder energie-uitstoot, CO2, water en
afval
• De VBDO benchmark en GRESB bieden duidelijkheid
over duurzaam vastgoedfondsen

24. Hartelijk dank voor uw
aandacht!
www.vbdo.nl
giuseppe.vanderhelm@vbdo.nl
030-234 0031