SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 20
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
POLITEKNIK PORT DICKSON
JABATAN MATEMATIK SAINS DAN KOMPUTER
PENGAMIRAN
Proses mencari y apabila
dx
dy
diberi disebut pengamiran.
 Pengamiran ialah proses songsang bagi pembezaan
dx
dy
= f ′(x)  kamirkan f ′(x) utk dapatkan y  ∫ f ′(x)dx
 Pengamiran Tak Tentu.
 Pengamiran Fungsi Algebra Asas
Rumus Kamiran xn
c
1n
x
dxx
1n
n
+
+
=
+
∫ dengan syarat n ≠-1
Rumus Kamiran axn
June/JMSK/PPD/750621
1
f’(x) = 2 * 4x2-1
∫
+
=
2
8x
dx8x
11
y = 4x2 8x
4. Bahagi dengan
indeks baru
1. Darab dengan indeks x 2.Kurangkan
indek sebanyak 1
3. Tambah indeks x
sebanyak 1
Tambah indeks x sebanyak 1
Bahagi dengan
indeks baru
Tambah
pemalar c
Tambah indeks x sebanyak 1
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
c
1n
ax
dxax
1n
n
+
+
=
+
∫ dengan syarat n ≠-1
 Contoh Soalan
1. c2xc
2
4x
dx4x 2
2
+=+=∫
4. ∫ +−=− c23ydy23
2. c
8
7x
c
4
x
2
7
dx
2
7x 443
+=+×=∫
5. ∫ += c10zdz10
3. c
6
t
dtt
6
5
+=∫ 6. ∫ dk5k = c
2
5k2
+
 Pengamiran Hasil Tambah & Hasil Tolak
Fungsi lebih drpd byk fungsi lain, kamirkan setiap fungsi satu demi satu.
a) Pengamiran hasil tambah  ∫ ∫ ∫+=+ q(x)dxp(x)dxq(x)]dx[p(x)
b) pengamiran hasil tolak  ∫ ∫ ∫−=− q(x)dxp(x)dxq(x)]dx[p(x)
Contoh:
a. ∫ ∫ ∫+=+ dx3dx2x3]dx[2x
= c3x
3
2x3
++
b. dt
3
2t
dt3tdt]
3
2t
[3t 55
∫ ∫∫ −=−
= c
23
2t
6
3t 26
+
×
−
= c
3
t
2
t 26
+−
c. ∫ ∫ −−=+− dx2]x[6xdx1)2)(2x(3x 2
= ∫ dx6x2
∫− x dx2∫−
= c2x
2
x
3
6x 23
+−−
June/JMSK/PPD/750621
2
Tambah satu
pemalar sahaja
Kembangkan utk mendapat
Bahagi dengan
indeks baru
Tambah
pemalar c
Tambah satu
pemalar sahaja
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
= c2x
2
x
2x
2
3
+−−
d. dx]
x
2x
x
4x
[dx
x
2x4x 5353
−=
−
∫∫
∫ ∫−= dx2xdx4x 42
c
5
2x
3
4x 53
+−=
 Pengamiran Melalui Penggantian
Cari, ∫ − dx3)(2x 5
Penyelesaian : anggap u = 2x – 3.
Maka, 2
dx
du
= ⇒
2
du
dx =






=− ∫∫ 2
du
udx3)(2x 55
duu
2
1 5
∫=
c
15
u
2
1 15
+
+
×=
+
c
62
3)(2x 6
+
×
−
=
c
12
3)(2x 6
+
−
=
Contoh :
a. Cari kamiran bagi ∫ + dx5)(3x 6
Anggap : u = 3x + 5
3
dx
du
= ⇒
3
du
dx =
∫ ∫=+
3
du
udx5)(3x 66
June/JMSK/PPD/750621
3
Bahagikan setiap sebutan
pengangka dengan x
Gantikan (2x-3)
dengan u
Gantikan dx dengan
Ganti semula
u = (2x-3)
Gantikan
(3x+5) dengan
u
Gantikan dx dengan
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
c
7
u
3
1 7
+





=
c
21
5)(3x 7
+
+
=
 Rumus-Rumus Melalui Kaedah Penggantian
Rumus Kamiran (ax+ b) n
( ) ( )
( )∫ +
+
+
=+
+
c
1na
bax
dxbax
1n
n
, 1n −≠
a. c
22
1)(2x
dx1)(2x
2
+
×
+
=+∫ b. c
33
4)(3x
dx4)(3x
3
2
+
×
−
=−∫
c
4
1)(2x 2
+
+
= c
9
4)(3x 3
+
−
=
c.
c
20
7)(4t
c
54
7)(4t
dt7)(4t
5
5
4
+
+
=
+
×
+
=+∫
d.
c
3
1)(3k
c
1)(3
1)(3k
dk1)(3k
1
1
2
+
−
−=
+
−×
−
=−
−
−
−
∫
 PENGAMIRAN FUNGSI LOGARITHMA, TRIGONOMETRI & EKSPONEN
 Kamiran Fungsi Salingan x,
x
1
;
utk semua nilai x 
 cxlndx
x
1
+=∫

( )
cbaxln
a
1
dx
bax
1
++=
+∫
June/JMSK/PPD/750621
4
Gantikan semula
u dengan 3x + 5
Tambah indeks n
sebanyak 1
Bahagi dengan indeks baru
didarab dengan pekali x
Tambah
pemalar c
Semua nilai
mesti +ve
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)

( )
( )
( )∫∫ =
+
dx
xf
xf'
dx
bax
1
n
 Contoh
a)
cxln
2
1
dx
x
1
2
1
dx
2x
1
+=
=∫ ∫
b)
cx3ln
dx
x
1
3dx
x
3
+−=
−=
−
∫ ∫
c)
cxln
5
1
dx
x
1
5
1
dx
5x
1
+−=
−=−∫ ∫
d)
∫ ++=
+
c32tln
2
1
dt
32t
1
e)
∫ +−= c2x-5ln
2
1
dx
2x-5
1 f)
∫ ++=
+
c25xln
5
1
dx
25x
1
g)
∫ +
dx
3x
x
2
katakan ( ) 3xxf 2
+=
( ) 2xxf' =
maka
c3xln
2
1
dx
3x
2x
2
1
dx
3x
x
2
22
++=
+
=
+∫ ∫
h)
∫ +
dp
3p
p
5
4
katakan ( ) 3pxf 5
+=
( ) 4
5pxf' =
maka
c3pln
5
1
dp
3p
5p
5
1
dp
3p
p
5
5
4
5
4
++=
+
=
+ ∫∫
 Kamiran Fungsi Trigonometri
1. cxkosdxxsin +−=∫
2. cxsindxxkos +=∫
3. cxtandxxsek2
+=∫
4. caxkos
a
dxaxsin +−=∫
1
5. caxsin
a
dxaxkos +=∫
1
6. caxtan
a
dxaxsek2
+=∫
1
June/JMSK/PPD/750621
5
Tulis semula
dalam
bentuk
Tulis semula
dalam
bentuk
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
7. cb)(axkos
a
dxb)(axsin ++−=+∫
1
8. cb)(axsin
a
dxb)(axkos ++=+∫
1
9. cb)(axtan
a
dxb)(axsek2
++=+∫
1
 Contoh:
a)
cxsin3
dxxkos3dxxkos3
+−=
−=−∫ ∫
b)
cxtan
2
1
dxxsek
2
1
dx
2
xsek 2
2
+=
=∫
c)
c4xsin
2
1
c4xsin
4
1
2
dx4xkos2dx4xkos2
+=
+•=
=∫ ∫
d)
cx
3
1
sin3
cx
3
1
sin
3
1
1
xdx
3
1
kosdx
3
x
kos
+=
+=
=∫∫
e)
c1)(3kkos
6
1
c1)(3kkos
3
1
2
1
dk1)(3ksin
2
1
dk1)(3ksin
2
1
++−=
++−•=
+=+∫ ∫
f)
c3x)-(1tan
3
5
c3x)-(1tan
3
1
5
dx3x)-(1sek5dx3x)-(1sek5 22
+−=
+−•=
=∫ ∫
g)
dx
xkos
xsin
dxxtan ∫∫ =
katakan ( ) xkosxf =
( ) xsinxf' −=
maka
June/JMSK/PPD/750621
6
Tulis semula
dalam
bentuk
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
cxkosln
dx
xkos
xsin-
dx
xkos
xsin
+−=
=∫∫
h)
dx
xsin
xkos
dxxkot ∫∫ =
katakan ( ) xsinxf =
( ) xkosxf' =
maka
cxsinln
dx
xsin
xkos
dx
xsin
xkos
+=
=∫∫
 Pengamiran Melalui Penggantian – Identiti Trigonometri
 Jika soalan trigo yang mempunyai kuasa maka penyelesaian masalah mesti
menggunakan identiti trigo.
 Langkah-langkah penyelesaian masalah
1. Tukar ke bentuk yg boleh dikamirkar dgn menggunakan identiti trigo. –
pilih identiti trigo yg sesuai
2. salin balik soalan yg telah ditukat bentuk dan selesaikan.
a) ∫ dx3xkos2
[ ]
cx
2
1
6xsin
12
1
cx6xsin
6
1
2
1
dx1dx6xkos
2
1
1)dx6x(kos
2
1
++=
+



+=
+=
+=
∫ ∫
∫
Diketahui : 1A2kos2Akos 2
−=
Gantikan : 3xA =
1)6x(kos
2
1
2
12(3x)kos
3xkos
12(3x)kos3x2kos
13x2kos2(3x)kos
2
2
2
+=
+
=
+=
−=
b) ∫ dx3xtan2
cx3xtan
3
1
dx1dx3xsek
dx1)3x(sek
2
2
+−=
−=
−=
∫ ∫
∫
Diketahui : Atan1Asek 22
+=
Gantikan : 3xA =
1-3xsek3xtan
3xtan13xsek
22
22
=
+=
c)
∫ dx
3
x
sin2 Diketahui : Asin12Akos 2
2−=
2A)kos(1
2
1
2
2Akos1
Asin
2Akos1Asin2
2
2
−=
−
=
−=
June/JMSK/PPD/750621
7
1
2
Tulis semula
dalam
bentuk
2
1
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
cx
3
2
sin
4
3
x
2
1
cx
3
2
sin
2
3
x
2
1
cx
3
2
sin
3
2
1
x
2
1
dxx
3
2
kosdx1
2
1
x)dx
3
2
kos(1
2
1
x)dx
3
2
kos(1
2
1
+−=
+





−=
+








−=




−=
−=
−=
∫∫
∫
∫ Gantikan :
3
x
A =
x)
3
2
kos(1
2
1
3
x
sin2
−=
 Kamiran Fungsi Eksponen
1. ∫ += cedxe xx
2. ∫ += ce
a
1
dxe axax
3. ∫ += ++
ce
a
1
dxe baxbax
 Contoh:
a) ∫ += cedxe xx
b)
∫ +
−
= −−
ce
4
1
dxe 4x4x
c)
c2e
ce
2
1
1
dxe
x
2
1
x
2
1
x
2
1
+−=
+
−
=
−
−−
∫
d)
ce
3
1
dxe 53x53x
+= ++
∫
Soalan Latihan
1. Cari setiap kamiran berikut.
a. ∫ + dxxx ]4[ 23
= cx
x
++ 3
4
3
4
4
b. dt
t
t ]
1
3[ 3
3
−∫ = c
t
t ++ 2
4
2
1
4
3
c. dx
x
]3
2
[ 2
−∫ = cx
x
+−− 3
2
2. Nilaikan yang berikut:
June/JMSK/PPD/750621
8
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
a. ∫ +− dkkk ]44[ 2
= ckk
k
++− 42
3
2
3
b. ∫ − dzz 2
)32( = czzz ++− 96
3
4 23
c. dx
x
x
∫
+
2
5
42
= cx
x
++− 42
3. Nilaikan kamiran yang berikut:
a. ∫ dz7 = 7z +c
b. ∫ dtt3
2 = c
t
+
5
2 5
c. dx
x∫ 4
10
= c
x
+− 3
3
10
d. ( )∫ −+ dxxxx 96 2
= cxxx +−+ 323
3
2
2
9
2
e. ( )∫ − dzx
2
52 = cxx
x
++− 2510
3
4 2
3
4. Tuliskan semula ungkapan berikut supaya ia boleh diselesaikan dengan
menggunakan rumus hasil tambah dan hasil tolak pengamiran.
a. (3x - 2)2
= cxxx ++− 463 23
b. 5
2
)1(
x
xx −
= c
xx
+−
1
2
1
2
c. 2
)1)(1(
k
kk −+
= c
k
k ++
1
5. Selesaikan:
a. ∫ + dss3
34 = css ++ 4
4
3
4
b. ∫ − dzx 2
)76( = cxxx ++− 32
3
49
2136
Soalan Latihan
1. Dapatkan setiap kamiran berikut:
a. dxx∫ − 4
)32( = c
x
+
−
10
)32( 5
b. dzz∫ + 3
)63( = c
z
+
+
12
)63( 4
c. ∫ − dtt 5
)75( = c
t
+
−
−
42
)75( 6
d. dxx∫ + 3
)84(6 = c
x
+
+
8
)84(3 4
e. ∫
−
− dxx 3
)27( = c
x
+
−
− 2
)27(14
1
f. dt
t∫ + 2
)31(
π
= c
t
+
+
−
)31(3
π
June/JMSK/PPD/750621
9
)()()]([)( aFbFxFxf b
a
b
a
−==∫
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
g. dx
x∫ − 3
)54(
1
= c
x
+
−
− 2
)54(8
1
h. dx
x∫ +
−
4
)53(2
3
=
c
x
+
+ 3
)53(6
1
a. Nilaikan kamiran berikut:
a. dkkk∫ − 732
)1( = ( ) ck +−
− 83
1
24
1
b. dzzzz∫ −− )33()3( 233
= ( ) css +−
32
3
3
1
c. dp
pp
p
∫ +
+
3 3
2
3
1
= ( ) cpp ++ 3
2
3
3
2
1
PENGAMIRAN TENTU
CONTOH
a. 2
0
2
2
0
]x
2
x
[dx)1(x +=+∫
4
0)(02)
2
2
(
2
=
+−+=
June/JMSK/PPD/750621
10
Hasil pengamiran Gantikan x = b
a disebut had bawah
pengamiran dan b
had atas pengamiran
Gantikan x = a
Gantikan semua x dengan 2
Gantikan semua x dengan 0
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
b.
2
1
23
2
1
2
2
3x
3
2x
dx3x)(2x 





−=−∫
6
1
2
3
3
2
6
3
16
2
13
3
12
2
23
3
22 2323
=






−−





−=





 ×
−
×
−




 ×
−
×
=
c.
2
1
3
2
2
1
2
3
x
2xdx)x(4x
−
− 





−=−∫
3
3
1
2
3
8
8
3
1)(
1)(2
3
2
22
3
2
3
2
=






+−





−=





 −
−−×−





−×=
SOALAN LATIHAN
a) ∫ −
3
2
2
dx5x)(x
( ) ( )
6
37
atau
6
1
6
3
22
2
27
2
20
3
8
2
45
3
27
2
25
3
2
2
35
3
3
2
5x
3
x
dx5x)(x
2323
3
2
23
3
2
2
−−=






−−−=




−−



−=








−−







−=






−=−∫
b) dx
x
5xx1
2 3
4
∫
−
−
+
June/JMSK/PPD/750621
11
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
1
2
9
2
11
2
5
25
2
1
2)(
5
2
2)(
1)(
5
2
1)(
x
5
2
x
dx)5x(xdx
x
5xx
22
1
2
2
1
2
2
1
2 3
4
=
−=






+−





+=






−
−
−
−





−
−
−
=






−=
+=
+
−
−
−
−
−
−
− ∫∫
c) ∫ +−
4
2
dt2t)3t)(1(1
116
2(2)
2
2
22(4)
2
4
4
2t
2
t
t
dt)6tt1(dt2t)3t)(1(1
3
2
3
2
4
2
3
2
4
2
2
4
2
−=






−−−





−−=






−−=
−−=+− ∫∫
d) ∫ −
3
0
dx3)
3
2x
(
69
6
18
3(0)
6
2(0)
3(3)
6
2(3)
3x
23
2x
dx3)
3
2x
(
22
3
0
2
3
0
−=−=






−−





−=






−
×
=−∫
e) ( )∫ −+
3
1
2
dx16x2x
June/JMSK/PPD/750621
12
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
( )
( ) ( ) ( ) ( )
[ ]
3
1
39atau
3
118
3
8
42
13
3
2
32718
1131
3
2
3333
3
2
x3x
3
2x
x
2
6x
3
2x
dx16x2x
2323
3
1
2
3
3
1
23
3
1
2
=
−=




−+−−+=




−+−



−+=






−+=






−+=−+∫
f) Satu objek dicampakkan ke bawah daripada sebuah helikopter pada masa sifar (t=0).
Objek itu mempunyai halaju v=13 +10t meter per saat. Jika objek itu mencecah tanah
selepas 10 saat, apakah jarak helikopter daripada tanah pada masa t = 10 saat?
[ ]
630
05(10)13(10)
5
10t
13t
)dt10t13(
2
10
0
2
10
0
=
−+=






+=
+= ∫
KAMIRAN TENTU BAGI FUNGSI SELANJAR DALAM SELANG TERTUTUP [a, b]
Contoh:
Diberi 6dxf(x)
5
3
=∫ , nilaikan kamiran berikut.
a)
∫
5
3
dx3f(x)
18
63
dxf(x)3
5
3
=
×=
= ∫
b)
( ) [ ]
( )
6
91512
3x62
dx3dxf(x)2
dx3)f(x)2(
5
3
5
3
5
3
5
3
=
−−=
−×=
−=
−
∫∫
∫
June/JMSK/PPD/750621
13
Ingat! dinilaikan
berasingan
∫∫ −=
b
a
a
b
dxf(x)dxf(x)
∫∫∫ +=
c
b
b
a
c
a
dxf(x)f(x)dxf(x)
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
HAD KAMIRAN TENTU YANG DISALING TUKARKAN
CONTOH :
Diberi 12dxh(x)
5
1
=∫ , nilaikan kamiran berikut:
a) dxh(x)
1
5∫
12
dxh(x)
5
1
−=
−= ∫
b)
[ ]
72
25)(196
x12)8(
dx2xdxh(x)8
dx2x)(8h(x)
1
5
2
1
5
5
1
1
5
−
−−−=
−×−=
−−=
−
∫∫
∫
Kamiran Tentu Bagi Fungsi Hasil Tambah
CONTOH:
Diberi 5dxf(x)
6
2
=∫ , nilaikan kamiran berikut.
a)
∫
6
2
dx3f(x)
15
53
dxf(x)3
6
2
=
×=
= ∫
b)
[ ]
23
815
4)(1215
2x5)(3
dx2dxf(x)3
dx2)(3f(x)
6
2
6
2
6
2
6
2
=
+=
−+=
+×=
+=
+
∫∫
∫
June/JMSK/PPD/750621
14
Apabila had kamiran disaling tukarkan,
kamiran itu bertukar tanda.
Tukar tanda
Ingat!
dinilaikan
berasingan
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
CONTOH SOALAN
1. Jika
2
7
dxf(x)
1
2
=∫−
dan
2
3
dxf(x)
2
1
=∫ , nilaikan yang berikut.
a.
∫∫ +
−
2
1
1
2
dx2f(x)dxf(x)
2
1
6
2
13
2
3
2
2
7
dxf(x)2
2
7 2
1
=
=






+=
+= ∫
b.
∫−
2
2
dxf(x)
5
2
3
2
7
dxf(x)dxf(x)
2
1
1
2
=
+=
+= ∫∫−
c.
∫ ∫−
−
1
2
1
2
dxf(x)2dxf(x)
2
1
6atau
2
13
2
3
2
2
7
dxf(x)2
2
7 2
1
=
−×





−=
−×





−= ∫
2. Nilaikan yang berikut jika 1dxf(x)
3
2
−=∫ dan 4dxg(x)
3
1
=∫
a. dx)1(3f(x)
3
2∫ −
[ ]
4
13
2)(33
x1)3(
dx13f(x)dx
3
2
3
2
3
2
−=
−−=
−−−=
−−=
−=∫ ∫
b. )dxf(x)dxg(x)2(
3
2
3
1 ∫∫ −
10
28
1)2(2(4)
dxf(x)2dxg(x)2
3
2
3
1
=
+=
−−=
−= ∫∫
PENGAMIRAN TENTU MENGGUNAKAN KAEDAH GANTIAN
a.
( )∫ +
1
0
32
dx2xx
Andaikan
u = x2
+ 2
dx
du
= 2x
KESIMPULANNYA
1. Andaikan U
2. Bezakan U
3. dx jadikan tajuk
4. gantikan nilai x dalam u
5. kamirkan dan selesaikan
June/JMSK/PPD/750621
15
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
dx =
2x
du
Apabila x = 0 maka u = 0 + 2 = 2
Apabila x = 1 maka u = 1 + 2 = 3
Maka kamiran menjadi :
8
65
4
16
4
81
2
1
4
2
4
3
2
1
4
u
2
1
duu
2
1
2x
du
ux
44
3
2
4
3
2
3
3
2
3
=




−=






−=






=
=• ∫∫
b. dt
3t
3
6
1
∫ +
Andaikan
u = t + 3
dt
du
= 1
du = dt
Apabila t = 1 maka u = 1 + 3 = 4
Apabila t = 6 maka u = 6 + 3 = 9
Maka kamiran menjadi :
June/JMSK/PPD/750621
16
}
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
[ ]
6
2)6(3
496
2u3
2
1
u
3
duu3
dt
u
3
dt
3t
3
9
4
2
1
9
4
2
1
9
4
2
1
9
4
9
4
=
−=
−=






=










=
=
=
+
∫
∫∫
−
CONTOH SOALAN :
1. ( )∫ +
1
0
3
dx12x2
Andaikan
u = 2x + 1
dx
du
= 2
dx =
2
du
Apabila x = 0 maka u = 2(0) + 1 = 1
Apabila x = 1 maka u = 2(1) + 1 = 4
Maka kamiran menjadi :
20
4
1
4
81
4
1
4
3
4
u
duu
2
du
u2
44
3
1
4
3
1
3
3
1
3
=






−=






−=






=
=• ∫∫
2.
( )∫ +
3
2
2
dz
12z
4z
2
June/JMSK/PPD/750621
17
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
Andaikan
u = 2z2
+ 1
dz
du
= 4z
dz =
4z
du
Apabila z = 0 maka u = 2(2) 2
+ 1 = 9
Apabila z = 1 maka u = 2(3) 2
+ 1 = 19
Maka kamiran menjadi :
171
10
171
199-
9
1
19
1
u
1
1-
u
duu
du
u
1
4z
du
u
4z
19
9
19
9
1-
19
9
2-
19
9
2
19
9
2
=
+
=




+−=




−=






=
=
=•
∫
∫∫
3. ( )∫ +
2
1-
43
dt15tt
Andaikan
u = 5t4
+ 1
dt
du
= 20t3
dt = 3
20t
du
Apabila t = -1 maka u = 5(-1)4
+ 1 = 6
Apabila t = 2 maka u = 5(2)4
+ 1 = 81
Maka kamiran menjadi :
June/JMSK/PPD/750621
18
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
8
1
163
40
6525
2
6525
20
1
2
36
2
6561
20
1
2
6
2
81
20
1
2
u
20
1
duu
20
1
20t
du
ut
22
81
6
2
81
6
81
6
3
3
=
=




=




−=






−=






=
=• ∫∫
4. dk
1k
k
3
0
2∫ +
Andaikan
u = k2
+ 1
dk
du
= 2k
dk =
2k
du
Apabila k = 0 maka u = 1
Apabila k = 3 maka u = 4
Maka kamiran menjadi :
June/JMSK/PPD/750621
19
BAB 4 : Pengamiran
Matematik II (B 2001)
[ ]
1
1-2
14
u
2u
2
1
2
1
u
2
1
duu
2
1
2k
du
u
k
dk
1k
k
4
1
2
1
4
1
2
1
4
1
2
1
4
1
2
1
1
3
0
2
=
=
−=






=






=










=
=
•=
+
∫
∫∫
−
4
SOALAN LATIHAN
1. Dengan menggunakan kaedah kamiran berhad, kamirkan setiap yang berikut:
a) ( )∫ +
2
0
dx1x b) ( )∫ −
3
1
2
dx3x2x
c) ( )∫ −
0
2-
2
dxx2x d) ( )∫ −
4
2
2
dx3xx
e) ( )∫ −
0
2-
2
dxxxkos f) ( )∫ +
3
0
2
dxxtan2
2. Dengan menggunakan kaedah kamiran berhad, kamirkan setiap yang berikut:
a) ( )∫ +
2
0
42
dx3x2x b) ( )∫ −
3
0
4
dxx3x3
c)
( )∫ +
0
2- 2
dx
53x
6x
2
d)
∫
3
1 2
dx
2-x
x
June/JMSK/PPD/750621
20

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdf
551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdf551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdf
551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdfLIMXINGHOOIMoe
 
1.5 interferens gelombang
1.5 interferens gelombang1.5 interferens gelombang
1.5 interferens gelombangAmb Jerome
 
SPM Tingkatan 5 Fizik - Elektronik
SPM Tingkatan 5 Fizik - ElektronikSPM Tingkatan 5 Fizik - Elektronik
SPM Tingkatan 5 Fizik - ElektronikLoo Carmen
 
JAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdf
JAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdfJAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdf
JAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdfPuvaVari1
 
Contoh rumusan
Contoh rumusanContoh rumusan
Contoh rumusanJoan Ang
 
3.0 daya dan tekanan
3.0 daya dan tekanan3.0 daya dan tekanan
3.0 daya dan tekananMrHan Physics
 
Sejarah Paper3 SPM Soalan KBKK
Sejarah Paper3 SPM  Soalan KBKKSejarah Paper3 SPM  Soalan KBKK
Sejarah Paper3 SPM Soalan KBKKZhang Ewe
 
Jadual ion kimia
Jadual ion kimia Jadual ion kimia
Jadual ion kimia alhalfeast
 
Amali wajib biologi kssm tingkatan 4
Amali wajib biologi kssm tingkatan 4Amali wajib biologi kssm tingkatan 4
Amali wajib biologi kssm tingkatan 4NORRAZITABINTIMOKHTA
 
Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5
Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5
Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5kavitha_mnm
 
Isipadu 3D Solid Geometri math modern
Isipadu 3D Solid Geometri math modern Isipadu 3D Solid Geometri math modern
Isipadu 3D Solid Geometri math modern Hanini Hamsan
 

Mais procurados (20)

551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdf
551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdf551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdf
551920773-Bahasa-Melayu-Standard-Kempimpinan-Melalui-Teladan (1).pdf
 
1.5 interferens gelombang
1.5 interferens gelombang1.5 interferens gelombang
1.5 interferens gelombang
 
Modul 4 graf fungsi ori
Modul 4 graf fungsi oriModul 4 graf fungsi ori
Modul 4 graf fungsi ori
 
SPM Tingkatan 5 Fizik - Elektronik
SPM Tingkatan 5 Fizik - ElektronikSPM Tingkatan 5 Fizik - Elektronik
SPM Tingkatan 5 Fizik - Elektronik
 
JAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdf
JAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdfJAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdf
JAWAPAN BUKU PEPERIKSAAN MATEMATIK SPM.pdf
 
Fizik
FizikFizik
Fizik
 
Contoh rumusan
Contoh rumusanContoh rumusan
Contoh rumusan
 
Bab 2 persamaan kuadratik
Bab 2 persamaan kuadratikBab 2 persamaan kuadratik
Bab 2 persamaan kuadratik
 
Bab 3 (vektor)
Bab 3 (vektor)Bab 3 (vektor)
Bab 3 (vektor)
 
3.0 daya dan tekanan
3.0 daya dan tekanan3.0 daya dan tekanan
3.0 daya dan tekanan
 
MATEMATIK SEM 3 TRANSFORMASI
MATEMATIK SEM 3 TRANSFORMASIMATEMATIK SEM 3 TRANSFORMASI
MATEMATIK SEM 3 TRANSFORMASI
 
Janjang aritmetik
Janjang aritmetikJanjang aritmetik
Janjang aritmetik
 
Sejarah Paper3 SPM Soalan KBKK
Sejarah Paper3 SPM  Soalan KBKKSejarah Paper3 SPM  Soalan KBKK
Sejarah Paper3 SPM Soalan KBKK
 
Jadual ion kimia
Jadual ion kimia Jadual ion kimia
Jadual ion kimia
 
Amali wajib biologi kssm tingkatan 4
Amali wajib biologi kssm tingkatan 4Amali wajib biologi kssm tingkatan 4
Amali wajib biologi kssm tingkatan 4
 
Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5
Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5
Sistem pentadbiran yang sistematik bab 5
 
Isipadu 3D Solid Geometri math modern
Isipadu 3D Solid Geometri math modern Isipadu 3D Solid Geometri math modern
Isipadu 3D Solid Geometri math modern
 
16.impuls
16.impuls16.impuls
16.impuls
 
MATEMATIK SEM 3 TRIGONOMETRI
MATEMATIK SEM 3 TRIGONOMETRIMATEMATIK SEM 3 TRIGONOMETRI
MATEMATIK SEM 3 TRIGONOMETRI
 
Nota matematik tingkatan 4
Nota matematik tingkatan 4Nota matematik tingkatan 4
Nota matematik tingkatan 4
 

Destaque

C:\Fakepath\Nota Pengamiran
C:\Fakepath\Nota PengamiranC:\Fakepath\Nota Pengamiran
C:\Fakepath\Nota Pengamiraneira90
 
Pengamiran (isipadu)
Pengamiran (isipadu)Pengamiran (isipadu)
Pengamiran (isipadu)zabidah awang
 
Asas pembezaan
Asas pembezaanAsas pembezaan
Asas pembezaandxsuki
 
Matematik tambahan tingkatan 5
Matematik tambahan tingkatan 5Matematik tambahan tingkatan 5
Matematik tambahan tingkatan 5Nur Sabri
 
Penggunaan pengamiran
Penggunaan pengamiranPenggunaan pengamiran
Penggunaan pengamiranzabidah awang
 
TOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIK
TOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIKTOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIK
TOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIKnaquiah
 
Nota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form Six
Nota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form SixNota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form Six
Nota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form Sixmarshiza
 
Integration
IntegrationIntegration
Integrationsuefee
 
MATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGAN
MATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGANMATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGAN
MATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGANEdy Le Blanc
 
Kalkulus asas terbitan pertama
Kalkulus asas  terbitan pertamaKalkulus asas  terbitan pertama
Kalkulus asas terbitan pertamaAishah Ya'Acob
 
HBMT4303: Teaching Mathematics In Form Five
HBMT4303: Teaching Mathematics In Form FiveHBMT4303: Teaching Mathematics In Form Five
HBMT4303: Teaching Mathematics In Form Fivemarshiza
 
954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)
954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)
954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)RAMLAH BINTI A. RANI
 
Ppt aplikasi pembezaan
Ppt aplikasi pembezaanPpt aplikasi pembezaan
Ppt aplikasi pembezaanMelvin Georage
 
LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)
LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)
LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)Wan Aznie Fatihah
 
Koleksi soalan addmath kertas1
Koleksi soalan addmath kertas1Koleksi soalan addmath kertas1
Koleksi soalan addmath kertas1satucampursatu
 
percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013
percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013
percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013Ayu Lil'princess
 
20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updated
20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updated20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updated
20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updateddtrb
 
Formula matematik
Formula matematikFormula matematik
Formula matematikhairimidah
 
Aplikasi pembezaan
Aplikasi pembezaanAplikasi pembezaan
Aplikasi pembezaanYuhana Yusof
 

Destaque (20)

C:\Fakepath\Nota Pengamiran
C:\Fakepath\Nota PengamiranC:\Fakepath\Nota Pengamiran
C:\Fakepath\Nota Pengamiran
 
Pengamiran (isipadu)
Pengamiran (isipadu)Pengamiran (isipadu)
Pengamiran (isipadu)
 
Asas pembezaan
Asas pembezaanAsas pembezaan
Asas pembezaan
 
Matematik tambahan tingkatan 5
Matematik tambahan tingkatan 5Matematik tambahan tingkatan 5
Matematik tambahan tingkatan 5
 
Penggunaan pengamiran
Penggunaan pengamiranPenggunaan pengamiran
Penggunaan pengamiran
 
TOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIK
TOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIKTOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIK
TOPIK-TOPIK DALAM MATEMATIK
 
Jawapan math calculas asas
Jawapan math calculas asasJawapan math calculas asas
Jawapan math calculas asas
 
Nota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form Six
Nota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form SixNota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form Six
Nota matematik HBMT4403: Teaching Mathematics In Form Six
 
Integration
IntegrationIntegration
Integration
 
MATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGAN
MATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGANMATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGAN
MATEMATIK KEJURUTERAAN 4 KERTAS PENERANGAN
 
Kalkulus asas terbitan pertama
Kalkulus asas  terbitan pertamaKalkulus asas  terbitan pertama
Kalkulus asas terbitan pertama
 
HBMT4303: Teaching Mathematics In Form Five
HBMT4303: Teaching Mathematics In Form FiveHBMT4303: Teaching Mathematics In Form Five
HBMT4303: Teaching Mathematics In Form Five
 
954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)
954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)
954 Sukatan Pelajaran Matematik (T) STPM (Baharu)
 
Ppt aplikasi pembezaan
Ppt aplikasi pembezaanPpt aplikasi pembezaan
Ppt aplikasi pembezaan
 
LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)
LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)
LATIHAN MATEMATIK TAMBAHAN TINGKATAN 4 BAB 9 (TAJUK:PEMBEZAAN)
 
Koleksi soalan addmath kertas1
Koleksi soalan addmath kertas1Koleksi soalan addmath kertas1
Koleksi soalan addmath kertas1
 
percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013
percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013
percubaan matematik tambahan negeri sembilan 2013
 
20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updated
20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updated20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updated
20111101151326 final hbmt4403_jan2010_updated
 
Formula matematik
Formula matematikFormula matematik
Formula matematik
 
Aplikasi pembezaan
Aplikasi pembezaanAplikasi pembezaan
Aplikasi pembezaan
 

Semelhante a Nota pengamiran

Integral soal-jawab
Integral soal-jawabIntegral soal-jawab
Integral soal-jawabMella Nofri
 
materi pembelajaran matermatika untuk bab integral.ppt
materi pembelajaran matermatika untuk bab integral.pptmateri pembelajaran matermatika untuk bab integral.ppt
materi pembelajaran matermatika untuk bab integral.pptAllnimeViewers
 
Integral dan penggunaan (update)
Integral dan penggunaan (update)Integral dan penggunaan (update)
Integral dan penggunaan (update)Zhand Radja
 
Kalkulusintegralhuzairiblade
Kalkulusintegralhuzairiblade Kalkulusintegralhuzairiblade
Kalkulusintegralhuzairiblade Huzairi Zairi
 
Solusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsi
Solusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsiSolusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsi
Solusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsiAl Frilantika
 
Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006
Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006
Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006zabidah awang
 
Matematik Tambahan SPM
Matematik Tambahan SPM Matematik Tambahan SPM
Matematik Tambahan SPM Fitri Nizam
 
04 integral trigonometri
04 integral trigonometri04 integral trigonometri
04 integral trigonometriZhand Radja
 
Quadratic equetion
Quadratic equetionQuadratic equetion
Quadratic equetionummikalthom
 
Soal aplikasi integral
Soal aplikasi integralSoal aplikasi integral
Soal aplikasi integralfatmawati9625
 
INTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).ppt
INTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).pptINTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).ppt
INTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).pptJasmin357463
 
INTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).ppt
INTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).pptINTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).ppt
INTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).pptMasyhurAlamus
 

Semelhante a Nota pengamiran (20)

Integral soal-jawab
Integral soal-jawabIntegral soal-jawab
Integral soal-jawab
 
Integral easy
Integral easyIntegral easy
Integral easy
 
materi pembelajaran matermatika untuk bab integral.ppt
materi pembelajaran matermatika untuk bab integral.pptmateri pembelajaran matermatika untuk bab integral.ppt
materi pembelajaran matermatika untuk bab integral.ppt
 
Pp 5(bab 5)
Pp 5(bab 5)Pp 5(bab 5)
Pp 5(bab 5)
 
Integral
IntegralIntegral
Integral
 
integral
integralintegral
integral
 
Kalkulus modul x integral
Kalkulus modul x integralKalkulus modul x integral
Kalkulus modul x integral
 
Integral dan penggunaan (update)
Integral dan penggunaan (update)Integral dan penggunaan (update)
Integral dan penggunaan (update)
 
Kalkulusintegralhuzairiblade
Kalkulusintegralhuzairiblade Kalkulusintegralhuzairiblade
Kalkulusintegralhuzairiblade
 
Solusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsi
Solusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsiSolusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsi
Solusi ukk mat xi ips 2014 tanpa opsi
 
Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006
Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006
Soalan kuiz matematik tambahan sukan tiga penjuru tahun 2006
 
Matematik Tambahan SPM
Matematik Tambahan SPM Matematik Tambahan SPM
Matematik Tambahan SPM
 
04 integral trigonometri
04 integral trigonometri04 integral trigonometri
04 integral trigonometri
 
Quadratic equetion
Quadratic equetionQuadratic equetion
Quadratic equetion
 
Soal aplikasi integral
Soal aplikasi integralSoal aplikasi integral
Soal aplikasi integral
 
Modul 4 graf fungsi
Modul 4 graf fungsiModul 4 graf fungsi
Modul 4 graf fungsi
 
Modul 3 matriks
Modul 3 matriksModul 3 matriks
Modul 3 matriks
 
Modul 3 matriks 2019
Modul 3 matriks 2019Modul 3 matriks 2019
Modul 3 matriks 2019
 
INTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).ppt
INTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).pptINTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).ppt
INTEGRAL TAK TENTU DAN TERTENTU ( MAT.TEKNIK ).ppt
 
INTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).ppt
INTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).pptINTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).ppt
INTEGRAL_TAK_TENTU_DAN_TERTENTU (1).ppt
 

Nota pengamiran

  • 1. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) POLITEKNIK PORT DICKSON JABATAN MATEMATIK SAINS DAN KOMPUTER PENGAMIRAN Proses mencari y apabila dx dy diberi disebut pengamiran.  Pengamiran ialah proses songsang bagi pembezaan dx dy = f ′(x)  kamirkan f ′(x) utk dapatkan y  ∫ f ′(x)dx  Pengamiran Tak Tentu.  Pengamiran Fungsi Algebra Asas Rumus Kamiran xn c 1n x dxx 1n n + + = + ∫ dengan syarat n ≠-1 Rumus Kamiran axn June/JMSK/PPD/750621 1 f’(x) = 2 * 4x2-1 ∫ + = 2 8x dx8x 11 y = 4x2 8x 4. Bahagi dengan indeks baru 1. Darab dengan indeks x 2.Kurangkan indek sebanyak 1 3. Tambah indeks x sebanyak 1 Tambah indeks x sebanyak 1 Bahagi dengan indeks baru Tambah pemalar c Tambah indeks x sebanyak 1
  • 2. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) c 1n ax dxax 1n n + + = + ∫ dengan syarat n ≠-1  Contoh Soalan 1. c2xc 2 4x dx4x 2 2 +=+=∫ 4. ∫ +−=− c23ydy23 2. c 8 7x c 4 x 2 7 dx 2 7x 443 +=+×=∫ 5. ∫ += c10zdz10 3. c 6 t dtt 6 5 +=∫ 6. ∫ dk5k = c 2 5k2 +  Pengamiran Hasil Tambah & Hasil Tolak Fungsi lebih drpd byk fungsi lain, kamirkan setiap fungsi satu demi satu. a) Pengamiran hasil tambah  ∫ ∫ ∫+=+ q(x)dxp(x)dxq(x)]dx[p(x) b) pengamiran hasil tolak  ∫ ∫ ∫−=− q(x)dxp(x)dxq(x)]dx[p(x) Contoh: a. ∫ ∫ ∫+=+ dx3dx2x3]dx[2x = c3x 3 2x3 ++ b. dt 3 2t dt3tdt] 3 2t [3t 55 ∫ ∫∫ −=− = c 23 2t 6 3t 26 + × − = c 3 t 2 t 26 +− c. ∫ ∫ −−=+− dx2]x[6xdx1)2)(2x(3x 2 = ∫ dx6x2 ∫− x dx2∫− = c2x 2 x 3 6x 23 +−− June/JMSK/PPD/750621 2 Tambah satu pemalar sahaja Kembangkan utk mendapat Bahagi dengan indeks baru Tambah pemalar c Tambah satu pemalar sahaja
  • 3. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) = c2x 2 x 2x 2 3 +−− d. dx] x 2x x 4x [dx x 2x4x 5353 −= − ∫∫ ∫ ∫−= dx2xdx4x 42 c 5 2x 3 4x 53 +−=  Pengamiran Melalui Penggantian Cari, ∫ − dx3)(2x 5 Penyelesaian : anggap u = 2x – 3. Maka, 2 dx du = ⇒ 2 du dx =       =− ∫∫ 2 du udx3)(2x 55 duu 2 1 5 ∫= c 15 u 2 1 15 + + ×= + c 62 3)(2x 6 + × − = c 12 3)(2x 6 + − = Contoh : a. Cari kamiran bagi ∫ + dx5)(3x 6 Anggap : u = 3x + 5 3 dx du = ⇒ 3 du dx = ∫ ∫=+ 3 du udx5)(3x 66 June/JMSK/PPD/750621 3 Bahagikan setiap sebutan pengangka dengan x Gantikan (2x-3) dengan u Gantikan dx dengan Ganti semula u = (2x-3) Gantikan (3x+5) dengan u Gantikan dx dengan
  • 4. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) c 7 u 3 1 7 +      = c 21 5)(3x 7 + + =  Rumus-Rumus Melalui Kaedah Penggantian Rumus Kamiran (ax+ b) n ( ) ( ) ( )∫ + + + =+ + c 1na bax dxbax 1n n , 1n −≠ a. c 22 1)(2x dx1)(2x 2 + × + =+∫ b. c 33 4)(3x dx4)(3x 3 2 + × − =−∫ c 4 1)(2x 2 + + = c 9 4)(3x 3 + − = c. c 20 7)(4t c 54 7)(4t dt7)(4t 5 5 4 + + = + × + =+∫ d. c 3 1)(3k c 1)(3 1)(3k dk1)(3k 1 1 2 + − −= + −× − =− − − − ∫  PENGAMIRAN FUNGSI LOGARITHMA, TRIGONOMETRI & EKSPONEN  Kamiran Fungsi Salingan x, x 1 ; utk semua nilai x   cxlndx x 1 +=∫  ( ) cbaxln a 1 dx bax 1 ++= +∫ June/JMSK/PPD/750621 4 Gantikan semula u dengan 3x + 5 Tambah indeks n sebanyak 1 Bahagi dengan indeks baru didarab dengan pekali x Tambah pemalar c Semua nilai mesti +ve
  • 5. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001)  ( ) ( ) ( )∫∫ = + dx xf xf' dx bax 1 n  Contoh a) cxln 2 1 dx x 1 2 1 dx 2x 1 += =∫ ∫ b) cx3ln dx x 1 3dx x 3 +−= −= − ∫ ∫ c) cxln 5 1 dx x 1 5 1 dx 5x 1 +−= −=−∫ ∫ d) ∫ ++= + c32tln 2 1 dt 32t 1 e) ∫ +−= c2x-5ln 2 1 dx 2x-5 1 f) ∫ ++= + c25xln 5 1 dx 25x 1 g) ∫ + dx 3x x 2 katakan ( ) 3xxf 2 += ( ) 2xxf' = maka c3xln 2 1 dx 3x 2x 2 1 dx 3x x 2 22 ++= + = +∫ ∫ h) ∫ + dp 3p p 5 4 katakan ( ) 3pxf 5 += ( ) 4 5pxf' = maka c3pln 5 1 dp 3p 5p 5 1 dp 3p p 5 5 4 5 4 ++= + = + ∫∫  Kamiran Fungsi Trigonometri 1. cxkosdxxsin +−=∫ 2. cxsindxxkos +=∫ 3. cxtandxxsek2 +=∫ 4. caxkos a dxaxsin +−=∫ 1 5. caxsin a dxaxkos +=∫ 1 6. caxtan a dxaxsek2 +=∫ 1 June/JMSK/PPD/750621 5 Tulis semula dalam bentuk Tulis semula dalam bentuk
  • 6. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) 7. cb)(axkos a dxb)(axsin ++−=+∫ 1 8. cb)(axsin a dxb)(axkos ++=+∫ 1 9. cb)(axtan a dxb)(axsek2 ++=+∫ 1  Contoh: a) cxsin3 dxxkos3dxxkos3 +−= −=−∫ ∫ b) cxtan 2 1 dxxsek 2 1 dx 2 xsek 2 2 += =∫ c) c4xsin 2 1 c4xsin 4 1 2 dx4xkos2dx4xkos2 += +•= =∫ ∫ d) cx 3 1 sin3 cx 3 1 sin 3 1 1 xdx 3 1 kosdx 3 x kos += += =∫∫ e) c1)(3kkos 6 1 c1)(3kkos 3 1 2 1 dk1)(3ksin 2 1 dk1)(3ksin 2 1 ++−= ++−•= +=+∫ ∫ f) c3x)-(1tan 3 5 c3x)-(1tan 3 1 5 dx3x)-(1sek5dx3x)-(1sek5 22 +−= +−•= =∫ ∫ g) dx xkos xsin dxxtan ∫∫ = katakan ( ) xkosxf = ( ) xsinxf' −= maka June/JMSK/PPD/750621 6 Tulis semula dalam bentuk
  • 7. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) cxkosln dx xkos xsin- dx xkos xsin +−= =∫∫ h) dx xsin xkos dxxkot ∫∫ = katakan ( ) xsinxf = ( ) xkosxf' = maka cxsinln dx xsin xkos dx xsin xkos += =∫∫  Pengamiran Melalui Penggantian – Identiti Trigonometri  Jika soalan trigo yang mempunyai kuasa maka penyelesaian masalah mesti menggunakan identiti trigo.  Langkah-langkah penyelesaian masalah 1. Tukar ke bentuk yg boleh dikamirkar dgn menggunakan identiti trigo. – pilih identiti trigo yg sesuai 2. salin balik soalan yg telah ditukat bentuk dan selesaikan. a) ∫ dx3xkos2 [ ] cx 2 1 6xsin 12 1 cx6xsin 6 1 2 1 dx1dx6xkos 2 1 1)dx6x(kos 2 1 ++= +    += += += ∫ ∫ ∫ Diketahui : 1A2kos2Akos 2 −= Gantikan : 3xA = 1)6x(kos 2 1 2 12(3x)kos 3xkos 12(3x)kos3x2kos 13x2kos2(3x)kos 2 2 2 += + = += −= b) ∫ dx3xtan2 cx3xtan 3 1 dx1dx3xsek dx1)3x(sek 2 2 +−= −= −= ∫ ∫ ∫ Diketahui : Atan1Asek 22 += Gantikan : 3xA = 1-3xsek3xtan 3xtan13xsek 22 22 = += c) ∫ dx 3 x sin2 Diketahui : Asin12Akos 2 2−= 2A)kos(1 2 1 2 2Akos1 Asin 2Akos1Asin2 2 2 −= − = −= June/JMSK/PPD/750621 7 1 2 Tulis semula dalam bentuk 2 1
  • 8. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) cx 3 2 sin 4 3 x 2 1 cx 3 2 sin 2 3 x 2 1 cx 3 2 sin 3 2 1 x 2 1 dxx 3 2 kosdx1 2 1 x)dx 3 2 kos(1 2 1 x)dx 3 2 kos(1 2 1 +−= +      −= +         −=     −= −= −= ∫∫ ∫ ∫ Gantikan : 3 x A = x) 3 2 kos(1 2 1 3 x sin2 −=  Kamiran Fungsi Eksponen 1. ∫ += cedxe xx 2. ∫ += ce a 1 dxe axax 3. ∫ += ++ ce a 1 dxe baxbax  Contoh: a) ∫ += cedxe xx b) ∫ + − = −− ce 4 1 dxe 4x4x c) c2e ce 2 1 1 dxe x 2 1 x 2 1 x 2 1 +−= + − = − −− ∫ d) ce 3 1 dxe 53x53x += ++ ∫ Soalan Latihan 1. Cari setiap kamiran berikut. a. ∫ + dxxx ]4[ 23 = cx x ++ 3 4 3 4 4 b. dt t t ] 1 3[ 3 3 −∫ = c t t ++ 2 4 2 1 4 3 c. dx x ]3 2 [ 2 −∫ = cx x +−− 3 2 2. Nilaikan yang berikut: June/JMSK/PPD/750621 8
  • 9. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) a. ∫ +− dkkk ]44[ 2 = ckk k ++− 42 3 2 3 b. ∫ − dzz 2 )32( = czzz ++− 96 3 4 23 c. dx x x ∫ + 2 5 42 = cx x ++− 42 3. Nilaikan kamiran yang berikut: a. ∫ dz7 = 7z +c b. ∫ dtt3 2 = c t + 5 2 5 c. dx x∫ 4 10 = c x +− 3 3 10 d. ( )∫ −+ dxxxx 96 2 = cxxx +−+ 323 3 2 2 9 2 e. ( )∫ − dzx 2 52 = cxx x ++− 2510 3 4 2 3 4. Tuliskan semula ungkapan berikut supaya ia boleh diselesaikan dengan menggunakan rumus hasil tambah dan hasil tolak pengamiran. a. (3x - 2)2 = cxxx ++− 463 23 b. 5 2 )1( x xx − = c xx +− 1 2 1 2 c. 2 )1)(1( k kk −+ = c k k ++ 1 5. Selesaikan: a. ∫ + dss3 34 = css ++ 4 4 3 4 b. ∫ − dzx 2 )76( = cxxx ++− 32 3 49 2136 Soalan Latihan 1. Dapatkan setiap kamiran berikut: a. dxx∫ − 4 )32( = c x + − 10 )32( 5 b. dzz∫ + 3 )63( = c z + + 12 )63( 4 c. ∫ − dtt 5 )75( = c t + − − 42 )75( 6 d. dxx∫ + 3 )84(6 = c x + + 8 )84(3 4 e. ∫ − − dxx 3 )27( = c x + − − 2 )27(14 1 f. dt t∫ + 2 )31( π = c t + + − )31(3 π June/JMSK/PPD/750621 9
  • 10. )()()]([)( aFbFxFxf b a b a −==∫ BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) g. dx x∫ − 3 )54( 1 = c x + − − 2 )54(8 1 h. dx x∫ + − 4 )53(2 3 = c x + + 3 )53(6 1 a. Nilaikan kamiran berikut: a. dkkk∫ − 732 )1( = ( ) ck +− − 83 1 24 1 b. dzzzz∫ −− )33()3( 233 = ( ) css +− 32 3 3 1 c. dp pp p ∫ + + 3 3 2 3 1 = ( ) cpp ++ 3 2 3 3 2 1 PENGAMIRAN TENTU CONTOH a. 2 0 2 2 0 ]x 2 x [dx)1(x +=+∫ 4 0)(02) 2 2 ( 2 = +−+= June/JMSK/PPD/750621 10 Hasil pengamiran Gantikan x = b a disebut had bawah pengamiran dan b had atas pengamiran Gantikan x = a Gantikan semua x dengan 2 Gantikan semua x dengan 0
  • 11. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) b. 2 1 23 2 1 2 2 3x 3 2x dx3x)(2x       −=−∫ 6 1 2 3 3 2 6 3 16 2 13 3 12 2 23 3 22 2323 =       −−      −=       × − × −      × − × = c. 2 1 3 2 2 1 2 3 x 2xdx)x(4x − −       −=−∫ 3 3 1 2 3 8 8 3 1)( 1)(2 3 2 22 3 2 3 2 =       +−      −=       − −−×−      −×= SOALAN LATIHAN a) ∫ − 3 2 2 dx5x)(x ( ) ( ) 6 37 atau 6 1 6 3 22 2 27 2 20 3 8 2 45 3 27 2 25 3 2 2 35 3 3 2 5x 3 x dx5x)(x 2323 3 2 23 3 2 2 −−=       −−−=     −−    −=         −−        −=       −=−∫ b) dx x 5xx1 2 3 4 ∫ − − + June/JMSK/PPD/750621 11
  • 12. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) 1 2 9 2 11 2 5 25 2 1 2)( 5 2 2)( 1)( 5 2 1)( x 5 2 x dx)5x(xdx x 5xx 22 1 2 2 1 2 2 1 2 3 4 = −=       +−      +=       − − − −      − − − =       −= += + − − − − − − − ∫∫ c) ∫ +− 4 2 dt2t)3t)(1(1 116 2(2) 2 2 22(4) 2 4 4 2t 2 t t dt)6tt1(dt2t)3t)(1(1 3 2 3 2 4 2 3 2 4 2 2 4 2 −=       −−−      −−=       −−= −−=+− ∫∫ d) ∫ − 3 0 dx3) 3 2x ( 69 6 18 3(0) 6 2(0) 3(3) 6 2(3) 3x 23 2x dx3) 3 2x ( 22 3 0 2 3 0 −=−=       −−      −=       − × =−∫ e) ( )∫ −+ 3 1 2 dx16x2x June/JMSK/PPD/750621 12
  • 13. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) [ ] 3 1 39atau 3 118 3 8 42 13 3 2 32718 1131 3 2 3333 3 2 x3x 3 2x x 2 6x 3 2x dx16x2x 2323 3 1 2 3 3 1 23 3 1 2 = −=     −+−−+=     −+−    −+=       −+=       −+=−+∫ f) Satu objek dicampakkan ke bawah daripada sebuah helikopter pada masa sifar (t=0). Objek itu mempunyai halaju v=13 +10t meter per saat. Jika objek itu mencecah tanah selepas 10 saat, apakah jarak helikopter daripada tanah pada masa t = 10 saat? [ ] 630 05(10)13(10) 5 10t 13t )dt10t13( 2 10 0 2 10 0 = −+=       += += ∫ KAMIRAN TENTU BAGI FUNGSI SELANJAR DALAM SELANG TERTUTUP [a, b] Contoh: Diberi 6dxf(x) 5 3 =∫ , nilaikan kamiran berikut. a) ∫ 5 3 dx3f(x) 18 63 dxf(x)3 5 3 = ×= = ∫ b) ( ) [ ] ( ) 6 91512 3x62 dx3dxf(x)2 dx3)f(x)2( 5 3 5 3 5 3 5 3 = −−= −×= −= − ∫∫ ∫ June/JMSK/PPD/750621 13 Ingat! dinilaikan berasingan
  • 14. ∫∫ −= b a a b dxf(x)dxf(x) ∫∫∫ += c b b a c a dxf(x)f(x)dxf(x) BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) HAD KAMIRAN TENTU YANG DISALING TUKARKAN CONTOH : Diberi 12dxh(x) 5 1 =∫ , nilaikan kamiran berikut: a) dxh(x) 1 5∫ 12 dxh(x) 5 1 −= −= ∫ b) [ ] 72 25)(196 x12)8( dx2xdxh(x)8 dx2x)(8h(x) 1 5 2 1 5 5 1 1 5 − −−−= −×−= −−= − ∫∫ ∫ Kamiran Tentu Bagi Fungsi Hasil Tambah CONTOH: Diberi 5dxf(x) 6 2 =∫ , nilaikan kamiran berikut. a) ∫ 6 2 dx3f(x) 15 53 dxf(x)3 6 2 = ×= = ∫ b) [ ] 23 815 4)(1215 2x5)(3 dx2dxf(x)3 dx2)(3f(x) 6 2 6 2 6 2 6 2 = += −+= +×= += + ∫∫ ∫ June/JMSK/PPD/750621 14 Apabila had kamiran disaling tukarkan, kamiran itu bertukar tanda. Tukar tanda Ingat! dinilaikan berasingan
  • 15. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) CONTOH SOALAN 1. Jika 2 7 dxf(x) 1 2 =∫− dan 2 3 dxf(x) 2 1 =∫ , nilaikan yang berikut. a. ∫∫ + − 2 1 1 2 dx2f(x)dxf(x) 2 1 6 2 13 2 3 2 2 7 dxf(x)2 2 7 2 1 = =       += += ∫ b. ∫− 2 2 dxf(x) 5 2 3 2 7 dxf(x)dxf(x) 2 1 1 2 = += += ∫∫− c. ∫ ∫− − 1 2 1 2 dxf(x)2dxf(x) 2 1 6atau 2 13 2 3 2 2 7 dxf(x)2 2 7 2 1 = −×      −= −×      −= ∫ 2. Nilaikan yang berikut jika 1dxf(x) 3 2 −=∫ dan 4dxg(x) 3 1 =∫ a. dx)1(3f(x) 3 2∫ − [ ] 4 13 2)(33 x1)3( dx13f(x)dx 3 2 3 2 3 2 −= −−= −−−= −−= −=∫ ∫ b. )dxf(x)dxg(x)2( 3 2 3 1 ∫∫ − 10 28 1)2(2(4) dxf(x)2dxg(x)2 3 2 3 1 = += −−= −= ∫∫ PENGAMIRAN TENTU MENGGUNAKAN KAEDAH GANTIAN a. ( )∫ + 1 0 32 dx2xx Andaikan u = x2 + 2 dx du = 2x KESIMPULANNYA 1. Andaikan U 2. Bezakan U 3. dx jadikan tajuk 4. gantikan nilai x dalam u 5. kamirkan dan selesaikan June/JMSK/PPD/750621 15
  • 16. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) dx = 2x du Apabila x = 0 maka u = 0 + 2 = 2 Apabila x = 1 maka u = 1 + 2 = 3 Maka kamiran menjadi : 8 65 4 16 4 81 2 1 4 2 4 3 2 1 4 u 2 1 duu 2 1 2x du ux 44 3 2 4 3 2 3 3 2 3 =     −=       −=       = =• ∫∫ b. dt 3t 3 6 1 ∫ + Andaikan u = t + 3 dt du = 1 du = dt Apabila t = 1 maka u = 1 + 3 = 4 Apabila t = 6 maka u = 6 + 3 = 9 Maka kamiran menjadi : June/JMSK/PPD/750621 16 }
  • 17. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) [ ] 6 2)6(3 496 2u3 2 1 u 3 duu3 dt u 3 dt 3t 3 9 4 2 1 9 4 2 1 9 4 2 1 9 4 9 4 = −= −=       =           = = = + ∫ ∫∫ − CONTOH SOALAN : 1. ( )∫ + 1 0 3 dx12x2 Andaikan u = 2x + 1 dx du = 2 dx = 2 du Apabila x = 0 maka u = 2(0) + 1 = 1 Apabila x = 1 maka u = 2(1) + 1 = 4 Maka kamiran menjadi : 20 4 1 4 81 4 1 4 3 4 u duu 2 du u2 44 3 1 4 3 1 3 3 1 3 =       −=       −=       = =• ∫∫ 2. ( )∫ + 3 2 2 dz 12z 4z 2 June/JMSK/PPD/750621 17
  • 18. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) Andaikan u = 2z2 + 1 dz du = 4z dz = 4z du Apabila z = 0 maka u = 2(2) 2 + 1 = 9 Apabila z = 1 maka u = 2(3) 2 + 1 = 19 Maka kamiran menjadi : 171 10 171 199- 9 1 19 1 u 1 1- u duu du u 1 4z du u 4z 19 9 19 9 1- 19 9 2- 19 9 2 19 9 2 = + =     +−=     −=       = = =• ∫ ∫∫ 3. ( )∫ + 2 1- 43 dt15tt Andaikan u = 5t4 + 1 dt du = 20t3 dt = 3 20t du Apabila t = -1 maka u = 5(-1)4 + 1 = 6 Apabila t = 2 maka u = 5(2)4 + 1 = 81 Maka kamiran menjadi : June/JMSK/PPD/750621 18
  • 19. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) 8 1 163 40 6525 2 6525 20 1 2 36 2 6561 20 1 2 6 2 81 20 1 2 u 20 1 duu 20 1 20t du ut 22 81 6 2 81 6 81 6 3 3 = =     =     −=       −=       = =• ∫∫ 4. dk 1k k 3 0 2∫ + Andaikan u = k2 + 1 dk du = 2k dk = 2k du Apabila k = 0 maka u = 1 Apabila k = 3 maka u = 4 Maka kamiran menjadi : June/JMSK/PPD/750621 19
  • 20. BAB 4 : Pengamiran Matematik II (B 2001) [ ] 1 1-2 14 u 2u 2 1 2 1 u 2 1 duu 2 1 2k du u k dk 1k k 4 1 2 1 4 1 2 1 4 1 2 1 4 1 2 1 1 3 0 2 = = −=       =       =           = = •= + ∫ ∫∫ − 4 SOALAN LATIHAN 1. Dengan menggunakan kaedah kamiran berhad, kamirkan setiap yang berikut: a) ( )∫ + 2 0 dx1x b) ( )∫ − 3 1 2 dx3x2x c) ( )∫ − 0 2- 2 dxx2x d) ( )∫ − 4 2 2 dx3xx e) ( )∫ − 0 2- 2 dxxxkos f) ( )∫ + 3 0 2 dxxtan2 2. Dengan menggunakan kaedah kamiran berhad, kamirkan setiap yang berikut: a) ( )∫ + 2 0 42 dx3x2x b) ( )∫ − 3 0 4 dxx3x3 c) ( )∫ + 0 2- 2 dx 53x 6x 2 d) ∫ 3 1 2 dx 2-x x June/JMSK/PPD/750621 20