Σενάρια που υποβλήθηκαν από τους συναδέλφους κατά τη διεξαγωγή του διαδικτυακού μαθήματος ΔΚΕΕ12 "Δημιουργική Τάξη".

1. 2012
ΔΚΕΕ 12
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ
Δημιουργική Τάξη |

2. Λίγα λόγια…
Ορμώμενη από την έκρηξη δημιουργικότητας των συναδέλφων που συμμετείχαν στο
μάθημα της ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης ΔΚΕΕ 12 «Δημιουργική Τάξη» (2-15 Ιουνίου 2012)
θεώρησα χρήσιμο (ο χρόνος θα δείξει) και μία εξαιρετική ευκαιρία να έχουμε
συγκεντρωμένες όλες τις διδακτικές προτάσεις που κατατέθηκαν, ώστε να μπορούμε να
ανατρέχουμε σ’ αυτές όταν στερεύουμε από ιδέες ή θέλουμε να εμπλουτίσουμε τις δικές μας.
Η πρωτοτυπία και η μοναδικότητα του εγχειριδίου έγκειται στο γεγονός ότι:
1. Οι προτάσεις προέρχονται από ποικίλους εκπαιδευτικούς χώρους (από το
νηπιαγωγείο και την ειδική αγωγή μέχρι την εκπαίδευση ενηλίκων) και
2. Αξιοποιούνται νέες τεχνικές δημιουργικότητας και καινοτομίας (τις οποίες
επιμελήθηκε η εκπαιδεύτρια κ. Ιωάννα Κομνηνού και μπορείτε να τις ανακαλέσετε
εδώ: http://users.sch.gr//rmfrentzou/creativity_greek_2/index.html).
Το υλικό
Η ταξινόμηση του υλικού ακολούθησε τη λογική των τάξεων ανά βαθμίδα και ανά
αντικείμενο, τα οποία προτάσσονται αλφαβητικά, ενώ όπου υπάρχουν παραπάνω από μία
προτάσεις για την ίδια ενότητα οι συγγραφείς τοποθετούνται κατά αλφαβητική σειρά.
Υπάρχουν ορισμένες διδακτικές προτάσεις που έχουν γενικότερο περιεχόμενο γι’ αυτό
εντάσσονται στην κατηγορία με τον τίτλο «Προτάσεις παντός καιρού». Σε κάποιες
περιπτώσεις που αναφέρονται απλά μαθήματα σε κάποια βαθμίδα χωρίς να αναφέρεται η
τάξη προτάσσονται κάτω από τον τίτλο «Τα ατίθασα». Τέλος, κάτω από ορισμένες διδακτικές
προτάσεις παρατίθενται επώνυμα σχόλια συναδέλφων που προτείνουν, ενίστανται, ρωτούν,
ώστε να έχουμε και μία αφετηρία προβληματισμού ή περαιτέρω δημιουργικής αξιοποίησης
των σεναρίων αυτών. Από τα σενάρια και τα σχόλια αφαίρεσα τμήματα που δεν εξυπηρετούν
τον σκοπό του εγχειριδίου αυτού (τα συγχαρητήρια π.χ.). Δεν έχω συμπεριλάβει τάξεις για
τις οποίες δεν υπάρχει κανένα σενάριο.
Προσπάθησα μέσω του «Ψηφιακού Σχολείου» να εντοπίσω επακριβώς τις ενότητες
στις οποίες αναφέρονται τα σενάρια. Άλλοτε τα κατάφερα και άλλοτε όχι.
Το εγχειρίδιο κλείνει με βιντεοπροτάσεις καθώς και προτάσεις για χρήσιμα εργαλεία.
Και φυσικά δε θα μπορούσαν να απουσιάζουν «Τα έργα των χειρών μας», αφού τόσο κόπο
καταβάλαμε.
Να ζητήσω τέλος συγνώμη από τους συναδέλφους που ίσως έχω παρατονίσει τα
επώνυμά τους, αφού τα κεφαλαία γράμματα δε βοηθάνε κάποιες φορές.
Εύχομαι από καρδιάς να αποβεί ένα χρήσιμο εργαλείο. Ιούνιος 2012
Η υπεύθυνη για την καταγραφή,
Μαρία Διακογιώργη
~2~

3. ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΕΛ.
Αθανασίου Ελένη Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου 85
Αλμπανάκη Ξανθή Θρησκευτικά Λυκείου 80
Αυγέρη Μαρία Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου 95
Γεωργαντά Βασιλική Δημοτικό "Τα ατίθασα" 25
Γεωργιάδου Μαρία Γαλλικά 45
Γκέρτσιου Δάφνη Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου 88
Δαμιανίδου Λουκία Γ΄Γυμνασίου 79
Δήμου Γεωργίτσα Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής 111
Διακογιώργη Μαρία Θρησκευτικά Γ΄Γυμνασίου 70
Δρακοπούλου Χριστίνα Γενικού Ενδιαφέροντος 117
Ζευγαρά Σταυρούλα Θρησκευτικά Β΄ΕΠΑ.Λ. 100
Θεολόγου Μαρία Θρησκευτικά Γ΄Γυμνασίου 68
Καλογεράς Χρήστος Δημοτικό "Τα ατίθασα" 14
Καλτσα Αικατερίνη ΚΠΑ Γ΄Γυμνασίου 15
Καψίδης Δημήτριος-Ιωάννης Ηλεκτροτεχνία Β΄ΕΠΑ.Λ. 75
Κιουλάνης Σπυρίδων Εκπαίδευση Ενηλίκων 102
Κολοσίδου Σοφία Ιστορία Γ΄ Δημοτικού 115
Κουσκουνά Μεταξία Ελληνική Γλώσσα Στ΄ Δημοτικού 19
Κραβαρίτη Ελένη Αγγλικά Γυμνασίου 38
Κωλέτσου Ευτυχία Δημοτικό "Τα ατίθασα" 42
Κωνσταντινίδου Χριστίνα Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου 61
Λυκοδήμου Σοφία Γερμανικά Δημοτικού 18
Μαμαλιόγκας Ιωάννης Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου 56
Μανώλη Βάια Αγωγή και Ευέλικτη Ζώνη Στ΄ Δημοτικού 37
Μαρκαντώνης Ευαγγέλος Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου 86
Μαυραντώνη Άννα Φυσικά Ε΄ Δημοτικού 35
Μελαχροινούδη Ευαγγελία Θρησκευτικά Β΄ Λυκείου 89
Μελαχροινούδη Ευαγγελία Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου 98
Μέξη Ιουλία Μαθηματικά Γενικού Ενδιαφέροντος 47
Μητροπούλου Θεοδώρα Θετικές επιστήμες Λυκείου 81
Μιχαηλίδης Πέτρος Ιστορία Ε΄ Δημοτικού 12
Μπόζιου Μαρίνα Νηπιαγωγείο 95
Μπομπέτση Αικατερίνη Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου 94
~3~

4. Μπουμπουρέκα Χρύσα Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ΄ Λυκείου 109
Νέου Κωνσταντινία Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας 61
Νικολακοπούλου Αικατερίνη Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου 11
Παναγοπούλου Ευθαλία Ειδική Αγωγή Γ΄Γυμνασίου 50
Πανέτα Δήμητρα Κείμενα Ν.Ε. Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου 58
Πανόπουλος Παναγιώτης Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου 93
Παπαγεωργίου Ελένη Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Λυκείου 99
Παπαδάς Βασίλειος Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου 25
Παπαδοπούλου Αναστασία Δημοτικό "Τα ατίθασα" 83
Παπαδοπούλου Ευμορφίλη Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου 63
Παπανικολάου Δήμητρα Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου 76
Παπαχαραλάμπους Αναστασία Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄Γυμνασίου 120
Παπαχρήστου Ειρήνη Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής 67
Πάρτσια Ζωή Χημεία Β΄ Γυμνασίου 106
Πελεχρά Αναστασία Πληροφορική Γ΄ΕΠΑ.Λ. 51
Πλατάκη Ειρήνη Νεοελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου 22
Πολύζος Νικόλαος Μελέτη Περιβάλλοντος Δ΄ Δημοτικού 107
Ρόρρης Δημήτριος Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής ΕΠΑ.Λ. 103
Σαλαβασίδης Πέτρος Πληροφορική ΕΠΑ.Λ. 28
Σαρίγκολη Ευαγγελία Αγγλικά Ε΄ Δημοτικού 26
Σβέρκου Αρετή Δημοτικό "Τα ατίθασα" 43
Σκορδιώτη Ευφροσύνη Αγγλικά Α΄ Γυμνασίου 32
Σουργουτσίδου Όλγα ΚΠΑ Ε΄ Δημοτικού 59
Σπελέτα Ευτυχία Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου 48
Τζιαβάρα Ευφροσύνη (Τοπική) Ιστορία Γ΄Γυμνασίου 73
Τζιαβάρα Γεωργία Πληροφορική Γυμνασίου 91
Τουρναβίτης Στέργιος Μαθηματικά Β΄ Λυκείου 34
Τραγουδά Αικατερίνη ΚΠΑ Ε΄ Δημοτικού 40
Τραχανοπούλου Ιωάννα Α΄ Γυμνασίου 49
Τσελεμπή Άννα Πληροφορική Γυμνασίου 65
Τσιγκά Γεωργία Ιστορία Β΄ Γυμνασίου 77
Τυροθρουλάκη Αργυρώ Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Γ΄Γυμνασίου 52
Φαρίδου Σμαράγδα Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου 12
Χαλιάσου Ευαγγελία Νηπιαγωγείο 104
Χαρπαντίδου Ζαχαρούλα Πληροφορική Γ΄ΕΠΑ.Λ. 84
Χατζηελευθερίου Κωνσταντίνος Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου 30
~4~

5. ΒΑΘΜΙΔΑ – ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΜΑ ΣΕΛ
Ειδική Αγωγή Γ΄Γυμνασίου Ρατσισμός 11
Νηπιαγωγείο Αραχνούλα και δημιουργία ιστορίας - 12
Νηπιαγωγείο παραμυθιού
Έντομα σε ιδεοθύελλα 12
Δημοτικό "Τα ατίθασα" Διαφημίζω, δυσφημίζω και μαθαίνω 14
Δημοτικό "Τα ατίθασα" Τα όπλα στη βαλίτσα μου! 15
Γερμανικά Δημοτικού Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ 18
Ιστορία Γ΄ Δημοτικού Η εκστρατεία στην Τροία 19
Μελέτη Περιβάλλοντος Δ΄ Δημοτικού Η φύση είναι το σπίτι μας - Σπίτι με 22
Δ΄ Δημοτικού κήπον
Ιστορίες της τουαλέτας 25
Ε΄ Δημοτικού Ιδεοθύελλα π.χ. ενέργεια 25
Ε΄ Δημοτικού Τυχαίες λέξεις για τη δημιουργία 26
Αγγλικά Ε΄ Δημοτικού ψηφιακού παραμυθιού
Νοιάζομαι για το περιβάλλον 28
Ιστορία Ε΄ Δημοτικού Η άλωση της Κωνσταντινούπολης 30
ΚΠΑ Ε΄ Δημοτικού Συμμετέχουμε στη λήψη αποφάσεων 32
ΚΠΑ Ε΄ Δημοτικού Συμμετέχουμε στη λήψη αποφάσεων – Τα
Συμμετέχουμε στη λήψη αποφάσεων – 34
6 καπέλα διατρέφονται υγιεινά!
Επιλέγω την αξιοποίηση ενός μεγάλου
Φυσικά Ε΄ Δημοτικού Καλοί αγωγοί και μονωτές της θερμότητας 35
χώρου
Αγωγή και Ευέλικτη Ζώνη Μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο 37
Στ΄Δημοτικού
Ελληνική Γλώσσα Στ΄Δημοτικού Ο ήλιος ο ηλιάτορας 38
Α΄ Γυμνασίου "Τα ατίθασα" Κινητά τηλέφωνα 40
Αγγλικά Γυμνασίου Οι 7 νάνοι (άνευ Χιονάτης) 42
Αγγλικά Α΄ Γυμνασίου Υγιεινές διατροφικές συνήθειες 43
Γαλλικά Γυμνασίου Ο Δούρειος Ίππος και ο Μενέλαος 45
Μαθηματικά Γυμνασίου Ιδεοθύελλα στα μαθηματικά 47
Πληροφορική Γυμνασίου Παιχνίδια στον Η/Υ (πρόγραμμα scratch) 48
Πληροφορική Γυμνασίου Ασφάλεια στο Διαδίκτυο 49
Κείμενα Ν.Ε. Λογοτεχνίας Α΄ Άστρο Πρωινό 50
Γυμνασίου
Νεοελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου Φροντίζω για τη διατροφή και την υγεία 51
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου μου γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα;
Πως 52
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Παραβολή του Σπλαχνικού Πατέρα - 56
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Story boarding
Παραβολή Σπλαχνικού Πατέρα - Η 58
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου πρώτη προσπάθεια
Παραβολή του Σπλαχνικού Πατέρα - Του 59
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Ασώτου υπερασπίστηκε τις γυναίκες
Ο Χριστός 61
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Παραβολή του Σπλαχνικού Σαμαρείτη 61
~5~

6. Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Πάσχα μέγα, Πάσχα των πιστών - Εικόνα 63
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου της Ανάστασης του Βυζαντίου
Στους δρόμους 65
Χημεία Β΄ Γυμνασίου Έννοια χημείας 67
Θρησκευτικά Γ΄Γυμνασίου Ο δικός μου άγιος Scamper 68
Θρησκευτικά Γ΄Γυμνασίου Το κήρυγμα του αποστόλου Παύλου στην 70
Ιστορία (Τοπική) Γ΄Γυμνασίου Ελλάδα
Ιδεοθύελλα σε Project: Εργοστάσιο 73
ΚΠΑ Γ΄Γυμνασίου Κονσερβοποιίας φαινόμενα βίας
Αθλητισμός και 75
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄Γυμνασίου Τα παιδιά του πολέμου 76
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Ανανεώσιμες , φιλικές προς το 77
Γ΄Γυμνασίου
Ξένες Γλώσσες Γ΄Γυμνασίου περιβάλλον πηγές ενέργειας
Δημιουργικό παιχνίδι 79
Λύκειο "Τα ατίθασα" Τεχνικές δημιουργικότητας στα 80
Λύκειο "Τα ατίθασα" θεωρητικά μαθήματα- Μία στις θετικές
Τεχνικές δημιουργικότηταςπρώτη άποψη 81
Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου επιστήμες - Οι απόψεις μου
Δίκυκλα και οδική ασφάλεια 83
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου Θρησκευτικά σύμβολα στις σχολικές 84
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου αίθουσες
Το Βάπτισμα - Ο νηπιοβαπτισμός 85
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου Το μυστήριο της μετάνοιας 86
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου Το μυστήριο του γάμου 88
Θρησκευτικά Β΄ Λυκείου Φανατισμός και Ανεξιθρησκία 89
Μαθηματικά Β΄ Λυκείου Ένα πρόβλημα από τη σκοπιά των 5 91
Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Λυκείου ομάδων
Συνέπειες του ρατσισμού στο άτομο και 93
Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ΄ την κοινωνία - Τα παρατσούκλια
Ελληνική Οικονομία 94
Λυκείου
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου Η ελευθερία του ανθρώπου στις επιλογές 95
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου και Κοινωνικό πρόβλημα (ενότητα 7)
Το στις πράξεις του 95
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου Ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής 98
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου Άρνηση και υποτίμηση της ανθρώπινης 99
Θρησκευτικά Β΄ΕΠΑ.Λ. ζωής: Άμβλωση της παραθρησκείας -
Νέοι στο ρυθμό 100
Ηλεκτροτεχνία Β΄ΕΠΑ.Λ. Σέκτες και νέοι
Μαγνητισμός 102
Πληροφορική ΕΠΑ.Λ. Αλγόριθμος Διάσπασης IP Αυτοδύναμων 103
Πληροφορική Γ΄ΕΠΑ.Λ. Πακέτων αλγόριθμου
Δημιουργία 104
Πληροφορική Γ΄ΕΠΑ.Λ. Βάσεις Δεδομένων 106
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής ΕΠΑ.Λ. Ανακύκλωση - Κομποστοποίηση: Πως θα 107
Πληροφορική Σχολείο Δεύτερης γεμίσουμε πιο γρήγορα τη του διαδικτύου
Γνωριμία με τις υπηρεσίεςχωματερή μας; 109
Ευκαιρίας Περιβαλλοντικής
Πρόγραμμα Η πράσινη χημεία και η προστασία του 111
Εκπαίδευση Ενηλίκων περιβάλλοντος επαγγέλματος του
Προοπτικές του 115
Προτάσεις παντός καιρού εκπαιδευτή ενηλίκων
Παιδαγωγικό Συμβόλαιο 117
Προτάσεις παντός καιρού Ιδεοθύελλα στην επιλογή περιβαλλοντικού 120
προγράμματος
~6~

7. Παράρτημα
Θέμα Σελ.
Τα έργα των χειρών μας… 122
Αυτοκίνητα σε κατάσταση πανικού 122
Ένα τρένο ταξιδεύει… 123
Ψωνίζουμε hi-tech 124
Χρήσιμα links και …άλλα 125
Εκπαιδευτικά 125
Για προβληματισμό και όχι μόνο 126
Εργαλεία 127
~7~

8. ΒΑΘΜΙΔΑ – ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΜΑ ΣΕΛ.
Α΄ Γυμνασίου "Τα ατίθασα" Κινητά τηλέφωνα 40
Αγγλικά Ε΄ Δημοτικού Νοιάζομαι για το περιβάλλον 28
Αγγλικά Α΄ Γυμνασίου Υγιεινές διατροφικές συνήθειες 43
Αγγλικά Γυμνασίου Οι 7 νάνοι (άνευ Χιονάτης) 42
Αγωγή και Ευέλικτη Ζώνη Στ΄Δημοτικού Μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο 37
Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ΄ Λυκείου Ελληνική Οικονομία 94
Γαλλικά Γυμνασίου Ο Δούρειος Ίππος και ο Μενέλαος 45
Γερμανικά Δημοτικού Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ 18
Δ΄ Δημοτικού Ιστορίες της τουαλέτας 25
Δημοτικό "Τα ατίθασα" Διαφημίζω, δυσφημίζω και μαθαίνω 14
Δημοτικό "Τα ατίθασα" Τα όπλα στη βαλίτσα μου! 15
Ε΄ Δημοτικού Ιδεοθύελλα π.χ. ενέργεια 25
Ε΄ Δημοτικού Τυχαίες λέξεις για τη δημιουργία ψηφιακού παραμυθιού 26
Ειδική Αγωγή Γ΄Γυμνασίου Ρατσισμός 11
Εκπαίδευση Ενηλίκων Προοπτικές του επαγγέλματος του εκπαιδευτή ενηλίκων 115
Ελληνική Γλώσσα Στ΄Δημοτικού Ο ήλιος ο ηλιάτορας 38
Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου Δίκυκλα και οδική ασφάλεια 83
Ηλεκτροτεχνία Β΄ΕΠΑ.Λ. Μαγνητισμός 102
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου Θρησκευτικά σύμβολα στις σχολικές αίθουσες 84
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου Το Βάπτισμα - Ο νηπιοβαπτισμός 85
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου Το μυστήριο της μετάνοιας 86
Θρησκευτικά Α΄ Λυκείου Το μυστήριο του γάμου 88
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Πως γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα; 61
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Παραβολή του Σπλαχνικού Πατέρα - Story boarding 58
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Παραβολή Σπλαχνικού Πατέρα - Η πρώτη προσπάθεια 56
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Ο Χριστός υπερασπίστηκε τις γυναίκες 63
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Πάσχα μέγα, Πάσχα των πιστών - Εικόνα της Ανάστασης 52
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Παραβολή του Σπλαχνικού Πατέρα - Του Ασώτου 59
Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου Παραβολή του Σπλαχνικού Σαμαρείτη 61
Θρησκευτικά Β΄ΕΠΑ.Λ. Νέοι στο ρυθμό της παραθρησκείας - Σέκτες και νέοι 100
~8~

9. Θρησκευτικά Β΄ Λυκείου Φανατισμός και Ανεξιθρησκία 89
Θρησκευτικά Γ΄Γυμνασίου Ο δικός μου άγιος Scamper 68
Θρησκευτικά Γ΄Γυμνασίου Το κήρυγμα του αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα 70
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου Η ελευθερία του ανθρώπου στις επιλογές και στις 99
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου πράξεις του πρόβλημα (ενότητα 7)
Το Κοινωνικό 95
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου Ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής 98
Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου Άρνηση και υποτίμηση της ανθρώπινης ζωής: Άμβλωση 95
Ιστορία (Τοπική) Γ΄Γυμνασίου Ιδεοθύελλα σε Project: Εργοστάσιο Κονσερβοποιίας 73
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου Στους δρόμους του Βυζαντίου 65
Ιστορία Γ΄ Δημοτικού Η εκστρατεία στην Τροία 19
Ιστορία Ε΄ Δημοτικού Η άλωση της Κωνσταντινούπολης 30
Κείμενα Ν.Ε. Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου Άστρο Πρωινό 50
ΚΠΑ Γ΄Γυμνασίου Αθλητισμός και φαινόμενα βίας 75
ΚΠΑ Ε΄ Δημοτικού Συμμετέχουμε στη λήψη αποφάσεων Συμμετέχουμε στη 34
ΚΠΑ Ε΄ Δημοτικού λήψη αποφάσεων – λήψη αποφάσεων – Επιλέγω την
Συμμετέχουμε στη Τα 6 καπέλα διατρέφονται υγιεινά! 32
Λύκειο "Τα ατίθασα" αξιοποίηση ενός μεγάλου χώρουθεωρητικά μαθήματα-
Τεχνικές δημιουργικότητας στα 80
Λύκειο "Τα ατίθασα" Μία πρώτη άποψη
Τεχνικές δημιουργικότητας στις θετικές επιστήμες - Οι 81
Μαθηματικά Β΄ Λυκείου απόψεις μου από τη σκοπιά των 5 ομάδων
Ένα πρόβλημα 91
Μαθηματικά Γυμνασίου Ιδεοθύελλα στα μαθηματικά 47
Μελέτη Περιβάλλοντος Δ΄ Δημοτικού Η φύση είναι το σπίτι μας - Σπίτι με κήπον 22
Νεοελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου Φροντίζω για τη διατροφή και την υγεία μου 51
Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Λυκείου Συνέπειες του ρατσισμού στο άτομο και την κοινωνία - Τα 93
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄Γυμνασίου παρατσούκλια πολέμου
Τα παιδιά του 76
Νηπιαγωγείο Αραχνούλα και δημιουργία ιστορίας - παραμυθιού 12
Νηπιαγωγείο Έντομα σε ιδεοθύελλα 12
Ξένες Γλώσσες Γ΄Γυμνασίου Δημιουργικό παιχνίδι 79
Πληροφορική Γ΄ΕΠΑ.Λ. Δημιουργία αλγόριθμου 106
Πληροφορική Γ΄ΕΠΑ.Λ. Βάσεις Δεδομένων 104
Πληροφορική Γυμνασίου Παιχνίδια στον Η/Υ (πρόγραμμα scratch) 49
Πληροφορική Γυμνασίου Ασφάλεια στο Διαδίκτυο 48
Πληροφορική ΕΠΑ.Λ. Αλγόριθμος Διάσπασης IP Αυτοδύναμων Πακέτων 103
Πληροφορική Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Γνωριμία με τις υπηρεσίες του διαδικτύου 109
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Η πράσινη χημεία και η προστασία του περιβάλλοντος 111
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Γ΄Γυμνασίου Ανανεώσιμες , φιλικές προς το περιβάλλον πηγές 77
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής ΕΠΑ.Λ. ενέργειας
Ανακύκλωση - Κομποστοποίηση: Πως θα γεμίσουμε πιο 107
Προτάσεις παντός καιρού γρήγορα τη χωματερή μας;
Παιδαγωγικό Συμβόλαιο 120
Προτάσεις παντός καιρού Ιδεοθύελλα στην επιλογή περιβαλλοντικού προγράμματος 117
Φυσικά Ε΄ Δημοτικού Καλοί αγωγοί και μονωτές της θερμότητας 35
Χημεία Β΄ Γυμνασίου Έννοια χημείας 67
~9~

10. ~ 10 ~

11. Από άλλη...οπτική – Ευθαλία Παναγοπούλου
Είμαι φιλόλογος ειδικής αγωγής και δεν έχω "τάξη" με την κλασική έννοια του όρου.
Παλιότερα έκανα παράλληλη στήριξη, οπότε είχα έναν μαθητή και τον βοηθούσα μέσα στην
τάξη του και τα δύο τελευταία χρόνια έχω το τμήμα ένταξης, οπότε δουλεύω με ομάδες 2 ή 3
παιδιών. Ωστόσο, θα προσπαθήσω να σας καταθέσω μία περσινή μου εμπειρία...
Στη Γ' γυμνασίου είχα μία ομάδα από τρία κοριτσάκια και μία ομάδα από δύο
αγοράκια. Τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν δεν ήταν ιδιαίτερα σοβαρά και προσπαθούσα να
τα βοηθήσω να "μάθουν" να γράφουν έκθεση. Αφού είχα χρησιμοποιήσει αρκετές τεχνικές
και μεθόδους και ... δεν καταφέρναμε και πολλά, αποφάσισα μία μέρα να τα πάρω όλα μαζί και
να τους κάνω μία προβολή μίας ταινίας μικρού μήκους, που είχαν φτιάξει παιδιά της ηλικίας
τους, με θέμα το ρατσισμό, από ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που παρακολουθούσα τότε
(Grundtvig II - εκπαίδευση ενηλίκων).
Αμέσως μετά την προβολή τους παρότρυνα να πει ο καθένας κάτι που σκέφτεται σε
σχέση με την ταινία αυτή, σύμφωνα με την τεχνική της ιδεοθύελλας. Κατέγραψα όλες τις
ιδέες τους στον πίνακα και μετά ο καθένας έγραψε μία έκθεση με θέμα δικής του επιλογής -
σχετικό βέβαια με το ρατσισμό- αλλά με την προϋπόθεση να αναπτύξει όλες τις ιδέες που
υπήρχαν στον πίνακα.
Το ενθαρρυντικό για μένα ήταν ότι ήταν η πρώτη φορά που κατάφεραν να γράψουν
ένα ολοκληρωμένο κείμενο με αρχή, μέση και τέλος...
~ 11 ~

12. Αραχνούλα και δημιουργία ιστορίας-παραμυθιού – Μαρίνα Μπόζιου
Στο νηπιαγωγείο που εργάζομαι τα πράγματα νομίζω ότι είναι πιο εύκολα όσον αφορά
κάποιες τεχνικές. σίγουρα δεν τις έχω εφαρμόσει όλες αλλά πρόσφατα με τα παιδιά έπαιξα το
παρακάτω παιχνίδι:
(Αυτό τον καιρό διαπραγματευόμαστε στην τάξη το θέμα "βιβλίο").
1. ζωγράφισα έναν ήλιο και στο κέντρο του τη λέξη βιβλίο.
2. ζήτησα από τα παιδιά να μου πουν την πρώτη λέξη που τους έρχεται στο μυαλό και
σχετίζεται με το βιβλίο.
3. κατέγραψα τις λέξεις, τις ξαναδιάβασα και τους ζήτησα το κάθε παιδί να μου
ζωγραφίσει τη λέξη του.
4. την επόμενη μέρα ξαναδιαβάσαμε με τα παιδιά αυτή τη φορά τις λέξεις και
ξεκινώντας από κάποια, φτιάξαμε μία ιστορία, ένα δικό τους παραμύθι που το
εικονογραφήσαμε, του δώσαμε τίτλο και το τοποθετήσαμε στη βιβλιοθήκη μας.
5. ...δεν είναι λίγες οι φορές που πηγαίνουν το επιλέγουν και το διαβάζουν μόνα τους
γιατί απλά είναι το δικό τους παραμύθι...!!!
Τα έντομα σε ιδεοθύελλα – Ευαγγελία Χαλιάσου
Θέλοντας ν' ασχοληθούμε με το θέμα "ΕΝΤΟΜΑ", προτρέπω τα παιδιά να μου πουν
την πρώτη λέξη που τους έρχεται στο μυαλό σχετικά με το θέμα μας, τις καταγράφω σε
χαρτάκια και δίνω το χαρτάκι στο παιδί που πρότεινε την λέξη για να ζωγραφίσει κάτι
σχετικό. Το ίδιο γίνεται και με τα επόμενα παιδιά.
Έχοντας εξαντλήσει τις ιδέες τους, γράφω σε χαρτόνια τίτλους όπως "Πώς είναι;",
"Τί τρώνε;", "Ποιο είναι το σπίτι τους", "Πώς κινούνται;" κ.α. και κολλάμε κάτω από κάθε
~ 12 ~

13. τίτλο το χαρτάκι που ταιριάζει καλύτερα κάνοντας ομαδοποίηση των απαντήσεών τους.
Έπειτα σχεδιάζω έναν ήλιο που στις ακτίνες του καταγράφω αυτά που λένε τα παιδιά
ότι δεν γνωρίζουν και θέλουν να μάθουν.
Στο τέλος καταγράφουμε με ποιους τρόπους θέλουν ν' ασχοληθούμε με τα έντομα
(ενδεικτ. παρατήρηση (στο φυσικό τους περιβάλλον), ζωγραφική, collage, δραματοποίηση,
ποιήματα, τραγουδάκια, (κινητικά) παιχνίδια) κ.α. ζωγραφίζοντας δίπλα από την λέξη την
αντίστοιχη εικόνα και προτείνουν αν γνωρίζουν κάποιο.
Και ξεκινάμε...
~ 13 ~

14. Διαφημίζω...δυσφημίζω και μαθαίνω – Χρήστος Καλογεράς
Αντικειμενικός στόχος της εκπαίδευσης είναι η ανάπτυξη της κριτικής και
δημιουργικής σκέψης. Το σενάριο που παραθέτω είναι ένα παράδειγμα του πώς δημιουργικές
τεχνικές μπορούν να υπηρετήσουν την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης.
Αφού χωρίζω τον πληθυσμό της τάξης σε δυο ομάδες (με τα κριτήρια που διέπουν
την ομαδοσυνεργατική, μικτή, ανομοιογενή ομάδα) δίνεται στην πρώτη ομάδα το θέμα που θα
μας απασχολήσει π.χ. "η διαφήμιση ενός καταναλωτικού προϊόντος που μου αρέσει, για
παράδειγμα η παιχνιδομηχανή playstation". Φροντίζω ώστε το συγκεκριμένο προϊόν να
εμπίπτει στα ενδιαφέροντα των παιδιών .
Με την τεχνική του brainstorming (ελεύθερη καταγραφή ιδεών) αναλύουμε την
έννοια της διαφήμισης, τα είδη της (τηλεοπτική, ραδιοφωνική κ.λπ.) τα συστατικά της μέρη
(αφίσα, σλόγκαν) και καταγράφουμε, κατηγοριοποιούμε κι αξιολογούμε τα πλεονεκτήματα και
τους λόγους που μπορούν να κάνουν το προϊόν ελκυστικό στους καταναλωτές.
Σε μια ολοκλήρωση των παραπάνω ζητούμε από τους μαθητές να συνθέσουν τις
απόψεις τους και να καταλήξουν στην παραγωγή ενός τελικού προϊόντος ( π.χ. αφίσα).
Ταυτόχρονα στη δεύτερη ομάδα ανατίθεται η "δυσφήμιση της παιχνιδομηχανής
playstation"
Με την τεχνική του reserve brainstorming η ομάδα προσπαθεί να ανατρέψει την
προηγούμενη υπόθεση και οι μαθητές να αναδείξουν δημιουργικές ιδέες που να
"υπονομεύουν" και να δυσφημίζουν το προιόν. Η δεύτερη ομάδα θα εργαστεί όπως η πρώτη
και θα ολοκληρώσει συνθέτοντας τα δεδομένα της σε μια αφίσα.
Οι εργασίες των δυο ομάδων θα παρουσιαστούν στην ολομέλεια, όπου οι μαθητές
απαλλαγμένοι από το ρόλο τους , εξατομικευμένα κι αποστασιοποιημένα , θα κρίνουν τις
απόψεις των ομάδων και θα αξιολογήσουν τη δημιουργικότητά τους.
~ 14 ~

15. Το παραπάνω σενάριο χρησιμοποιεί ένα μίγμα δημιουργικών τεχνικών
(brainstorming, reserve brainstorming, μια παραλλαγή των σκεπτόμενων καπέλων) με
σκοπό την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης μέσα από τη δημιουργικότητα.
Τα όπλα στη βαλίτσα μου! – Αρετή Σβέρκου
Κάθε φορά που αρχίζει μια σχολική χρονιά μόνιμη είναι η έννοια μου αλλά και η ευχή
μου να έχουν φαντασία οι μαθητές μου και ανάλογα να την αξιοποιήσω. Και αν δεν είναι έτσι,
αναρωτιέμαι, τι κάνω;
Για αυτό το λόγο φροντίζω να διατηρώ στη "βαλίτσα" των εργαλείων μου εκείνα τα
μέσα που θα τους ενισχύσει τη φαντασία και θα κάνει την καθημερινότητά μας πιο
δημιουργική.
Εκείνη τη μέθοδο που συχνά χρησιμοποιώ είναι "η δημιουργία ιστοριών", όχι από
εμένα αλλά από τους μαθητές μου. Πώς ο κάνω αυτό; Με τη βοήθεια μιας τράπουλας.
Έχω εκτυπώσει και έχω κολλήσει πάνω στα φύλλα της τράπουλας φιγούρες
φανταστικές, γνώριμες και παράξενες καθώς και αντικείμενα οικεία ή μη. Τραβώ εγώ μια
κάρτα τυχαία και βάζω το πρώτο λιθαράκι στη δημιουργία της νέας μας ιστορίας
διατυπώνοντας εκείνη τη στιγμή την αρχή της φανταστικής ιστορίας με μια πρόταση που θα
προσελκύσει το ενδιαφέρον των μαθητών και θα τους κάνει να δημιουργήσουν μια ιστορία.
Έπειτα από εμένα, με τυχαία σειρά, τραβούν κάρτες οι μαθητές και ο καθένας συμπληρώνει
την ιστορία συμπληρώνοντας την πρόταση του προηγούμενου μαθητή, ώστε να δημιουργηθεί
πλοκή και κάποτε να τελειώσει. Γίνονται οι απαραίτητες σημειώσεις στον πίνακα, κυρίως σε
ό,τι αφορά σε ονόματα ηρώων ή χαρακτηριστικών αυτών ή μερών που λαμβάνουν χώρα οι
ιστορίες που δημιουργούνται.
Τι ιστορίες έχουν ακουστεί μέσα στην τάξη...Μακάρι να τις είχα κάνει βιβλία
κανονικά!
Ακόμα και οι μαθητές που δε θέλουν να συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες ή
είναι ντροπαλοί ή είναι οι λεγόμενοι "αδύνατοι" μαθητές, ξαφνικά βρίσκουν το χώρο που
χρειάζονται για να παρουσιάσουν τις ιδέες τους και να βοηθήσουν στο ξεκλείδωμα της
ιστορίας. Είναι το καλύτερο μέσο για αυτούς τους μαθητές να δείξουν την αξία τους ως
μαθητές και να τραβήξουν και την προσοχή των συμμαθητών τους.
Μια άλλη δραστηριότητα που χρησιμοποιώ για να ενισχύσω ή να αφυπνίσω τη φαντασία
των μικρών μαθητών μου, είναι να χρησιμοποιώ τα εξώφυλλα των λογοτεχνικών βιβλίων
που υπάρχουν στην αίθουσά μου ή που εγώ η ίδια έχω φέρει από το σπίτι μου. Με αυτά και
πάλι "χτίζεται" μια φανταστική ιστορία, μπερδεύοντας τους τίτλους των ιστοριών των
βιβλίων και των όσων απεικονίζονται στα εξώφυλλα. Βασική προϋπόθεση να μην ανοιχτούν
τα βιβλία και σε καμία περίπτωση να μην διαβαστεί η περίληψη που ίσως να υπάρχει στο
~ 15 ~

16. οπισθόφυλλο. Σε αυτή τη δραστηριότητα χρησιμοποιώ ομάδες. Κάθε ομάδα επιλέγει 2 έως 4
βιβλία και δημιουργεί τη δική της ιστορία. Κάθε ιστορία παρουσιάζεται στην αίθουσα όχι απλά
με τη χρήση της αφήγησης ή με όσες σημειώσεις κράτησαν οι μαθητές ενώ τη δημιουργούσαν,
αλλά και με δραματοποίηση της ιστορίας με τη χρήση όσων μέσων διαθέτει η αίθουσά μας
εκείνη την ημέρα που λαμβάνει χώρα αυτή η δραστηριότητα.
Τα συναισθήματα που έρχονται στην επιφάνεια είναι πρωτόγνωρα (θετικά και
αρνητικά). Η ποιότητα των ιστοριών που δημιουργούνται μοναδική! Η συγκίνηση, οι διαφωνίες
μεταξύ των μαθητών και η επίλυση προβλημάτων βγαίνουν πάνω στο "τραπέζι" των
μαθητών. Και που οι ιστορίες αυτές οι δημιουργημένες από τους ίδιους γίνονται ο καθρέπτης
τους και σιγά σιγά εξωτερικεύονται πολλά συναισθήματα και προβλήματα!
Η τεχνική του "brainstorming" είναι, επίσης, ένα εργαλείο που με βοηθάει να
ξεκινήσει η συζήτηση και η ανάλυση πάνω σε θέματα που είναι άγνωστα στους μαθητές ή
λιγότερο οικεία σε αυτούς. Πολύ πρόσφατα η τεχνική αυτή με έβγαλε από τη δύσκολη θέση
και από τη χρήση της μονοτονίας να μιλάω μόνο εγώ μέσα στην τάξη και τα βλέμματα να είναι
γύρω τριγύρω και έξω από τα παράθυρα, όταν χρειάστηκε να γνωρίσουμε την Ευρώπη και
την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο ο "καταιγισμός ιδεών" έσωσε την κατάσταση.
Οι μαθητές ήδη χωρισμένοι σε ομάδες πήραν μπροστά τους από ένα χρωματιστό χαρτόνι
αρκετά μεγάλο. Αφού έγραψαν στο κέντρο του τις λέξεις "Ευρώπη" και "Ευρωπαϊκή Ένωση",
άρχισαν να καταγράφουν λέξεις που τους έρχονταν στο νου στο άκουσμα αυτών των δύο
όρων ή εννοιών. Όταν οι μαθητές ολοκλήρωσαν την "καταιγίδα", ο εκπρόσωπος κάθε ομάδας
διάβασε και εξήγησε τα όσα έγραψε εκείνος και τα μέλη της ομάδας του. Με αυτό τον τρόπο
γνωρίσαμε δημιουργικά την "Ευρώπη" και κατ' επέκταση την "Ευρωπαϊκή Ένωση", χωρίς να
αναζητήσουμε πληροφορίες (τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο της εργασίας) σε βιβλία,
χρησιμοποιώντας μόνο τις δικές μας γνώσεις και τις δικές μας εμπειρίες. Ύστερα από όλα
αυτά, τα χαρτόνια τα αναρτήσαμε στους πίνακες ανακοινώσεων της αίθουσάς μας και
υπήρξαν αυτά η ανατροφοδότησή μας και ο καθοδηγητής μας, για να μην ξεχνάμε το πλαίσιο
μέσα στο οποίο στο χρονικό διάστημα που ακολούθησε εργαστήκαμε πάνω στο θέμα
"Ευρωπαϊκή Ένωση".
Τα αποτελέσματα από αυτή την δραστηριότητα ήταν απροσδόκητα και επηρεασμένα από
τη σύγχρονη πραγματικότητα. Αυτό ήταν! Το ταξίδι μας στην Ευρώπη έγινε με υποψιασμένους
μαθητές, με μαθητές που αφουγκράζονται την πραγματικότητα που δεν τους αφήνει
αδιάφορους!
από Αρετή Σβέρκου
Από την αρχή της σχολικής χρονιάς παίρνουν θέση αυτές οι τεχνικές. Πρώτα για να
ερευνήσω ποια ταιριάζει με τους νέους μαθητές μου και έπειτα στρωνόμαστε στη δουλειά για
τα καλά! Και ξέρετε πόσο καλά λειτουργεί και έχει αποτελέσματα σωστά με τέτοιες τεχνικές
και ο γραπτός τους λόγος;
Πλέον θα αρχίσω να σκέφτομαι και πώς θα χρησιμοποιήσω και την τεχνική των
~ 16 ~

17. καπέλων στο Δημοτικό Σχολείο. Υποθέτω ότι πολλές παρεξηγήσεις και παρερμηνεύσεις σε
επικοινωνιακό επίπεδο θα λύνονται με αυτή την τεχνική.
~ 17 ~

18. ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ
Σενάριο για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ – Σοφία Λυκοδήμου
Όχι, δεν πρόκειται για σενάριο εξόδου της χώρας μας από το ευρώ, αλλά
για δραστηριότητες στο μάθημα των Γερμανικών για μαθητές Δημοτικού που έχουν θέμα τα
κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα νομίσματα του ευρώ.
Ο εκπαιδευτικός κολλάει στον πίνακα έναν χάρτη της Ευρώπης. Σ' ένα κουτάκι
υπάρχουν καρτέλες με τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Γερμανικά. Ο κάθε
μαθητής διαλέγει στην τύχη μία καρτέλα και προσπαθεί να βρει στον χάρτη που βρίσκεται η
συγκεκριμένη χώρα. Αφού τη βρει, καρφιτσώνει την καρτέλα στον χάρτη. Ταυτόχρονα, οι
μαθητές δημιουργούν έναν πίνακα με τις χώρες και τις εθνικότητες στα Γερμανικά.
Στη συνέχεια, αφού οι μαθητές έχουν χωριστεί σε ομάδες, ο εκπαιδευτικός μοιράζει
ένα χαρτί στο οποίο απεικονίζονται οι πίσω όψεις νομισμάτων του ευρώ και οι μαθητές
προσπαθούν να μαντέψουν από ποιες χώρες προέρχονται.
Ο εκπαιδευτικός θα μπορούσε να αναθέσει σε κάθε ομάδα να βρει εικόνες που έχουν
σχέση με μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να δημιουργήσει ένα πόστερ.
Θα μπορούσε επίσης να ζητήσει από τους μαθητές να φέρουν στην τάξη εικόνες ή
αντικείμενα, τα οποία θα παρουσιάσουν στην τάξη και οι συμμαθητές τους θα πρέπει να
υποθέσουν σε ποια χώρα ανήκουν.
από Ευφροσύνη Σκορδιώτη
Με αυτόν τον τρόπο τους εντυπώνονται ονόματα χωρών και εθνικοτήτων καλύτερα
γιατί χρησιμοποιείς και τον χάρτη και επίσης με το ευρώ το όλο μάθημα παίρνει διαστάσεις
εκτός τάξης και τους δείχνεις πώς αυτά που μαθαίνουν έχουν ανταπόκριση στον πραγματικό
κόσμο. Θα το εφαρμόσω και εγώ στα αγγλικά.
~ 18 ~

19. Γ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η εκστρατεία στην Τροία...με 6 καπέλα – Σοφία Κολοσίδου
Τεχνική: Τα 6 καπέλα
«Η εκστρατεία στην Τροία»
Στο μάθημα της ιστορίας της Γ’ τάξης υπάρχει μία μεγάλη ενότητα για τον τρωικό
πόλεμο. Θα μπορούσαμε στα πρώτα μαθήματα που παρουσιάζεται το πώς ξεκίνησαν τα
γεγονότα και το πώς κατέληξαν οι Αχαιοί να ξεκινήσουν κατά των Τρώων, να φτιάξουμε με
τα παιδιά ένα «συμβούλιο» με παιγνιώδη και θεατρική μορφή που να αναλύει τα υπέρ και τα
κατά μιας τέτοιας εκστρατείας με σκοπό να αποφασίσει τελικά αν θα πρέπει να ξεκινήσουν ή
όχι κατά της Τροίας.
(Θα μπορούσαμε να το εξελίξουμε και σε παιχνίδι ρόλων με περισσότερη
θεατρικότητα. Να μαζέψουμε ή να κατασκευάσουμε αντικείμενα που να ταιριάζουν σε κάθε
ομάδα ή να ζητήσουμε από τους μαθητές να επιλέξουν έναν ή περισσότερους ήρωες που
πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να ενταχθούν στην ομάδα τους με βάση τα στοιχεία του
χαρακτήρα τους και τις αντιδράσεις τους στηριζόμενοι σε όσα διαβάσαμε για τους ήρωες των
Αχαιών και των Τρώων).
1ο βήμα (10 λεπτά): ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Έχουμε ένα δοχείο με κάρτες από χαρτόνι. Κάθε χαρτόνι έχει σχεδιασμένο πάνω του
ένα καπέλο. Ζητούμε από τα παιδιά να διαλέξουν. Έχουμε προηγουμένως υπολογίσει των
αριθμό των μαθητών σε κάθε ομάδα, οπότε έχουμε γεμίσει το δοχείο με τον ανάλογο αριθμό
καρτών με τα αντίστοιχα καπέλα. Αφού πάρουν όλοι από ένα εξηγούμε τι αντιπροσωπεύει το
κάθε καπέλο.
Μπλε καπέλο (λογική): Παίρνοντας την ιδέα από την Κατερίνα Τ. και τη Σμαράγδα
Φ. θα «φορέσω» το μπλε καπέλο και θα συντονίσω τη δραστηριότητα. Έτσι τα παιδιά θα με
νιώθουν μέλος του παιχνιδιού-της δραστηριότητας και όχι έναν εξωτερικό παρατηρητή που
τους κατευθύνει.
2ο βήμα (15 λεπτά): ΟΜΑΔΕΣ
Δίνουμε τον απαιτούμενο χρόνο στις ομάδες να συνεργαστούν και να καταγράψουν
συνοπτικά τις προτάσεις.
Άσπρο καπέλο (πληροφορίες): εξετάζουν και αναλύουν όλες τις πληροφορίες που
έχουν στη διάθεσή τους και όλα τα ενδεχόμενα που μπορεί να ισχύουν για να θέλουν οι
~ 19 ~

20. Αχαιοί μια τέτοια εκστρατεία (η ασέβεια των Τρώων, η προδοσία της ωραίας Ελένης, η
κατάκτηση μιας πλούσιας περιοχής, η επιθυμία των Αχαιών για διεύρυνση των εμπορικών
σταθμών τους κ.ά.).
Μαύρο καπέλο (κρίση): κάνουν τον «συνήγορο του διαβόλου» από τη μεριά των
Τρώων και σκέφτονται τι μπορεί να πάει στραβά σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Ποια εμπόδια
μπορεί να συναντήσουν στο ταξίδι και στην απόβασή τους.
Κόκκινο καπέλο (διαίσθηση): προσπαθούν να προσεγγίσουν το θέμα από τη
συναισθηματική του πλευρά και να εστιάσουν στο ποιες μπορεί να είναι οι αντιδράσεις με
βάση τα συναισθήματα που προκαλούν τα γεγονότα στους ήρωες, αλλά και γενικότερα στους
Αχαιούς και τους Τρώες με όσα διαδραματίζονται. Επειδή το συγκεκριμένο καπέλο
αναφέρεται και στο ένστικτο, θα μπορούσαν να εμπλέξουν και τους χρησμούς που δίνονται
από τα μαντεία ή κάποιον μάντη, τον τρόπο που ερμηνεύονται διαισθητικά και τη
συναισθηματική φόρτιση που προκαλούν.
Πράσινο καπέλο (δημιουργικότητα): υιοθετούν ένα ελεύθερο τρόπο σκέψης και
βρίσκουν δημιουργικές λύσεις σε όλα τα προβλήματα που έχουν προκύψει (π.χ. η νηνεμία) ή
πιστεύουν ότι μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ή κατά τη διάρκεια του
πολέμου στην Τροία.
Κίτρινο καπέλο (αισιοδοξία): παρουσιάζουν τα οφέλη που θα αποκτήσουν οι Αχαιοί
σε όλα τα επίπεδα (κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά κτλ) και τις θετικές εξελίξεις που
αυτά θα φέρουν.
3ο βήμα (12 λεπτά): ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Ξεκινάει το «συμβούλιο» και όλες οι ομάδες κάθονται κυκλικά στην ολομέλεια.
Παραθέτουν τις απόψεις τους η μία ομάδα μετά την άλλη. Αν μας μένει χρόνος μπορούμε να
ζητήσουμε από τα παιδιά να εντοπίσουν κοινά ή αντίθετα σημεία μεταξύ των ομάδων και να
το σχολιάσουμε.
4ο βήμα (8 λεπτά): Αξιολόγηση-Ανατροφοδότηση
Ζητάμε από τα παιδιά να κάνουν έναν απολογισμό του περιεχομένου και της
διαδικασίας της δραστηριότητας. Να προσθέσουν, να διορθώσουν, να επισημάνουν σημεία που
επιθυμούν. Τέλος τους ζητάμε να μας πουν μία λέξη, μια εικόνα ή ένα συναίσθημα που τους
έμεινε από τη δραστηριότητα αυτή.
από Πέτρο Σαλαβασίδη:
Τα παιδιά θα το λατρέψουν.
Από καθαρά επιστημονική διαστροφή (καθότι Πληροφορικός) θα πρότεινα
τελειώνοντας το "συμβούλιο" (βήμα 3) να διεξαχθεί μια σύντομη ψηφοφορία για το ποια είναι
τελικά η απόφαση, δηλαδή να γίνει η όχι η εκστρατεία.
~ 20 ~

21. Στη ψηφοφορία αυτή ο κάθε μαθητής θα συμπληρώσει σε ένα ψηφοδέλτιο ΥΠΕΡ ή
ΚΑΤΑ της εκστρατείας και θα γράψει το κύριο λόγο που τον οδήγησε σε αυτή την απόφαση.
Στο τέλος γίνεται συλλογή των ψήφων, ανακοινώνεται εάν τελικά θα γίνει η εκστρατεία και
γράφουμε στον πίνακα σε δύο στήλες τις προτάσεις ΥΠΕΡ και ΚΑΤΑ.
Η παραπάνω δραστηριότητα θα μας βοηθήσει και στο βήμα 4.
~ 21 ~

22. Δ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Οικοσυστήματα του τόπου μας (Ενότητα 3.2)
Μελέτη Περιβάλλοντος (Δ' τάξη) – Νικόλαος Πολύζος
Τα παιδιά της Δ΄ τάξης στο πλαίσιο της ενότητας Η φύση είναι το σπίτι μας και
στο κεφάλαιο Οικοσυστήματα του τόπου μας μελέτησαν τους έμβιους και άβιους οργανισμούς
με μία μικρή επίσκεψη στην πλατεία.
Στη συνέχεια μελέτησαν το ποίημα του Κ.Π.Καβάφη Σπίτι με κήπον και εντόπισαν
τους έμβιους και άβιους οργανισμούς που αναφέρονται στο ποίημα. Έπειτα έγραψαν,
ζωγράφισαν και απήγγειλαν στην τάξη το δικό τους Σπίτι με κήπον.
Ορισμένα παραδείγματα από την εφαρμογή:
Σπίτι με Κήπον
Ήθελα νάχω ένα σπίτι εξοχικό
μ’ έναν πολύ μεγάλο κήπο – όχι τόσο
για τους θάμνους, για τα πεύκα, και τες λεύκες
(βέβαια να βρίσκονται κι αυτά είν’ ευμορφότατα)
αλλά για νάχω ζώα. Α νάχω ζώα!
Τουλάχιστον τέσσερα μικρά γατάκια -δύο μαύρα
και δυο πορτοκαλί σαν τον ήλιο, για την αντίθεσι.
Ένα σπουδαίο καναρίνι, να το αγροικώ
να λέγει πράγματα μ’ έμφασι και πεποίθησιν.
Από κουταβάκια, πιστεύω δύο καφέ θα μ’ έφθαναν.
Θάθελα και χελώνες (καλές είναι οι χελωνίτσες).
Κ’ εξ άπαντος δύο, τρία απ’ τ’ αξιόλογα
τα συμπαθητικά εκείνα ζώα, τα κατσικάκια,
να κάθονται οκνά, να χαίροντ’ η κεφαλές των.
Εύη
Σπίτι με Κήπον
Ήθελα νάχω ένα σπίτι εξοχικό
μ’ έναν πολύ μεγάλο κήπο – όχι τόσο
για τις λεύκες, ούτε για τις παπαρούνες, και τες τσουκνίδες
(βέβαια να βρίσκονται κι αυτά είν’ ευμορφότατα)
αλλά για νάχω ζώα. Α νάχω ζώα!
Τουλάχιστον δέκα άλογα – πέντε ασπρόμαυρα
και πέντε σκοτάδι μαύρο, για την αντίθεσι.
~ 22 ~

23. Έναν σπουδαίο σκύλο, να με οδηγεί
μ’ έμφασι και πεποίθησιν.
Από χάμστερ, πιστεύω ένα θα μ’ έφθανε, να το βάζω στον ώμο.
Θάθελα και δύο γάτες (καλές είναι οι γάτες).
Κ’ εξ άπαντος ένα, δύο απ’ τ’ αξιόλογα
τα συμπαθητικά εκείνα ζώα, τις τίγρεις,
να κάθονται στον καναπέ, να χαίροντ’ η κεφαλές των.
Δημήτρης
Σπίτι με Κήπον
Ήθελα νάχω ένα σπίτι εξοχικό
μ’ έναν πολύ μεγάλο κήπο – όχι τόσο
για το χορτάρι, για τα κυπαρίσσια, και τα λουλούδια
(βέβαια να βρίσκονται κι αυτά είν’ ευμορφότατα)
αλλά για νάχω ζώα. Α νάχω ζώα!
Τουλάχιστον τρεις γάτες – δυο άσπρες,
και μία ασπρόμαυρη για την αντίθεσι.
Ένα σπουδαίο λαγουδάκι, να το αγροικώ
να λέγει πράγματα μ’ έμφασι και πεποίθησιν.
Από σκυλιά, πιστεύω ένα θα μ’ έφθανε.
Θάθελα και δύο παπαγαλάκια (καλά είναι τα παπαγαλάκια).
Κ’ εξ άπαντος δύο με τρία απ’ τ’ αξιόλογα
τα συμπαθητικά εκείνα ζώα, τα προβατάκια,
να κάθονται οκνά, να χαίροντ’ η κεφαλές των.
Ίντα
Σπίτι με Κήπον
Ήθελα νάχω ένα σπίτι εξοχικό
μ’ έναν πολύ μεγάλο κήπο – όχι τόσο
για τα κυπαρίσσια, για τα πεύκα, και τις λεύκες
(βέβαια να βρίσκονται κι αυτά είν’ ευμορφότατα)
αλλά για νάχω ζώα. Α νάχω ζώα!
Τουλάχιστον δέκα σκυλιά – τα πέντε καφέ,
και πέντε σαν το βράδυ.
Ένα σπουδαίο καναρίνι, να το αγροικώ
να κελαηδάει μ’ έμφασι και πεποίθησιν.
Από γάτες, πιστεύω πέντε θα μ’ έφθαναν.
Θάθελα και κότες (καλές είναι οι κότες).
Κ’ εξ άπαντος δύο τρία απ’ τ’ αξιόλογα
τα συμπαθητικά εκείνα ζώα, τα χάμστερ
να κάθονται οκνά, να χαίροντ’ η κεφαλές των.
Κωνσταντίνος
Σπίτι με Κήπον
Ήθελα νάχω ένα σπίτι εξοχικό
μ’ έναν πολύ μεγάλο κήπο – όχι τόσο
για τα έντομα και για τον καθαρό αέρα
~ 23 ~

24. (βέβαια να βρίσκονται κι αυτά είν’ ευμορφότατα)
αλλά για νάχω ζώα. Α νάχω ζώα!
Τουλάχιστον τρία σκυλιά και πέντε γάτες
οι τρεις άσπρες και δύο μαύρες, για την αντίθεσι.
Ένα σπουδαίο κόκορα, να τον αγροικώ
να λέγει πράγματα μ’ έμφασι και πεποίθησιν.
Από πουλιά, πιστεύω δέκα θα μ’ έφθαναν.
Θάθελα και πέντε πρόβατα (καλά είναι τα πρόβατα).
Κ’ εξ άπαντος πέντε έξι απ’ τ’ αξιόλογα
τα συμπαθητικά εκείνα ζώα, τα κουνέλια,
να κάθονται οκνά, να χαίροντ’ η κεφαλές των.
Δημήτρης
~ 24 ~

25. Δ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Ιστορίες της τουαλέτας – Αναστασία Παπαδοπούλου
Επέλεξα να παρουσιάσω σύντομα μια δημιουργική ιδέα που δεν συνδέεται με
συγκεκριμένη ενότητα κάποιου μαθήματος, γιατί πιστεύω ότι οι δυνατότητες της
δημιουργικής τάξης ξεδιπλώνονται καλύτερα, όταν είναι " έξω " από τα πλαίσια ενός βιβλίου
ή ενός μαθήματος.
ΣΤΟΧΟΣ: Η παραγωγή γραπτού λόγου
Τάξη στην οποία εφαρμόστηκε: Δ' Τάξη Δημοτικού
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
1) ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΙΔΕΟΘΥΕΛΛΑ. Θέτουμε στις ομάδες των παιδιών τον ακόλουθο
προβληματισμό: " Πού δεν μπορούμε να γράψουμε;"
Οι απαντήσεις των παιδιών μας εξέπληξαν (στο σκοτάδι, στο νερό, στην τουαλέτα, όρθιοι...).
2) "Γιατί όχι όμως και στην τουαλέτα;"
Έτσι αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε να γράψουμε μια ιστορία... στην τουαλέτα!!!
Και επειδή δε γινόταν να εφαρμοστεί στην τουαλέτα, μία ομάδα πρότεινε...
3) Όταν επιστρέφει κάποιος από την τουαλέτα, παίρνει χαρτί κουζίνας και γράφει την
αρχή μιας ιστορίας. Ο επόμενος μαθητής αθόρυβα συνεχίζει, αφού διαβάσει την αρχή της
ιστορίας κ.λπ. Η ιστορία τελειώνει σε δύο φύλλα χαρτιού. Τις ιστορίες τις ονομάσαμε
"ιστορίες της τουαλέτας" και κάθε μία είχε το δικό της τίτλο. (Σ΄ αυτή τη φάση
αντιμετωπίζουμε την τάξη σαν μία ομάδα). Τις ιστορίες τις χρησιμοποιήσαμε για διόρθωση
γραμματικών ή συντακτικών λαθών.
Η διασκέδαση και η ευχαρίστηση των παιδιών ,όταν διάβαζαν τις ιστορίες, ήταν κάτι
το απερίγραπτο!!!
~ 25 ~

26. Ε’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Τυχαίες λέξεις για τη δημιουργία ψηφιακού παραμυθιού – Ευτυχία Κωλέτσου
Θέλοντας να καλλιεργήσουμε τη φιλαναγνωσία και να προάγουμε τον πληροφοριακό
γραμματισμό, επιλέγουμε να εργαστούμε με το λογισμικό Storybird για το μάθημα των ΤΠΕ.
Είναι κατάλληλο για μαθητές Ε και ΣΤ Δημοτικού.
Βήμα 1ο: Ζητάμε από τους μαθητές να μας δώσουν το όνομα από έναν πλανήτη του
ηλιακού μας συστήματος και τη λέξη από ένα χρώμα.
Βήμα 2ο: Οι μαθητές αρχίζουν να δημιουργούν συνδέσεις μεταξύ των λέξεων
πλάθοντας τον σκελετό μιας ιστορία.
Βήμα 3ο: Παρουσιάζουμε στους μαθητές το λογισμικό Storybird
(http://storybird.com/) και χωρίζοντας τους σε ομάδες των 3 ατόμων τους προτρέπουμε
να δημιουργήσουν το δικό τους παραμύθι με βάση τον προηγούμενο σκελετό της ιστορίας και
εμπλουτίζοντάς το με δικά τους στοιχεία.
`
Ιδεοθύελλα – Βασιλική Γεωργαντά
Μια τεχνική που έχω εφαρμόσει αρκετές φορές στην Ε΄ Δημοτικού που διδάσκω
είναι ο καταιγισμός ιδεών από τους μαθητές και μια ομαδική δημιουργία που ακολουθεί. Πιο
αναλυτικά :
α) Γράφω στον πίνακα ή λέω στους μαθητές μια λέξη ή μια έννοια με την οποία θα
ασχοληθούμε π.χ. ενέργεια
β) Στη συνέχεια μοιράζω στους μαθητές από ένα φύλλο χαρτί και τους ζητώ να
γράψουν την πρώτη λέξη που τους έρχεται στο μυαλό έχοντας ως βάση την παραπάνω λέξη -
κλειδί.
~ 26 ~

27. γ) Όλοι οι μαθητές σηκώνονται και αφήνουν τα χαρτάκια τους στο πάτωμα της
αίθουσας. Ο τελευταίος που σηκώνεται αναλαμβάνει να ομαδοποιήσει τυχόν παρόμοιες
λέξεις.
δ) Μετά το τέλος της ομαδοποίησης καλώ τους μαθητές να σηκωθούν ξανά από τη
θέση τους, να περάσουν και να δουν όλες τις λέξεις που είναι γραμμένες στα χαρτάκια και να
σταθούν σε αυτή που τώρα τους αρέσει περισσότερο, ανεξάρτητα από αυτό που είχαν γράψει
προηγουμένως.
ε) Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται αυτόματα ομάδες μαθητών με δική τους
καθαρά επιλογή. Στη συνέχεια οι ομάδες που έχουν δημιουργηθεί παίρνουν τη λέξη τους και
επιλέγουν ένα μέρος μέσα στην τάξη που θα ήθελαν να σταθούν για να δημιουργήσουν.
στ) Με βάση τη λέξη-κλειδί καθώς και τη λέξη που έχουν επιλέξει καλούνται να
δημιουργήσουν ένα ποίημα, ένα τραγούδι, ένα θεατρικό δρώμενο ή οτιδήποτε άλλο θέλουν οι
ίδιοι.
ζ) Κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια της τάξης το έργο της.
Η δημιουργικότητα των μαθητών σας θα σας καταπλήξει!!!
από Αναστασία Παπαδοπούλου
Το σενάριο είναι εξαιρετικά πρωτότυπο και θα γίνει περισσότερο αν παίξουμε το...
" ΚΑΨΕ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ 2 ".
ΘΑ χρειαστούμε 5 από τους ηθοποιούς μας και κάποιον από το κοινό .....Το παιχνίδι λέγεται
" άναψε τη λάμπα ".
Μέσα στο φάκελό τους οι ηθοποιοί μας θα βρουν εικόνες από διαφορετικές πηγές ενέργειας
που θα πρέπει να μιμηθούν με το σώμα για να ανάψουν τη λάμπα
Ο φίλος μας από το κοινό θα πρέπει να μαντέψει τις πηγές και να δώσει το βραβείο του
" φωτεινού γλόμπου" .
Μέσα στο γλόμπο φυσικά είναι η μαγική λέξη.....και η συνέχεια γνωστή ή και όχι...
~ 27 ~

28. ΑΓΓΛΙΚΑ
Νοιάζομαι για το περιβάλλον στα Αγγλικά (Αγγλικά Ε΄ Δημοτικού) – Ευαγγελία
Σαρίγκολη
Το σενάριο αφορά μαθητές Ε’ Δημοτικού στο μάθημα των Αγγλικών, αν και το
δούλεψα και με μαθητές της ΣΤ’ με κάποιες παραλλαγές.
Οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται να φέρουν στην τάξη ότι υλικό μπορούν
(φωτογραφίες από περιοδικά, εφημερίδες, διάφορα ενημερωτικά φυλλάδια κλπ) που αφορούν
τη μόλυνση του περιβάλλοντος.
Αναρτούμε το υλικό στον πίνακα και το χωρίζουμε σε κατηγορίες. Συνήθως τα
παιδιά προτιμούν την ταξινόμηση έδαφος-αέρας-νερό αν και θα μπορούσε να γίνει με
διαφορετικά κριτήρια (π.χ. Ελλάδα-κόσμος ).
Βρίσκουμε και αντιστοιχούμε λέξεις που σχετίζονται με τη μόλυνση σε Ελληνικά και
Αγγλικά π.χ. μόλυνση –pollution
Όξινη βροχή—acid rain
Ανακύκλωση—recycling
Τοποθετούμε τις λέξεις στην κατάλληλη κατηγορία
π.χ. Κατηγορία εδάφους: φωτογραφίες με μολυσμένο έδαφος και από κάτω
σκουπίδια—rubbish,
εκστρατεία για συλλογή χαρτιού για ανακύκλωση—paper recycling drive
δάσος--forest
βιοποικιλότητα-- biodiversity
ξηρασία--drought κλπ
Χωριζόμαστε σε ομάδες. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει μια κατηγορία π.χ. μόλυνση του
ΝΕΡΟΥ.
Με τις φωτογραφίες και τις λέξεις /εκφράσεις που βρήκαμε, δημιουργούμε μια
αφίσα με το δικό μας μήνυμα και την κατάλληλη ζωγραφιά.
~ 28 ~

29. π.χ. Μην μολύνετε τις θάλασσες/Don’t pollute the sea or Stop polluting the sea .
Οι αφίσες/ζωγραφιές με τα μηνύματα συγκεντρώνονται και δημιουργούμε ένα ταμπλό
σε κοινόχρηστο χώρο του σχολείου ή καλύτερα φορτώνονται σε μορφή ηλεκτρονικού
λευκώματος για τον ιστότοπο (blog) του σχολείου μας.
Κεφάλαιο σχετικό με το περιβάλλον υπάρχει και στην ύλη της ΣΤ’ τάξης. Εκεί μαζί με
το μήνυμα, τα παιδιά προτείνουν και εναλλακτικές προστασίας του περιβάλλοντος.
από Νικόλαο Πολύζο
Θα είχε ίσως ενδιαφέρον, σαν συνέχεια της άποψης της κ.Λυκοδήμου, να γίνεται στις
μεγάλες τάξεις (Ε΄και Στ΄) σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς όλων των ξένων
γλωσσών, έτσι ώστε τα παιδιά να μάθουν περιβαλλοντικές έννοιες, ενδεχομένως και
οικογένειες λέξεων , να κατασκευάσουν ένα τρίγλωσσο "λεξικό" με λέξεις του περιβάλλοντος
κ.λπ.
από Βάια Μανώλη
θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν παράλληλα γινόταν η αντίστοιχη ενότητα και στα
Ελληνικά ή αν στο πλαίσιο του προγραμματισμού στην αρχή της χρονιάς επιλέγονταν κάποιες
ενότητες να συμβεί αυτό. Δουλεύαμε έτσι στο κρατικό δίγλωσσο σχολείο της Μελβούρνης και
ήταν ενδιαφέρον για τα παιδιά να βλέπουν και μέσα από την αγγλική γλώσσα πόσο οικεία τους
ήταν η ελληνική.
~ 29 ~

30. ΙΣΤΟΡΙΑ
Άλωση της Κων/πουλης - Τα έξι καπέλα – Πέτρος Μιχαηλίδης
Το θέμα είναι φυσικά από την ιστορία και το γνωρίζουν όλοι. Σύμφωνα με την θεωρία
των καπέλων θα μπορούσε να αναπτυχθεί κάπως έτσι:
Το μπλε καπέλο
Το μπλε καπέλο του δασκάλου για τον συντονισμό της εργασίας.
Το άσπρο καπέλο
Οι μαθητές του άσπρου καπέλου παρουσιάζουν τις πληροφορίες δηλ.
 Οικονομική κατάσταση του Βυζαντίου στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή
 Εδαφική εξάπλωση και έκτασή του
 Την πολιτική και θρησκευτική κατάστασή του
 Τις εξελίξεις και την κατάσταση στην Ευρώπη
Το μαύρο καπέλο
Οι μαθητές του μαύρου καπέλου κάνοντας τον "συνήγορο του διαβόλου" θα
προσπαθήσουν να εξηγήσουν το αναπόφευκτο της Πτώσης , τις λάθος επιλογές που έγιναν
και οδήγησαν σε αυτή τη κατάσταση, τις ελλιπείς προετοιμασίες για την αντιμετώπισή της ,
την διεθνή θέση του Βυζαντίου κλπ.
Το πράσινο καπέλο
Οι μαθητές του πράσινου καπέλου θα προσπαθήσουν να προτείνουν τρόπους με τους
οποίους θα μπορούσε να αποφευχθεί η Πτώση όπως, να γίνονταν συμμαχίες με άλλα
ορθόδοξα κράτη, με τους άλλους χριστιανικούς λαούς, με την καλύτερη οργάνωση της άμυνας
της Πόλης.
~ 30 ~

31. Το κόκκινο καπέλο
Οι μαθητές του κόκκινου καπέλου θα προσπαθήσουν να εξηγήσουν γιατί θα έπρεπε να
βοηθήσουν όλοι οι άλλοι λαοί το Βυζάντιο καθώς αυτό ήταν που τους έδωσε πολιτισμό και
γραφή , που τους βοήθησε να αναπτύξουν την οικονομία τους , που τους βοήθησε κατα την
διάρκεια των σταυροφοριών κλπ.
Το κίτρινο καπέλο
Οι μαθητές του κίτρινου καπέλου (οι οποίοι θα έχουν και το δυσκολότερο μέρος) θα
εξηγήσουν ότι η απάντηση του Βασιλιά ότι "δεν μπορεί να παραδώσει την Πόλη κλπ."
εμψύχωσε του πολιορκημένους , ότι οι θρύλοι και τα τραγούδια που ακολούθησαν τη Άλωση
κράτησαν ζωντανή την ελπίδα για απελευθέρωση των Ελλήνων στα επόμενα δύσκολα χρόνια
της σκλαβιάς, το θάρρος των πολιορκημένων θα γίνονταν αργότερα το παράδειγμα για του
σκλαβωμένου έθνους κλπ.
~ 31 ~

32. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Συμμετέχουμε στη λήψη αποφάσεων (Ενότητα Δ΄)
Τα έξι καπέλα διατρέφονται υγιεινά !!! – Όλγα Σουργουτσίδου
Με αφορμή έναν προβληματισμό που θέτει το σχολικό βιβλίο, στο μάθημα της
Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής της Ε΄ τάξης και πιο συγκεκριμένα στη Δ΄ Ενότητα
«Συμμετέχουμε στη λήψη αποφάσεων», σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών
εντός σχολείου, επιλέγουμε ένα θέμα που εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία πχ «Πως θα
μπορούσαμε να εφαρμόσουμε την ιδέα της υγιεινής διατροφής στο σχολικό κυλικείο».
Αφού εξηγήσουμε γενικά τι αντιπροσωπεύει κάθε καπέλο, ο εκπαιδευτικός κρατά για
τον εαυτό του τον συντονιστικό ρόλο του μπλε καπέλου, τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες,
υιοθετούν ένα καπέλο και μαζί με αυτό τον συγκεκριμένο τρόπο σκέψης πάνω στο προς
επεξεργασία ζήτημα .
Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας θα μπορούσε ενδεικτικά να είναι:
Μπλε καπέλο ΛΟΓΙΚΗ
 Ποιο είναι το θέμα που μας απασχολεί;
 Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε και πως θα οργανώσουμε την
εργασία μας;
 Ποια είναι τα συμπεράσματα και ποιες οι αποφάσεις μας;
Άσπρο καπέλο ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 Τι πληροφορίες έχουμε σχετικά με τους κανόνες υγιεινής και κατά πόσο αυτοί
εφαρμόζονται στο σχολικό μας κυλικείο;
 Τι επιπρόσθετες πληροφορίες χρειαζόμαστε;
 Πως θα φτάσουμε σε αυτές;
Κίτρινο καπέλο ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ
 Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της προώθησης της υγιεινής διατροφής από το σχολικό
κυλικείο;
 Ποιες είναι οι αξίες που θα προβληθούν μέσα από την ιδέα της υγιεινής διατροφής
εντός σχολείου;
 Υπάρχουν τρόποι να γίνει η υγιεινή διατροφή πιο ελκυστική για τους μαθητές;
Μαύρο καπέλο ΚΡΙΣΗ
 Ποιες δυσκολίες/ εμπόδια θα συναντήσουμε στην εφαρμογή του προγράμματος
υγιεινής διατροφής στο κυλικείο;
 Τι μπορεί να πάει στραβά στην εφαρμογή ενός προγράμματος υγιεινής διατροφής;
~ 32 ~

33. Κόκκινο καπέλο ΔΙΑΙΣΘΗΣΗ
 Ποια είναι τα συναισθήματά μας και οι πρώτες μας αντιδράσεις πάνω στο ζήτημα;
 Τι μας λέει το ένστικτό μας, είναι εφικτό να εφαρμόσουμε τις νέες γραμμές μας για
υγιεινή διατροφή στο σχολικό κυλικείο;
Πράσινο καπέλο ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
 Λύσεις και προτάσεις που θα προωθήσουν την υγιεινή διατροφή στο σχολικό κυλικείο
 Τι άλλο μπορεί να γίνει;
 Με ποιους τρόπους θα ξεπεράσουμε τις δυσκολίες που θα προκύψουν;
από Ευαγγελία Χαλιάσου
Θα ήθελα να προτείνω σε όλους τους συναδέλφους όταν χρησιμοποιούμε την τεχνική
των 6 καπέλων να προσπαθούμε να εμπλέκουμε και τρίτους εκτός σχολικού περιβάλλοντος
(όπου είναι εφικτό φυσικά) οι οποίοι είναι γνώστες του αντικειμένου (στο θέμα σου λ.χ. έναν
διαιτολόγο, διατροφολόγο ή έναν ιατρό) για την θέση του μπλε καπέλου διότι θα μπορούν να
συντονίζουν την συζήτηση, να βρουν την "χρυσή τομή" (πάντα αλληλεπιδρώντας με τα παιδιά)
και να οργανώσουν τις ενέργειες της ομάδας με περαιτέρω κινήσεις, σχέδια και προτάσεις -
δράσεις σύμφωνα με το κύρος της επαγγελματικής τους θέσης.
από Όλγα Σουργουτσίδου
Πολύ καλή ιδέα αυτό με την εμπλοκή επαγγελματιών με εξειδικευμένες γνώσεις, θα
μπορούσε να προταθεί από τα παιδιά της ομάδας του άσπρου καπέλου στο σημείο που
διερωτώνται για το πως θα φτάσουν στις απαιτούμενες επιπρόσθετες γνώσεις αλλά αν και
πάλι δούμε ότι αυτό δε συμβαίνει μπορούμε πάντα εμείς να το προτείνουμε έμμεσα (με το
γνωστό σε όλους μας εκπαιδευτικό τρόπο) υπό την ιδιότητα του μπλε μας συντονιστικού
καπέλου!!!
από Ειρήνη Πλατάκη
Έχεις μια πρωτοτυπία στην πρωτοτυπία... τα καπέλα θα κρύβουν ερωτήσεις και όχι
έτοιμες απαντήσεις... επομένως επιδιώκεις ακόμα περισσότερο τον σε βάθος προβληματισμό
και ασφαλώς την κριτική σκέψη! Πιθανόν να ήταν καλό ο ειδικός να κάτσει να
παρακολουθήσει τις σκέψεις των παιδιών και στο τέλος να γίνει μια συζήτηση και ένας
διάλογος όπου θα συμπληρωθούν τα κενά και ασφαλώς τα παιδιά να μάθουν από τον
καταλληλότερο χρήσιμες πληροφορίες..."congrad" που λέει και μια μαθήτρια μου!!
~ 33 ~