1. Nhu cầu xã hội: Suy cho cùng, mục đích của QTDH và các thành tố khác của QTDH được xuất phát từ nhu cầu của XH và chịu sự tác động của các điệu kiện văn hoá – kinh tế - xã hội – KHCN – Chính trị… Các yếu tố này tạo nên một “môi trường xã hội” để QTDH diễn ra. Ngày từ khi XH loài người xuất hiện thì đã xuất hiện nhu cầu dạy và học nhưng với những hình thức đơn sơ, manh tính tình huống cụ thể. Xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu ngày càng cao, do đó, đòi hỏi một phương thức dạy và học chuyên nghiệp hơn. Phương thức dạy học trong nhà trường hình thành và phát triển để đáp ứng nhu cầu đó. Nhu cầu của XH về QTDH trong từng thời kỳ lịch sử sẽ khác nhau. Chính vì vậy, QTDH phải luôn đổi mới để đáp ứng những nhu cầu ngày càng cao trong xã hội. 2. Mục đích của DH: Mục đích DH là mô hình kết quả trong tương lai của hoạt động DH. Câu hỏi cho vấn đề này là người dạy và người học sẽ đạt được cái gì sau khi kết thúc QTDH? Mục đích DH xuất hiện trước và chi phối toàn bộ hoạt động DH, trước hết là xác định nội dung và PPDH. Trong DH truyền thống, mục tiêu tri thức được đề cao, còn trong DH hiện đại, mục tiêu phát triển ngày càng chiếm ưu thế. Suy cho cùng, DH là để thoả mãn nhu cầu phát triển của xã hội. DH không có mục đích tự thân, mà vì sự phát triển của cá nhân và xã hội. Vì vậy, khi xác định mục đích DH phải xuất phát từ yêu cầu của cá nhân, của XH dựa trên những điều kiện và trình độ hiện có về KT-VH-XH-CT.. Đây là điều kiện tiên quyết để xác định mục đích DH. Mục đích DH có nhiều cấp độ khác nhau: Mục tiêu chung (Cấp độ chung nhất): được xuất phát từ nhu cầu và điều kiện phát triển XH; do XH đề ra và giữ vai trò định hướng về yêu cầu đối với DH trong việc phát triển nhân cách cá nhân và phát triển XH. Mục tiêu tổng quát bao giờ cũng mang tính lịch sử - XH cụ thể. Mỗi một giai đoạn XH, mỗi cộng đồng dân tộc, mỗi quốc gia đều có mục đích dạy học của riêng mình. Nói một cách khái quát nhất, MĐDH là hình thành và phát triển năng lực người ở thế hệ trẻ. Mục tiêu chung của UNESCO xác định là: Học để biết, học để làm, học để chung sống và học để làm người Mục tiêu trung gian là sự cụ thể hoá của mục tiêu chung trong từng ngành học, bậc học, khoá học, năm học… Mục tiêu cụ thể là đích mà Thầy và trò cùng hướng đến và cần đạt được trong một QTDH cụ thể: mục tiêu của từng bài học, từng giờ lên lớp. 3. Nội dung dạy học : là cái mà người học tác động vào nó, làm việc với nó và phải tiếp nhận nó trong QTDH. Các nhà khoa học sư phạm đã xác định nội dung học tập gồm: +) Tri thức khoa học: Hệ thống tri thức về tự nhiên – XH, con người, kỹ thuật, nghệ thuật và về các phương thức hoạt động. () +) Tri thức về phương pháp: Hệ thống các phương thức hoạt động (kỹ năng, kỹ xảo) cho phép người nắm vững chúng có thể bảo toàn và tái tạo các giá trị văn hoá XH và cá nhân. () +) Tri thức về quy tắc hành vi và chuẩn mực đạo đức: là hệ thống những kinh nghiệm, giá tri và thái độ đối với tự nhiên, XH và con người +) Tri thức về sáng tạo: Hệ thống các kinh nghiệm về hoạt động sáng tạo của con người trong quá trình sống và làm việc. 4. Hoạt động Dạy và hoạt động Học Dạy là gì? Dạy là một hoạt động đặc trưng của người dạy nhằm tổ chức, điều khiển và tạo ra nhiều cơ hội cho quá trình học diễn ra một cách thuận lợi và đạt mục đích. Học là gì? Học là một hoạt động tích cực, tự lực và sáng tạo của người học nhằm tạo ra sự thay đổi trong nhận thức, thái độ và kỹ năng trên cơ sở những kiến thức, thái độ và kỹ năng hiện có của bản thân 5. PPDH, HÌNH THỨC TỔ CHỨC PPDH bị chi phối bởi nội dung DH và đặc điểm tâm sinh lý người học. Mỗi PPDH quy định một số Phương tiện DH tối cần thiết để đảm bảo việc sử dụng PPDH đó có kết quả. Còn HTTC là sự biểu hiện ra bên ngoài sự vận động của PPDH trong thực tiễn 6. Công cụ đo lường Là phương tiện không thể thiếu trong suốt QTDH. Công cụ đánh giá là phương tiện để kiểm tra tính hiệu quả của các thành tố bên trong QTDH chứ không phải chỉ duy nhất là trình độ của HS. Như vậy, đánh giá trình độ của HS chỉ là một trong số nhiều phần cần đánh giá trong QTDH và nó bị tác động bởi các yếu tố khác trong QTDH. Công cụ đánh giá cần phải “chuẩn”, khoa học và khách quan mới có thể hạn chế được bệnh thành tích như trước đây. 7. Kết quả DH Là sản phẩm của sự phối hợp biện chứng của các thành tố bên trong và ngoài của QTDH. Nó là hiện thân của mục đích DH trong thực tiễn sau một QTDH cụ thể
