1. 12 ЖЫЛДЫҚ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ
О Р Ы Н Д А Ғ А Н : А Р И Н Қ Ұ Л Ж А Н С А Я
2. 12 жылдық білім берудің маңызды тұстарын жіктеп көрсек:
Біріншіден, мектептегі оқушылардың шығармашылық дамуына, тұлға болып
қалыптасуына барынша ықпал етеді.
Екіншіден, әлемдік білім беру жүйесіндегі мықты бәсекелестікке қарсы тұрып,
заманауи білікті мамандардың артуына өз септігін тигізеді.
Үшіншіден, мұғалімдердің өз салаларына деген жауапкершілігін арттыра
отырып, оқушы мен ұстазды ортақ шығармашылық арнаға салады. (Бұрын
бұндай ортақ арна болмады деп айтуға болмас. Алайда, жаңа жүйе әлемдік
тәжірбиелерден толықтай өткендіктен де, біздің білім беру жүйесіне
тереңірек еніп, оң нәтиже берері анық.)
Төртіншіден, жаңа жүйені меңгерген оқушы болашақ мамандығына тікелей
жол алып, бағытталып шығады.
12 ЖЫЛДЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ МАҢЫЗЫ ҚАНДАЙ?
НЕЛІКТЕН ОСЫ ЖҮЙЕНІ ТАҢДАУ АРҚЫЛЫ
БҰРЫННАН ҚАЛЫПТАСЫП КЕЛЕ ЖАТҚАН БІЛІМ
ЖҮЙЕСІНЕ ТҮГЕЛІМЕН ӨЗГЕРІС ЕНГІЗІЛУДЕ?
3. 12 ЖЫЛДЫҚ БІЛІМ БЕРУ
ЖҮЙЕСІНІҢ НӘТИЖЕЛІ БОЛУЫНА
БАСТЫ СЕБЕПКЕР - БІЛІКТІ
МҰҒАЛІМ.
Себебі, оқушы мұғалімнің айтқанымен шектелмей ары қарай өзін-өзі
алып кете алатын деңгейге жету керек. Ол үшін әрбір ұстаз оқушы
талабын қанағаттандыра отырып, кәсібиліктің биік шыңынан көріне
білген жағдайда, жүктелген міндеттерді атқару жеңілге түседі. Қанша
жылғы білім жүйесін енгізіп, қандай тәртіп орнатсақ та, білікті мамандар
мен талапты шәкірттер қатары аз болған жағдайда кез-келген жүйе
ілгері баспайтыны анық.
4. 12 ЖЫЛДЫҚ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ ТОЛЫҒЫМЕН ЕНГІЗІЛГЕН
ТҰСТА БІЛІМ САЛАСЫНДА БАСТАУ АЛАТЫН МЫНАДАЙ
ЖАҢАШЫЛДЫҚТАРДЫ АТАП ӨТУГЕ БОЛАДЫ:
01
Ұстаздардың
жоғары
педагогикалық
статусы.
1.
02
Мектеп қабырғасынан
кейін жаңа өмірге дайын,
өз мамандығын айқын
білетін оқушы.
1.
03
Баллдық жүйенің
арқасында жойылатын баға
үшін оқу деген ұстаным.
1.
5. Жаңа жүйенің басты мәнін Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың: «Болашақта еңбек
етіп, өмір сүретіндер – бүгінгі мектеп оқушылары. Мұғалім оларды қалай
тәрбиелесе, Қазақстан сол деңгейде болады. Сондықтан жүктелетін
міндет өте ауыр», - деген сөзімен түйіндеуге болады.
6. ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 12
ЖЫЛДЫҚ БІЛІМ БЕРУГЕ
КӨШУДІҢ ҚАЗІРГІ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
12 жылдың білім беру жүйесіне өтпеген
жағдайда біздің білім беру жүйеміз
төмендегідей талаптарды қанағаттандыра
алмаушы еді:
Жаңа кәсіби деңгейі
жоғары мамандар.
1.
Интеллектуалдық,
шығармашылық қабілеті
бар шәкірт.
1.
Шынай білімді
бағалау жүйесі.
1.
Дараланған оқыту
технологиялары.
Креативті әдіс-
тәсілдер.
1.
2.
12 жылдық білім беру ерекшелігі — білім беру парадигмасының
өзгеруі, яғни білім, білік, дағдыға негізделген білім беру
мазмұнынан құзыреттілікке негізделген білім беру мазмұнына
ауысу.
Жалпы орта білімнің құрылымы балалардың психологиялық-
физиологиялық тұлғалық ерекшеліктеріне сəйкес болуы қажет.
ТМД жəне шетел ғалымдарының пікірінше де (физиологтар,
психологтар, педагогтар), 12 жылдық білім берудің құрылымы
оқыту жəне жас ерекшелігінің дамуына сəйкестігін ескеру қажет
деп қолдап отыр.
12 жылдық білім беру
мазмұнының негізгі мақсаты
12 жылдық білім беру мазмұнының негізгі мақсаты —
дамып келе жатқан қоғамда өмір сүруге икемді, қоғам
пайдасына қарай өзін-өзі толық жүзеге асыруға
дайын білімді, шығармашылыққа бейім, құзыретті
жəне бəсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру.
7. жалпы бастауыш білім беру ( 1–4-сыныптар — бастауыш
мектеп). Оқуды бастау жасы — 6 жас.
Оқу мерзімі — 4 жыл.
Негізгі міндеті — баланың жеке басының қарқынды
қалыптасуын қамтамасыз етіп, оның өз бетінше білім алуы жəне
оларды танымдық есептерді шығаруда пайдалану қабілеттері,
коммуникативтік іскерліктері дамытылады, оқуға құштарлық,
оқу іскерліктері мен мақамдары қалыптастырылады.
1-ші саты
жалпы орта білім беру (11–12-сыныптар — жоғарғы
мектеп). Оқыту ұзақтығы — 2 жыл. Негізгі міндет —
бейінді оқыту
Бейінді оқыту — жалпы орта білім берудің соңғы кезеңі
болып табылатын, оқытудың саралануы мен даралануына,
оқушылардың білімін жалғастыруға қатысты жеке жəне
өмірлік өзін-өзі танытуына ықпал ететін талабымен,
қызығушылық ниетімен сəйкес əлеуметтендіруге
бағдарланған бейіндік оқытуды іске асыруға жағдай жасау
3-саты
2-саты
негізгі орта білім беру (5–10-сыныптар — негізгі
мектеп). Оқу мерзімі — 6 жыл.
Негізгі міндеті — адамдар арасындағы жəне этносаралық
қатынастар мəдениетін, тұлғаның біртұтас көзқарасын,
өзін-өзі анықтауын қалыптастыру, теориялық ойлау
тəсілдері мен ғылыми таным əдістерін игеруіне ықпал
ететін оқу əрекетін ұйымдастыру. Бейіналды оқыту
енгізіледі.
12 жылдық жалпы орта білім
беру үш сатыдан тұрады: