1. MENAXHIMI I OPERACIONEVE
PROJEKTIMI I PROÇESIT
PRODHIMIT
LIGJERATA IV
Dr.sc.Vehbi Ramaj prof.ass

2. PROJEKTIMI I MIRE KENAQ KLIENTËT ,
KALON NËTREGUN ETIJ QËLLIMIN E
PRODUKTIT DHETË SHËRBIMIT DHE SJELL
TË ARDHURAT FINANCIARE PËR
BIZNESIN.
OBJEKTIVI I PROJEKTIMIT SI PËR
PRODUKTET ,ASHTU EDHE SHËRBIMET
ËSHTË QËTË KËNAQ KLIENTËT DUKE
PËRMBUSHUR NEVOJAT DHE
PARASHIKIMET ETYRE.
PROJEKTIMI I PRODUKTIT/SHËRBIMIT
MUNDËTË SHIFET SI NJË PROQES QË KA
NISJE DHE PËRFUNDIM KLIENTIN

3. ÇFARË PROJEKTOHET NË NJË SHËRBIM APO
PRODUKT
Të gjitha produktet dhe shërbimet mundë të
konsiderohen se kanë tre aspekte:
KONCEPTIN-i cili është kuptimi i përmbajtjes,
përdorimit dhe vlerës së shërbimit apo
produktit ;
PAKETA-e komponentit të produktit/ shërbimit
që siguron ato përfitime të përcaktuara tek
koncepti;
PROÇESI-i cili përcakton mënyrën sipas së cilës
produkti apo shërbimi do të krijohet dhe
shpërndahet.

4. AKTIVITETI I PROJEKTIMIT ËSHTË NË
VETVEHTE NJË PROCES
Krijimi i projekteve për produktet
/shërbimet është në vetvehte një proces i
cili përputhet me skemen e përgjithëshme :
INPUT---Transformim---OUTPUT
Prandaj ai duhet projektuar dhe menaxhuar
sikurse qdo proces tjeter.

5. Projektimi i procesit të prodhimit
ndikon drejtpërdrejt në
produktivitetin pasi shumë nga
inputet në raportin output/input
përcaktohen gjatë projektimit të
procesit. Megjithatë zgjedhjet e
projektimit të procesit nuk bëhen
njëher e gjithë kohën-projektimi i
procesit është një aktivitet i
vazhdueshëm

6. Projektimi i procesit është zgjidhja e
 Inputeve,
 Operacioneve
 Rrugëve teknologjike dhe
 Metodave për prodhimin e të
mirave dhe shërbimeve.
Zgjidhja e inputeve përfshin
zgjidhjen e kombinimit të aftësive
njerëzore, të lëndëve të para, pajisjeve
dhe makinerive në përputhje me
strategjinë e pozicionomit të
ndërmarrjes dhe aftësinë e saj për ti
siguruar këto burime.

7. Vendimet në lidhje me projektimin apo
riprojektimin e procesit duhet të merren
kur: Ofrohet një produkt ose shërbim i ri
• Prioritetet e konkurencës kanë
ndryshuar
• Volumi i kërkesës për një produkt apo
shërbim është në ndryshim
• Performanca aktuale është e pa
kënaqshme
• Konkurentët po fitojnë avantazhe
konkuruese duke përdorur procese
dhe teknologji të reja
• Kostoja dhe leverdishmëria e
përdorimit të inputeve ka ndryshuar

8. Proçeset përbëjnë thelbin e menaxhimit
të operacioneve.
Ato transformojnë inputet në outpute
Proçeset përbëjnë avantazhin
konkurues të firmës
Vendimet për proçesin reflektojnë
se si firma ka zgjedhur për të
konkuruar në treg, përforcojnë
vendimet e marra për produktin dhe
lehtësojnë arritjen e qellimeve për
ndërmarrjen.

9. Faktorët e projektimit procesit
Menaxherët e operacioneve, pamvarsisht
nëse shqyrtojnë proceset në industritë e
shërbimit apo të prodhimit, duhet të
vlerësojnë aspektet e projektimit të procesit
dhe sidomos katër faktorët e përbashkët të
projektimit të procesit që janë
Intensiteti i kapitalit,
Fleksibiliteti i burimeve,
Integrimi vertikal dhe
pjesmarrja e klientit

10. Kur kërkohet të merret vendimi per
zgjedhjen e proçesit do te duhet te
percaktohen:
- INTENZITETI I KAPITALIT
- Raporti ndermjet kapitalit (d.m.th.
makinerisë, automatizimit) dhe
fuqisë punëtore që përdoret në
proçesin e prodhimit.

11. Pamvarsisht nëse projektohet një proces i
ri apo riprojektohet një process
ekzistues, menaxheri i prodhimit duhet
të përcaktoj se çfarë do të kryhet nga
njerëzit dhe çfarë do të kryhet nga
makineritë.
Pra intensiteti i kapitalit shprehet në
kombinimin e makinerive dhe aftësive
njerëzore në një proces prodhimi. Sa më
e madhe të jetë kosto relative e
makinërive, aq më i madh është
intensiteti i kapitalit.

12. FLEKSIBLITETI I PROÇESIT
Lehtësia me të cilën burimet mundë
të përshtaten për t`ju pergjigjur
ndryeshimeve të kërkesës , të
teknologjisë të produkteve apo
shërbimeve dhe diponibilitetit të
burimeve.

13. Është lehtësia me të cilën makineritë dhe
punëtorët mund të realizojnë një varietet të
gjerë produktesh, nivelesh prodhimi, detyra
dhe funksionesh. Zgjedhjet që bënë
Menaxheri në lidhje me punonjësit, pajisjet
dhe makineritë përcaktojnë shkallën e
fleksibilitetit të burimeve.Fleksibiliteti i
burimeve ka gjithashtu rëndësi edhe për
fuqinë punëtore. Menaxherët e prodhiumit
duhet të përcaktojnë nëse do të kenë një fuqi
punëtore fleksibël, e cila është në gjendje të
kryej shumë detyra ose në vendet e tyre të
punës ose kur ato lëvizin nga një vend pune
në një tjetër. Fleksibiliteti i fuqisë punëtore
është një nga mënyrat më të mira për të
arritur një shërbim të sigurt të klientëve dhe
për të reduktuar vendet e ngushta të kapaciteteve

14. INTEGRIMI VERTIKAL
Deri në çfar mase firma do të
prodhojë inputet dhe do të
kontrolloi outputet e çdo faze të
proçesit të prodhimit.


15. Të gjitha bizneset blejnë të paktën disa
inpute për proceset e tyre të prodhimit
apo të shërbimit, të tilla si lendë të para
materiale, pjesë të parafabrikuara ose
shërbime profesionale, nga prodhuesit
tjerë. Menaxhimi merr vendime rreth
integrimit vertikal nga vështrimi i tërë
zinxhirit të furnizimit- nga blerja e
lëndëve të para materiale tek
shpërndarja e produktit. Sa më shumë
procese kontrollon në zinxhir organizata,
aq më vërtikalisht është e integruar ajo.

16. PËRFSHIERJA E KLIENTËVE
D.m.th roli i klientëve në proçes
Në shumë industri shërbimi, kontakti
me klientin është i rëndësishëm.
Klientët përfshihen nga pikëpamja e
Vet-shërbimit,
Zgjedhjes së produktit,
E kohës dhe,
Vendit

17. OBJEKTIVAT E PROJEKTIMIT TË PROÇESIT
I gjithë problemi në projektimin e
proçesit është garantimi se
performanca e proçesit do të jetë e
përshtatshme për të arritur atë çfar
kërkohet të arrihet.
Vendimet për proçeste duhet të
përputhen me prioritetet konkuruese
dhe me aftësitë e ndërmarrjes për të
siguruar burimet e nevojshme e për të
mbështetur ato.

18. VENDIMET PËR PROJEKTIMIN E
PROÇESIT DUHET TË MEREN KUR:
Ekziston një zbrastësir ndërmjet
prioriteteve konkuruese dhe aftësive
konkuruese.
Një produkt/sherbim i ri apo
tërësishtë i modifikuar do të ofrohet.
Cilësia duhet të përmirësohet
Prioritetet konkuruese kanë
ndryeshuar

19. Çfarë do të prodhohet ?
Fig.1. Projektimim i produktit, zgjedhja e procesit
dhe vendimet e kapacitetit janë të
lidhura ngushtë
Projektimi i produktit
Klienti
Zgjidhja e procesit Kapaciteti

20. Performanca aktuale është e
papranueshme
Kosto apo disponibiliteti i
produkteve ka ndryeshuar
Konkurentët janë duke fituar nga
përdorimi i proçesit të ri
Teknologji të reja në dispozicion

21. Performanca e rrjedhjes së proçesit
mundë të përshkruhet me:
RITMIN E PËRPUNIMIT-
Është numri i njësive që kalojnë nëpër
proçes për njësin e kohës
KOHËN E PËRPUNIMIT-
Është koha mesatare totale që
kërkohet nëpër proçese për tu
transformuar nëpër output
PRODHIM NË PROÇES, SHKALLA E
PERDORIMIT

22. Tipet e proçesit – efekti volum
varietet mbi projektimin e proçesit
Te gjitha proçeset mundë të grupohen
në dy kategori të gjëra:
Në operacione të nderprera dhe
Në operacione që përsëriten
Dallimet me te zakonshme ndermjet dy
llojeve te mesiperme te operacioneve
lidhen me dy dimensione
kryesore:volumin e produktit dhe
shkallen e standardizimit

23. Diagonalja e tipeve të proçesit
Proçeset projekt
Proçeste Job
Proçeset me parti
Proçeset lineare dhe
Proçeset e vazhdueshme

24. . Projekti. (Procesi sipas projektit)
Këtu përfshihet zakonisht një produkt i
njëllojtë. Shembujt tipik gjenden në idustrinë e
ndërtimit dhe përfshijnë ndërtimin e anijeve të
mëdha, uzinave dhe ndërtesave të zyrave. Në
një tip të tillë procesi, struktura e kostos nuk
është e njejtë si në procese të tjera sepse ka
vetëm një njësi të vetme. Kostot fikse në
formën e mbi shpenzimeve fillojnë të marrin
kuptim kurë një firmë është e angazhuar në më
shumë se një projekt dhe mund të shpërndajë
shpenzimet e përcaktuara të pajisjeve kryesore
dhe mbi shpenzimet mbi disa projekte të
ndryshme. Një operacion orientuar sipas këtij
procesi (pra sipas projektit) është shumë
fleksibël dhe lejon futjen e gjerë të produkteve
të përfunduara në treg

25.  . Procesi job-shop (Në seri të vogla e porosi)
Një proces prodhimi i tipit job-shop nuk prodhon
sasira të mëdha të produkteve të njëjta ose të ngjajshme,
por është i dominuar nga një numër i madh i produkteve
të ndryshme të prodhuara në volume të vogla. Për shkak
se produktet janë të ndryshme nuk mund të ndjekin të
njejtën rrugë teknologjike. Si rezultat, nuk është e
mundur të organizosh makina me rrjedhje si në proceset
me linjë-rrjedhje ose bile si në operacionet batch(me
parti). Këtu është e nevojshme të gruposh makineritë
sipas procesit ose tipit të operacionit. Në këtë tip procesi
përdorën pajisje fleksibile për të përballuar nevojat e
grupeve të ndryshme të produktit (të shumllojshme).
Makineritë janë me destinacion të përgjithshëm dhe
punëtorët e kualifikuar. Struktura e kostos ka
shpenzimet fikse të ulta dhe shpenzimet variabile për
njësi të larta. Meqë çdo produkt mund të përdorë vetëm
një pjesë të burimeve prodhuese (njerëzorë dhe
makineri) kuptohet se shkalla e përdorimit të dobishëm

26. Procesi i prodhimit me parti
Kemimi proces të prodhimit me parti, kurë
disa produkte të një lloji hidhen njëherësh në
procesin e prodhimit. Kjo metodë e
organizimit të prodhimit e ngushton
fleksibilitetin e procesit të punës që kryen
firma, rritë shkallën e specializimit të
punëtorëve, ul koston për njësi produkti. Ky tip
prodhimi ka një element të rëndësishëm që rrit
efikasitetin dhe produktivitetin e këtij
prodhimi. Si shembuj të këtij prodhimi kemi
shtëpitë e botimit të librave, prodhimet
farmaceutike, fabrikat e prodhimit të shisheve
për ambalazhim të produkteve të ndryshme etj.

27. Prodhimi masiv
Tipike për këtë lloj prodhimi janë linjat zinxhir, të
cilat prodhojnë një numër të madh njësish identike
të një produkti të vetëm. Në prodhimin masiv
ekziston një varietet tepër i vogël produktesh por
në sasira të mëdha. Proceset e prodhimit masiv
mbështeten në një kërkesë të lartë dhe të
qëndrueshme për një produkt, e cila njihet qysh më
pare. Këtu mund të përdorim makina të
specializuara për të prodhuar një produkt specifik.
Kosto për njësi produkti për këto procese është e
ulët. Si shembuj mund të përmendim firmat e
mëdha të prodhimit të automobilave, të lavatriçeve,
të frigoriferëve, firmat e pijeve freskuese si ato të
coca-colës, pepsit etj.

28. Procesi me fluks të vazhdueshëm
Këto procese përdoren kurë kemi volume të
mëdha për një product ose për grupe të vogla
produktesh të ngjajshme të tilla si prodhimet
kimike. Edhe këtu përdoret sistemi i makinerive
zinxhir, por proceset këtu janë shumë të
automatizuara. Lëvizja e produkteve bëhet në
mënyrë të pa ndërprerë me transporterë,
konvejerë etj. Këto procese karakterizohen nga
një kapital intensiv, por volume të mëdha të
prodhimit çojnë në kosto të ulëta për njësi
prodhimi. Si shembull mund të përmendim
ndërmarrjet kimike, ushqimore, të përpunimit të

29.  Tëgjitha tipet e prodhimit të paraqitura më
lart janë renditur sipas rritjes së sasisë së
prodhimit dhe rënies së varietetit të
produkteve. Një diferencë tjetër e
rëndësishme se projektet dhe proceset job-
shop (1+2) bëhen sipas sistemit me porosi i
cili prêt të marrë një porosi nga klienti dhe
pastaj të prodhoj produktin e kërkuar.
Ndërsa prodhimi me parti, ai masiv dhe me
fluks të vazhdueshëm (3+4+5) bëhen sipas
sistemit me rezerva i cili e prodhon
produktin në përputhje me planet e hartuara
dhe pastaj mban një rezervë derisa klienti
aktualisht ta kërkoj atë.

30. LIDHJA E PROJEKTIMIT TE PRODUKTIT DHE
ZGJEDHJA E PROÇESIT
Lloji i produktit qe nji kompani
prodhon percakton edhe operacionet
qe nevoiten
Vendimet e projektimit te produktit
Prioritetet konkuruese
Sistemet e makinerive dhe pajisjet
Strategjia ne produktit/sherbimit

31.  Procesi sjellë kushte të pa pranueshme ose të
rrezikshme të punës
Procesi rezulton me sasira të mëdha të
materialeve si mbeturina(harxhime të kota të
materialeve)
Procesi është një vend i ngushtë. Kjo do të
thotë që puna grumbullohet duke pritur
radhën për të kaluar përms këtij procesi dhe
që njerëzit janë të pazënë me punë duke
pritur për outputin e procesit.
Procesi konsumon një sasi të madhe të
kohës.
Procesi kërkon një pjesë të madhe të lëvizjes
fizike(lëvizje e njerëzve, e automjeteve etj.).

32. Shkalla e integrimit verikal
Sa me i madhe eshte numri proceseve
qe kryhen nga nji kompani ne gjith
zingjirin nga lenda e pare e materialit
deri tek shperndarja e produkteve aq
me i madhe do te jet integrimi vertikal.
Integrimi vertikal eshte nji vendim
strategjik qe duhet te mbeshtes rritjen
ne te ardhmen të kompanisë.

33. MATRICA PROÇES / PRODUKT
Matrica proçes / produktështë model
që pershkruan lidhjen e zgjedhjes se
procesit me karakteristika te produktit
te prodhuar.
Karakteristikat e produktit duhet te
drejtojne zgjedhjen e proçesit.

34. PLANIFIKIMI I PROÇESIT
Planifikim i proçesit përcaktonë se si do
të prodhohet një produkt apo si do të
jepet një shërbim.
Planifikimi percakton se cilet
komponente do te prodhohen brenda
per brenda dhe cilet do te blihen nga
furnitori , zgjehd proceset dhe pajisjet
specifike dhe zhvillon e dokumenton
specifikimet per prodhimin dhe
shperndarjen

35. VENDIMI TE PRODHOSH - APO TE BLESH
Marrja e vendimeve te prodhosh apo te
blesh lidhet me vleresimin e faktorëve
që vijojnë:
KOSTON
KAPACITETIN
CILËSIA
SHPEJTESIA,
SIGURIA dhe EKSPERTIZA

36. ZGJEDHJA E PAJISJES SPECIFIKE
Disa faktor te rendesishem janë:
Kosto e blerjes
Kosto e operimit
Kursimet vjetore
Rritja e te ardhurave
Analiza e zevendesimit
Risku dhe pasiguria

37. PLANET E PROÇESIT
TERSIA E DOKUMENTEVE QE
DETAJOJNE SPECIFIKIMET E
PRODHIMIT DHE TE
SHPERNDARJES PERBEN PLANIN E
PROÇESIT

38. PLANET E PROÇESIT MUNDE TE PERFSHIJNE:
Vizatimet e detajuara te projektit te
produktit
Listen e materialeve dhe pjeseve te
perfshiera ne produkt
Diagramin e montimit apo diagramen e
struktures se produktit
Grafikun e operacioneve
Skemen e rrugeve- renditjen e makinave ose
qendrave te punes.

39. PROJEKTIMI I PROÇESIT TE SHERBIMIT
SHERBIMET PROFESIONALE
REPARTET E SHERBIMIT
SHERBIMET MASIVE
NDERVEPRIMI ME KLIENTIN DHE
PROJEKTIMI I PROÇESIT
TREGUESIT QE PERDOREN PER
MATJEN E PERFORMANCES SE
PROÇESIT

40. Grupi i studjuesve ka paraqitë një listë
të dimensioneve që përmbledhin
aspektet e studjuesve të mëparshëm si
dhe pasqyrojnë pikat kyçe të pa
mbuluara nga kërkimi empirik. Këto
dimensione janë si më poshtë:
Fokusimi te pajisjet/njerëzit
Koha e kontaktit me klientin për çdo
transaksion
Shkalla e përshtatjes ndaj konsumatorit
Shkalla e vetëveprimit
Fokusimi sipas procesit/produktit

41.  Studimi empirik ka çuar në sugjerimin që këta
faktorë të përmblidhen për të dhënë tre tipet
kryesore të shërbimeve, që dallohen ndërmjet
tyre nga niveli i përpunimit të klientit.
Shërbime profesionale, të cilat hargjojnë punë
për të realizuar, kanë kohë të gjatë kontakti dhe
një shkallë të lartë të përshtatjes ndaj kërkesës së
klientëve dhe vetveprim, një fokusim sipas
procesit dhe vlera shtohet nga punonjësit në zyrat
e jashtme.
Repart shërbimi, me fokusim të përzjerë sipas
njerëzve/pajisjeve, që shoqërohet me shkallën
mesatare të faktorëve të tjerë . Shembull tipik
është hoteli.

42. Shërbimi masiv, ku kemi fokusim
sipas pajisjeve dhe sipas produkteve,
punë në zyrat e mbrendshme të
shoqëruara me kohë kontakti të ulët,
pak përshtatje ndaj klientit dhe pak
vetveprim. Gjatë një dite mund t’u
shërbehet shumë klientëve. Shembuj
janë shërbimet e transportit, ato
postare etj.

43. ANALIZA E RRJEDHJES SË PROCESIT
Katër faktorët e projektimit të procesit të
prodhimit paraqesin qështje strategjike të
përgjithshme. Ekziston një tjetër anë më tatike e
projektimit të procesit: analiza e kujdesshme, e
detajuar e çdo procesi. Analiza e procesit
nganjëher e quajtur studim I metodave ose
thjeshtëzimi I punës, është studimi sistematik i
aktiviteteve dhe flukseve të çdo procesi për ta
përmirsuar atë
 Me këtë çështje merren tri teknika bazë për
analizimin e aktiviteteve dhe flukseve
(rrjedhjeve) brenda proceseve:
 Diagramat e rrugës teknologjike (rrjedhjes)
 Kartat e procesit
 Kartat e aktivitetit të shumëfishtë

44. Këto teknika mund të përdoren
sistematikisht për të sqaruar çështjen e
vetë procesit dhe çdo detaj të tijë.
Menaxherët mund t’i përdorin këto
teknika për të projektuar proceset e reja
dhe për të riprojektuar proceset
ekzistuese dhe duhet t’i përdorin ato në
mënyrë periodike për të studiuar të
gjitha operacionet që kanë një ose disa
nga karakteristikat e mëposhtme:

45.  Procesi sjellë kushte të pa pranueshme ose të
rrezikshme të punës
Procesi rezulton me sasira të mëdha të
materialeve si mbeturina(harxhime të kota të
materialeve)
Procesi është një vend i ngushtë. Kjo do të
thotë që puna grumbullohet duke pritur
radhën për të kaluar përms këtij procesi dhe
që njerëzit janë të pazënë me punë duke
pritur për outputin e procesit.
Procesi konsumon një sasi të madhe të
kohës.
Procesi kërkon një pjesë të madhe të lëvizjes
fizike(lëvizje e njerëzve, e automjeteve etj.).

46. Të tre teknikat analitike të analizës së procesit përfshijnë
copëzimin e procesit në elemente të detajuar. Për ta bërë
këtë menaxheri duhet ti përgjigjet 6 pyetjeve:
Çfarë është për t’u bërë?
Kur është ajo për t’u bërë?
Kush po e bënë atë?
Ku është për t’u bërë ajo?
Sa zgjatë ajo?
Si është për t’u bërë?
Përgjegjet e këtyre pyetjeve janë të shoqëruara edhe nga
një seri pyetjesh Pse? Pse..? Këto pyetje shpesh qojnë në
përgjegje creative dhe krijojnë mundësinë e copëzimit të
projektimit të procesit. Nga një analizë kritike mund të
vijnë ndryshime thelbësore në procesin e prodhimit. Pra
këto ndryshime vijnë nga analiza kritike e çdo procesi.

47. Diagramet e rrugës teknologjike
(diagramet e rrjedhjes)
 Kur një proces përfshinë lëvizje të
konsiderushme të materialeve ose të
njerëzve, një mjet i dobishëm analize është
diagrama e rrugës teknologjike (ose
diagrama e rrjedhjes). Një diagramë e
rrjedhjes ndjekë flukset e njerzëve (lëvizjen),
makinave ose materialeve përgjatë procesit.
Për të ndërtuar një diagramë të rrjedhjes, një
analist i prodhimit fillimisht bënë një grafik
të përgjithshëm të sipërfaqes ku kryhet
procesi. Në një letër analisti përdorë shigjetat për
të treguar drejtimin e lëvizjes që është edhe

48. Karta e procesitNjë kartë procesi është një metodë e
organizuar për regjistrimin e të gjitha
aktiviteteve që kryhen nga një person, nga
një makinë, në një vend pune ose mbi
materialet. Për qëllimet tona ne i grupojmë
këto aktivitete në 5 kategori:
Operacioni
Transportimi
Inspektimi
Vonesa (qëndrimi pa punë)

49. Karta e aktivitetit të shumëfishtë
 Kjo kartë është një rexhistrim i të gjitha aktiviteteve të
kryera nga disa subjekte gjatë një periudhe të dhënë
kohë. Kartat e aktivitetit të shumëfishtë janë të
dobishme në ndihmën që ato i japin menaxherit të
prodhimit për të ndarë punën në mënyrë më të barabart
midis punëtorëve, për të reduktuar kohën e kërkuar nga
disa aktivitete, për të rirregulluar aktivitetet, për të
shkurtuar kohën totale të nxjerrjes së produktit dhe për
të vendosur si të përdoren në mënyrë sa më efektive
njerëzit, vendet e punës dhe makineritë. Menaxherët e
operacioneve shpesh i përdorin kartat e aktivitetit të
shumëfishtë për të gjetur rrugë për të minimizuar kohën
e qëndrimit pa punë të punëtorëve dhe të makinerive.

50. JU FALEMNDERIT PËR
VEMENDJEN
KA PYETJE ?