1 - Παρουσίαση του προβλήματος, σελ. 3
2 - Παρουσίαση του σκοπού, σελ. 4
3 - Παρουσίαση των κοινωνικών αναγκών που εξυπηρετεί η έρευνα, σελ. 5
4 - Διαμόρφωση της υπόθεσης, σελ. 6
5 - Ανάλυση παραμέτρων, σελ. 7
6 - Περιορισμοί και όρια της έρευνας, σελ. 8
7- Περιγραφή της διαδικασίας, σελ. 9
8 - Ορισμοί, σελ. 10
9 - Συμπεράσματα, σελ. 11-14
10 - Προτάσεις για συμπληρωματικές έρευνες, σελ. 15
11- Βιβλιογραφία, σελ. 16
2
Κεφάλαια
Παρουσίαση του προβλήματος Σε αυτήν την πειραματική έρευνα θα εξεταστούν τα
κύτταρα, ο τρόπος που δομούν τον οργανισμό μας και πως
αλλάζουν όταν αρρωσταίνουμε. Πιο συγκεκριμένα, θα
μελετήσουμε φωτογραφίες παθολογικών και μη
παθολογικών κυττάρων σε κάποια όργανα του σώματός
μας.
Μεταβλητές της έρευνας
Ανεξάρτητη μεταβλητή: Τα φυσιολογικά κύτταρα
Επίπεδα: Μέρη και όργανα του σώματός μας
Εξαρτημένη μεταβλητή: Τα παθολογικά κύτταρα
Σταθερές μεταβλητές: Ο τρόπος που εξετάστηκαν τα κύτταρα
Γενικά στοιχεία
• Τι είναι το κύτταρο;
Το κύτταρο είναι
η βασική, μικρότερη μορφή
ζωής του σώματος και αποτελεί
τη δομική μονάδα του οργανισμού.
• Τι σχηματίζουν τα κύτταρα όταν
ενώνονται;
Πολλά κύτταρα μαζί σχηματίζουν
τους ιστούς, οι ιστοί σχηματίζουν
τα όργανα (με εξειδικευμένες
λειτουργίες), τα όργανα με κοινό
σκοπό σχηματίζουν τα οργανικά
συστήματα (καρδιαγγειακό,
νευρικό, πεπτικό, σκελετικό, μυϊκό
κλπ.) και αυτά απαρτίζουν το σώμα.
• Ποια είναι η δομή του
ευκαρυωτικού κυττάρου;
Τα κύτταρα αποτελούνται από την
πλασματική μεμβράνη μεμβράνη ,
που τα περιβάλλει, τον πυρήνα,
το κυτταρόπλασμα, το
ενδοπλασματικό δίκτυο, τα
ριβοσώματα, το σύμπλεγμα Golgi,
τα λυσοσώματα, τα κενοτόπια, τα
μιτοχόνδρια, τους χλωροπλάστες
και το κυτταρικό τοίχωμα.
• Ποια είναι η δομή του
προκαρυωτικού κυττάρου;
Τα προκαρυωτικά κύτταρα
έχουν μεμβράνη
κυττάρων ή μεμβράνη πλάσματος,
κυτταρικό τοίχωμα, ριβοσώματα και
το γενετικό τους υλικό, το οποίο
βρίσκεται στο νουκλεοειδές.
3
Παρουσίαση του σκοπού
Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε για να αποδείξουμε πως:
• Ανάμεσα στα κύτταρα υπάρχουν πολλές ομοιότητες αλλά
και αρκετές διαφορές
• Τα κύτταρα όταν πάσχουμε από κάποια ασθένεια
αλλάζουν και δεν λειτουργούν φυσιολογικά.
•Η έρευνα αυτή είναι πειραματική και θα απαντηθούν
ερωτήματα τα οποία αφορούν την λειτουργία των
κυττάρων, την δομή τους και γιατί είναι σημαντικά για την
ομαλή λειτουργία του οργανισμού μας.
4
Παρουσίαση των κοινωνικών αναγκών που
εξυπηρετεί η έρευνα
Η έρευνα αυτή θα εξυπηρετήσει τις εξής ανάγκες:
• Θα καταδείξει την ανάγκη που έχει ο οργανισμός μας για την σωστή
λειτουργία των κυττάρων.
• Θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε για ποιον λόγο θεωρούνται η
βασική μονάδα ζωής.
• Θα δούμε πώς φαίνονται μέσα από το μικροσκόπιο όταν είναι
παθογόνα και όταν είναι φυσιολογικά.
• Θα ενημερωθούμε πάνω στο θέμα των κυττάρων και γενικότερα θα
καταλάβουμε καλύτερα τη λειτουργία του οργανισμού μας.
5
Διαμόρφωση της
υπόθεσης
Υποθέτουμε ότι τα κύτταρα μας
λειτουργούν φυσιολογικά (ουσιαστικά
γερνούν και πεθαίνουν) είτε
μέσω διαιρέσεων τους (μίτωση) είτε από
τα σωματικά βλαστοκύτταρα, ανάλογα με
τον ιστό που βρίσκονται και ανάλογα με
τις συνθήκες. Τι συμβαίνει όμως όταν
υπάρχει κάποια βλάβη στα γονίδια η
οποία μπορεί να προκαλέσει μεταλλάξεις
στα κύτταρα και να δημιουργηθούν για
παράδειγμα τα καρκινικά κύτταρα; Μέσω
της παρατήρησης των κυττάρων σε
μικροσκόπιο θα απαντήσουμε σε αυτό το
ερώτημα.
6
Ανάλυση παραμέτρων
που θεωρήθηκε ότι δεν
επηρεάζουν τα
αποτελέσματα της
έρευνας
Η εποχή του χρόνου που
πραγματοποιήθηκε η
έρευνα.
Το μέσο, δηλαδή το
μικροσκόπιο, μέσα από το
οποίο είδαμε τα κύτταρα
σε κάποια μέρη και
όργανα του σώματός μας.
Η ηλικία των ανθρώπων
από τους οποίους
εξετάσαμε τα κύτταρα
όταν είχαν κάποια
ασθένεια.
Η ηλικία των ανθρώπων
από τους οποίους τα
κύτταρα ήταν
φυσιολογικά.
7
Μικροσκόπιο με
υψηλή ανάλυση
Χρονική διάρκεια
της έρευνας
(δηλαδή ο χρόνος
που χρειάζεται για
να βρεθούν τα
κύτταρα).
Να βρούμε κύτταρα
ειδικά γι’ αυτήν την
έρευνα.
Περιορισμοί και όρια της έρευνας
8
Περιγραφή της διαδικασίας
Αρχικά, πήραμε δείγματα κυττάρων από διάφορα μέρη και όργανα του
σώματος, όταν λειτουργούν φυσιολογικά και όταν είναι παθολογικά.
Στη συνέχεια, βάλαμε τα πλακίδια στο μικροσκόπιο, ώστε να
αναλύσουμε όσο καλύτερα μπορούμε τα κύτταρα. Έτσι, είδαμε τις
διαφορές των κυττάρων όταν είναι φυσιολογικά και όταν είναι
παθολογικά.
9
Ορισμοί
Ιστός: Ο ιστός στη βιολογία είναι ένα σύνολο κυττάρων με
παρόμοια μορφή και λειτουργία, που συνδέονται και
συνεργάζονται για την πραγματοποίηση της ίδιας λειτουργίας.
Ευκαρυωτικά και προκαρυωτικά κύτταρα: Ευκαρυωτικά
κύτταρα ονομάζονται τα κύτταρα τα οποία έχουν πλήρως
σχηματισμένο πυρήνα σε αντίθεση με τα κύτταρα που δεν έχουν
σχηματισμένο πυρήνα, δηλαδή τα προκαρυωτικά κύτταρα.
Κενοτόπια: Είναι κυστίδια που περιέχουν ένα υδατώδες υγρό.
Μιτοχόνδρια: Ο ρόλος τους είναι να εξασφαλίζουν ενέργεια, που
είναι απαραίτητη για τις λειτουργίες του κυττάρου.
Χλωροπλάστες: Έχουν σχήμα φακοειδές. Στα οργανίδια αυτά
γίνεται η φωτοσύνθεση.
Κυτταρικό τοίχωμα: Το τοίχωμα αυτό περιβάλλει την πλασματική
μεμβράνη των φυτικών κυττάρων.
Πλασματική
μεμβράνη:
Διαχωρίζει και
εξατομικεύει το
κύτταρο (δομείται
από λιπίδια και
πρωτεΐνες)
Πυρήνας: Το κέντρο
ελέγχου του
κυττάρου που έχει
το γενετικό υλικό
(DNA).
Κυτταρόπλασμα: Ο
χώρος ανάμεσα
στον πυρήνα και
στην πλασματική
μεμβράνη.
Ενδοπλασματικό
δίκτυο: Είναι ένα
σύστημα μεμβρανών
που συνδέονται με την
πλασματική και την
πυρηνική μεμβράνη.
Υπάρχουν δυο μορφές
το αδρό και το λείο.
Ριβοσώματα:
Αποτελούνται από
πρωτεΐνες και RNA.
Σε αυτά γίνεται η
σύνθεση των
πρωτεϊνών.
Σύμπλεγμα Golgi:
Αποτελείται από ένα
σύνολο παράλληλων
πεπλατυσμένων σάκων
στους οποίους οι
πρωτεΐνες, μετά τη
σύνθεσή τους,
τροποποιούνται και
παίρνουν την τελική τους
μορφή.
Λυσοσώματα: Έχουν
σφαιρικό σχήμα και
περιέχουν δραστικά
ένζυμα, τα οποία
συντελούν στη
διάσπαση ουσιών.
10
Πειραματισμός και
συμπεράσματα
Η υπόθεση επιβεβαιώθηκε καθώς παρατηρούμε διαφορές
ανάμεσα στα φυσιολογικά και στα καρκινικά κύτταρα.
Παρατηρούμε ότι τα καρκινικά κύτταρα δεν έχουν
καθορισμένο σχήμα, μέγεθος και λειτουργία. Επίσης, ο
πυρήνας των καρκινικών κυττάρων φαίνεται να είναι
μεγαλύτερος και πιο σκούρος, ενώ ο πυρήνας των
φυσιολογικών κυττάρων είναι συγκριτικά μικρός και
ελαφρύς.
Επιπλέον, παρατηρούμε ότι τα καρκινικά κύτταρα είναι μια
συστοιχία κυττάρων χωρίς όριο, ενώ τα φυσιολογικά
κύτταρα έχουν καθορισμένες ρυθμίσεις και όρια. Βλέπουμε
ότι τα καρκινικά κύτταρα επιπλέουν στα σημεία που
βρίσκονται γύρω από την κυκλοφορία του αίματος, ενώ τα
φυσιολογικά κύτταρα παράγουν κολλώδεις ουσίες και δεν
συμβαίνει αυτό. Τέλος, τα καρκινικά κύτταρα παρουσιάζουν
ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και κυτταρική διαίρεση, ενώ η
ανάπτυξη και η κυτταρική διαίρεση ελέγχονται σε
φυσιολογικά κύτταρα.
11
Συμπέρασμα
Τα καρκινικά κύτταρα είναι μη φυσιολογικά κύτταρα με ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και διαίρεση. Σε αντίθεση με τα
κανονικά κύτταρα που εκτελούν τακτικές λειτουργίες του σώματος. Τα καρκινικά κύτταρα έχουν επίσης
διαφορετική γενετική σύνθεση και διάταξη από τα φυσιολογικά κύτταρα. Η κύρια διαφορά μεταξύ των
καρκινικών κυττάρων και των φυσιολογικών κυττάρων είναι ο τύπος ανάπτυξης και διαίρεσης.
Άλλες διαφορές που δεν μπορούμε να
διακρίνουμε σε απλό μικροσκόπιο.
Τα καρκινικά κύτταρα αναφέρονται σε
κύτταρα που διαιρούνται αμείλικτα,
σχηματίζοντας συμπαγείς όγκους ή
πλημμυρίζοντας το αίμα με ανώμαλα
κύτταρα ενώ τα φυσιολογικά κύτταρα
αναφέρονται σε κανονικά κύτταρα του
σώματος που εκτελούν συγκεκριμένη
λειτουργία.
Τα καρκινικά κύτταρα έχουν την
ικανότητα να εξαπλώνονται ενώ τα
κανονικά κύτταρα δεν εξαπλώνονται.
Τα κύτταρα του καρκίνου δεν
επικοινωνούν με τα κοντινά κύτταρα, ενώ
τα κανονικά κύτταρα επικοινωνούν με
κοντινά κύτταρα για ομοιοστατικούς
σκοπούς.
Τα καρκινικά κύτταρα έχουν έναν
ανώμαλο αριθμό χρωμοσωμάτων, ενώ τα
φυσιολογικά κύτταρα έχουν έναν
καθορισμένο αριθμό χρωμοσωμάτων
στον πυρήνα. Περαιτέρω, η διάταξη
χρωμοσωμάτων στον πυρήνα σε
καρκινικά κύτταρα είναι ανώμαλη, ενώ τα
χρωμοσώματα είναι καλά διατεταγμένα
στον πυρήνα σε φυσιολογικά κύτταρα.
Τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να
διαφύγουν από την ανίχνευση από το
ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ τα
φυσιολογικά κύτταρα ταυτοποιούνται και
απομακρύνονται από το ανοσοποιητικό
σύστημα όταν υποστούν βλάβη.
Τα καρκινικά κύτταρα δεν επισκευάζονται
και δεν υποβάλλονται σε απόπτωση ενώ
τα κανονικά κύτταρα επισκευάζονται και
υποβάλλονται σε απόπτωση όταν έχουν
υποστεί βλάβη.
Τα καρκινικά κύτταρα παράγουν την
ενέργειά τους κυρίως από γλυκόλυση
ενώ το 20% της ενέργειας των
φυσιολογικών κυττάρων προέρχεται από
τη γλυκόλυση και το 70% προέρχεται από
τον κύκλο του Krebs.
12
Προτάσεις για
συμπληρωματικές
έρευνες
• Πώς επηρεάζεται η
ψυχολογία των ανθρώπων
όταν τα κύτταρα τους δεν
λειτουργούν φυσιολογικά.
• Πώς επηρεάζεται η σωματική
κατάσταση των ανθρώπων
όταν έχουν κάποια ασθένεια.
• Πώς μπορούμε να
αντιμετωπίσουμε κάποιες
ασθένειες, οι οποίες δεν είναι
σε προχωρημένο στάδιο.
15