workshop Joop van Schie tijdens de conferentie De ontdekkingsreis van LVO o 16 en 17 juni 2011

1. Mindmapping
Een GPS naar betere leerresultaten
Joop van Schie
1

2. Inleiding
Theorie
De verwerking van onze zintuiglijke ervaring
Praktijk
Wordle: sneller lezen en begrijpen
Wijipedia: bronnenboek
Wikimindmap: overzicht in bronnen
Webspiration, bubble.us
Ik zeg DOEN!
U gaat zelf aan de slag
Vragen die overblijven
2

3. We weten eigenlijk alleen wat we
zelf weten, en zelfs dat niet
We moeten we ons realiseren dat we maar 1 kanaal hebben op onze televisie en
dat we zelf de zender zijn. We weten niets over wat de ander waarneemt of hoe
die dat ervaart, zelfs al vragen we er gedetailleerd naar.
3

4. Onze hersenen bergen alle
informatie van onze zintuigen op
en sturen ons gedrag
Via onze zintuigen komt de informatie binnen, we slaan deze op op diverse
plekken in de hersenen, de aansturing van ons geheugen zetelt in de
hippocampus. Direct daar naast ligt de plek waar onze emoties worden
aangemaakt. Onze ervaringen zijn direct gekoppeld aan een emotionele
herinnering.
4

5. We zien niet allemaal hetzelfde
Sommigen zien alleen het verkeersbord, anderen irriteren zich aan het gras aan
de onderkant van de pui. Schilders, loodgieters, timmerlieden, metselaars en
dakdekkers zien weer andere dingen. Architecten kijken naar het bijzonder
karakter van deze huizen. Vrijwel iedereen ‘weet’ dat dit een voor Nederland
bijzonder huis is.
5

6. Onze informatie wordt op
diverse manieren opgeslagen
Zintuiglijke waarnemen kunnen sterke emotionele en lichamelijke reacties
oproepen
6

7. Zintuiglijke informatie wordt
verbonden met emoties en
lichamelijke reacties
Een tochtje rond de achtbaan levert niet alleen zintuigelijke ervaringen, maar ook
emotionele en lichamelijke reacties op.
7

8. Onze hersenen geven de
betekenis die dingen hebben een
plek en verbinden die met elkaar
Onze hersenen maken een kaart van zulke ervaringen, en hoe vaker die zich
herhaalt, hoe sterker hij wordt. Ook kunnen ervaringen, emoties en reacties zich
aanpassen na herhaalde vergelijkbare ervaringen
8

9. We weten niet precies hoe we opslaan, maar het zou zo kunnen zijn. De
elementen van een ervaring worden op verschillende plekken opgeslagen.
9

10. Hoe dan wel?
Mogelijk in beelden, mogelijk ook in woorden of nog anders
10

11. Die elementen worden tijdens de herinnering of volgende ervaringen
aaneengeregen
11

12. En zo organiseren onze hersenen dat
Zoals we dat doen in een woordspin. Deze vorm sluit dus goed aan bij de werking
van onze hersenen.
12

13. We denken niet zoals in een
boek of tekst
Verliefdheid is een gevoel dat iemand heeft in het begin van een liefdesrelatie
of eenzijdig zonder relatie, alhoewel sommigen (vaak levenspartners) het voor
de rest van hun relatie ervaren met elkaar. Er worden hormonen en
neurotransmitters (oa. fenylethylamine,noradrenaline, adrenaline, endorfine,
dopamine en oxytocine) in de hersenen aangemaakt als de persoon het doelwit
van de verliefdheid ziet. De hormonen die vrijkomen zijn verslavend, waardoor
de persoon de geliefde zo vaak mogelijk wil zien. Het is een emotionele reactie,
vaakirrationeel en primitief. Bijna iedereen kent deze wetenschappelijke
verklaring van verliefdheid. Toch houdt men er in het dagelijks leven nauwelijks
rekening mee. Als er sprake is van verliefdheid zegt men niet "het is maar
gewoon een kwestie van hormonen". Deze wetenschappelijke kennis heeft dus
geen invloed op de dagelijkse werkelijkheid. Afwijzing door de geliefde kan
leiden tot liefdesverdriet. Het gevoel van verliefdheid ebt daarna meestal weg.
Andere dingen nemen dan de plaats van verliefdheid in, zoals steun,
vertrouwdheid,geborgenheid die samen de basis kunnen vormen voor een
langdurige liefde.
We denken in ieder geval niet zoals in een boek of tekst. Dat zijn pogingen om
ervaringen te beschrijven om ze met anderen te delen.
13

14. Sexualiteit
Elk onderwerp heeft een eigen en bijzondere lading.
14

15. Sexualiteit
Mogelijk opgeslagen in woorden die betekenis geven aan de ervaring.
15

16. Tja
Maar niet alle woorden zijn even belangrijk.
16

17. Verliefdheid
Dat geldt voor dit onderwerp
17

18. Verliefdheid
Platweg in woorden
18

19. En wederom
Of de belangrijkste woorden
19

20. Liefde
tenslotte
20

21. Liefde
Evenzo voor dit onderwerp
21

22. Maar nu betekenisvoller
En de belangrijkste woorden daarin
22

23. Samenvatting
Alle drie de ervaringen samengevat in 25 woorden
23

24. Of korter
Of heel kort: in vijf woorden
24

25. Wordle
Je kunt een dergelijke woordveld met de belangrijkste woorden maken met
Wordle.net. Je kunt teksten invoeren of een webadres opgeven. Wordle maakt er
dan een woordveld van met de belangrijkste woorden er uit springend. Je kunt
woorden die er niet toe doen, meestal woorden die geen zelfstandig naamwoord
of werkwoord zijn, er tussen uit halen met de rechtermuisknop.
25

26. Wikimindmaps
Wikimindmap maakt verschillende met elkaar samenhangende onderwerpen
toegankelijk via WikiMindmap. Hiermee zie je in een oogopslag welke
onderwerpen er allemaal toe doen en via wikipedia beschikbaar zijn. Als je op de
map klikt kun je hem uitvouwen of direct naar de pagina van het woord gaan.
26

27. Wikipedia
Wikipedia bevat miljoenen onderwerpen die je kunt gebruiken in de lessen voor
vrijwel elk vak. Het grote voordeel is dat je hiermee voor alle begrippen binnen
een thema de definities in Wikipedia kunt opzoeken. Je werkt daarmee aan een
begrippenlijst. Je kunt dan in de volgende fase met die woorden een woordspin
maken waardoor de onderlinge relatie tussen die begrippen duidelijk wordt. Je
moet dan wel de tekst nog een keer lezen om dat te kunnen doen. Als je de
stappen tot hier allemaal achter de rug hebt mag je ervan uitgaan dat je aardig wat
weet van het onderwerp, inhoudelijk en naar structuur. Weer wat geleerd en wat
ging dat sneller en misschien ook met meer gemak.
27

28. Papier
Je kunt een woordspin maken met software zoals Inspiration, Mindomo,
Imindmap, of Bubbl.us. Er zijn tientallen mogelijkheden op het Web, gratis of
bijna voor niets. Je kunt ook een woordspin maken op papier, alleen of met
meerdere mensen.
28

29. +/‐ papier vs computer
Papier en computer heeft elk zijn eigen kwaliteiten
29

30. Zelf aan het werk
Wordle.net
Wikimindmap.org
Mindmappen met papier, geeltjes en
stiften op onde`rwerp naar keuze.
Mindmappen op het web
N.B. Minimaal 3 van de 4 onderwerpen
30

31. Wat heb je nodig
Schoolbord, rol behang, tekenpapier
Krijtjes, kleurpotloden, markeerstiften,
Geeltjes, etiketten,
en/of
computerprogramma voor leerlingen,
computerprogramma voor leraren.
31

32. Inhoudelijke bronnen
http://nl.wikipedia.org/wiki
http://wikiwijs.nl
http://www.wikimindmap.org/
http://www.dbnl.org
32

33. Technische middelen
http://www.wordle.net/
http://www.tagxedo.com/
http://bubbl.us
http://www.thebrain.com/
http://www.spicynodes.org
https://www.mindmeister.com
http://creately.com/
En nog veel meer
http://surftips.yurls.net/nl/page/730776
33

34. Meer weten
www.inspirationnederland.nl,
voorbeelden, ervaringen
www.leren.nl, over mindmapping
www.ictnieuws.nl, review software
www.shambles.net, overzicht software
34

35. Aan de gang dan maar
Zijn er nog vragen?
Mail die naar j.vanschie@cocon.com
35