რა არის მჟავა, მჟავები ცხოვრებაში

1. რა არის მჟავა?
პრეზენტაციის ავტორი სსიპ ქ.გორის XII
საჯარო სკოლის მოსწავლე
მარიამ მახვილაძე

2. მჟავა ცხოვრებაში
იყო დრო , როდესაც
ქიმიკოსები ნივთიერებათა
თვისებებს გრძნობის
ორგანოების საშუალებით
იკვლევდნენ. სახელწოდება
<<მჟავაც>> ისტორიულია
და ნივთიერების <<მჟავე>>
გემოს უკავშირდება.
 მომჟავო გემო აქვს
ლიმონს,ძმარს,რომელსაც
ოჯახში ვიყენებთ,ლიმონს
და მჟაუნას მჟავე გემო
მათში,შესაბამისად,
ლიმონმჟავისა და
მჟაუნმჟავას არსებობითაა
გამოწვეული.

3.  დავაკვირდეთ მჟავის ფორმულებს
• H2SO4 დავინახავთ, რომ ყველა
• H2SO3 ფორმულაში მეორდება
• HNO3 წყალბადი ანუ H
• HNO2
H3PO4
წარმოვიდგინოთ,რომ მჟავას
მოლეკულას ჩამოსცილდა
წყალბადი. დარჩება ატომი ან ატომთა
ჯგუფი რომელსაც მჟავური ნაშთი ეწოდება.

4. მჟავებია
ფორმულა სახელწოდება მჟავური ნაშთი
H2SO4 გოგირდმჟავა SO4
H2SO3 გოგირდოვანი
მჟავა
SO3
HNO3 აზოტმჟავა NO3
HNO2 აზოტოვანი
მჟავა
NO2
H3PO4 ფოსფორმჟავა PO4

5. მჟავას , რომლის მჟავური
ნაშთი ჟანგბადს შეიცავს
ჟანგბადიანი მჟავა, ხოლო
რომელიც არ შეიცავს
უჟანგბადო მჟავა ეწოდება.

6. უჟანგბადო მჟავების წარმოთქმისას პირველად
ვასახელებთ მჟავას წარმომქმნელ ქიმიურ
ელემენტს,შემდეგ წყალბადს და ბოლოს,
ვამატებთ სიტყვას– <<მჟავას>>
მაგალითად:HCl- <<ქლორწყალბადმჟავა>>
ჟანგბადიანი მჟავას სახელის შედგენისას
ვასახელებთ მჟავას წარმომქმნელ ქიმიურ
ელემენტს და ვამატებთ სიტყვას– <<მჟავას>>
მაგალითად: H2SO4 – გოგირდმჟავა

7. ამრიგად, მჟავა არის რთული
ნივთიერება, რომელიც შედგება
წყალბადის ატომებისა და
მჟავური ნაშთისაგან

8. რა თვისებები აქვს მჟავებს

9. ფიზიკური თვისებები:
მჟავების უმრავლესობა თხევადი, უფერო
და წყალში ხსნადი ნივთიერებაა.
 მხოლოდ H2SiO3 –ია წყალში უხსნადი
ქიმიური თვისებები:
ინდიკატორებთან ურთიერთქმედება
მჟავას მნიშვნელოვანი ქიმიური თვისებაა
 მჟავაში ინდიკატორი (მაგ: ლაკმუსი)
წითლდება

10. მჟავა და მეტალი
 მჟავასა და მეტალს შორის
ურთიერთქმედებაში,რომ გავერკვეთ,
საჭიროა გავეცნოთ მეტალთა აქტიურობის
მწკრივს
 Li , K, Ba Ca Na Mg Al Mn Zn Fe Ni Sn Pb H2
Cu Ag Hg Pt Au
 ამ მეტალების ქიმიური აქტიურობა
მცირდება მარცხნიდან მარჯვნივ.
 მწკრივში წყალბადიცაა. მეტალები რომლებიც
წყალბადამდეა, აძევებს წყალბადს მჟავიდან.
 წყალბადის შემდგომი მეტალები კი–ვერა

11. მეტალთა აქტიურობის მწკრივში
მაგნიუმი (Mg) წყალბადამდეა,
ამიტომ ის შევა რეაქციაში
მარილმჟავასთან
 Mg +HCl --- MgCl2 + H2
 ზოგიერთი მჟვა გახურებისას
იშლება
 H2SiO3 -- H2O + SiO2
 ამგვარად, მჟავა ურთიერთქმედებს
მეტალთან, ფუძე ოქსიდთან.
ზოგიერთი მჟავა იშლება

12. მადლობთ ყურადღებისთვის
მადლობთ ყურადღებისათვის