1. Ўт-тош касаллиги. Холециститл
ар, диагностикаси ва давола
ш

2. Ўт тош касаллиги. Холециститлар,
диагностикаси ва даволаш

3. Ўт пуфаги синтопияси
1 – Ўт пуфаги 2 – 12- бармоқли ичак 3 – Жигар ўнг бўлаги

4. Ўт пуфаги ва ўт йўллари
1 – ўт пуфагининг туби,
2 - танаси,
3 – бўйинчаси,
2- жигарга бириккан қисм
и,
5 - ўнг ва 6 - чап ўт йўлла
ри,
7- ўт пуфаги йўли
8 – умумий ўт йули
9 - сфинктер Одди,
10 - Фатер сўрғичи,
11 – меъда ости бези йўли
(Вирсунг).

5. Ўт ишлаб чиқариш физиологияси
• Бир кеча - кундуз мобай-
нида жигар ±1 литр сафро
ишлаб чиқаради.
• Ўт суюқлиги ўт йулига до
имий ажралиб туради.
• Сфинктер Одди қисқа-рга
нида - 12 бармоқли ичакка
сафро ажралиши тўхтайди.
• Ўт пуфаги йули орқали ў
т пуфагига қуйилади.
• Ўт қопи девори ўт суюқл
игидан сувни актив сўриб о
лади.

6. Меъдадан овқат 12 бар-
моқли ичакка тушганда хол
ецистокинин гармони ишла
б чиқарилади.
Холецистокинин гормо-
ни ўт пуфагининг қисқа-ри
шини кучли стимулято-ри
бўлиб, сфинктер Одди-ни б
ўшаштиради.
Сўнг ўт пуфаги қисқа-ри
б концентрацияланган ўт с
уюқлиги 12 бармоқли ичак
ка тушади.
Ўт пуфаги физиологияси

7. Сафронинг таркиби:
• Сув
• Ўт кислоталари (сафронинг а
сосий функционал компонен-ти)
• Лецитин (фосфолипид)
• Холестерин (ёғ)
• Билирубин (сафрога ранг бер
увчи пигмент)
• Оқсил (протеинлар)
• Электролитлар (калий, натри
й, кальций, хлор ион-лари).
Ўт суюклиги – асосий таркибий кисми сув бўлиб, унинг таркибида сафро
нинг муҳим компонентлари мужжасамланган бўлади.
Ўт суюқлигининг таркиби

8. Тош (конкремент)
ҳосил бўлишининг сабаблари
• Ўт йўлларининг инфекцион яллиғланиши,
• Сафро таркибида холестерин миқдорининг ортиши.
• Модда алмашинуви жараёнининг бузилиши
• Ўт йўлларида сафронинг димланиши.
Холестерин Ўт кислоталари
Таурохол кислотаси

9. Холестеринли ўт тоши

10. Қора пигментли ўт тоши

11. Жигарранг пигментли ўт тоши

12. Ўт тош касаллигининг кечиш босқичлар
и
1. Физик ва химик жараён (литоген ўт суюқлиги) бос
қичи - клиник манзара йўқ.
2. Латент (белгисиз) кечим - ўт пуфагидаги тош бе
зовта қилмайди, улар бошқа сабабларга кўра текш
ирувларда топилади.
3. Яққол намоён бўлган клиник манзара. Ўткир хол
ецистит, холедохолитиаз, Фатер сўрғичи стеноз
и, механик сариқлик, ўткир холангит, ўткир панк
реатит ва бошқалар ривожланиши.

13. ЎТКнинг субъектив белгилари:
• Ўнг қовурға равоғи остидаги оғриқ,
• Кўнгил айниши,
• Оғизда аччиқ таъм сезгиси,
• Жиғилдон кайнаши, зарда бўлиш,
• Қайт қилиш (қусиш),
• Оғриқларни овқатланишга боғлиқлиги,
• Қориннинг дам бўлиши,

14. ЎТКда оғриқ локализацияси
Ўнг қовурға равоғи
остида,
Эпигастрал соҳада

15. ЎТК диагностика усуллари
• Дуоденал зондлаш
• Ультратовушли текширув (УЗИ)
• Контраст рентгенография (холецисто-, холан
гиография)
• Компьютер томография (КТ)
• Лапароскопия
• Магнит-резонанс томография (МРТ).

16. Ўт пуфагининг нормал манзараси (УЗИ)
1. Ўт қопи бўшлиғи
2. Ўт қопи девори
3. Ўт қопи йўли
4. Жигар тўқимаси

17. Ўт пуфагидаги тошлар (УЗИ)

18. Холецистография
1. Ўт қопи сояси
2. Умумий ўт йўли сояси
3. Умуртқа поғонаси
4. Ковурғалар

19. Холецистография (ўт қопида иккита йи
рик тош)
1. Ўт қопи
2. Тошлар
3. Қовурға
- Организм учун нур зарари,
- Беморни текширувга тайёр-
лашнинг лозимлиги,
- Контраст моддани доимо ҳ
ам ўт йўлларида тўпланмасл
иги, фаолияти бузилган ўт қо
пига контраст модда йиғилма
йди.
Салбий томонлари

20. Компьютер томография

21. ЭРПХГ- эндоскопик ре
троград панкретико- хо
лангиография
АТЖОХГ-
Антеград тери ва
жигар орқали хола
нгиография

22. Тери ва жигар орқали холецисто-,
холангиогафия

23. Диагностик лапароскопия

24. ЎТК асоратлари
• Ўткир холецистит,
• Холедохолитиаз,
• Механик сариқлик,
• Ўткир панкреатит,
• Холангит,
• Ўтли тарқалган перитонит,
• Жигар етишмовчилиги,
• Жигар ва диафрагма ости соҳасининг абсцес
слари.

25. Консерватив даволаш (муолажа) усуллари:
Даволаш усули Камчилиги, салбий томони
Медикаментоз
литолитик
муолажа
• даволаш муддати (1-4 йил)
• самарадорлиги 50%
• қарши кўрсатмаларнинг кенглиги (атиги 20% б
еморларга кўрсатилган
Экстракорпорал ли
тотрипсия
Қарши кўрсатмаларнинг кенглиги:
• Тошнинг 2 смдан катта бўлмлиши ёки 1 смли 3
дона тош борлиги,
• Холецистит белгилари борлиги,
• Кальцинозланган ёки пигментли тошлар,
• Бир дона тош ўрнида кўплаб тош фрагмент-лар
ининг пайдо бўлиши.

26. Даволаш усули Камчилиги
Тери орқали контак
тли химик литолиз
Усулни қўллаб бўлмайди:
- пигментли ёки кальцинатли тошларда
- сурункали холецистит белгилари бўлиши
- гемокоагуляцияда бузилишлар бўлиши
- ўт қопи ўрни кичик булса
- ўт қопи аномалиялари
- Препарат 12 б.ичакга тушса эрозив дуоденит
ривожланиши
Ўт қопи йўлини кат
етерлаш орқали конта
ктли химик литолиз
- Муолажа техник жихатдан қийин
- Хамма беморларга хам қўллаб бўлмайди
- Фатер сўрғичини катетерлаш билан боғлиқ ас
оратлар (панкреатит ва х.)
- Бемор ва врач нурланиши

27. ЎТК оператив даволаш усуллари
• Очик усулда холецистэктомия,
• Лапароскопик холецистэктомия,
• Холедохолитотомия,
• Папиллосфинктеротомия,
• Холецисто- ва холангиостомия,
• Холедоходуаденоанастомоз.

28. Лапароскопик холецистэктомия
Ўт қопи пункцияси Элементларни ажратиш Ўт йўлини клипслаш
Ўт йўлини кесиш Артерияни ажратиш Холецистэктомия

29. Очиқ усулдаги холецистэктом
ия

30. Очиқ холецистэктомия

31. Бўйинчасидан ва тубидан холецистэктомия

32. Холедоходуоденостомия
Юраш усули Флеркен Финстерер

33. Трансдуоденал папиллосфинктеротомия ва папилл
осфинктропластика