1. nieuwezijds
nummer 5 / 2013
Winst voor
iedereen
“Move over Douwe
Egberts!” Moyee Coffee
heeft grote ambities:
ervoor zorgen dat het
geld dat wij uitgeven aan
koffie niet terechtkomt in
een bonuspakket, maar
bij Ethiopische boeren en
ondernemers.
Tekst: liedewij
foto:
28
loorbach
geert snoeijer
Het idee van Moyee Coffee is simpel.
Laat de koffieproducerende landen meer
verdienen aan koffie. Nu blijft 15% van de
verdiensten achter in, bijvoorbeeld, Ethiopië. Als je ten eerste meer betaalt voor de
bonen en ten tweede de koffie daar brandt,
blijft 45% procent van het geld dat wordt
verdiend in Ethiopië. “Ethiopië krijgt nu
drie miljard aan ontwikkelingshulp. Als alle
koffie ter plekke gebrand zou worden in
plaats van als boon zou worden uitgevoerd,
zou Ethiopië geen ontwikkelingshulp meer
nodig hebben.” Aan het woord is Guido van
Staveren van Dijk (44), baas van Moyee
(spreek uit zoals je wilt. Suggestie van de
directeur: ‘mojie’). “Eigenlijk is ontwikkelingshulp een subsidie voor multinationals
die het geld niet netjes verdelen.”
Hij is even aangeschoven op de zwart
leren bank in de grote open ruimte van
het Moyee-kantoor in Amsterdam NieuwWest. Er staat een grote koffiemachine in
de hoek, in de vier riante kamers die met
glas worden gescheiden van de gang zijn
mensen aan het werk. Bij de ingang staat
een grote banner. Moyee is geen lief probeersel, Moyee is een bloedserieuze poging de koffiewereld te veranderen. Guido
heeft haast, er zit een investeerder te
wachten. In rap tempo strooit hij met alle
cijfers die moeten aantonen dat Moyee
succesvol kan zijn en kan uitgroeien tot
een miljoenenbedrijf.
In de afgelopen decennia is de prijs die
boeren voor hun bonen krijgen steeds
verder gedaald. “Er wordt nou eenmaal
meer geproduceerd dan er vraag is op
de markt,” zegt Guido, die eerder twee
houtverwerkingsfabrieken in Oost-Europa
opzette en leidde en onder meer business
en management studeerde in Leiden,
Moskou, Londen en Chicago. Maar nee,
dat betekent niet dat wij in het Westen
maar lekker moeten gaan profiteren van
die marktwerking, vindt Guido. Bovendien
is de koffiedrinker niet goedkoper uit, de
winst gaat naar de aandeelhouders. En
naar bonussen, natuurlijk. Eerder dit jaar
vertrok de interim-CEO Jan Bennink van
Douwe Egberts, ook eigenaar van de
Coffee Company, met 5,7 miljoen euro na
verkoop van het bedrijf aan een Duitse
investeringsmaatschappij.
“Een bonus, die hoef ik niet,” zegt Guido.
“Onze koffie kan dus dezelfde prijs zijn als
de koffie van de grote merken, en dan
kunnen we er ook gewoon aan verdienen.
We hoeven George Clooney trouwens
ook niet te betalen, want Moyee moet het
gaan hebben van mond-tot-mondreclame,”
zegt Guido. “We zijn een fair chain company, en mensen zullen dat doorvertellen.” Fair chain company betekent dat het
bedrijf ervoor zorgt dat het er in de hele
keten van productie tot verkoop fatsoenlijk
aan toegaat.
Na een paar expedities naar Ethiopië om
contacten te leggen, werkt Moyee nu
samen met een middelgrote boer die zo’n
honderd kleine boeren om zich heen heeft.
Ze werken bijvoorbeeld samen bij het wassen van de bonen. Deze groep boeren heeft
nu een overeenkomst met Moyee. De beste
bonen neemt Moyee af voor 20% boven de
marktprijs van die topbonen. “Ik geloof in
de prikkeling van marktwerking. Maar ik
geloof niet per se in de uitkomst van die
prikkel, de prijs die boeren krijgen is te laag.
Bonen worden nu ondergewaardeerd.”
In Ahadu Woubshet (36) vonden ze hun
lokale partner. Hij was Director of Operations van de grondstoffenbeurs in Ethiopië.
“Hij is iemand die een organisatie kan
opbouwen,” zegt Guido. Ahadu moet ervoor gaan zorgen dat de machines van de
branderij straks goed aankomen, dat de
branderij wordt opgezet, dat er koffiebranders worden opgeleid en het proces daar
straks soepel verloopt. Zodat de eerste
koffie er volgend seizoen, in april, al wordt
gebrand.
“Het maakt mij niet uit als Ahadu straks
van zijn deel van de winst in een Mercedes
wil rijden,” zegt Guido op de vraag hoe hij
erop toeziet dat het extra geld straks niet
bij een paar mensen blijft hangen. “Maar
ons inclusieve bedrijfsmodel, alle betrokkenen delen mee in de winst, staat niet toe
Moyee kopen?
Guido van Staveren van Dijk, baas van Moyee Coffe,
wil bonen gaan branden in de koffieproducerende landen.
‘Ontwikkelingshulp
is subsidie voor multinationals die het geld
niet netjes verdelen’
Moyee is te koop bij
eetwinkel STACH op de
Van Woustraat 154 en in
de Nieuwe Spiegelstraat
52. Bestellen kan ook
via moyeecoffee.nl.
dat die winst maar bij enkelen blijft hangen. “Ik geloof er heilig in dat dit de nieuwe
bedrijfsvoering zal zijn en dat over tien
We proberen onze kijk op ondernemen ook
of twintig jaar de koffiebedrijven die dan
over te brengen op de lokale partners.”
groot zijn de waarde netjes verdelen
Omdat het opzetten van een eigen
tussen de boer, de brander en de koffiebranderij in Ethiopië iets lastiger bleek
dan eerst gedacht, haalde Moyee dit jaar
drinker. We staan aan het begin van een
24.000 kilo bonen naar Nederland om in
prachtige tijd waarin we de spelregels
Soest door een eigen roastmaster te laten
samen kunnen herdefiniëren. En dat is
branden. “We willen laten zien dat het ons hoognodig,” zegt Guido.
menens is.” Die investering was mogelijk
Ja, natuurlijk verdwijnen er dan bedrijven,
na de tweede investeerdersronde. “Het
werkgelegenheid. “Maar zo veel bedrijven
eerste geld kwam van familie en vrienden. zitten er nu niet tussen. Er zijn drie grote
De tweede ronde van social investors,”
tussenhandelaren, die samen verkopen
zegt Guido.
aan een stuk of zes dominante merken.
In november lanceert Moyee een publieks- Bovendien werken er bij Moyee toch ook
mensen,” zegt Guido.
campagne om zo veel mogelijk koffie
Uiteindelijk ligt de beslissing bij de kofte verkopen, om naamsbekendheid te
genereren en geld te verzamelen om met
fiedrinker. Wil hij of zij dat, noem maar wat,
de volgende oogst groots aan de slag te
dertig cent winst in het kopje koffie gaat
gaan. Moyee wil zodra de eerste stappen
naar een werknemer of boer in Ethiopië,
gezet zijn snel kunnen groeien. Ze zijn al
of naar een aandeelhouder of een CEO?
op zoek naar lokale partners in Nicaragua
Moyee heeft nog 15.000 kilo in de verkoop
en Panama.
van de eerste lading.
29