1. Гар утас хэзээнээс үүсэх болсон бол ?

2. Бид техник технологийн дэвшилтэт
ертөнцөд амьдарч байгаа азтай хүмүүс.
Өнгөрсөн жилүүдэд бидний өдөр
тутмын салшгүй хэсэг болсон гар утас
нь яван явсаар өнөөгийн ухаалаг утсыг
бий болгосон. Бид үүгээр ярих, захиа
бичих, зургаа авах, дуу сонсож, бичлэг
үзэх гэх мэт олон үйлдлийг нэг дороос
цогцоор нь хийж байгаа нь үнэхээр
гайхалтай.

3. ГАР УТАСНЫ ТҮҮХ
Хүн төрөлхтний зайлшгүй хэрэглээ болсон гар утасны түүх 1906 оноос эхтэй. Анх 1906
онд Чарльз Э.Алден гэх зохион бүтээгч өөрийн бүтээсэн “хантаазны халаасаны телефон”
–оо хэд хэдэн гэрчийг байлцуулан туршсан тухайгаа “New York World” сонинд хэвлүүлсэн
гэдэг. Гэсэн хэдий ч Алден уг гайхамшигт бүтээлээ үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэгүй юм. Харин
анхны хөдөлгөөнт телефон дуудлагыг 1946 онд Белл Системс компанийн
бүтээгдэхүүнээр хийжээ. Уг хөдөлгөөнт утасны аппарат нь олон тооны ламп болон
релейнээс бүрдэх бөгөөд 36 кг жинтэй байв. Эхлээд хөдөлгөөнт телефоны 3 суваг байсан
бөгөөд, удалгүй гурван давтамж дамнасан 32 сувагтай болжээ. Цөөхөн тооны радио
давтамжийг хөдөлгөөнт холбоонд хэрэглэх боломжтой байснаас шалтгаалан тун удалгүй
багтаамж нь дүүрсэн байна.
“Моторола” компани тоног төхөөрөмжөө боловсронгуй болгосоор 1973 онд анхны гарт
багтах утсыг бүтээжээ. Энэхүү бүтээл нь 3995 ам.долларын үнэтэй боловч, нэг кг орчим
жинтэй байсан тул “тоосго” хэмээх нэр авсан юм. Гар утасны жинхэнэ автомат сүлжээг
1979 онд Японы Телеграф ба Телефон (NTT) компани Токио хотын төвийн дүүргүүдэд
нэвтрүүлжээ. Улмаар 1980 –аад онд Дани, Финлянд, Норвеги, Швед, Их Британи, Мексик,
Канад зэрэг улсууд шил шилээ даган гар утасны сүлжээ нэвтэрч эхэлжээ.

4. 1G
2G
3G
4G
0G
Утасгүй харилцаа холбооны технологи 1940-өөд оны дунд
үед үүсч бий болсон боловч 1980-аад оноос нийтийн
хэрэгцээнд нэвтэрч эхэлсэн байна. Зарим мэргэжилтнүүд
утасгүй холбооны технологийн хөгжлийн эхний шатыг 0G
хэмээн нэрлэдэг. Энэ үеийн гар утаснууд радио долгионы
зарчимаар ажилладаг бөгөөд овор, жин ихтэй байсан учир
ихэвчлэн автомашинд суурилуулан ашигладаг байжээ.
1982 оноос эхний шатны
гар утаснууд бүтээгдэж
хүний дуу хоолойг аналоги
долгион хэлбэрээр
дамжуулж дууны өнгөнөөс
хамаарах тасралтгүй
дохиоллыг ашигладаг
болов. Дохиоллын
зурвасын хүрээ өргөн
боловч, харьцангуй том
хэмжээний батерей
шаардагддаг, хөндлөнгийн
элдэв дохиоллын
нөлөөлөлд өртөмтгий,
хамгаалалтын систем муу
буюу зарим онцлог
төхөөрөмж бүхий хүн
бусдын яриаг хөндлөнгөөс
сонсох боломжтой байжээ.
Хамгийн сул тал нь бусдын
утасны дугаарыг хуулж
аваад өөрийн дураар
ашиглах боломжтой байв.
1991 оноос 2G стандарт боловсруулагдаж PDC, GSM
мэтийн дижитал системүүд ашиглагдах болов. Энэ
технолиги нь дуу хоолойг 1 буюу 0-оор илэрхийлэгдэх тоон
дохиолд хувирган дамжуулдаг учир дээр дурдсан
дутагдалуудыг бүрэн арилгасан, илүү найдвартай систем
болсон байна. Мөн дохиоллыг кодлон хувиргаж
хамгаалалтын шаардлагуудыг бүрэн хангасан учир
дохиоллын илүү нарийн зурвасыг хамарч, харьцангуй бага
энерги зарцуулдаг учир батерейн хэмжээг жижигрүүлэх
боломжтой болов. Мөн үнийн хувьд харьцангуй хямд
болсон байна. Өөр нэг онцлог нь энэ үеийн технологиос
эхлэн гар утсаараа SMS буюу богино хэмжээний текст
илгээх, хүлээн авах боломжтой болсон байна. Адил урттай
радио долгионы хүрээнд их хэмжээний харилцан ярианы
долгионыг шахах боломжтой болсон учир гар утасны
оператор компаниуд олноор байгуулагдаж, дэлхий даяар
түгэн дэлгэрч эхэлсэн юм.
Aнхны 3G системийг 2001 онд Япон улсын NTT
Dokomo компани нэвтрүүлсэн байна. Энэ шатанд
W-CDMA, CDMA2000 зэрэг өндөр хурдны дижитал
системүүд голлож байна. 3G системийн гар утсаар
дуу, дүрс болон өгөгдлийг өндөр үр ашигтайгаар
дамжуулдагаас гадна интернетээр аялж мэдээлэл
татаж авах, youtube видео үзэх, фото зураг
агуулсан текст мэдээлэл илгээх боломжтой болсон
байна. Мөн 3.5 G хэмээх завсрын ангиллыг гаргаж
ирсэн бөгөөд интернетээс мэдээлэл унших хурдаар
ялгагдаж байна.
Гар утасны TeliaSonera компани хамгийн анхны 4G сүлжээг
Норвег болон Шведийн Осло, Стокольм хотуудад байгуулж
2009 оны 12 сард ашиглалтад оруулсан байна. Мөн 2010
оноос АНУ, Япон зэрэг улсуудад 4G системд шилжиж, гар
утас болон бусад хөдөлгөөнт төхөөрөмжүүд IP-д суурилсан
хөдөлгөөнт өргөн зурвасын сүлжээнд 50 Мб/с-ээс 100 Мб/с
хүртэлх хурдаар холбогдон интернет, өндөр чанар бүхий
телевизийн нэвтрүүлэг, видео, онлайн тоглоом тоглох
зэргээр орчин үеийн интернетэд суурилсан бүх төрлийн
үйлчилгээг хүртэх боломжтой болж байна. Холболтын
хурдаар өмнөх үеэс 10 дахин илүү бөгөөд цаашид 1Гб/с-д
хүргэх боломжтой. 4G үеийн голлох 2 систем нь LTE-
Advanced болон WiMаx2 стандартууд бөгөөд аль аль нь
хүчин чадал сайтай боловч өндөр өртөг шаардагдсан
технологиуд юм. АНУ-д Sprint Nextel, Comcast компаниуд
Mobile WiMAX сүлжээг байгуулж , 2010 оны 6 сараас анхны
4G гар утас HTC EVO-г худалдаалж эхэлсэн байна.

5. apple
other
Стив Жобс
Намтар Company
 Стив Жобс 1955 оны хоёрдугаар сарын
24-нд Сан Франциско хотод мэндэлжээ
 “Apple” компанийг үндэслэгч Стив
Жобс өнгөрсөн лхагва гаригт хорт
хавдрын улмаас 56 насандаа хорвоог
орхисон билээ.
 Стив Жобс амар амгалан гэр бүлийн
амьдралд дуртай байжээ. Тэр гэрлэх
хүнээ маш сайн таних ёстой, нүднээс
нь бүх зүйл харагддаг гэж үзэж байв.
Лаурен (хожмоо түүний гэргий болсон)
Ажилтөрөл нь амжилттайяваа
хүний амжилтынтавин хувь нь
шаргуу занболно.
Өргөж дийлэхээргүй компьютерт
би итгэдэггүй.

6. Гар утасны 20жилийн хувьсалхөгжил
Nokia 5110
Nokia 7650
Iphone 3GS
Nokia-6110 Nokia 3210
Ericsson T39Motorola
StarTAC
1996 1997 1998 200220001999 2001 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2010 20112009 2012 2013 2015 2016
Motorola RAZR
V3
Sony Ericsson
K750i
Nokia N73
Iphone 3G
HTC Dream
Nokia 1100
phone 6, 6
Plus
Nokia Lumia
1020
Samsung
Galaxy S2, S3
Iphone 4S
Nokia 5230
Samsung
Galaxy S6
edge
Nokia 3310

7. $ 1000
Гарсан даруйдаа 60 сая хувь борлогдож, тухайн үеийнхээ
хамгийн үнэтэй утас буюу 1000 доллараар худалдаалагдаж
байжээ
1996Motorola StarTAC
Утасны хийц нь хавтгай нимгэн металл, 176x220 хэмжээт дэлгэцтэй, түүнчлэн MP3 тоглуулагч,
чихэвч, видио татах зэрэг боломжийг нээж өгсөн нь өнөөгийн утасны стандарт руу нилээн
дөхөж ирсэн гэвэл зохино. Гарсан даруйдаа л хэдийн 130 сая хувь борлогдсон ажээ.
2004Motorola RAZR V3
Энэ нь гарсан даруйдаа хэдийн 40 сая хувь борлогдоод
амжжээ. Өнөөг хүртэл хүүхэд залуусын хэрэглэх
дуртай утсуудын нэг байсаар л байна.
2012Samsung Galaxy S2, S3
Худалдаанд гарсан эхний 7 хоногтоо л гэхэд хэдийн 83 сая
борлогдсон юм.2011Iphone 4S
Хүмүүсийн худалдан авалт өсөхийн хэрээр хуурамч дууриамал утсууд ч гэсэн
газар сайгүй тарж эхэлсэн байна. Энэ нь уг гар утас хэр их эрэлттэй байсныг
гэрчилнэ. Худалдаанд гарсан даруй хэдийн 150 сая орчим зарагджээ.
2010Nokia 5230

8. Анхаарал
хандуулсанд
баярлалаа