Kadrić Melisa
Velagić Ajša
EKOSISTEM
jezera, bara, močvara
i hidroakumulacija.

Sveukupna voda na
Zemlji

Ekosistem kopnenih voda:
Lentički (jezera i bare)
Lotički (rijeke i potoci)

Jezera su udubljenja u Zemlji popunjena
vodom koja zajedno sa živim svijetom
čine ekosistem jezera.
Jezera su nastala prirodnim putem, zatim
djelovanjem zemljotresa, vulkanskim
aktivnostima i djelovanjem glečera.
Jezera su obično duboka više 10-ina
metara, npr.: Bajkalsko jezero – 1700m
dubine.

 Prirodna jezera se dele na:
 1) tektonska ili kotlinska – nastala
su radom endogenih sila (Ohridsko,
Prespansko, Dojransko, Bajkalsko
itd.)
 2) erozivna – nastala su radom
egzogenih sila:
 a) erozijom lednika nastala su
lednička (glacijalna) jezera
(Biogradsko, Livadičko itd.),
 b) u preizdubljenim dijelovima
nastala su valovska jezera
(Bohinjsko, Bledsko itd.),
 c) radom erozivnih sila vjetra
nastala su eolska jezera, npr.
Palićko jezero,
 d) riječna erozivna jezera nastala
su u odsječenim riječnim
meandrima, npr. Obedska bara,
 f) pećinska jezera nastala su radom
rijeka ponornica.
Osnovna podjela
Prirodna jezera Vještačka jezera

Trnovačko jezero (CG)
-prirodno jezero
Javorov dol (BIH)
-vještačko jezero

Uslovi života u jezeru se mijenjaju i to
od površine ka dubini i od obale prema
slobodnoj vodi.
U jezeru razlikujemo:
obalsku zonu(litoralna) i dubinsku
(profundal)zonu.
Dubinska zona (profundal) je dubina
jezera do koje dopire sunčeva svjetlost.

 Zooplankton
 Posebno značajnu grupu čine mikroskopski sitni
beskičmenjaci koji žive lebdeći u vodenom
stubu jezera - zooplankton.
 Posjeduju posebna prilagođenja u vidu
izraštaja, bičeva ili bodlji koje im pomažu da
ne potonu.
 Hrane se takođe mikroskopski sitnim algama, a
sami predstavljaju plijen drugim životinjama:
larvama insekata i sitnim ribama.
 Crvoliki beskičmenjaci
 U stajaćim vodama živi veliki broj „crvolikih“
bića kojima ljudi nisu baš oduševljeni.
Međutim, treba znati da većina crva nisu
paraziti, ne bodu sve vrste komaraca, najveći
broj vrsta pijavica ne sisa krv (to radi samo
jedna – medicinska pijavica i čak i tada ne
izaziva jak bol).
 Većina crvolikih životinja ne povrijeđuje
nikoga, jer se hrani uglavnom organskim
talogom sa dna.

Rakovi
 Rakovi su jedna vrlo
raznovrsna grupa životinja
iako daleko veći broj vrsta
živi u morima, značajan broj
vrsta naseljava slatke vode.
 U stajaćim vodama, pored
mikroskopski sitnih račića
(zooplankton), javlja se i
nekoliko desetina vrsta koje
pripadaju različitim
redovima rakolikih životinja.

U plićacima žive čaplje i rode.
Insekti su: vilin konjic i vodeni cvijet.
Dno jezera naseljavaju rakovi, puževi,
crvi, insekti i njihove larve.
Organizmi koji se aktivno kreću u vodi,
su ribe, vodene kornjače i vodene zmije.

Živi svijet u vodama stajaćicama

 Najlovnije slatkovodne ribe
Hrvatske, BiH, Srbije, Slovenije,
Crne Gore:
 som
 štuka
 šaran
 babuška
 grgeč
 smuđ
 amur
 linjak
 pastrva
 klijen
 lipljen
 mrena
 deverika
 kečiga
 bjelica
 karas
Na jezeru Modrac izvučen
som težak preko 60kg.

Som (Silurus glanis)
Šaran (Cyprinus carpio)
Američki somić (Ameiurus nebulosus)
Jezerska pastrmka (Salmo truta morpha lacustris)
jest riba iz porodice salmonida.
Jezerska pastrmka zapravo predstavlja potočnu
pastrmku koja je metamorfozom u jezerskim
uslovima prešla u novu vrstu.
Naseljene u su Bohinjskom i Velikom Plivskom
jezeru.
Ona je tipični stanovnik hladnih i kisikom
obogaćenih voda.
Iako pretežno stanuje u jezerima, moguće je naći
je i u rijekama.
Crvenperka (Scardinius erythrophthalmus)

Štuka (Esox lucius) Deverika (Abramis brama)

Mrtvo more je najslanije jezero na
svijetu.
Ima salinitet oko devet puta veći od
saliniteta morske vode, pa u njemu osim
malobrojnih jednoćelijskih organizama
ne postoji život.
Površina jezera je oko 810 km2, a
maksimalna dubina oko 298 m; ima
jednu pritoku – rijeku Jordan koja se
uliva sa sjevera.
Nalazi se između Izraela i Jordana –
sjeverna polovina Mrtvog mora pripada
Jordanu, a južni dio dijele Jordan i
Izrael.
Voda je zbog saliniteta vrlo ljekovita.
Pri izlasku iz vode, tijelo ostaje prekriveno debelim slojem soli,
koja blagotvorno djeluje na kožu.
Na dnu leži i glina kojom se maže radi zdravlja.

Bare su sjataće vode male površine.
Mogu nastati djelovanjem čovjeka i često
životinja npr. dabra.
Privremene
Stalne bare
Privremene bare povremeno isušuju.
Organizmi u takvim sredinama moraju
biti u stanju da prežive sušni period.

 Bare nastaju na
različite načine:
 Sukcesijom jezera,
 Odvajanjem rukavaca
rijeke
 Ili aktivnošću čovjeka.
Mogu nastati i djelovanje nekih životinja npr. Dabra.

Osnovne razlike između bara i
jezera:
1.Bara je plića i nema dubinsku zonu,
2.U barama svjetlost dopire do dna,
3. Temperature se mijenjaju u toku
noći i u toku godine.
Ne postoji

 Bare su plitke vodene mase gdje žive
razne životinje i biljke od zone niskih
do zone visokih biljaka kao i od zone
plitke i duboke vode.
 Prvu grupu čine one životinje koje
čitav život provode u vodi (hidra,
barski puž.)
 Drugu grupu čine one koje koje se
rađaju u vodi i dio života provode u
vodi (žabe, larve komaraca).
 Treću gurpu čine kopneni organizmi
koji žive na kopnu ali hranu
isključuvo pronalaze u vodeoj
sredini (bjelouška, barska
kornjača, čaplje).

 Čovjek treba da zašiti bare i jezera od
zagađenja jer time se ugrožava i reducira živi
svijet u tim vodama.
 Mnogim biljkama i životinjama zbog zagađenosti
vode prijeti izumiranje.